26 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
^~ Hayat Ansiklopedisi Biiyük bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. S6n6« nO. 3342 umhu Hayat Ansüklopedisi Tayyarecilik Alabildiğine İlerliyor işi: 21 (Başmuharririmiz<3en) vvelki gündenberi buranın gökleninde Vişinin tayyarecilik kulübii tarafından tertip edil . miş olan ve Jurnal gazetesinin hima yesine tevdi edilmiş bulunan bir bey . nelmilel tayyarecilik mitingi yapılmak» ta idi. Havada miting, hava mitingi!.. Kelimeler bile zamanda husnle gelen terakkilerin şaşırtıcı bir safhasmı ar • letmiyor mu? Diin mitingin son günd idi. Bu maksatla Hava Nazın M. Pier Kotun mahsus Paristen gelerek bu bava bayramına iştirak edeceği ve bu münasebetle Vişinin tayyare limanmra açılma resmin! de bizzat icra edeceği haber verilmekte idi. Bu münasebetle Eesif bir kalabalık Vişinin tayyare mey . danına tasındı: Yaya olarak, otomo billerle ve ctobüslerle. Binlerce oto mobil, yüzierce otcbüs ve bunlann i kisinin taşıyabildiğindan fazla yaya halk tayyare limanına yollanmıstı. Mitinge biiyük ekseriyeti Fransıı olmak Uzcre yüzden fazla tayyare iştirak etmişti. Prcgramın dünkii kismmda tayyareler tarafından havada taklak . lar ahlmak, havaya sahverilen küçük balonlan en az. zamanda tahrip etmek, bavada cambaziik yapmak ve nihayet paraşütle yere inmek gibi herkesin merakla temaşa edebileceği maddeler vardı. Gerçi yan yolda bastıran yağmur programın tatbikını sekteye uğratmamış olsa bile halkin nes'esini kaçıımışsa da tavyarecilik tezahürlerinden her. kesin rahat rahat görebildiği kisımlan dahi bu uğtıre'a ihtiyar olunan zaSrneti fazlasile telâfiye yetecek kadar mü kemmeldi. Hakikaten erbabının elinde tayyarecilik artık oyuncak gibi kolaylıkla ve emniyetle kullanıİTr bir beşer zrferi olmuştur. Fransız Hava Nazın dün Paristen bizzat kullandığı kendi sahsî tayyaresile buraya geldi. Geçenlerde Fomanyalı bir prensin kendi tayyare • sile Avrupa dahilinde yaptığı seyahat & 8 ÎSTANBUL CAGALOĞLU Telgraî ve mektup adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrlr müdürü: 23236. İdare müdürü: 22366. Matbaa: 20472 Î 26 AfillStOS S33 inci cüzü çıktı 38 Ismet Pş. Hz. Ankaradan gelerek Yalovaya gitti Başvekille beraber Hariciye Vekili Tevfik Rüştü ve Paris sefiri Suat Beylerde Yalovaya gittiler "Cumhuriyet,, in yüzme yarışı Dünkü fırtmaya rağmen muvaffakiyetle yapıldı Müsabakaya giren 57 yüzücü arasında Beykozdan Toma Ef. Moda ile Suadiye arasındaki mesafeyi 2 saat 7 dakikada alarak birinci, Fenerbahçeden Cemii Bey 2 saat 11 dakikada ikinciliği kazandılar ismte Paşa Hazreilerinin Pendikte ittikbalinden bir intiba Başvektl lsmet Paşa Hazretleri dün sabahki trenle tstanbula gelerek Pendikten Yalovaya geçmiştir. Başvekil Paşa Hazretleri Pendik tren istasyonunda Harîciye Vekili Tevfik Rüştü, Paris Sefiri Suat, İs tanbul Valisi Muhittin Beylerle şehrimizde bulunan birçok meb'uslar tarafından îstikbal edilmiştir. Hariciye Vekili Tevfik Rüştü ve Paris Sefirimiz Suat Beyler de Pendikten Yalovaya gitmişlerdir. Başvekilimizi istikbal için yapılan hazırltklar Bulgaristandan gelen haber • ler, Başvekil ve Hariciye Vekilimizi istikbal hazırlıklanna de • vam edildiğini göstermektedir. Bulgar hükumeti, ricalimizin ziyaretini, knmşu ve dost Türkiyeye karşi, Bulgar milletinin muhabbetini göstermeğe bir vesile telâkki etmekte ve ona göre ha zırlanmaktadır. Tanzim edilen seyahat programında iki gün resmî temaslar, ziyafetler ve ziya retlere hasredilmiş, misafirlerin kendi hususî ziyaretleri ve ge zintileri için de bir gün ayni • mıştır. Türkiyede ikindi defa olarak gene gazetenviz tarafından tertip edilmiş olan büyük mukavemet yüzme yarışı dün Moda ile Suadiye arasmda yapılmıştır. Memleket gen^ liğimi deniz sporlarına teşvik et mek maksadile tertip ettiğimiz bu muazzam yanş çok muvaffakiyetli, fakat o rfsbette de yorucu ve üzücü olmuftur. Müsabakanın birinciliğini Bey • koz kulübünden Toma Efendi al • mıştır. Toma Efendi beş buçuk milyakın olan bu mesafeyi iki saat yecV dakikada katetmiştir. Fenerbahçe den Cemil Bey d'e ikfi saat on bir dakikada ikinci olmuftur. Beykozdan Apadyako Efendi üçüncü, Fe nerbahçeden ömer Bey dördüncü, Beykozdan Mihal Efendi b«şinci, Fenerbahçeden tsmail Bey altincı, Mabadi 3 üncü sahifedm idare olunan sahsî otomobüler gibi bundan sonra bzzat idare olunan şahsî tayyarelerin de meydan almağa baş lamış bulunduğuna arhk hükmedile • bilir. Zaten tayyarecilik Avrupanm her tarafında ha!km büvük bir çabukluk ve o nisbette büyük bir alâka ile alışmakta olduğu bir fen ve san'at şubesi oL mus bu'unmaktadır. Dün Fransada As olmak mertebe sine yükselmiş bazı tayyarecilerin el • lerindeki âletlerle havada yaphklan oyunlar o kadar cazipti ki tayyare meydanını dolduran on binlerce halktan büyük bir kısmının kalben olduğu gibi kalıplarile de havacılık işlerine iş tirak için büyük bir heves cereyanı i çinde çırpınmış olduklannda şüphe • miz yoktur. Bilhassa Mişel Detroya is. mindeki tayyareci en son sürat içinde şimdi yere yedi sekiz metre yak laşacak veçhile seyrederken şimdi nanv lusundan fırlahlmış 4 2 lik bir gülle gibi havalara yükseliyor, ve 500 1000 metrede hen ayni süratle arkasıüstü dönerek bir hayli de öyle seyir ettik ten sonra kanadı kınlmış bir kuş gibi lcendi mihveri üzermde dönedöne a " şağıya düşüyor, ve fakat yere gelme den kendini toplıyarak hep ayni süratle gene semalara fırlıyordu. Havaya sahverilen balonlann tahribi için yapılan uçuşlar da çok dikkat ve alâka uyandıran şeylerdi. Bunda belki sa. niyede on metre yükselecek bir süratle uçan küçük hava balonunu havada yakalıyarak tahrip etmek mevzuu bahisti. Tayyareciye göre bu balonlan havanın hangi noktasında yakalıyabile . ceğini 1000 1500 metrelik mesafe lerden tahmin ederek ona göre hücum etmek lâzımdı. Üç beş metrelik aşağı yukan farkı hedefe isabet edememek neticesini verebilirdi. Nitekim bunda tayyarecilerin hepsi muvaffak olamadılar, ama muvaffak olanlann isabetleri de pürüzsüzdü. Birini mahvettik . ten sonra dönüp gelerek ikinci balonu da tahrip etmeğe muktedir olanlar görüldü. Vişide sporun her nev'i gibi tay yarecilik te bilhassa bu miting ile ve o mitingin yapıldığı geniş sahanın bundan sonra hava limanı haline konul • masuıa karar verilmekle artık en sağ. lam bir tesis haline ifrağ edilmiş bu • lunuyor. Mitinge iştirak eden tayyareler ekseriyetinin ticaret ve turizm teş • kilâtma dahil hususî imalât cümlesin • den bulunmalan bilhassa kayde şa . yandır. Dün Vişi tavyare karargâhını dolduran yüzden fazla tayyarenin yalnız sekiz on tanesi resmî ve askerî i di, üst tarafı muhtelif markalara men • sup olarak hususî ve sivil. Yainız ba nisbet bile buralarda tayyareciliğin millete maledilmesi yolunda ne genij a . Türkiyejş Bankasının dokuzuncu yıldÖnümü Banka, başardığı büyük islerle, memleket iktısadıyatına mühim hizmetlerde bulunmuştur Bugün ts Bankasının kuruluş tari hinin 9 uncu yıldönümüdür. Bir rofl • yon Iira sermaye ile işe başlıyan tş Bankası. kıvmetli umum miidürü Mahmut Celâl Beyin ve diğer mesai arkadaşlannın yüksok idaresi aftmda olarak, birkaç sene içinde sermayesini, beş milyon liraya iblâğa muvaffak oL muştur. Mevduatm 44 milyon lirayı tecavüz etmiş bulunması da bankanm itibar ve mevkiine avn bir misaldir. tş Bankası bu dokuz sene zarhnda müteaddit sirketler teşkil etmiş, s e , ker fabrika'an tesis îmtiyazmı almış son defa da Eskisehir seker. Ankara mensucat. Bursada ipek fibrikalannı kurmuş, Sıvasta şeker fabrikası tesisi ne tesebbüs etmiştir. Bankanın bundan maada dieer birçok tesebbüsJeri daha vardır. tş Bankasının kumbaralan memleketimizde tasarruf fikrinm mkisafı • na mühim hizmetler etmiştir. Yıldö nümii münasebetile bugün tş Bankası • nm bilumum şubeleri kapalıdır. Banka mensuplan Yalovava bir tenezzüh tertip etmişlerdir. Bütün memurlar bu tenezzühe iştirak edeceklerdir. İs Ban. IMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIiniMlllllllllllllltlllllllimillllllllllllllllülllllllll Cumhuriyet mukavemet yibanm yartflartfta Moda Ukelcıindm Müsabakanın birincisi Toma Efendi 9 uncu yıldonümü bugnn tes'it ed ,sn ts Bankasının Ankaradaki merkezi kasmın 9 uncu yüdönümünü kutlular • ken bankaya daha büyük muvaffaki yetler ve memleket için daha birçok hayırk işler görmesini temenni ederiz. nııııııınıııııııiMiıııtntıııııııınııınımrıntııııııııııııııııııııııınıııııııt Beykozla NiıımmıııiMiıııtNiıııııiıiıımıımıııııiMiımımiMiıiMiHHiiMiıiıııı Müsabakada arkadaşlannın galibiyetini alkıslıyan seyirciler Müsabakanın 2 incisi Fenerbahçeli Cemil Bey Yunanistandaki casus sebekesi! Ecnebi devletin ismi henüz ifşa edilmiyor Atina 25 (Hususî) Meydana cıanlan casus sebekesi hakkmdaki tahjfeikat, süratle devam ediyor. Her ta raftan sulh ve dostluk sadalan yüksel. diği bir sırada, böyle bir casusluk ter tibatmm keşfolunması her tarafta nef reti mucip olmuştur. Tahkikat isinde ciddî bir ketumiyet muhafaza ediliyor. Şayialara göre sebeke beynelmilel teskilâta bağlı idi ve Yunanistanda da sırf para hahn için çalısıyordn, Fakat, hangi ecnebi devletin hesabma çalıştığı he. nüz ifsa edilmetTustir. Halk zabıta kuvvetlerinin gösferdiği sürati takdir etmektedir. AşmJan vesika dosyası dışan gönderilmeden ve hatta kopyası dahi almmadan casuslardan istirdat edilmiştir. Harp malulleri heyecanlı bir içtima yaptılar 150 malulün bulunduğu kongrede idare heyeti şiddetle tenkit edilmiş ve yeni bir heyet seçilmiştir dunlar atılmış olduğunu göstermeğe kâfidir. Ve filhakika herhangi memlekette tayyarecilik terakki edebilmek ve icabında kendisine istinat olanur bir harp silâhı haline gelebilmek için bu fen ve san'at işlerinin halk arasında mümkün olduğu kadar çok temas olunarak kendisile mümkün olduğu kadar fazla ünsiyet edilir bir hale gelmesi şarttır. Askerî tayyaredl ğin emin bir kuvvet olması için sivil tay~ yareciliğin mümkün olduğu kadar fazla taammüm etmesi elzemdir. Millet arasındaki bu ünıiyet ve marifetin çokluğudur ki icabında memleketin millî müdafaa ihtiyacına en büyük yardımı amade bulundurur. Bu son noktada Türkiyemizin tamamen noksan bir vaziyette bulunduğu • nu bugün bilmiyoruz. Kaçmcı defa o . larak kaydetmeğe mecbur olduğumuzdan dolayı cidden müteellimiz. Bun lar bizim yapamıyacağımız şeyler de • ğildir. Tayyare Cemiyetimizin deruh de ettiği mukaddes vazifede ilânihaye ve mütezayit bir muvaffakiyetle yürü . mesinin bile buna mütevakkıf oidu ğunu hâlâ niçin takdir etmemekte ol duğumuza cidden şaşıyoruz. Beşerin büyük zaferlerinden biri o • Ian tayyarecilik büyük itina ve ibti • mamlarla büyük terakki ve mldşarlar arzediyor. Bleriyo ilk defa Manş de nizini 25 temmuz 1909 da geçerek tayyare ile mesafe kat'ı imkânını göstermişti. Gene o günlerde Vişide ilk tayyare mitingi aktolunarak burada zamanm Polhon, Tisandiye ve yüzbaşı Ferberden ibaret bellibaşlı üç tayyarecisinin uçuşlan temaşa olunmuştu. O zaman Tisandiye kendisine ait Vrayt tay. yaresile yirmi dakika sürebilen bir u • çuş yapmış, ba uçuşta Polhan da dL ğer bir tayyare ile kendisine refakat eyliverek ilk defa iki tayyare bir arada havada görünmuştü, ve Polhan o zaman yalnız 100 metre ile irtifa re kortmun sahibi idi. 24 sene evvel böy. le. 24 sene sonraki vaziyeti ise hep biliyorsunuz: Jeneral Balbo 25 tayyareden mürekkep bir grupla Okyanusa aşarak daha dün Amerikaya gitti geldi. Fransız tayyarecileri Kodos ile Rossi ise gene Okyanusu aşarak ta Suri . yeye kadar gelmek suretîle bir hamlede 10,000 kilometrelik bir mesafeyi katetmis bulundular. Terakkinin sürati öyledir ki bunun önünde insan hayretten donakalsa yeridir. Ancak hayıretten donakalmak büyük bir marifet değildir. Hüner ve selâmet cereyana katılmaktadır. YUNUSNADİ Şiddetli bir ztfizele oldu Birmimgam 25 (A.A.) B'rmingam rasathanesi bu sabah saat dokuzu iki geçe 5280 mil uzakta ş'ddetli bir zelzele kaydetmiştir. Bu zelzelemin büyük Okyanusta Alaska yanmadasmm cenubunda olduğuna rhtimal verilmektedllr. Mnlulgazilerin kongresinden bir intiba Bir kısım harp maluHeri, cemiyetle. rinin senelik kongre yapmadıklannı i • leri siirerek VUâyete müracaat etmiş ler, bir kongre akti içrn müsaade almışlardı. Harp malulleri bu kongrelerini, dün Üniversite konferans salonunda aktetmişlerdir. Cemiyetia İdare bu kongrenin toplanmıyacagına, mu . teşebbislerin buna hakkı olmadığını ilân ettiği halde, ictimaa 150 kadar ma* lul iştirak etmişti. Celseyi, müteşebbislerden Enis Bey açmış, idav» W r « l U l flhrii ' »larak.
