13 Eylül 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklöpedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. Onuncu sene: No. 3360 İSTANBUL CAGALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrlr müdürü: 23236. İdare müduru: 22365, Matbaa: 20472 urıyet Çarşamba 13 Eylul 1933 Hayat Ansiklopedisi 39 uncu cüzü çıktî Türk ve Yunan Başvekilleri arasında dunkü müzakereler Yeni misakm imzası bir iki gün tehir edildi, teferrüatın tesbiti görüşülüyor Yunan Başvekilinîn gazetemize beyanab Türk Macar dostluğu Gazi Hz. dün Ankaradan Macar Başvekilinin Ankara seyahati Macar Sefiri M. Tahinin verdigi izahat Macar Baş vekili M. Gömbö*ün cumhu riyetimizin o • nuncu s«nei dev riyesinde memleketimize ge leceği haber l«ri teeyyüt etmektedir. Bu mesele nakkında ken> d'isile görus«n bir muharriri • rimize Mae&r M. Tahi sefiri M. Tahi dün şu beyanatta intUınmuftur: « Türkiye fle Macarislan çok eskidenberi do«tturlar. Bu sebeple 'ki hükumet ricali arasında bu kabil ziyaretler vukuunu pek tabiî jçörmek icap eder. Bundan evvel Hariciye Nazirı M. Valko ve d&ha sonra sabık Basvekil Kon Betlen Ankarayı ziyaret etmişlerdi. Bunu müteakıp tsmet Pasa Hazretlerile Tevfik Rüştü Bey de Pesteye gide rek Macar ricalile siyasî temaslarda bulunmuşlardı. Macar Başvekilinin bu defa Ankarayı ziyaret etmesi de burKİan evvelki ziyaretlerin devamı •ayılabilfr. Basvekil M. Gömbosün bu ziya • reti esnasmda iki hükumeti alâkadar eden siyasî ve ticarî meseleler gözden geçirilecektir.» Ketsicîtmhur Batrttterintn iehrimtee mumtaletterliulen Mr tntibat Havdarpatd şehrimize geldiler Reisicutnhur Hz. Haydarpaşada hararetli tezahüratla karşılandılar Muhterem misafirlerimiz Yunan Baf vekili ve Nazîrlarî Ankarada Başveküimiz tsmet Pasa Hz. ile birlikte Viyana şenliklerinin Ankara muhabirimizden dün gecesaFeci ve komik baha karşı aldığımız mühim haberler... Tarafları Viyana: 6 eylul ( Humnî ) J7\ ylardanberi devam eden «Türk/JLj\ 1**den kurtuluş» tezah&rah arhk DuyuK Dir ttomeaya nalmı a*> dı. Bütün Viyana gazeteleri, Dolfüsün emrile, bu zafer günunü(!) te»*ît içm fevkalâde nüshalar çıkanyorlar. Bunlan okuyan ranneder ki, Avusturya mületi pek yakm bir mazide, büyük Aleksandrm, Fatihin, Napolyonun futuhatını gölgede bırakan bir savaş kazanrmştır. Viyananm muvaffakiyetinden zîyade Kara Mustafa Pasanın muvaffakiyet . sizliğî demek olan ikincî Viyana muhasarası hakkmda şa beş ay zarfmda ya • zılan eserler, dünyanm en büyük harika. 5i, Dumlupmar zaferi hakkında memleketinaizde yazdan eserlerden kat kat fazladtr. Yalnu ben, dort beş tiyatro piyesi ile bir hayli kftap gordüm. Fa kat hemen şona «öylemek tsterîm Idt geçen gün de yazdıgrm gibi sîvasî maksatla yapılan bu nümayişler haJk Bzerînde tamamile aksi bir tesir hasJ edi. yor: Cahil tabaka ecdadımmn büvüfcKiğimü öğreniyor, gayriihtiyari Türk • lere karşı hayranlık duyuyor. Bu nümayişieri gazeteierde okuvan hizmetçhn geçen gün bana hayretlet I * < Her Nadİ, Turkler 250 sene evVel sahiden Viyana Snlerine kadar gelebîlmişler mi?» dfy« sordu. Türlriye . nin nerede olduğunu bile bilmiyen bu eahü kadmı elimden geMiği kadar tenvir ettim. Vaziyeti ögrenincc büsbütün hayret etti: « O zaman şhnendifer de yoktu. O koca dağlarî ovalan nasıl astılar da buralara kadar geldiler?» dedi ve büyük bnr takdîr hissiie bacmı iki tarafma sallryarak 3âve etti: % Turkler eidden büyük bir mflletmfs!» tstiklâlini kurtarmak için bîr Türk fiumandaninm muvaffakiyeteizliğTni 2S0 sene sonra kendine şeref edinen bîr miL letin hali nekadar acınacak birsevdir. Münevveri de, cahili de dahı'l olmak üsere bütün Avusturyalılar bunu bili yorlar ve omrünSn cok sfirmîyecejtfnî bfldikleri bugunku Dolfüs hükumetine gülüyorlar. Sandalyesfnî kurtarmak içtn ne yapacağım biiemîyen Dolfüs stnema artistî Sarlo gibi bîr tîp oldu. Hiçbîr Âbdülhamit nazın bu adam kadar gülunç bîr mevlrie düşmermştîr. «Almanya ile bîrTesirsek Istiklâlimlzî kaybederfz. Biz h3r yasamak istiyoruz» dive bağtran duvarlara vecize dolu ilânlar ashran Dolfüs, Almanya üe bhlesroe • 3iği müddetçe Almanyaran düşmanî olan devletlerfn elmde oyuncak olduğunu ve olacajmı unutuyor. Avnsturva bugun mustakil bir devlet değil, ttal . yanm ve Fransanm elmde bîr alettir. Bu ild devletin emirlerme muhalif ha reket ettigî gün açlıga mahkumdur. Dolfüs. Musoiinînrn yanmda staj yapan bir talebeye döndü. Bası stkısmca tavyareNADlR NADİ Mabadi 2 inci tahifede Ankara 12 «Gece yansınctan sonra Telefonla» Yunan Başve • kili M. Çaldarisin Gazi Hazretlerile mülâkatmdan sonra Atinada hazırlanan misak projesinin daha genif bir iştiraki mesaijri istihdaf cımck. uzere tadıl ve tevslımn kararlaştınldığı söylenmektedir. Bu şayia tahakkuk ettiği takdirde müzakeratın yarın, hatta öbürgün de devamı muhtemeldir. Mi»akin cumaya imza edileceği zannedilmektedir. Ankara 12 «Gece yarmndan iki saat sonra Telefonla» Türk Yunan misakının imzasının tehiri, misak projesinin tevsi edilmesinden ileri gelmiş değildir. M. Çaldaris, buradaki Yunan gazetecile • rine verdigi beyanatta: « Misak projesinin esasında her hangi bir ihtilâf yoktur. Yalmz bazı tef errüatın halli için müzakereye devam etmek lâzım geldi. Bu kadar mühim mesailde tabiatile müzakere uzayacaktır.» demistir. Yaptığım tahkikata göre müzakere edilen mesele, bu misaka verilecek vechenin tayinidir. Bu misakın umumî bir misak gibi mi, yoksa hususî mahiyette mi telâkki olunacağı tesbit edilecektir. Şimdi M. Çaidaris ve M. Maksimosla görüştüm. Bana «Ankaradan cumadan evvel hareket edemiyeceklerini tahmin ettiklerini ve bu müzakeratın behemehal hütnü neticeye iktiran edeceğini töylediler.it Mukavelenin cumadan evvel imzası ihtimal dahilinde değildir. Gazi Hz. Sakarya motörile HaySarpaşadan Dolmabdhçeye geçerl'e/ken Geçen persembe giinü Ankaraya gL den Reisicummır Hazretleri dün saat üçte hususî bîr trenle tekrar şehrimizi tesrif buy urmuşlardır. Reisicumhur Hazretleri şehir hudu • dunda Vali MuhhÜn Bey tarafından, Haydarpaşa gannda da B. M. Medisi Reisi Kâzım Pasa Hazretlerile Sıhhiye Vekili ve Maarif VekâleU vekili Refİk, sabık Maarif Vekili Reşit Galip, Bern seüranfz Cemal Hüsnü, Rusen Esref, tttanbul Vali muavini AIi Rıza Beyler şehrhnizde bulunan meb'uslar ve diğer birçok zevat tarafmdan karşdaomış • lardır. Mabadi 2 inci sahifed* Eroinciler mahkemede 15 maznunlu bir davaya dün 8 inci ihtisas mahkemesinde baslandı JCâzım Paşa Hz. İntihap dairelerinde yaptıkları tetkikatı anlatıyorlar B. M. Meclis: Retsi Kâzım Pasa Hz. nin evvelki gece davei intihabiyeleri olan Balu kesirden sehrhni ze döndüklerhti yazmıştık. Meclis Retsi miz dün kendîsile görüşen bir mu harrirhniıe Balı • kesjrdekî tetkik . leri hakkında şu beyanatta buhm muşlardır: Kânım Paşa H~ « tntihap dairem olan Balıkesir i S inci sah'fede M. Caldarisle İsmet Paşanın mülâkatı üç saatten fazla sürdü Ankara 12 (Telefonla) Yu • nanlı misafirleri miz bu sabah sa. at dokuzdan bir buçuğa kadar misafir bulunduklan otelde meşgul olmnşlardır. Saat bir buçukta tk w tuat Vekili Celâl Bey misafirler şerefine bir ziya fet vermiştir. Zi yafette Yunan' Basvekili M. Çal . darisle Nazırlar, Basvekil tsmet Pş. Hazretleri, vekil . ler, Yunan sefiri Atina sefirîmiz Enis Bey, lktısat Maznunlardan bir ktsmt muhakemeden sonra otomobiÜe tevkifaneye götüralürlerken Galatada kâin Cumhuriyet şapka tnağazası sahibi Marko Efendi ile Leandros, Miltiyadi, Kostantin, Artaki, Hıristo, Natali, Eleni, Barsola, Koco, diğer Koco, Şükrü, Hüsnü, Toma oğlu Moroviç, Niko tskalaki Hanım ve Efendilerîn maznun bu lundukları, erom imali ve kaçak çılığı davasına dün gümrükteki sekizinci ihtisas mahkemesinde baş • lanmıştır. Davayı dinlemek için gelen çok kalabalık bir sami kütlesi öğleden itibaren, salonun önündeki koridoru doldurmuştur. Muhakeme celsesi iki buçukta açılmış, maznunlarm polis ve istintak hâkimliğin deki isticvaplannda verdikleri ifadeler ve tutulan zabıilar okunmuş • rur. Bunlarm okunması bittilcten sonra ilk olarak maznunlardan tliya Efendi isticvap edilmiştir. Kumusyoncu olduğunu söyliyen tliya Efendi, kendisine isnat olunan cürmü inkâr etmiş, polis tahkika hndaki itirafı içra de: Bana dayak attılar. Ne yaz dıklannı bilmiyorum. Arhna imza lattılar! demistir Mahkeme reisinin, niçm şikâyet etmediği hakkındaki sualme de şu cevabı vermiştir: 6 mcı müstantikliğe söyledim; fakat kanunî cihetleri pek bilmr diğim için avukatıma bahsetmedim. tkinci olarak isticvap edilen Marko Efendi, kendisinîn senelerdenberî afyon kutnusyonculuğu yaptığım, bu adamlara şimdiye kadar 7 partida 250 okka afyon sattığını, fakat bu afyonlardan eroin yaptıklarım bil mediğini söylemiş, sattığı malların parasını bir türlü alamadığını da sözlerine ilâve etmistir. Mahkemece, parayı nîçin istemediği hakkında sorulan suale ceva ben demistir ki: Mabadi S inci »ahifedt ve Haricîye Ve kâletleri erkânı, ts ve Ziraat Banka lan müdürleri bulunmuşlardır. Yunanlı misafirlerin Ankaraya muvasalatlartndan bir intıba: M. Çaldaris, İsmet Pş. Hz. ve Basvekilimizin refikaları Hanımefendi } Profesör Malş dün Ankaradan döndü Profesör, Başvekâletten yeni direktifler aldı Başvekâlete Universitedeki ıslahat işleri hakkında izahat vermek üzere iki gün evvel Ankaraya gitmiş olan ıslahat müşaviri profesör M. Malş dün sabah Ankaradan avdet etmiştir. Pro. fesör Malşın Ankaradan yeni direktifler aldığı beyan edilmektedir. Yunan Basvekili ve Nanrlan, saat dörtte Celâl Beyin refakatinde ts ve Ziraat Bankalannı, Musiki Mualiim mektebini gezmişlerdir. Misafirler saat beş buçukta tsmet Paşanın köşküne giderek tsmet Pasa Hazretlerile Hariciye Ve . kili Tevfik Rüştü Beye miilâki olmuşlardır. tsmet Paşanın köşkündeki müzakerelerde Enis Beyle Yunan sefiri de hazır bulunmuşlardır. tsmet Paşanın köşkünde müzakerat üç saat kadar devam etmiştir. M. Çaldaris, tsmet Paşa. nm köşkünden aynldıktan sonra doğru otele avdet etmistir. M. Çaldaru, müzakeratın devam etttiğini ve Anka. radaki âcametinin birgün daha uzama • smm muhtemel olduğunu söylemiş fa'r. Bu müzakereler için yarın «bugün» resmî bir tebliğ nesredilecektir. Gazi Hz. nin bir telgratları Ankara 12 (A.A.) Reisicum hur Hazretleri tstanbula hareket lerinden sonra muhterem Yunan misafirleri şerefine Ankarapalasta verilmelrte olan müsamerede hazır bulunan Basvekil İsmet Paşa Haz • retlerine aşağıdaki telgrafı keşide buVurmuslar<îır: Mabadi S inci sahitede . Kadro bir haftaya kadar hazır Oniversite kadrosu önümüzdeki haf. Mabadi S inci sahifede