2 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi înci cüzü çıktı 25 Dokuzuncu sene: No. 3140 fSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf rt mektnp adred: Cumbnrljvt, ttfaobnl Posta kntnso: tstaabul, No. 24fl Telefon: Baçmahanir: 22368. TahrJr mfl«rfl: 28236, İdare raflduru: 22365, Matbaa: 20472 sahifelerimiz herkese açıktnr^ Cnmhurfye«e ncyctUrflecek Oânhtt Ifta dofrndan doğrnya idarehanemlıe dahl müracaat olanabfllr. umhu ıınnuııııııııııtnrınuıııııııııııııtnnııııııııınıııınmıtiMitnmnınfnnmııı Boğaziçi • Yazan: Ruşen Eşref Perşembe 2 Şubat 933 Bir kaç güne kadar Reisicumhur Hz. Izmir'de Umumî Tetkikat Yapıyorlar mııııııııtınrııiHiınıifiııııııııııifiımHiıııııııırııırfiiMiınıııııııııııııiJiıırıııtımııimınıııımıınnnnımrııııınMiıııııiMiııımırııı Dil inkılâbına dair Bir iki deyiş Köprülü zade Mehmet Beyefendiye 2 Büyük Reis dün muhtelif ziyaretlerde bulundularj Gazi Hz. ne tzmir'in iktisat, maarif, belediye işlerine dair izahat verildi îsmet Paşa Fenike'den Antalya'ya döndüler Balkan'larda bir Gün bir ihtilâf Çıkacak olursa? dımımıza çliveniyor Fırka U. Kâtibinin dünkü hasbıhali Bu yazının bashğındaki deyiş kelimesini hasbıhal yecinde kullandım. Yeni alfabenin türkçeye tatbikmı müteakıp bu işle uğrasmağa memur edilen komitenin çıkardıği lugat kitabmda hasbıhal böyle bı lı olarak yazılmıştır. Halbuki bu ke lime Türk âmmesinin istimalinde hasbehal çekline geçmişti. Belki kaideye göre birinci sekil, fakat halk arasında kullanmanm tesis ettzntir 1 (A.A.) Reisicumhur Hz. tiği surete nazaran ikînci şekil doğbugün refakatlerindeki mutat zevat rudur. Kelunelerde menşeler ilmen ile birlikte otomobülerle Vilâyet matetkik olunmak ve bilinmekle be kamını, kumandanlığı, C. H. Fırkasiraber nihaî v« en doğru şekli halkm nı ve Belediyeyi teşrif buyurmu» kullanışı ve anlayısı tayin eder. HasReisicumhur Hazretlerîle tkttsat lardır. Vilâyette Vali Kâzım Paça tabehaVin ash haabihal şeklinde AVekili Celâl Beyin seyahatlerin • rafından Ege mıntakannm iktısadî cem veya Arap kaidesince yapdmts bir den sonra memleket için çok tnu ~ vaziyeti ve vüâyetin amumi vaziyeti ierkip olabilir. Fakat o türkçede him kararlar verilecektir. Türki ve bilhassa maarif, ziraat ve kredi kokullanılırken zamanla hem seklini, ye'nin her tarafında ayni iktisat operatif hareketlerini gösteren rapor hem manasım değistirmistir. Bugün sartlarile ilerlemek kabil olamave grafik ve albümlerle küçük Men • biz kelimeyi daha ziyade meselâ bir dtğtndan memleket iktısadî mtn deres, Cellât gölü harita ve lâyihalan tarzda konuşmak manasına hasbe • takalara ayrılacak ve idarî makaReisicumhur Hz. ne arzedflmi? ve ayhaletmek seklüıde kullanıyorur. nizma da tamamen bana uydurmnca sifahî maruzatta bulunulmaştur. larak her mıntakada ayrt teşkilât Alın »ize bir kaç kelime daha ki yapılacaktır. Üçer bes*r vilâyetten Gazi Hz. verilen izahattan ve bilTürk'ün tasarrufunda tamamen milterekküp edecek mtntakalarda bu hassa maarif ve kredi kooperatifleri lî şekiller ahnışlardır: Nanl, nahal vilâyetler hususî butçelerinin bir naeap. Nasıl kelimesi hangi dildenharekefinden dolayı memnuniyetlerilesmesi sayesinde ihraç iskeleleridir? Hiç düsünıneden cevap verirsini beyan buyurmuşlardtr. Kumandannin, yollartn ve mumasil tesebbusniz ki tiirkçedur. Hiç bir Arap rfahi lıkta müstahkem mevki kumandam lerin kolaylıkla tahakkuku müm bunun neastl kelimelerinden mü HSseyin Hüsnü Pasa tarafuıdan Reisitesekkil olduğunu bilemez. Anadocumhur Hz. ne erkân ve ümerayi a« kün olacakttr. Iu Türk'ü az çok farklı manalarla Bandan baska bütün idarî teş keriye takdim edihnistir. ayni yerde nahal ve naçap kelimelekilâtın ikttsadî esaslara göre faa C. H. Fırkasuıda Gazi Hz. ne reia rini de kullanır. Bunlarm nehal ve liyete sevki mutasavverdir. Hacim Muhittin Bey tarafuıdan ftrkane acep kelimelerinden müteşekkil nın yeni intmabanna ve bugünkü fırolduğunu düfünen kimse yoktur, ve çet Sahn Bey tarafmdan içtimada buka mevcuduna dair cetveller takdim düşünmeğe lüzum da yoktur. olunmustur. lunan Şehir Meclisi azalan birer birer Mehmet Fuat Beyefendi, siz gaBelediyede Gazi Hz. ne Reis Beh • j ( Mabadl 2 Inct sahiiede ' zel yaprağt'nı bilir misinîz? Hanî «pnhaJbtarda ağaçlarm yapTaklan sararır, kurumaga yuz tuıar da doktilürler, iste bu yaprakların adı Anadblu'da ya »adece gazel drr, yahut »arih olarak gazel yaprağt dır. Acaba bu gazel yaprağt ne demek olsa ve nereden gehnekte bulunsa ge rektir? Ben esasını hiç araştırma dım, ve zaten böyle ince eleyip sık dokuyacak arastırmalar için va»ı tam da yok, ama üstünkörü bir bakısla bu gazel yaprağı'mn, hazan yaprağt'ndan türklestirilmiş bir kelime olduğunu zannediyorum. Berki hazan Osmanh edebiyatınm çok kullandığı ve anla&ılan pek güzel do bulmus olduğu bir terkiptir. Mual lîm Naci'nin: Düştüm berki hazan yollu rahma Mısraında ve Baki'nin: An ol günü kim ahir olup nevbehari ömr, Berki hazana dönse gerek ruyi lâlerenkl Beyitinde olduğu gibi. Her ikisi de şüphesiz çok güzel Şehir Meclisnin dünkü içtfmaından bir întiba sözler, fakat şimdi zevkine varmak Şehir meclisi dün birinci reis vekili Hiğimden ve vefaünm memleket için için artık türkçeye tercüme edilmeSadettin Ferit Beyin riyasetinde top telâfisi güç bir kayıp olduğundan teesJeri lâzrra. Birinci mıarain tercümelandı. Geçen ictima devresünn son cel sürle bahsedifanekte idi. si sudur: sesme ait zabıt hulâsası okunarak ka • Mehmet Ali Bey söz aldı: « Sonbahar yaprakları gibi geçtibul edüdikten sonra Vali ve Belediye « Hamdi Bey dirayet, fatanet ve ğin yola döküldüm! Reisi Muhittin Beyin bir kaç gün evvel sadakatle çalışan ve her çalıshgı yerde Sevgilisi üzerine basıp geçsin, yavefat eden azadan Hamdi Bey hakkınmuvaffak olan bir insandı. Mezfyetleri hut basamıyarak merhamet etsin daki takriri okundu. Bu takrirde Hamburada sayılanuyacak kadar çoktur. baksın diye zahir! di Beyin irfan ve zekâsından, düriist (Mabadi 2 inci sahifede) Beyitin tercümesi şudur: linniMllfllllMIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItllllllllllllllMIIIIIMIIIIIIIIIIIUIIIHHIIMMIIUIIIIIIIIinillllllMllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllMlllini « Yasayışm ükbahan sonuna erip yapmıssınızdır, divan edebiyatı di Osmanh dilinin sun'ilikteki garalâle renkli yüzün sonbahar yaprağına lile hakikî Türk dili arasmdaki farkbetine bin bir parlak misalden biri döneceği günü hatırla. lan hiç süphesiz pek âlâ farketmiş de şudur: Balimez ismind'e bir Ma Baki'nin dilindeki kuvvetli Türk olacaksınızdır. Her millette ve hatcar san'atkârımn bizde yaptığı top kokusuna dikkati celbetraekle berata her ziruhta olduğu gibi Türk mil nev'ine onun namına izafetle Baliber beyitteki siir mealinin her za Ietinde de bütün kuvvetile mevcut mez toplart denilmisti. Gel zaman, man ve her lisanda zevkle görüle olan kendi kendini muhafaza etmek git zaman bir divan kâtibi Balimez cek bir güzellik olduğunu açık söy tabiî kaygısı bu milleti imparatorkelimesini bir gün bal yemez seklinleriz. Ancak berki hazan la, ruyu luk saraymın ve onun divanınm her de okur, öyle yazar, ve o tarihten lalerenk'i Türk'e, yani bütün Türkvadide gelişigüzel keyiflerine ve itibaren bu toplaırın adı bal yemez lere nasıl öğretebilelim? Bunun imheveslerine uymak şöyle dursun, topları olur. Bir müddet sonra diğer kânı yoktur. Nitekim eğer zannı hatta bunu bu keyifleri ve heves bir kâtip, kimbilir, belki de bir mız yanh* değilse Türk bu mefhuIerile mücadeleye sevketmiştir. vak'anüvis artık türkçelesen bu Bal yemez kelimesini yabancı bularak mu kendi selikasına uydurarak rçte Türk, görüşünde, bilisinde, anla • onu ArapAcem kanşık Asel nemigazel veya gazel yaprağı çekline yısmda ve hatta inanışınd'a daha zihured şekline tercüme eder. tnan sokmus ve böyle yapmakla dünya yade tabiate uygun bir mahlukti'r. mazsanız bakınız, Osmanh tarihinnın en iyi seylerinden birini yapmışTürk yemyeşil bir ovayı görünce de bu keyfiyet aynen tophayt asel ona derhal ve tereddütsüz en tabiî tor. nemihured ifadesile yazılı olarak adını takmiftır: Gök ova. Divan Osmanh imparatorluğu teşkilâ edebiyatı gelmis, bakmış ve bu is mevcuttur. Zavalh Balimez bu sutinda spahPnin mevkiini hep biliriz. retle Bal Yemez'e ve onun kalbemi basit bularak ve ona nasıl rniimOsmanh tarihi sipahi ile cToludur. künse öyle mustalah bir sekil ver * rfilmis topları da an kovanına çevFakat kelime Anadolu Türk'ünün rilmistir. mek istiyerek o güzelim gök ova'yt bir türlü millî »elikasına girmemis hiç olmazsa gök abad çekline sok tir. Anadolu Türk'ü sipahi kelimetste bizim anlayısımıza göre Türk mus. Anadolu'daki pek çok abatlı sini kendi dilinde tsbaha'ya kalbetdilinin simdiki inkılâp hareketi Türk kelüneler bep Türk'ün ovalandır. miştir. İsbaha'nm sipahi olduğunu milletinin oldumolasıya yapageldi Sanki et denilirse yabancı bir li ği bir mücadelenin en son ve en subir bakısta anlamak kolay ve mümsan olurmus gibi daha düne kadar kün müdür? Halbuki bu odur, ve urlu sekltdir. bizim askerî defterlerde etin adı Lutfen bizi ve efkârı umumiyeyi bugün Anadolu'nun her tarafında güst veya lahım idi, ve ayni defterbu vadide daha büyük bir salâhi tsbaha oğullart doludur. lerde odun hatap olarak yazıhrdı. yetle zatı fazılâneleri tenvk buyurAziz, Mehmet Fuat Beyefendi, Belki oralarda hâlâ katnra ester, maz raısınız? siz ki dilimizin tarihî muhtelif ceeseğe merkep derler! YUNUS NADİ reyanlan üzerinde arasbrmalar Recep B. hars işlerimize dair kıymetli izahat verdi M. Venizelos bizim yar Halkevinin tertip ettiği toplantı çok samimî oldu ve Mete temsil edildi Pari. 1 (, A.) Le Jur nal, Balkan'larda seyahat yap raakta olan M. Edouard Hel sey*in M. Veni zelos ile yapmış olduğu bir mü lâkatı nesret mektedir. Bal kan'larda bir ihtilâf zuhuru ih timalleri hak kında sorulan suM. Venizelot , allere cevap vereu M. Venizelos, böyle bir ihtimali kabul etmek btememis ancak su sözleri söylemistir: < Umidimin hilâfına böyle bir (Mabadi 2 tnci sahifede) Memleket iktısadî Mıntakalara Ayrılacak! Saracoğlu Şükrü B. Itilâfı imza için dün Paris'e hareket etti Bir kaç gün evve! Ankara' dan sehrimize gelen eski Ma liye Vekili Sa racoğlu Şükrü B, Paris'te eski Osmanh borçlarına ait yeni naukavelename etrafırtda son temaslarlnı yapmak ve mukaveleyi « •" •» zalamak üze dünkü Sentpion Saracoğlu Şükrü B. ekspresile Paris'e hareket etmiştir. ©fla Alây kfifku&dt terttp adOen topUntıd* bolunaalar ^v^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^*^^^ ^ ^ r ^ ^^^^m**^^^^mm^B^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^pv^^^ ' ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^^^ ^^^^^r Şehir Meclisi açıldı Vali ve Belediye Reisi Muhittin Bey şehirde bu sene yapılacak işleri anlattı Saracoğlu Şükrü Bey Sirkeci garında Borsa komiseri, Muhtelit mü" badele komisyonu erkânı, malî möessesat müdürleri ve dostları tara fından teşyi edihnistir. Basmurahhasımız Paris'te (20) gün kadar kalacak ve Nurullah Esat Beyle Maliye Vekâleti nakit işleri müdürü Sırrı Bey tarafından hazırlanmakta olan mukaveleyi imzahyacaktır. Otmanlı Bankanntn imtiyazı Saracoğlu Şükrü Bey, borçlar mes'elesine ait mukavelenin imza sından sonra Osmanh Bankasının imtiyazı etrafında evvelce basla mıs olan müzakerata da devam edecektir. Şükrü Bey dün bu hususta bir muharirime demistir ki: « Osmanh Bankasının imtiyazının temdidi mes'elesi müzakere edUmektedir. Müzakef.at henüz bitmemistir. Imtiyaz müdetinin ne kadar uzatılacağı henüz malum değildir.» Dün Alay kSşkunde tamsO edttlf n mansum Mete'den Wr sahne Ierini ziyaret etmiştir. Recep Bey Cumhuriyet Halk Fırkası Umumî saat 16 da Alaykö^kü'ne gelerek Kâtibi Recep Bey, dün refakatmde Halkevi temsil şubesinin hazırladığı fırkanm Vilâyet idare beyeti reisi Mete temsilinde bulunmus ve bu veCevdet Kerim ve Baskâtip Ziya Beysile ile Inymetli bir hasbıhal yap ler olduğu halde sabahtan 16 ya kadar Usküdar, Kadıköy, Beyoğlu, Be ımstır. siktaş ve tstanbul tarafmdaki Fgka Mete'nin temsili saat 17 buçuğa teşkilâtını teftis ve bazı spor kulüp( Mabadi 6 ma sahifede ) 9 şubat intihabı Evvelâ tstanbul birinci, ikinci ve üçüncüsü, sonra Türkiye Güzeli seçilecek Yakup Kadri Beye Yazan: AĞAOĞLU AHMET BEY 3 iincü sahifemizde Sanayi programımız 4 üncü sahifemizde tzmir Güzeli Neriman Hanım, dünku zfyaretinde, Abidm DaveT Bey arkadaşımızın refakatile müessesatımızı gezerk en: Mürettiphanede Linotip dairelerinde.. verilecek olan büyük müsamerede ilân edilecektir. Neticeyi, o tarihte şehrhnizde bulunduğu takdirde 1932 Dünya Güzellik Kraliçesi Keriman Hanım flân edecektir. Güzellik müsabakamız 9 şubat perKeriman Hanım, seyahate çıkfağı taksembe günü saat beşte idarehanemizde dirde 1931 Türkiye Güzellik Kraliçesi icra edilecektir. Hakem heyeti, o gün Naside Saffet Hanım bu vazifeyi ifa e» evvelâ tstanbul güzelini, ikinci ve üçündecektir. Seyyah lstanbul çok enteresan cüsünü intihap edecek, ondan sonra IzSon müsabakaya evveUd günkü nüsbit yer. Burada Paris'i. Nevyork'u, Na mir ve Bursa hakemlermm de ütütakiie hamızda isimleri yazılmıs olan on bir poli'yi andıran mahalleler vardır. Türkiye güzelini, ikinci ve uçuncüsünü hanımla mazeretleri dolayısile seçme Tercüman Evet efendim! Hatta seçecektir. Türkiye güzellik müsabakamüsabakasma girememis ve mazeret • yağmur yağdığı vakit Eminönü'nün Ve(Mabadi 3 üncü sahifede) smın neticesi, o aksam Tokatlıyanda nedik'ten hiç farkı yoktur I Izmir Güzeli Matbaamızı ziyaret etti