7 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Askerî Tekaüt şubesinde işleri bitenler Yeni listeler bugün 5 inci sahifededir Onuncu sene: No. 3323 umhuriyet İSTANBUL &AGALOGLU Telgraf ve mektup adresi: Gumhuriyet, Istanbul Posta kutusır Istanbul, No. 246 Telefon. Başmuharnr: 22368, Tahrlr müdhrü: 23236, Idare mudürü: 22365, Matbaa: 20472 ""'"»"""Hii'inıııııııııııııımıınmıııııın.n ıııımıHMiHiıııu.iMtıımiHMfHiııimımniMimııınıiMliHiıımımHiıi.ımiHimıııııınmM nMiıııııırııııı ıımımıı Vatandaş! Yerli Mallar serg'sini git, gör de Törkün zekâ ve azmiie göğsün kabarsm! Pazartesi 7 Ajjustos 833 anııııiHinttııiNiııiMiıııııııııımııııiHiıııııiıııitmiHiıırıııiMiiMiııiMiıııı Oya değil Bir tutam çiçek! Şilâbjanma Yarısİ Gene Baslıvor! " l "" l l l l """""" n """""""""""'"""" 1 1 1 """ Silâhlanma yarışı! ııımmııımmıınııiHiÂfuiHiiMHiiHinıtEıır HimmıuııiHimııiH» IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIinillllHnillllllHIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIM nkarada Etnoğrafya Müzesi müdiirü Osman Ferit Beyin affım 'rica erieri?, o kadar biiyük itina ve ehliyetle tanzim ettiği miizesini zi yaretimize ait intibalarımmn neşri çok, ama pek çok gecikti. Bugün orada gördüğümüz harikulâde güzel Türk eserlerinden bir tutam çiçek gibi bir oyayı mevzuu bahsederken müzenin umu mî heyetine ait yazımızın gecikmesi sırf kendi şahsımızı alâkadar eden mini meşgalelerin yekdiğerini takip ederek tevali eylemesinden ileri gelmiş oldu ğunu bilhatsa tasrihe lüzum görürüz. Bu tasrihin sebebi ise pek muhterem O». man Ferit Beyin müzeyi gezdikten sonra ona dair yazı yazmamaklığımızdan acaba nihayet miizeyi beğenmedik mi gibi bir mana çıkarması ihtimalini en kat'î surette bertaraf etmek maksa dından ibarettir. Kimsenin bizim ya . zımıza ne miistak, ne de muhtaç olmadığını bilmiyecek kadar hodbin deği liz. Hiç te kastimize dahil olrruyarak hiçbir gönliin, hele Osman Ferit Bey gibi temiz, ince ve yüksek bir gönliin kırılmasına razı otamayiz. Onun için herşeyden evvel bu noktayı kaydetmeği bir gönül vazifesi bildik. O bittikten sonra asıl töylemek istediğimiz maddeye gelebiliriz: O bir ka • dın başına konacak bir yemeninin bii. tün çevresinde iflenmis olan bir oyadır. Zaten müzede oya öyle bir kadın başIığı üzerinde yerli yerine konmuştur da. Fakat o guya insan elile işlenmiş herbangi bir san'at eseri değildir, belki tabiatin sinesinde süslenip beslenmif en narin ve en nadide çiçeklerin bir tutam buketidir. Hayır, Türk kadınının kud . retli ve san'atlı elinden çıkan bu ese • t\ tabiatin bir tutam çiçeğine benzete • *ek övünmekte isabet yoktur. tnsan eliaia yaptığı bu çiçek tutamı tabiatin mümasil hir dşfjp^09d*n elhet Ustündür. Tabiati taMit veya tasvir eden ber muvaffak san'at eserinde oldugu gibi... öyledir değil mi, san'at esasen ta . biattan mulhen» nlduğu halde dehâ derecesine varan san'at eterleri tabiattek> mümasillerinden üstün sayılır. Gü • zel tablo fotograftan üstün olduğu gibi tabiatten de güzeldir. Bunun sebebi şu o'scak: Tabiatin nekadar san'atkâr olduğuna bilmiyoruz, fakat san'atkânn tablosuna deha mikvasım bulan bir hassasiyet karıstıği malumumuzdur. Tabi. at, nihayetsiz bir bollukla yaratan bir toptana haKk, san'atkâr ise her parça parça yarattığı eıer üzerinde uzun boyIu tevakkırf ederek ona bütün ruhıinu döken bir perakendecidir. Beriki öbü rüne nisbetle cok küçüktür ama isi de ona göre az oldugu için her eseri üzerinde oyalanacak vakti daha çok ola biliyor, ve onun icin de bize san'at e serleri tabiat nümunelerinden daha gürel görünüyor. MeSelâ su Ankara Müzesindeki yaz. manın bir tutam ciçek halindeki oyası Bu tutam çiçeği bu güzellikte tabiatin neresinde arayip buialım? Tabiatin bol çiçeklerinden kucak kucak buketler yapılabilir, fakat hangisi Türk kadım nın elile isienen bu tutam çiçek kadar güzel olabilîr? Sarih ve kat'î cevan verevim: Hicbiri ve hiçbir zaman. Hem müzemizdeki bizim eserimi zm tabiat mahsulü çiceklere oek asi • kâr bir faikiyeti var: Müzedeki oyanın C'ç'ekleri ne zaman islenmistir? Her halde ne bu bahar, ne de geçen bahar. Bu tutam ciçek üzerinden ihtimal ki bir asrın yüz baharı geçmiştir. Tabiatin bir asır evvelki ciçekîeri nerede? tşte bizimkî oldu&u gibi duruyor ve isle . nerek ortaya çıkarıfdığı zamanda oldugu k?dar güzel. Tphiat kendi çiceklerinin devamını ancak tenasül ve tevalüt ile idame edebi'ivor. Insan ise güzel olarak varath^ı bir esere tabiatten cok uzun btr devam hassası verebilmekte. dir. İn«anın tabiatten bir cüz olan be • ser mahlukuna tsbiatten daha dâhi bir hslflc diyecesn ee'ir! Evet. Ankara Müzesinde kadın ba . sını süslemek üzere in*an elile ib«?a e diimis olan bu oya ilk bakista insana sanki bir tutam çiçek hevecanı verdîği halde onun karsısında biraz fazla tevakkufla önümüzdeki eserin bir tutam çiçekten daha biiyük kıymetli bir sanV mahsulü olduğunu takdir ve teslim ediyoruz. Bu eser bir Türk kadınıntn el isidir, ve bugün maatteşekkür nesli in. kıtaa uğramu bir eser değildir. Hâlâ Türkiyede adına oya denilen bu ince îsi isliyecek ve hatta işlemekte olan kabiliyetler vardır. Memlekette sanayi hayahna girmek için çtrpınmakta olduğumuz şu zamanda bu türlü san'at eserlerimizî ve on • !«n jbda eden kabüi^etlerimizi haür • İngiltere de yeni harp gemileri yaptıracak Japon manevraları ve Amerikanih harp gemisi inşaatı Ingilizleri telâşa düşürdü Bir hafta sonra 4 maruf Memurları seçecek heyet müderris daha geliyor bugün geliyor tstanbulda ya. pılacak malî teskilât münasebe tile yeni kadroya alınacak olan memurları seç mek üzere MaH. ye Vekâletince tayin edilen heyet bugün seh • rîmize gelecek tir. Heyet Istanbul Defterdan Muvtafa Beyin riyasetinde Ada i&tanbiLl Defterdan na Defterdan Mustafa Bey Talât, Samsun Defterdan ZeyneU Mabadi S inci »ahifede Defterdarhğa 120 memur alınacak Yeni ecnebi profesörler Fakülte nizamnameleri hazırlanıyor, yeni kadroya dahil olanlara davetiye gönderilecek Universite ıslahat komitesi de dün ecne bi profesörlerin tavzifi ve tayini isile meşgul olmustur. Maarif Vekili Resit Ga. lip Bey tamamen iyileşmis ve dün sa bah propesör Zaverbruh, R. Nissen ve Şvartzın evinde kabul etmiştir. Pro fesörler Resit Galip Beyle uzun müd • det görüşmüşlerdir. Profesörler Universite ıslahatmdan sitayisle bahsetmisler ve ıslahatın tamam ve gayet sümullü bir tarzda yapılmış olduğunu, Istanbul Universitesinin pek yakmda beynelmilel bir varlık olacağını söylemislerdir. Resit Galip Beyin bugün ıslahat müsavirliği ile birlikte yerli ve ecnebi profesörlerin tefriki işile mesgul olmak üzere Univeırsitedeki dairelerine gel . mesi beklenmektedir. Atletlerimlz de galip geldiler Ivanovo müsabakalarında biz kazandık Son risiem harp gemilerinden birkaçt açık denizde Londra 6 (A.A.) Japon balı riyesinin manevralan ve Amerika hükumetinin derhal harp gemisi inşası için yaptığı program, Ingiliz efkârı umumiyesinin dikkatini, millî emniyet üzerine çekmiştir. Birçok gazetelere göre dün, en dişelerini izhar etmek sırası amiral Jellicanın idi, Amrral 56 kruvazör ve 200 torpido muhribi olmasına rağmen 1917 de tngiliz donanmasının «mahvoltnak üzere» olduğunu söylemirti. Bu vaziyetin hükumeti harekete getirdiği teyit ediliyor. Gelecek deniz bütçesinde kruvazör, torpido muhribi, denizaltı gemileri yapılma» sı için tahsisat konulacaktır. Tay yare nakil gemisi yapılmıyacaktır. Mütehassısla' bunlaruı fatdeti hu • susunda şüphededjr. , " ' ? r f " > s' Inkılâp Enstitüsü Yeni tnkılâp Enstitüsü kürsülerini isgal edecek Maarif Vekili doktor Resit Galip, Riyaseticumhur baskâtibi ve Türk Dili Tetkik Cemiyeti azasmdan Hikmet, Yusuf Akçora, Sadri Maksudi ve M. Şemsettin Beylerden başka daha bazı mühim zatın enstitüde kürsü alacaklan söylenmektedir. Bunlar bir iki güne kadar belli olacaktır. Diğer fakültelere merbut enstîtüler profe UniversJtenin, hak annda mufaasal malumat verilen yeni ecnebi profesörlerinden Prof Nissen Prof. Şvartztn spHeri de bir iki güne kadar beBi o • lacaktır. tdare heyetinin faoiiyeti universite heyeti dün Emin Neset ö mer B.m riyasetinde toplanarak mzanv nameler meselesini tetkik etmiştir. Evvelâ Tıp ve Hukuk Fakülteleri nizamnameleri hazuianmaktadır. tdarî m • zamnameierm tanzimi biter brtmez fa, Mabadi 6 tnct »ahifede Japonya Amerikayı protesto mu etti? Hiç yüzünden bir cinayet Kardeşini rakı içmekten men'e giden bir tüturi amelesi, bir sabıkab tarafından öldürüldü Evvelki aksam Cibalide Tütün Inhisarı levazım ambarı önünde bir cinayet olmuş, Sadettin isminde sajııkalı bir esrarkeş, tütün amelestn . den thsani öldürmüştür. Vak'a çöyle olmustur: Ambarda çalışan Ihsan işinden çıktıktan sonra kardeşı Semsettinin karpuz sergısine gitmiştır. Fakat Şemsettini orada bulama mıs, bazı sabıkalılarla birlikte Sa • dettinin evine gittiğini ve orada sarhos olup sızdığmı öğrenmiş ve son derece hırslanarak kardeşini baştan çıkaran şahsın evine gitmistir. Ihsan, kendisine kapıyı açan Sa dettine Semsettine rakı içirdıği için ' söylenmiş ve kardeşini bıraknralarını söylemiştir. Fakat ret cevabı alınca Sadettı . nin yakasma yapışmntır. Bu sırada sabıkalının davetlile Vasington 6 (A.A.) Dükumet dairesi memurları, Amerikanın de • niz insaatı programına karşı Japonyanın bir protestoname göndermîs olduğu haberini katiyyen tekzip ©tmektedirler. Rusyaya giden atletlerimizden Semih Bey Mehmet Aü Bey Ivanovo 6 (A.A.) Anadolu ajansınuı hususî muhabiri bildiriyor: Bu rada Türk . Rus güresçilerile atletleri arannda yapılan müsabakalar su suretle neticeleruniştir: Güreslerde bizimkiler sıfıra karşı 6 ile galip gelmişlerdir. Ruslardan yarım ağır güreflere istirak eden olmarraştır. Atletizmde: Sürat kosusu 100 metre: 11.3/10 da Semih birinci, 400 metre: 5.1/10 Mehmet AIi birinci. 800 metre: 2.11.7/10 da Besim birinci. Yüksek atlamada: Haydar 1,70 atlamak suretile birin. ci gelmistir. Izcilerimiz Peştede Galatasaray izcileri Macaristanda biiyük bir hüsnü kabul gördüler, her gittikleri yerde «Yaşa Türk» diye karşılandılar rînden dayısı Mehmet, i;e müdaha1« ederek Ihsana çıkışmıstır. Mabadi 4 imcü »ahifede Cinayetin vuku bulduğu yer: Tütün deposunun önü Sporcularımız Gorkide Gorki 6 (A.A.) Türk sporcu ları dün buraya gelmiş ve samimi tezahüratla karsılanrruştır. Türk misaf irleri şehri ve otomobil fabrikasını gezmislerdir. Iki taraf takrmlan y a n n karşılaçacaklardır. t Galataaaraylı izciler Bükreşte meçhul Peşte «Hususî) Türk izcilerinin ilk büyük Avrupa seyahati çok güzel geçiyor. Her geldiğimiz yer, geçtiğimiz yerlerden daha güzel olduğundan bu mektubumda yalnız Peşteden bahse deceğim. Bir haftadanberi yaptığımız bu seyahat esnasında bizi her yerde alâ • ka ve sevgi ile karsıladılar. Göğsümüzdeki ayyıldızları gören Macarlar (Çer. kis Török) Türk izcisi dive etrafımızı alıyorlar, bizimle uzun uzun konuşuyorlar. Memleket propagandası yapmak için lisan bilmek muhakkak lâzım. Fransızca, almanca, ingilizce bilmemize şaşıyorlar, hayallerinde yaşattıkları Türk ile gözlerinin önünde duran munta zam kıyafetli, neseli Türkleri mukayese ederek arkamızdan: «Kemal! Kemal!» diye bağırıyorlar. Her gittiğimiz yerde bizi evvelâ Fransız, tngiliz, Italyan, Ma. car zannedivorlar. sonra Türk olduğu lamak lâzımdır. Sanayi daha güzel olduğu kadar daha faydalı da olabilmek için imkânın son haddine kadar sahsî, vani millî bir mahiyet alabihnelidir. Dün evlerimizde teşvik olunmaları lü zumundan bahsettieimiz her çesit do. kumalardan sonra kadınlanmızın ellerile yapılacak bu türlü işleme ve oya Iarın paha biçilmek ihtimali olmıyan millî zevklerinden fazla olarak haki • asker abidesine çelenk koyarlarken YUZMEMUSABAKAU&l Galatasaray tahkikab bitti Eski miidürüft men'i muhakemesine karar verildi Galatasaray I4 sesindeki yolsu2 sarfiyata ait tahkikat isi Vilâyet idare heyeti ta . rafından dün ikmal edilmif ve karar verilmiş tir. Galatasaray lisesinin sabık müdürü Fethi Beyle, hesap me murlarından Kâzım ve Rakim Beyler men'i mu Msn'ı muhakeme kar .hakeme kararı " alan Fethı Bealmışlardır. Mektebiıı dahiliye ;efi Süleyman ve depo memuru Melımet Ef endiler hakkında da bir kıs m tnuameleden dolayı lüzumu mulıakeme, bir takım zanlardan dolayı da men'i muhakeme kararı verilm ; ftir. IHMMlinniTMlllMIIIIMİlMIIIIIPIlMIIIIIIIIIIMIIIIIIMIMIIIIIMIIIHIIIIMIMMIIMIIIIIIMIIIIIilllMllllllllllllllHllllllinillllllllllllllllMIIIIIMIIIIIIMIIIIIMIIIIM Macar hududunda Macar çocuhlarile beraber muzu öğrenince «Yaşa Türk!» nidala rile bizi alkıslıyorlar. Beynelmilel kamp münasebetile 100,000 seyirci ve Mabadı 5 inci sahifede Izciler katen gene paha biçilmek ihtimali olmıyan beynelmilel müstesna ve hari kulâde kıymetleri de olacaktır. Bu ba. kımdan Ankara Müzesindeki o bir tutam çiçek gibi oya bize bütün Cumhuriyet Türkiyesini bir çiçek bahçesi haIinde gösteriyor. Bugünün bu ihtimali niçin yarının en parlak hakikati olmı • yacakrms?... Geçen sene hammlar arannda tertip ettîğimız miisabakada müsabıklar denize girmeden evvel Gazetemizin tertip ettiği büyük yüz me müsabakaları, ba sene deniz spor . ları için büyük bir hâdise olacaktır. İstanbulda ilk defa yapılacak olan Kınalıada Süadiye mukavemet yarışı, Türk SDorculan için hakikî bir imtihan ola • caktır. Bundan beş sene evvel tertip ettiğimiz Fenerbahçe Kınalıada mu . kavemet yarışına 105 müsabık iştirak Mabadi S inci »ahifede YUNUSN£Dİ