4 Mayıs 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi inci cıizü ciktı 31 Ookuzuncu sene: No. 3228 umh İSTANBUL CAĞALOÛLU Telgr&t ve mektop adresl: Cumhuriyet, tslanbul Posta kutusa: lstanbul, No 346 Telefon: Baçmuharrlr: 22366. Tahrlr mOdflrfl: 23236, tdare müdüru: 22365. Matbaa: 20472 Perşembe 4 Mayıs 933 Hayat Ansiklopedisi Böyok bir kütüphaneyı bir arada evinize getireı OM faydalı eserdîr. Her evde b\r lane balımmak lâzımdır. Millî bir Muvaffakiyet: Dahilî istikraz îsanm sonuncn günâ kapanan dahilî istikraz kayit muamelesinm bilânçosunu aldık: 4 mflyon lirahk a n , 6 milyon S5S bin liralık taleple karşılanmıştır. Halt, istenüen paramn bir baçuk mislinden fazlasmı vennek istemiştir. Bunun çok yüksek kıymetli mfllî bir muvaffakiyet olduğu nn ve yeni hayata inhbakta bu kadar Qeri giden Türk milletinin bu netice ile ovunmeğe yerden göke kadar hakh bulunduğuna açık söyleriz: Ba sütunlarda millî istikrazm mahiyetini anlatmağa çalısırken bunun millî hayatımızda yepyeni bir merhalenin mukaddemesf olacağını ifade etmiştik: Bugün sevinçle yazıyoruz ki bu adon iste muvaffakiyetle atılmış ve bu merhale şevk ve heyecaıda geçümistir. Atina müzakereleri neticelendi Muahede hazırlanıyor, cumaya imzalanacak TürkYunan müzakereleri hakkmda yarın aksam resmî bir tebliğ neşri bekleniyoı Yunanistandan sabaha ECarşı gelen haberler Atina 3 (Hususî) Dün öğleden sonra Türkiye murahhaslarile M. Çaldaris ve Yunan Iktısat Nazın arasında iktısadî ve siyasî mevzularda müzake • relere devam edilmiştir. tki tarafın noktai nazarlan arasmda her hususta mutabakat mevcut olduğu kaydedilmistir. Tebliğ nesrinden şimdilik vazgeçilmiştir. Aktedilecek muahedenin imzası en iyi bir tebliğ makamına kr/n olacağı süpbesizdir. Belediyeler Bankası Banka 1,5 milyon lira sermaye ile açılıyor Ankara 3 (Telefonla) Belediyeler kanunu mucibince tesisi lâzım gelen belediyeler bankasıtun Emlâk ve Ziraat Bankalannm istifade ettnedikJeri haklardan istifade etmesi için meclise bir lâyiha gönderilmiş • tir. Lâyihada bu banka için belediyeler varidatından tefrik edilen yüzde beşlerm bir buçuk milyon liraya ba' liğ olduğu, binaenaleyh bankanın teessüs imkânının husul bulduğu bildirilmektedir. 50 milyonluk yeni bir istikraz mı? Ankarada alâkadar mehafilde böyle bir istikraza dair malumat yok Şehruniz malî mehafüinden çıkan bir habere göre, bir Fransız sermayedar grupa, hükumetimize bir istikraz tek • Ankara 3 (Telefonla) An Ufinde bulunmus, Pariste buJunan S« • harantn matî mehafilinde 50 milracoğiu Şükrü Bey grup mümessiUerile yon liralık Utikraz meteletine damüzakereye memur edilmistir. Bu gruir hiç bir malumat yoktur. pun, Fransamn en büyük top ve deratr Osmanlı Bankammn imtiyazını fabr&asuu işleten ve baska büyük smaî temdide dair olan mazakerat dahi işlerle de meşgul olan Şnayder Krözo henüz netice vermiş değildir. grupu olduğu söylenmektedir. ^ ^ Grupun mümessilleri, bundan üç ay kadar evvel hükumetimize 600 milyon rum simendifer hattmın inşasmı da derFransız frangı kıikraz etmek üzere tekuhde ederek lâzım gelen malzemeyî lifatta bulunmus, ve o zamandanberi Pa temin edecek, bunlar istikraza mahsup riste Saracoğlu Şükrü Beyle grup müedOecek, istikraz parasmın mütebakisi messSleri arasmda yapılan müzakere FransB frangı olarak nakten ahnacakler anlaşma ue netkelenmek üzere bu • hr. hmmustur. tstikraz edilecek paralarla benüz iş> Bu habere göre hükumetimizin Şnayletibnemi* mühim servet membalan der Krözo grupundan istikraz edeceği mtzdan istifade etmek, petroi araştırpara 50 milyon Türk lirası ve istikraz mak, yünlü ve bilhassa pamukra men 80 sene vadeli olacaktır. Faiz yüzde sacat fabrikaian kurmak tasavvor edfl7 yi tecavüz ebniyecektir. mektedir. Grup, sadece Türkiye Cumhuriyets Şehrimiz malî mehaffii, ba haricî ishükumetinin itîbarmı kâfi gördüğünden tikrazla temin edilecek dövizleria ikü • »tikraza karşılık istememiştir. sadî salâba büyük yardum ohcagnn mubakkak görmektedir. Şnayder Krözo grupu, Sıvas Erzu Malî mehafilde çıkan bir şayia Ankarada malumat yok Biz kendi mflletizimin büyüklüğüne vîcdanımızin en derin yerlerinden gelen bir imanla inananlardanız. Çalısma tarzma inanılan bir hükumet bu mflietten her fedakârlığı istiyebilir, ve bu Maahedenin etaslart millet istenflen fedakârlığın birkaç Atina 3 (Hususî) Türk Yunan katmı »eve seve ihtiyar etmekte lerre müzakereleri esas Hibarile hitam bulmuş kadar tereddüt etmez. Kaldı ki »on addedilebilir. Kalan iş muahedenin metdahflt istikraz işinde millet fedakârlığa nini tanzimdir. Bu itilâfm esaslan Yudavet edflmis te değildi. Dahflt istikraz nanistana ihraç edilen Türk ihracatmın ona istirak edenlerin de menfaatlerme yüzde yirmi beşi nisbetmde Türlriyenin badim olmak fizere yüksek faydalı bir Yunanistandan ithalât yapmasım temin millet isini de gönnüş olacaktı. Ba meetmektedir. Tedryat usulüne fetince, selede fedakârlıktan sayade milletin Yunanistana olan Türk khalâtınm esanlama kabiliyeti tecriibeye konolmuf manmdan yüzde altmış beşi kambiyo gibiydi. Millet işte bu imtibanı da en olarak teslim edilecek ve yüzde otuzn parlak bir muvaffakiyetle geçmiştir. Yunan emtiasile mübadele edile • Arhk altm kıymetli Ergani bakır madecek ve mütebaki kalan yüz • nhnizi işletecek olan demiryolunun yade bes Türk emb'asıntn naklm pılması emnivet altına girmi«tir demekliye ucretlerine mahsup edilecektir. Titir. Milletin dahilî istikrazı böyle bir ancarî mükavelenm müddeti alta ay olup layısla nmvaffak kılmasi belki yalnız o Ergani şimendiferinin değil, bütün siba müddettn inkızasında mukavele kenmendiferlerin mecmuundan daha yükdinden tecdit edilecektir. Mukavele cusek kıymetli bir hâdisedir. Anlayıs kama günü imza edilip Türk Vekili eumarbiliyetinin bu derecesini gösteren bir tesi *ünü ttalyan vapurile hareket edemilletin her hangi sahada olursa olsun cektir. elde etmiyeceği muvaffakiyet yoktur Muahede hazırlamyor demekte «erre kadar tereddüt edilemez. ..,, Atina.3 (Uusuıî) Bugün mütehaststikraz muamelesi esasmda söyle basıs komisyonlan teşkfl eden zevat, ilri sit bir muameledir: heyeti murahhasanm maiyetmdeki meHükumet beheri dörder milyon Hramurlar bir arada toplanıp muahedenin lık olmak üzere üç defada dahilden aktetmeğe teşebbüs edeceği istikrazı yirmi seneye kadar ödiyecek ve bu müddet zarfında istikrazm ödenmemis kısmına her sene % S faiz verdikten başka amorti edilecek aksam arasında ikramiyeler de verecektir. İtblkrazın ihraç fiah 95 olduğuna göre buna masraflarla ikramiyelerin de flâvesi hükumetçe ödenilecek faiz miktannı tahminen % 6 dan biraz fazlaya çıkarmıs olacaktır. lstikraza iştirak eden halkın bu işteki Londra 3 (A.A.) Havas Ajansı vaziyeti şudur: Herkes parasını % S muhabirinden: Londra siyasî mehafaizile ve îkramiye ihtimalile tamamen fili ile resmî makamlarla yakından geriye almıs olacakhr. Bu meyanda alâkasi olan mehafilde, Viyana ve memleketin azamî mıkyasta işine yanBerlinin iyi membaalrmdan gelen ve yacak bir şimendifer de yapılmış olapek yakında ve ihtimal 67 hafta içincakbr. öyle ki herkes bu istikraza para de Avusturyanın Nazîlerin eline düşverirken esasen kendi hesabına kârh mesinden korkultnakta bulunduğuna bir işe para koymuş olduğu halde netidair olan haberler dolayısile müte~ cede fazla olarak: madiyen artan bir endise izhar olun Falan hattı yapanlardan biri de maktadır. benim! Londrada Avusturyanın nasyonal Diye bir övünme hakkı kazanmış olasosyalistlerin eline düşmesi keyfi caktır. yetinin bir taraftan Almanya ile iyi münasebetlerde bulunmak arzusunu Bundan daha mühimmi millî halk besliyen ve diğer taraftan Avusturhükumetinin millet tarafmdan gördüğü yanın Almanyaya iltîhakından pek itimat ve emniyettir. Hükumetin teklitabiî olarak endişe eden ttalyanın fine karsı halkın kendisine arzolunan hattı hareketine bağlı olduğu mütaisîn ciddiyetine bu kadar kat'i ve derin leası serdedilmektedir. bir itimat göstermesi eumhuriyet idaremizin mHlî mahiyetme en büyük bir delil Italyanlann bu tereddütleri, Roteşkü etmektedir. tsmet Pasanın idare manın kat'î bir vaziyet almamasın edegeldiği eumhuriyet hükumetleri ba dan istifade eden Hitler tnanevralaitimat ve emniyete hak kazanmak için larını kolaylastırmaktadır. şbndiye kadar çok büyük isler başarEsasen burada, alınan malumata mışlardır. Bummla beraber para işi her göre, Avusturyanın Almanyaya il yerde ve her zaman hassas bir mesele tihakı takdirInde iki memleketin huteşkil ettiği cihetle doğrusu neticeyi kukan birleşmis olmıyacağı, yalnız herkes daha fazla itimatla beraber bir ttalyayı kuşkulandırmıyacak fekilde parçacık ta acaba ile ve binaenaleyh Avusturyayı tamamen Almanyaya az çok merak ve heyecanla bekliyordu. temsil etmek suretile filen birleşnaiş Neticenrn şimdi artık herkese malum olacaklan ve bunun Italyanın eskî olan parlak şekli dahilde ve hariçte hiç müttefiklerine rücu etmesi netice s&phesiz ve ister istemez en büyük taksini tevlit edeceği beyan olunmak dirlerle karsdanmıştır. O kadar ki ba tadır. muvaffakiyet tsmet Paşa hükumetlerine Şu halde Avusturya ile Almanyaba itimat ve emniyeti Iâytk olduğu enin vaziyeti, endise mevzuu teskil hemmiyetle karsılamak üzere şimdi daetmektedir ve herne kadar beyan ha dddî vazifeler tahmil etmiş oluyor. IIII1IIIHIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Muvaffakiyetle tecrübe olunan bu millî tahvillerini kasaya koyarak muayyen anlayışm yeni yolunda tedricen azamî müddetlerde faiz ve resülmaKni almak inkisarmı gösterebilmesi Iâzvmdır. en kestirme ve en emin iş bilinmektedir. Memleketimiz için bu yepyeni bir millî Memleketimizde yeni başlıyan millî tadevirdir. sarrufun bu yolda inkişafı tabiî temenniye lâyık bir isti. Tecrübe ettik, mu • Türkiyede tasarruf usulüne asri mavaffakiyetle yüriidü. Şimdi dikkatle onasile daha yeni baslandı. Bu hususta nun emin mkisafına himmet etmek kap bi*2.den ileri giden Avrupa memleketediyor. Bunun harfivven bovle yapılalerinde dahilden alrtolunacak istikrazcağından milletimiz tamamen emin olalar, halk kütleleri tarafmdan en sağlam bilir. Ve işte bu yeni hayat tarznun iniratlar olmak üzere kapıstlarak alınır. kişafıdır ki bizce mevzuu olan şimendiBmbir belâsı olan bir akar yerine orada ferin insasmdan daha mühmıdir, ve bSkumetin balka arzettigi bir işdkrazm îzmirdeki Muhakeme Gizli âyin yapan tahtacılar mahkum oldular Tuık Tuna» doMnga lçm ranrahhaslarımıza kavl temln&t teren sabık bafvekll M. Venteelos metnini tanzimle uğraşmışlarda tsmh 3 (Hususî) Bergama kazasında gizli âyin yapmak, gizli nikâh kıymek, sapka giymemek, gizli cemiyet kurmaktan suçlu tahtacılann munakemesi bitti. Erkek suçlulardan bhi bir sene doct ay, diğeri bh sene, dördü altsşar ay, geri kalanlar da üçer ay hapse mahkum edüdüer. Kadra maznunlar beraet kazandılar. M. Venizeiotun ziyafet ve beyanati Atina 3 (Hususi) Dün M. Venizelosun köskünde Türk misafirleri vt Türkiye sefiri Enis Beyin şerefme bir öğle ziyafeti verilmistir. Ba ziyafet hnsusî mahiyette olmakla beraber hükometin takip ettiği haricî siyaset ve bunun devarnı hakkmda bir nevi parl • manter temmat verilmistir, denilebflir. M. Venizelos Türk Vekilme hitap ederek en kat'î tabirle demiştir ki: « Emin olunuz ve hükumetmin" temin edhriz ki gerak ben şahsan ve g*rek fırkam ve bizimle beraber çalısaa fırkalar sündiki hükumetin haricî siyaseti ve bilhassa Türkiyeye karsı olaa (Mabadi 6 ıncı sahifede) Muhtarlığın ilgası lâyihası Ankara 3 (TelefonU) Daliye encâmeni Beledrye teşkflâh olan yer • lerde muhtarlığın kaldınlması hakkm dald lâyihayı kabul ebnifbr. Lâyiha 934 senesmden ft&aren tatbflc edilecektir. Filyos Ereğli hattı ile Ereğli limanı yapılıy or Yeni hattın ve limanın insasından sonra kÖmür istihsalâtımız senede 5 milyon tona çıkacak Ankara 3 (Te Iefonla) Filyostan Eregliye kadar bir demiryolu ve Ereğlide bir liman insası içaı hazırlanan lâyiha Meclis* gönderilmiştir. Lâyihaya göre 70 kilometrodan ibaret olan ba hattın insaatı 3 sene, liman insaatı ise 6 sene zarfında bitirilecek* tir. Hükumet lâ yihada hat için 20, liman için 10 milyon lira sarfına, bu hususta Ereğll hattınm gttzergahmı re BreğU tafcelesml karşılığı her segosterlr harita ne Naf ıa bütçesiesas itibarile kömür havzasına gh • ne konmak suretile, Ziraat Banka mek üzere yapılan bir hat kömür sının kefaleti altinda insaat müddeti ile mukayyet olmaksızın bono ihracı havzasına gitmedikçe ondan istifade olunamıyacağı, hat tamamlandığı ve na mezuniyet istemektedir. liman da yapıldığı takdirde simdi seEsbabı muctbede bu lâyihanın, nede 1,5 milyon ton kömür veren insası teanhur etmiş olan Filyos havzanın daha iyi vesaitle rsletil Zonguldak Ereğli hattınm ve E mek suretile senede 5 milyon ton reğli limanımn biran evvel yaptınlkömür verebileceği, Ereğli Hmanınm ması, binnetice madenkömürü serhem kömür tahmil ve tehliyesini kovetimizin lâyıkile işletilmesi için teklif edildiği bildhilmektedir. Bun laylaştırmak ve hem de gemilere melce olmak maksatlartle yapılacağt dan sonra Ankara Filyos hattı msaatının dörtte üç nisbetinde bittiği, söylenmektedir. ııııııııııııııtıtHiıııııtıııııınıııınMHiMiMiıııııııııııınittınıtıımınııııııiMiMiıııiMHiınııiıııııiHin nmıınııı ıııtımmımıwnnmmmnmmmnHl I Seyrisefain idaresinin eski borsları Ankara 3 (Telefonla) Seyri tefain idaresinin borçları içm avans suretile yapılan tediyatın mahsubu Kakkındaki lâyiha Medise veril mistir. Bu borçlar Seyrisefaîn idarelinin Umumî Harpten evvel Avru padan aldığı vapurlann bedelleri ile 931 nihayetine kadar Avrupa ve Amerikaya yaptınlan teferlerin mas raflandır. Ankara 3 (Telefonla) Dü cemiyeti merkez heyeti bugün saat 2 de Maarif Vekilnin riyasetinde bir içtima yapti ve tetkikatma devam et ti. Naziler Avusturyayı da ele geçiriyorlar! Almanya ile Avusturyanın birleşmek üzere oldukları haberi Ingiltereyi telâşa düşürdü Dil Cemiyetinin dOnkö içtimaı Bugünkü Meclis içtimaı Ankara 3 (Telefonla) Yarın Mecliste Konya ovası sulama ida resi bütçesi ve bazı münakale lâyi halan müzakere olunacaktir. " KENDİ KENDİMİZİ TENKlT: Bu ne hal yahu?! Başmuharririnıiz ötedenberi Tıp Fakültesinin deniz taıafındaki vâsi arsanın Fakülteye ait bij bahçe haline getirilmesini ister. Ahiren orasuıı ziyaıeti vesile«le yanayakıla gene bu meseleden bahsediyordu. Hakikaten o arsa pek az himmetle bir park halinde tanzim edilmekle sehrin bilhassa mektebe krymet verecek çok giizel bir eseri vücut bulmuş olacaktır. Fakat Başmuharririmizin galiba bir şeyden haberi vok: O arsayı bilmiyoruz hangi daİTe yok pahasına şuna buna satmağa başlamış ve şimdiye kadaT satılan birkaç parçastnm üzerine alelâcele tenekeden kulübeler bile yapılmıştır. Başmuharririmizin park olsun diyegeldiği o güzelim yer bu gıdişle yakında kocaman bir teneke mahallesi olacak! Bunun bir cinayet olduğunu vc olaca ğını söylemek bilmiyoruz ki hareketin fenalığını anlatmağa yetebilir mi? Başmuharririmizin bu meseleden haberi olmıyabılir. Fakat Fakülte idare sinin, Fakülte hocalarınm da haberleri yok mu? Belediye neTede? En büyük irfan müesseselerimizden birine ait bir arsayı bütün lstanbulun ve bütün Tür kiyenin gözü önünde teneke mahaJlesi yapmağa kalkışan hareketin sakametini niçin durdurmuyorlar, niçin durdurmuyoruz? Nerdeyse yangın var diye bağıraca ğız: Bu ne hal yahu?!.. Bu ay içlnde Avustuıyaya gıaecegı haber verilen Alman Propaganda Nazın M. Goebbels olunan mütalealarda çok muhteriz davranılmakta ise de birçok mehafilde Avusturyanın Almanyaya ilhakından ibaret olan eski meselenîn tahakkuk ettiriltnesine manî olmak için ttalya ile tngiltere arasındaki dostane münasebetlere güvenilmektedir. Berlin 3 (A.A.) Wolff ajan sından: Resmî bir membadan alman bir habere göre Alman propaganda nazın M. Goebbels bu ay içinde VIyanaya gidecektir. Ondan sonra M. Goebbelsin Romaya da gitmesi muhtemeldir. ı tmıııııııııınıııınıııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııınıutnıııtı Ankarada açılan resim sergisi hatta biraz yukanda söylediğimiz veçhile bütün simendiferlerimizle omuz opüsecek kadar büyük ehemmiyet ve kıymettedir. Ortaya çıkan parlak netice karşısmda tsmet Paşa hükumetmi mi, yoksa aziz ve büyük millethntzi mi tebrik etmek lâzım geldiğinde mütehayyiriz. Doğrosn her ikisini de ayni kuvvet ve samimi yetle tebrik etmektir, ve biz kalp ve vicdanımızın bütün saflığile ba muzaaf vazifeyi ifa etmiş olmakla bahtiyapz. YUNUS NADt Ankarada bir resim sergisi açıldığını ve teshir edilen eserlerin çolc beğenildiğini yazmıştık. Ankara foto muhabirimiz Cemal Beyin gönderdiği resimler sergiyi ziyaret eden lsmet, Kâaım Paşalarla Maarif Vekili Reçit Galip ve Fırka Umumî Kâtibi Rece», Afyon meb'usu AK Beyleri tabloları tetkik ederken gösteriyor. Ortadaki Hikmet Beyin «Gazi» tablosudur.