30 Temmuz 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
\ Hayat Ansiklopedisi 36 ncı cüzü çıktı Onıınrıı «onoUilUllbU 56116. A «IE O. M I Ü umhuri , ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektnp adresı Cumhunyet, Ittanbal Posta kutıuu btaabul, No. 346 Telefon: Başmuharrır. 22366, Tahrir müdüru: 23236, Idare mudunı 22365, Matbaa: 20472 „.. Yerli mailarının güzelliğini gormek, 6ğrenmek, almak için hazırian. Beşinci yerli mallar sergisi Galatasaray ( 1 ) ağustos. Yerli malı al! Ynrttaş Pazar 30 Temmuz 933 Mılll Iktısat ve Tasarrof Cemıyeti Yeni Türk Universitesinin Eşiğinde Fransızlarla Ticarî Iki İtilâf Yaptık lllimilinillllllHIIIIIIIIIMIIIIIIMHMIIIIIIIIinrilllHllllimillllllllNllılıııı Pariste imzalanan itilâflar nmMMMMI • • «»«.«..» ,„,„„„„„„, lltllhmillllinilllllllllinniinillllMinMUIHH HIUmilmiHimillltinm rillllMlltlllMjmfttllllftlltlMOIIIIIIUIIIIMIIIIIIIIIIl H ^ ^ IIHIIHMMIIMHtlllMllltlilllllHIIIIIIIIIIIMIIMIIIIUUHIIIItltl Itltlltl tHMIIIIItlMHOtl HrltlMHtMIIIMIIIIIIItllHllllim arülfünun: Ne tuhaf kelime! Neye «Darülulum» dememiş • ler? Araplar, bu yerde külliye kelimesmi kullanıyorlar: Hiç olmazsa, Universitat kelimesinin karşüıgıdır. Her ne ise, «Darülfünun» da, birçok benzerleri gibi osmanlıca tarihme karış. tı, gitti. Yarm, «Darülfünun» un yerine büsbütün yeni bir müessese kuruluyor. Araplar «ölüleri hayrile anmalı» der ler; biz, «yıkıldı ghti cihandan dayansın ehli kubur» diyemez miyiz? Eski Darülfünun iyi bir niyetle kurulmuştu; onun kuruluşunda Ziya Gök Al. pıo büyük hizmetleri görülmüştü; fa • kat o, ilerliyecek ve yükselecek yerde yerinde saydı, geriledi. Yeni temeller üzerinde kurulan yeni Türk devleti, gençlığıni, bu ülküsüz, bu geri Darül . fünunda yetiştiremezdi. Biz, o yapının unanlamıyacak kadar açılan çaüaklartnı, üç yıl öncedenberi göstermeğe çalışhk. Darülfünun, istediğimiz Türk Üniversitesine yer vermek üzere, yı kıldı, gitti. Eski Darülfünun hiç mi hizmet et medi? diye sorul'rraz. Oradan yeti • şenler içinde kendi kendini, ancak ken. di gayretlerile ilerletenler oldu. Onları takdirle anaru; ama biliriz ki onlar, Darüfünuna hemen hiçbirşey borçlu değildirler; ne edinmişlerse kendi kendi. liklerine, Darülfünun haricinden edm • mişlerdir. Darülfünunun, teşrmievvelde onun . eu dönüm yılını kutlulayacağımız Türk Cumhuriyetmi, Türk inküâbmı duymamış, anlamamış olduğunu gördük. O radan, inkılâpçı Türk kafalanna ofak bir isık bile sızmamışhr. Arttk böyle bir «ölüye rahmet okumakta hiç t« man tdc yoktur. Yarm yeni doğacak Türk Ünrversi . tesme büsbütün yeni bir ruh hâkim olacaktır. Bu ruh inkılâpçı Türkiyenin, ye. ni bilgiye âşık Türkiyenin yüce ülküsüdür. Tıp Fakültesinin tstanbula kaldırılnusı çevresınde çıkanlan gürültüler çoktan sustuydu. Hatırlıyorum: önceki Maarif Vekili bir gün Tıp Fakültesmi gezerken, bir iki profesör ona, Fakültenin tstanbula kaldınlması lüzumunu anlatmağa çalışıyorlardı. Ne yalan söy. leytm: Bu gizli biçim telkini hoş bul mamutım. Gerçek, dıyordum, kaldır ma işi doğru olsa, böyle gizli telkin lere hacet kalır mı? Halbuki bir Tıp Fakültesinin tstanbula kaldınlması, bütün fakütelere birer göç yaptırdı. Her biri, bulunduğu yerden, başka yere ta. cındı. Bu, taşınış, ülküsüz çalışmanın çalışma olmadığım gösterdi. Eğer yeni Türk universitesi, bu taşınma üzerine hemen bu yıl kurulmamış olsaydı, dünkü profesörlerin, taşmdıkları bmalarda foyalan daha iyi meydana çıkacakh; fakat bazı profesörlerin foyalan meydana çıkacakh diye yeni Türkiyenin bflgi âşıkı gençlerini, daha bir yıl, tecrübe tahtası yapmakta mana yoktu. Şimdi ne olacak? lyice inanmalıyız ki yeni Türk Universitesi eski Darül fünunu aratmıyacakhr; yeni Türk Üni. versitesi, yeniliğfle beraber Avrupa Üniversitelerine benziyecek, onlarm yaptığı yarahcı işi yapmağa çahşacaktır. Şu dakikada, neler hazırlanmış oldu ğunu, nasıl bir tesekkülle karşılasaca • ğımızı bilmiyoruz; fakat yeni Türk Ü . niversitesini kurmağa azmeden ira denin, nasıl bir ülkü ve bir dilekle işe başlamıs ve becermis olduğunu biliyoruz. Bızim için şimdilik bu kadarı yeter. Umutlarımızda aldanmadığınuzı göre cef ız. Simdiden şöyle olacak, böyle «r' lacak diye. bir takım kat'î sözler söy. lemeğe hacet görmeden biz, yeni Türk Universitesinin genç Türkiyenin istediği hakikî bilgici ve inkılâpçı yeb'ştirecek bir müessese olacağma inanıyoruz. Türk Fransız ticaret itilâfnamesile bir Clearing anlaşması ayni zamanda imzalandı Darülfünunun lâğvını bildiren mektupPariste Almanlarla da ticarî müzakereler yapılıyor, îlk neticeler müsbet olursa müzakerat Berline intikal edecek Universitenin kadrosu Ali tasdika iktiran etti larbugün alâkadarlara gönderilecek Maarif Vekilinin beyanatı Celâl 3eı TSrk Fratmz ticaret itilâfnamelerini imzaltyatdar M Poi Bonkur Süat Be» Paris 28 (A.A.) Anadolu Ajansının hususî muhabiri bildiriyor: Bugün öğleden sonra Pariste Türkiye ile Fransa arasmda bir ticaret itilâfnamesi ile bunu tamamlıyan bir Clearing anlafması ayni zamanda imzalanmıştır. Türkiye namına tktısat Vekili Mahmut Celâl ve Paris Büyük elçimiz Suat Beyier, Fransa namına da Hariciye Naeırı M. Pol Bonkur *e Ticaret Natfhr M. Serre muiraveieTerî ımzalamifigrthr. Esaslar şunlardır: 1 13 ağustos 1933 tarihinde hükmü bitecek olan 1929 tarihli ticraet muahedesinin bazı mad» deleri ilga veya tadil edilmek suretile altı ay için tekrar mevkri meriyete konulmustur. 2 Bu anlasmanın en bariz hususiyeti tediye muvazenesi karsıhğı olarak Fransa tarafından Türkiye lehine ticaret mübadelesinde bir farkın kabulüdür. 3 Bu anlasmada en.ziyade mazhan mfisaade Mabadi 6 ınet »ahifede Kadrosunda mühim tieğişiktikler yapifctığt aviaplan Tıp Fak&ttetinin bir kınm müderrhierî bir arada Maarif Vekili Doktor Resit Galip B. dün saat üçte Darülfünuna gelerek geç vakte kadar meşfol ofanoftor. Vekil Bey dön yeni Ünhreraite kadrosunu bütfin moamel«M ftmal edflmif olarak getir Mabadi 6 met »ahifede Türk Irak münasebatı Şehrimizde bulunan Irak Maliye Nazırmın muhtelif meseleler hakkında mühim beyanatı Maarif işlerimiz için mühim bir teberru Mütekait Kaymakam Sah Bey biriktirdiği 50,000 lirayı maarif işlerine tahsis etti Feneryolu civannda oturan erkânı harp kaymakamlığından mütekait Sak Bey, şimdiye kadar iktısat ettnek suretile biriktirdiği 50,000 1L rayı memleketin maarif işlerine tahsis etmeğe karar vermiftir. Tekaüt edildikten sonra müt#ahhitlik gibi serbest faaliyet sahala • rında çalışmak suretile para kazanmağa muvaffak olan bu müteşebbis zat, Maarif Velsâletine müracaat et. miş, yapmak istediği teberrüün şeklini tesbit etmek üzere temasta bu • lunmustur. Meselede sayanı dikkat ve takdir olan noktalardan biri de Sait Beyin bu mühim teberrüü küçük bir hizmet addederek sessiz sadaslz mtaç etmek istemesidir. Hatta bu havırlı hareketten son derece mütehassis olan Maarif Vekili Resrt Galip Bey Sait Beyin rescnini Mabadi 6 mcı »ahifede Nazım Hikmet Bey Altı ay üç gün hapse mahkum oldu Sait Bey M o s k o v a d a bugün yapılacak müsabakalar Irak Malîye Nazın Yasm Hasimı Pasanm bîrkaç gündenberi şehrimizde bulunduğunu yaznustık. Yasin Paşa dün Perapalas otelmde kendisile görüsen bir muharririmize şu beyanatta bulunmuştur. « Londra iktısat konferansma hükâmetim narnma iştirak etmişthn. Mem. Komünistliğe leketime dönerken 16 senedenberi tahrik mahiye • göremediğim Türkiyeyi ziyaret mak • timde görüldii • aadile tstanbula geldim. ğiroden dolayt lstanbulu 16 sene sonra tamamile cGece gelen teldeğismis buldum. Esasen tahsflimm graf» Lsrmli ki • mühim bir kısmını burada yapmıstım. tabın müellifî 316318 senelermde Harbiye mekte . şair Nazım Hikbinde ve 318321 senelerinde de Ermet ve tabi Ali kânıharp mektebmde okumuştum. O Beylerle ayni ki zaman Gazi Hazretleri benden bir sınıf tabı sattığindan yukarıda ve tsmet Pasa Hazretleri de dolayı Halit Bey bir suııf aşağida bulunuyorlardı. Mec aleyhme Müd • lis Reisi Kâzım Pasa Hazretlerile bir deiumumilik ta5 sınıfta beraber okuduk. 1918 senesi eyrafından açılmı Ndzım Hikmet luKine kadar Türk ordusunda hizmet et. bulunan d'avaya a de ikinci ceza tim. Balkan harbi basladığı vakit ben mahkemesmde devam edilmiştir. Gizli bakflan bu dava bitmiş ve ka Musulda bulunuyordum. Harbi Umu frak fâafiye rar alenî olarak tefhhn olunmustur. mide ilk defa Şam ve Suriyede sonra da Hdfimi Paşa Gelibolu ve Galiçyada bulundum. tşte Halit ve Ali Beyier beraet etmisler, bu münasebetle çok sevdiğim Türki • Nazım Hikmet Bey de altı ay üç gün konferansı ve tngikerede bulunan Irak yeyi ve arkadaslarunı görmeğe geldim. hapis cezasile tecziye edilmiştir. Kralı Faysal Hazretlerinin orada bir is* Bu pazartesi günü doğru Bağdada gi • tikraz akti isile meşgul olduğu şayialan deceğim.» Mabadi S inci »ahıfede Yasin Paşa bundan sonra Londra • vıırııiııiKi * > ııı • Yerli mallar sergisi Sergi salıya açılıyor; Paviyonların teşhir hususu büyük bir zevk ve incelik göstermektedir Beşınci Yerli Mallar sergisi salı günü açılacaktır. Sanayi Birliği umumî kâtibi ve sergi komiseri Nazmi Nuri Bey, açılma gönüne mah sus davetiyeleri icap eden zevata göndermiştir. Bu seneki »<srgkie sanaytimizm beş seneKk înkrşafını gjrstermek için katün sanayi erbab'ımız hakkrle'çalişmışlardır. Sergînm her suretle mükemmel olması içm Mîllî Sanayi Birliği ve fabrikatorlarmiTz elferinden geleni yapmışlardır. Bu senekî sergide teşhir hususunda büyük bir incelik ve yüksek bir zevk göze çarpmaktadir ki bunu da geçen sene tertip edilen d e k o ^ t rasyon müsabakası temin etmıştır. Alâkadarlar, bu seneki paviyon ların Avrupadaki emsalinden hiç asağı olmadığını iddîa etmektedir • ler. Yapılacak dekorasyon ve vitr n Mabadi S inci tahıfede İLBİft Moskova 29 (A.A.) Türk ve Sovyet atletleri arasmda 30 temmuzda u • mumî bir müsabaka yapılacaktır. Bu müsabakalann neticeleri Commtern ve Kızılordu merkez îstasyonlanndan, Türk misafirler tarafından, bildirile . cektir. Comintern istasyonunun tulü mevci 1481 ve Kızılordu merkezî is • tasyonunun da tfilümevci 38.45 tir. Neticeler Türkiye saatile 19/25 te verilecektir. 17 ıncı resım sergisi Galatasaray Lisesfaıde açılan sergide muvaffak olunmuş birçok eserler var Dün Bursa soyguncuları sorguya çekildiler Bursa 29 ^Telefonla» Bugün soygunculanndan üçü Adliyeye geti • rilmişler ve birinci müstantiklikte isticvap edilmislerdir. Bunlar, Mehmet, Mustafa ve Bekirdir. Diğerleri hapisanede kalmıslardır. Şerirler hapisaneden adliyeye ka. dar yaya getirildikleri için yoHar, bunları görmek için halkla dolmuştur. fsticvap devam ederken adliye meydanını da Sr dört binden fazla halk doldurmustur. Şerirler, aksa ma doğru hapisaneye götürülmüf • lerdir. Halk arkalarını takip etmif • tir. f KÂZIM NAMl " Varm « Büyük Harbin gizli kalmif bir sırrı Yazan: Abidin Daver Dünka küşatta bulunanlar Güzel San'atlar Birliğinin her sene açmakta olduğu senelik »erginin 17 incisi dün saat be«te gene ı Bursa Milli Sanayi Birliğinin renızi ( Galatasaray lis«smde merı râmle çılmıştır. Mabadi 4 ancü »ahifedm
