22 Nisan 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cıiziı çıktı 30 Ookuzuncu sene: No. 3216 umhuri Çocuk haftası Yarın başlıyor Kimsesiz, yoksul vatan ClifHSrtSSÎ 2 2 NİS3I1 9 3 3 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektnp adresl: Cumhnriyet, İstenbul Posta tutusu: Istanbul, No 348 Telefon: Başmuuarrtr: 22366, Tahrlr müdürü: 23236, İdare müdüru: 22365, Matbaa 20472 çocuklarını unutmayınız! Işte Bulgar Dostluğu! D 5a, postaya Beyazıt'tan verilınîf olduğunu damgasmdan anladığitmz bir mektup aldık. Bu mektuba yazan bir Bulgar'dır. Bulgar'lann Razgraf takd Tork mezarkğnn yıkan meşhur «Vatan Muhafın» cemiyeti azasından okluğunu söyliyen bu Bubjar'ın mektubunu aynen aşağıya dercediyoruz: İngiliz amelesi kararı şidİhtilâttan menedilen 80talebeden detle protesto ediyor! 60 ı dün gece serbest bırakıldı Fırka, Moskova'ya da müracaat ederek mahkum Emniyet Müdürü, Talebe Birliginin kapatılması için Vilâyete müracaat ettl Vali muavini cürüm teşkil eden vaziyeti izah ediyor Bulgaristan'ın Razgrat kasaba sındaki müessif hâdise üzerme gençliğfn galeyanı evvelki gün şehirde bazı hâdiselere se> bebiyet vermiş ve tezahürata iştirak eden talebe ara • sında tevkifat yapılmıştı. Tevkif edilen doksana yakm talebenin i«ticvabına, dün sabah başlanılmışür. Hâdise etrafroda zabıta tahkikata da aynca devam et miş ve yeniden bazı talebe Polis Müdiriyetine celbo • lunnıuştur. Gerek tahki • kat ve gerek hâdisenin mahiyeti bakkında dün alâkadarlardan aldı • ğunız tafsilâtı kay iuvveJJd gfia yapılan nfbnayla enuunnda sfin fttt taksuş Jandarmalar Bulgar mezarlı&ı talebeyl mezaristana giraıekten men'« çaliflirken dvarında dedîyoruz: soloshanesi 8nünde topknmif, Razgrat Tahkikat îki safhadadn. Birinci safhâdisesini takbifa ettiklerini, fakat ona bası bu nümayifte önayak olanlar, üanayni şekilde mukabele etmelerine anci safhası da tezahuratm başrodan «okan olmadıgını söyledikten sonra hep nuna kadar zabıtanm mümaaeataıe k«rbrr ağızdan Istiklâl marşını terennüm şı koyanlar hakkmdadu. ederek Hürriyetiebediye Tepesi'ndeki Müddeiumumî Kenan, VaÜ Moavinl Bulgar mesarhğraa gitmişlerdir. Ali Rıza, Emniyet Müdürii Fehmi, Em• Polis ve jandarma kuvvetkri tale • • niyet Müdür Muavini HâtnB, Moddeibenim mezarhğa girmesine mâni ol umumi Basmuavini Hikmet ve nöbetçi mak utemişse de muvaffak olamamıs, müddeiumumî muavini Nusret Beyler gençler duvarlardan athyarak mezarlığa dün sabahtan itibaren hâdJsenin her îki girmislerdir. Burada Bulgar mezariannsafhasını da tabktke başlamışlardır. dan birine bir çelenk konulmos, Türk'ün Tahkikatta, hâdtsede önayak olanKapatılacagı söylenen «Mlllî Türk Talebe vahsete işte böyle insanca cevap verelarla nümayif esnasmda filî mümanaatBlrliğl> merkezlnin levhası ceği anılarak dönülmüştar. Miktan iere karsı koyanlarm ayn ayn tesbitfle tikçe artarak on bine yaklasan kafile pılan feci tecavüzden bütün millet gibi ağraşıbniftır. gene millî marsı söyliye söyliye Taksim'e persembe günü beşe doğru Bulgar konMalum olduğu nzere hâdise söyle olMdbadi 6 tncı taMfede) pek mütees»ir olan dört be» bm genç mustu: Razgrat'ta Türk ohilerine ya Nümayiş tahkikatı Rus mallarına konan ambargo İngiliz'lerin hemen salıverilmesini istedi c20/4/933 ve 3214 numaralı nüshanızda (Hem nalına, hem mıhına) diye bir yazıda «Gospodinlenn Türk'lere dost olup olmıyacağını soruyorsunuz. Cevap: Siz bizi, yani BulgarMarı kendinize dost addedıyorsanız çok aldanıyor sunuz. Neden? Çiinkü 500 s«ne babalanmır, dedelerimiz Türk boyunduruğu, esaretı altında yaşamıstır, Türk esaretine kat lanmıştır. Onlann çektikleri biz bütün gençlerin kalbinde kızıl kanla yazıhdır. Bizirn Hirâto Botef, Haci Kiryako, Vasil Leviski, Stefan, Karaca Loler, Karavalov gibi en aziz kahramanlanmun telef ettiniz, astınız, kestiniz. Leviski'yi Lofça'da, Karaca'yı Kanlıdere'de, Botefi Rusçuk'ta ve ilâh... astınız, öldürdiinüz. Şimdiki Bulgar hükumet ricali Türk'lere dostmuş. Kaç para eder! Bulgar milleti, Bulgar gençliği Türk'ün duşmamdır. Mekteplerimizde, tiyatrolarımızda, içtımalarımızda bunu okuduk, bunu dinledik, bunu biliriz. Türk'Ierin Bulgaristan'da yeri yoktur, baalannı alıp gıtsinler. Mezarlıklannı park yapacagızl Mallannı kurtaracağız, gene onlan kovacağiz!... Bulgar hükumeti Türk'lere yaldızlı dosttur, bunu daha anhyamadınız mı? Bizim ne yaptığımızı hükumet bilir! Rodnazastita azalanndan İstanbul'da Petrov Bu mektubu yazan Rodnazastita cemiyetinin tstanbul'da oturan azasmdan r.o»n"^»n Pcfmv'ı teşajddir mdiri*. Hiç o'mazsa, dogruyu söyliyecek ve riyakârlık etmiyecek kadar mertlik gÖsteren bir Türk düşmanıdır. Esasen, senelerdenberi, Türk düsmanlığı ile yetiştirilen Bulgar'lann dostluğundan hayır ammak zehirden ştfa beklemek kabilindea bir şey oldugunu bihniyor, değiliz. Bulgar'lar arasmdaki Türk düş, manlığı, bugün değil, Umumî Harpte Bulgar'lan düşman çizmeleri altmda ezilmekten kurtarmak için Dobruca ve Makedonya'ya beş Türk fırkası gönderdiğimiz zaman bile, apaçık kendini göstermişti. Bulgar efrat ve zabhanı ve Bulgaristan halkı, kendüerine yardıma kosan ve bu uğurda binlercesi şehil düsen kahraman Türk askerlerine karsı her yerde husumetkâr bir tavır takrnmışlardı. Bugünkü Türk düşmanlığı, Bulgarlann senelerdenberi aldıklan terbiyenm tabfi neticesidir. Yahuz, biz zannediyorduk ki Balkan'larda Türk'lerden maada, hiç bir dostu kalmıyan Bulgarlar, arhk Türk düsmanlığmdan vazgeçmişlerdir. Çönkü Türk'ler, Bulgar'larm, doğru yanlış, Bulgar toprağı addettikleri Dobruca, Makedonya ve Garbî Trakya'dan arazi almış değillerdir. Fakat Bulgar'larm vicdanmı düştnanlık ve taassup o kadar bürümüstür ki onlar hâlâ, mazideki tahrikâta kapılarak bo> günkS doıtlarını ve düsmanlanm b3e tefrikten âciz buhmuyorlar. Türk'Ierin Bulgar kahramanlanm Öldürdüklerine gelince, eskiden mütekabilen dökülen kanlann hesabı yapılmak lâzım geline Bulgar'lann çok daha ağır basbklan bir çok vesikalar ve sehadetlerle sabit olmuş bir bakikattir. îki millet arasmdaki farkı, dün olduğu gibi bugün de gosteren bir hâdise var: Milliyetçi Bulgar gençliği Razgrattaki Türk mezarhğmda ölüleri mezarlanndan çıkanp abyor, milliyetperver Türk gençliği, bu harekete Bulgar mezarhğına çelenk koymakla mukaibele ediyor. Bugün, dünyanın sulh ve selâmeti, insanlığm saadet ve refahı nanuna, yan vahşet devirlermin kan gütme 6detlerini, Makedonya'nm çeteciUk asullermi ve kanh intScam hmlarmı unutmak lâzundır. Biz, TürkMer bSyle düçündüğümüz içindir ki daha dime kadar harbettiğimiz Yunan'lılarU olduğu gibi, Büyük Harpte topraklanm mubafaza için kan döktüğümüz Bulgar'lara da el uzatmaktan geri kalmadık. Bugünkü vaziyette biz, Bulgar'lann dostluğuna değil, onlar bizirn dostluğumuza muhtaçbrlar. fakat mademki Bulgar'lar, dostluğumuzu »temiyorlar. Zorla güzeflyt oboadıgı gibi dostluk ta olmaz, biz de onlara mertçesme uzathgımız eli çekerîz. Ne halleri varsa görsunler, der geçeriz. Ancak b i n n hakikatefl boyle diyip Londra 21 (A.A.) Tredünyonllar kongresi ile Parlâmentodaki amele tırkası mümessilleri medisi Rus ticaret eşyacma ambargo konmasım fiddetli surette protesto etmeğe karar vermisler • dir. Meclis, M. Baldvin ile Sir Con Simon'a gönderdigi bir mektupta ambargonun tngüiz sanayii üzerinde zararh tesirler yapacağı ve Kelloğ misakmı da thlâl eder mahiyette olduğu düföncesinde bulunduğunu bildirmistir. Bundan başka meclis Moskova'daki merkez icra heyetine de bir telgraf göndererek mevkuf İngiliz tebaasuun Rus İngiliz dostluğu nanjuıa hemen salıverilmesini istemistir. Rutya'dan çtkan îngiliz'ler Moskova 21 ( A . A . ) tngiliz möhendislermden Monkhouse, Cushny, Gregory ve Nordwall, saat 22,45 te Varşova • Berlin tarikile tngütere'ye müteveccihen hareket etmîflerdir. Nor • wll'm rerakatmde bir Rus kadmı olan zevcesı vardır. KencU«İD« müracaat edflen Ingfllz Baa vekalet LOrdu Baldvin tzvettiya ne diyar? Moskova 21 ( A . A . ) SdboUJ y ^ panlar hakkmda verflen! hakmfi OMT m (Mabadt S üncu $oMfed») Çocuk bayramı başlıyor Yarm Halkevindeki merasimden sonra kuçük yavrular şehirde bir geçit resmi yapacaklardır Çocuk Haftası yarm bashyor. 23 nisan Büyük Millet Meclisinin açüdığı gündür ve bu tarih Çocuk Bayramı olarak kabol edil mistir. Düne kadar ço cuğa yer vermiyen cemiyet bugün onun yüksek kıymetini takdir etmis, yannm büyüklerine yapılması lâzım gelen Hma ve ihtinuunı esirgememeğe baş lamiftır. Bugün on binlerce bakımnz yavrumuz var. Fakat hamdedelhn ki Culuu UHy6t OOKU ~ Dünkü lik maçları m Fenerbahçe 1 3 Süleymaniye'yi, Vefa da 1 2 Beykoz'u mağlup ettiler Tevfik Rüştü ve Celâl Beyler Îki Vekil bu sabah şehrimize geliyorlar meti bütçelerine annelerin, çocuk Iarm sıhhatlerine, sağlıklınna hizmet edecek tahsisati koymus, Himayei etfal binlerce ço cuğu kucağma al mıstır. Bu hafta kuçüklefin bayramıdır. Onlann gülüp oynamak, sevinmek hak • landır. Fakat hiç unutmıyahm Id halimize göre çocuklanmua bayram yaptmrken geride binlerce vatan çocuğu baknnsız ve yoksul, acı çekiyor. Onlan Tannin bflyükleıt hahrlıyahm ve faJrir çoeafcfcm edeüra. Haftanın prograım Çocuk Haftaıı için hasrluMB ptosp ram fodurt Lutfen taMieyi çevlrtnlâ Dünkü korıser ve müsamereler Fenerbahoe Süleymanly* maçından heyeoanü Lik maçlarma dün Taksim ve Fenerbahçe stadyomlarmda devam edilmistir. Kadıköy'ünde Vefa Beykoz ara smda yapılan maçı 2 1 Beykoz kaybetmis, Taksim stadyomunda yapılan Fenerbahçe • Süleymaniye maçmda da Fenerbahçe 3 1 gaup gelmistir. bir enstantan* Fener Süleymaniye maçı Taksim stadyomunda yapılan Fe nerbahçe Süleymaniye maçı çok sayam dikkat olmustur. Fenerbahçe jlün kazandığı bu 3 1 lik galibiyeti pek bu yük bir müşkülâtla ve biraz da hakemin dikkatsizliğî ve görüşlerindeki isabet sizliği sayesinde hazulanabilmiytr. Oyunun ilk devresi Süleymanive'nin tatbik ettiği bir müdafaa tâbiyesi sayesinde, Fenerbahçe için hiç te iyi «erai* almda cereyan etmemiftir. Süleymani • ye'liler muavinlerini ve muhacimlerinden de birini geriye çekerek nlsbî bir müdafaa oyunu oynamıslardır. Yahuz dört muhacimleri, bulduklan boşluk işin içjnden çıkmakhğınnz için butün Bulgaristan'ın bize mektup gönderen Bulgar gibi düşündüğünün ve hele Bulgar hükumetlerinin bize dostluklannın sabte yaldular arkasında laklanmı» bir Tevtık Ruştu Bey seyaiıat kıyafetınde MeVus Ferit Celâl Beyin krokilertnden Muvezzller koşuya lştlrak etmek üzere mutat vasıtalarından mutat sekilde lstlf ade ederken lardan istifade ederek münferit, şahsî ve geriden kat'iyyen yardım görmiyen hücumlarla Fenerbahçe kalesini tehdit etmislerdir. < Mabadt 5 inci sahtfede ) (iııiHtıııııııınmıunıımı ııııuıııiHiınHiııııııiHiMiıııııııııııııııııınıııııiHiırıııııiMiıiHiıımınııııııııınnnnımıımıııııııııiiiHmıııı ıımnııı yılan riyakârüğı olduğunun anlasıknası lâzundır. Meselenin bu kısmımn izahı ise bittabi bize değil, Bulgaristan'a, Bulgar millet ve hükumetine düser. Yunan'hlarla ticaret mukavelesi müzakeresi için Atina'ya gidecek heyetimiz azasından Hariciye Müstefan Numan Rifat Beyle, Is Ban kası umumî müfettisi Sami ve heyetin k&tibi Nurettin Beyler dün sabah Ankara trenile şehrimize gel mislerdu*. v tktısat Vekili Celâl ve Hariciye Vekili Tevf ik Rttstfi Beyler de bu gün şehrimize geleceklerdir. Heyet bir kaç güne kadar Ati na'ya hareket edecektir. Ofis mü dürü Cemal Beyin müşavir aza sı <.Mabadl S üncu sahifede) ABİDİN DAVER Toros Gençler Birliğî, dür saat 16 da Halkevinde bir koruer, bir de danslt çay vermiftir. Feyzlati liaeai taleberi de Perapalas'ta bir çay vermifler, Fevziye liseri tcJebeti dt mekteplerinde bir nere tertip etmiflerdir. Cağaloğlttndcki Itttanbul birinci ilk mektebin tenelik müsameresi de Erkek Muallim mektebinde oerilmiftir. Re»~ mimiz yukarıda solda Feyziati'lileri, sağda Feyziym Ihen temvl yetini, aşağıda solda birinci ilk mtktep küçüklerini v sağda T» ros'lulartn çayından bir manzarayı