5 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Buyük Musîld anketimiz Musikimiz Garp musiki sile telif edilebilir mi? Anket muharrîri: Peycani Safa m . umhuriyet Telgraf ve mektup adre8l: Büyük musiki anketimiz B&tun alafrtmga ve alaturka m siki dostlart, bu yeni anketitnizi faydalı ve zevkli bir alâka ile okuya . caklardtr: Muaikitnizi afıp ta garp musikisini mi alahm? tkisini bîrbi rine kaynaşttraUm mı? Olur mu bu, olursa nastl olur? ilh .. gibi suatterln cevaplarım eski ve yeni nesillerin en mütehassıt ağızlanndan dintiye ccksiniz. Dokuzuncu sene: No. 3083 İSTANBUL CAĞALOĞLU trtanbul posta kutusu: ^^a*?* ıt^bm, ND a« Pazartesi 5 Kânunuevvel 832 ınnmıiııııınıınniıııınıtıııırııntnııınıııııınııırıınuıınnııııınnııııınnıımmııtnınımmııııııııııııiMiııııınıniNuınnın aşvekil Dün Mühim Bir Nutuk Söyledi Gazi Hz. nin Tetkik seyahatleri Gazi Hz. nin yakın bir zamanda cenup ve sark vilâyetlerinde bir tetkik seyahati yapmaları ih . thnali bulunduğu ve bu seyanat e%nasmda, tayin edilecek bir se hirde lran Sahı Hz. ile mülâkat eylemeleri ihümali bulunduğu yazıhnısti. Ankara muhabirimizden keyfiyeri sorduk. Orada bu ha vadisi teyit eder bir malumat ol. madığı cevabmı aldık. Telefon: Bagmnharrir: 22368, Tahrlr müdüru: 23236, Idare müduru: 22365, Matbaa 20472 llân sahtfelerîmiz herkese açıktır. Camhuriyefte neşrettirilecek îlânlar iîin dofrodan doğraya idarchanemize dahi muracaat olunabilir IIIHIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIMIinilllllllllllllllllllllllll'IIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIUIIIIIIIIIIIIIininilll Ankara'da: Eski ve yenî hayat Muhtelit Encümen dün aktettiği içtimada irtişa mes'elesi tahldkatını bitîrdi ===== İki konser ve bir çay Mısır'la aramızı bozmak istiyenler mı var? Habbeyi kubbe yapmağa kalkışan nesriyat ve îşir hakikati Son günlerde bazı Mısır matbua. tmı isgal eden münakasa mevzuunun yanlıs rivayetlerle izam olunuyor oldubunu gördüğümüz sekline karsı nihayet hakikatin hal ve vaziyete hâkfan olacağım düsünerek sükutu iltizam ediyorduk. Esefle görüyoruz ki mes,ele bitmiyor. Bugün bu gazete ta rafından, iki gün sonra diğer bir gazete tarafından muhtelif suret • lerde tazeleniyor. Mes'ele sudur: 12 tesrinisanide Ankara'da tngi liz matbuatma gönderilen bir ha . berde bizim Cutnhuriyet bayramı mız merasimine resmî üniforması ve o meyanda fesi ile istirak eden Mısrr sefirine guya Gazi Hz tarafından fesini çıkarması teklif olunduğa ve sefirin buna muvafakat etmu yerek münakasa neticesinde mera sim yerini terkettiği bildirilmis ve btı haber derhal Royter AjanM ta rafından Mısır'a yetistiriltnistir. Bizim Cumhuriyet bayramımız brrinciteşrinin 29 undadır. O gün Ankara: 3 Birincikanun Sekız seneyi mütecaviz bîr gaybubetten sonra tekrar kavcstuğum Ankara'ya ait gör gülerimin bir kıstnııu bundan evvelki mektubumda [ 1 ] kaydetmiştim. Hulâsası Ankara'da Jyi ve ozlü çalıstldığım hikâveden ibaret olan o mektubuma şimdi Ankara'da yalnız Ankara için değil, bütün Tiirk miileti için yepyeni bir hayattn Dk ve canlı alâmetleri iyiden iyiye belrrmeğe baslamu olduğunu ifade 3e devam edeceğim. Ankarc belki iyî eğlenemiyor ama muhakkak pek iyi ça'ısıyor. Yenî Turk cemryeti ancak ilme ve fenne istrâat ederektir ki modern medeniyete en dddi rarette infabak ede bfleoektir, ve bo meyanda güzel san'larm haiz olacağı yüksek mevkü mah • SDS sorette zfltre hacet bfle yoktur. Çünkü ferdî ve hususile içtimaî hayatm yükselişinde güzel san'atlarm mevkü hakikaten ehemmiyetlidir ve büyüktür. Bu cama günii için iki musiki kon • seri birden il&n lounmakta idi: Biri HaTkevmde Güzel San'atlar •ubesinm tertibi ile Necdet ve Ferhonde kardes • lerin verecekleri konser. Avkd Musiki Muallim mekt»l'tade füârmonik cemiveti az'J'nnm da iftirakiie Cumhnriyet Ri7aseti orkestran şefinin muavini Ekrem Zeki Beyin idaresînde verilecek olan konser. Hangfsine gHsem dive du•undüm, ve mektebi tercih ettim» Mektep Cebed tarafında gallba da • ha mernmn Necati Bey ZMM • nında tesis olunmoş asrî ve mükem • mel bir müessesedir. Henüz o taraflann yolian yapdamamış olduğu gibi eski ve yeni evlerin kansıklığı, otomobillerin kaldırdığı toz dumanlan içinde bana eski Ankara'yı bütün canhlığile hatırlattı. Konsere saat üçte gîdilecekti. Mevki ne yakın, ne de ha diyince kolayca gidiliverecek bir yer olmadığı halde mektebe vardığım zaman eğer eski bir tanıdık deîâlet «hvese saiona girmeğe imkân bulamıyacakhm ve ayni zatm ekstra bulup getirdiği sandalye olmasa oturamıyacaktım. Salon vaktînden evvel o kadar hmcahınç dolmustu. . Burada t gavriihHvarî olarak geçenlerde tstan • bul'da iki defa konser veren meshur Fransız piyanistinin adeta yokluğa hitap eder gibi hemen hemen boş bir salonda çalmıs olduÇunu hatırlıyarak Ankara lehine seri bir muhakemenin takdir lıis'erile mesbu oluverdim. Musiki Mualüm mektebinîn bes altı yüz Idsi istiao edebüecek salonu geçen cuma jrünü sinesme belki binden fazla insan almısta, o kadar hıncahınçh, ve ba kalabalık orava sehrin her tarafından adeta ask derecesinde sayılacak derin bir musiki sevgisile gelmisti. Orkestra çalarken halkın can kulağile dinlemesinden mutevellit dindarane sükut ve sükunun azameti insanı cidden mütehassis kıhcak kadar hevbetü idi. Şef muavini Ekrem Zeki Bey Tür kiye'de bu yuksek mesTeğm hakikaten en yüksek sefi olan muallim Zeki Beyin tahsilini Avruoa'da bitirerek simdi babasrara yanmda çalısan cidden degerK oğludur. Programı yüksek ve her musiki üstadı gibi asab! bir mükemmeliyelle icra ettirdi. Orkestra yehnis kisiden mürekkepti, ve orada çalan musiki muhip!eri mektebin yetismiş talebesfle de takvive olanmustu. Bu manzarada bana mektep bir âlem ve halk diger bir âlem olarak göründü. Bu, milletimizde yepyeni bir hayatın hakikaten çok feyizli bir baslangıcıdır. Bir mMnlc'ceHe böyle boyle hakikî ve yüksek musiki teessüs etmekle ne olur demezsiniz tabiî. Çünkü siz bilirsiniz ki güzel san'atlar içtimaî hayah ve netice olarak mületleri kaldınp yükselten en kuvvetli maniveladtr. Avrupa'da hıristiyanlık bile güzel san'atlara dayanarak ruhanî bir mahivet ve manzara alabü miştir. Nihayet hayat nedir? tki ıstırap arasmda bir tebessüm veya bir lâhza gü'me önünde sonsuz bir e'em değil mi? Bu tebessüm ile o elemi bize güzel san'atlardan daha îyi ve daha müessir [1] Birlnci yazı 30 teşrluisanl Oumhuriyet'tedlr. tarihli Hasan B. in muhakemeyi mucip vaziyeti y Muhtelit Encümen irtişa evrakını adliyeye iadeye kararverdi Gazi Hz. nin Ankara'ya gel diklerinin ytl döniimü 27 kânunuevvel Gazi'nin An Vara'ya geldiği giinün yıldönü müdür. Bütün Ankara'Iılar bu büyük günü hakikî bir bayram için. de geçirmeğe karar verdiklerinden simdiden tes'it hazırüklanna ba»lamıslardır. Mazbata Meclise Tevdi ediliyor Ankara 4 (Telefonla) Muhtelit encümen bu sabah ta Yunot Nadi Beyin riyasetinde toplararak alman ifadelerle evrak ve vesaik üzerinde tekrar tetkikat icra etmiş, mes'elenin sabık Maliye Vekfli Hasan Beye ait kumını bi tirmis ve bu ışte Hasan Beyin tahkik ve muhakemeyi mocip bir vaziyeti bnlunmadıgı kararoıa vâsd obnuştnr. Et • rafında çok gürültü yapılan bu mes'elede Hasan Beye atf ve isnat oltmaa işlerden bir baslıcasmm fuva barut v* mevaddı infilâkiya inhisaruu alanlarca Hasan Beye bir otomobü hediye edflmis olması dedikodusundan îbaret balundugu malâmdar. Adliyenin bu hu sustaki tetkikata lolı kırk yararcasma icra ettiği ve maahaza bütün ba tetkikat Maarif isleri Fırka Grupunda müza , kerelere devam edildi Ankara 4 (Telefonla) Fırka Grupv bugün de içtunalanna devam etmiştir. Maarif mes'el«leri hakkında sorulan »uallere Vekil Resit Galip Bev cevap vermistir. Resit Galip Bey dünkü beyanatm da şimdiye kadar millet mekteplerinde 2,400,000 kişiye şehadetname verildiğİBİ, okumasi lâzun çocoklardan an • cak ySzde on beştnin okutulabüdiğun, vmekteplerin siskm programlanm sadeleştireceğini, hâlen ihtiyaca kâfi ba • lanmıyan muallim kadrosundan azamî randmanı almak için çahfildığıtu söylemif ve demistir Id: « Darülfunun hakkında ProfesSr Mals'ra verdiğî raponı dün okudum. Profesör'ün Darülfünunu bizimkiler kadar yakından görmüs olduğunu anla dım. Islah tatbikatmı kendismin yap • man için mukavele aktetmek üzereyiz.» Şeklı değtşttrüerek Mvur efkânm hizmet edecek bir alet gibi kvManumak istenen mes'elede ismi geçen Mıstr Sefirt Abdülmelik Harma Bf. gündüz Reisicumhur Gaxi Hz. yerli (Mabadi 6 tnct tahUede) MuhteHt Tahktk Encümeni ReUı ve Muffla rruVusu Yunus Nadi Bey ve tahkikattan da hiç bir netice istihsal (Mabadi 4 üncu tahifede) Samih Rif atdün gömüldü Büyük edibin cenaze merasimi pek ha/ır o!du. bir çok nutuklar söylendi Kayıt devam ediyor! 1933 Gttzeli seçilecek Türk kızını bir cok seref ve mükâfatlar beklîyor Ajantın tebliği Ankara 4 (A.A.) C. H. Fırka. sı Grupu bugün öğleden sonra Te kîrdağ meb'usu Cemîl Beyin riya setmde toplamnıstsr Maarif işleri hakkında müteadd** batipler söz almıs, Maarif Vekil'nm izahatından sonra müzakereye nihayet verilmi*. tir. Grup y a n n unrumî heyet içtimaından sonra mutat müzakeresine devam edecektir. KENDİMİZİ i Jfel HUhne Megalidefin baf ve boy resimleri Bugün Güzellik müsabakamıza isb'rak edenlerden Matmazel Helene Megalides'in resimlerini dercediyoruz. TENKÎT: Musa Süreyya da Dün defnedildi Ankara 4 (Telefonla) Vefahnı dün derin bir teessürle haber verdiğimiz büyük âlira ve edip Samih Rifat Beyin cenazesi bugün büyük ihtifalât ve hazm merasimle kaldınldı. Yakın dostu, ahbabı, olan devlet erkânı, ve diğer rical kadar onu uzaktan yakından tanıyan ve takdirkân olan yüzlerce kişilik bir halk kütlesi Samih Rifat'ı, gözyaslan içinde ebediyete teşyie gelmisti. Müskirat ms'elesi Amerika'da bir çok senelerdenberi müskiratın kanunen memnu olduğu malâmdur Bir zamanlar yeni Rusya'da da Syle idi. Hatta istiklâl cidali esnasmda müskiratı biz de menetmistik Şimdi bizde müskirat serbesttir, Rusya'da bulabilirlerse memnu değildir. Amerika'ya gelinee son Reisicumhur intiha bmdan sonra o da kurudan yaşa ge çerek bize katılmak üzere bulunuyoT. Görülüyor ki müskirat alelâde ka nunî bir memnuiyet veya serbestlik mes'elesinden ziyade sıhhî ve içtimaî bir mes'eledir Bu satırları yazan şahsan bir katre alkol almamakta olmakla beraber müskiratm uluorta aleyhinde değildir Bu müskirat maddesi menolundukça rağbet bulan bir metadır. Sonra herkesin bir iki kadeh müskir den alaeağını ümit ettiği neş'eyi çok gÖTenlerden değiliz. Fakat sıhhî ve içtimaî noktai nazardan rakmın sert ve tahripkâr bir içki olduğuna kuvvetle ve şiddetle kani bulunuyoruz Hem kendisi fena ve yıkıcı, yakıcı bir içki, hem içiş tarzı çok kötü. Yalnız rakı içmek için kurulan çilingir sofrası bizce bir âfettir. Hapishaneleri tetkik ediniz, orada yatan zavallıların yarıdan fazlasını rakıdan belâya uğramış bulacaksınız. Rakı yerine şarabı ikame etmeğe doğru gitmeliyiz, ve kendi memleke timizde çıkan iyi şarabı. Bunun fazla olmayanında bari sıhhate o kadar zarar yok. *. \n İstanbul'da defnedüen merhum Musa Sureyya Beyin cenaze merasiminden iki intîba Cenaze saat iki buçukta Hacıbayram'(Mabadi 6 tnct sahifede* Kayıt muamelesi devam ediyor Bir taraftan güzellerm resimlerini nefretmekle beraber, diger taraftan da kayit mnamelesine devam ediyoruz. Müsabakamıza girmek istiyen hanımlar, (Mabadi 4 üncü sahlfede) ıııııııııııniHiııiMiiınnınııııııı Mülkiye'nin 56 ıncı yılı Dün mektepte merasim yapıldı, yıldönümü hararetle tes'it edildi Mülkiye mektebmin elli al • tmcı yıldonümü dün mektebin konferans salo • nunda fevkalâde merasimle tes'it ediunistir. Merasi me şehrimizde bulunan Mülkiye mezunlan ile mektep muallim leri ve mektep talebeleri istirak etmişlerdir. Merasime is • Dunkü içtimada bvlunanlardan bir ktstnt tiklâl marsfle basMülkiye mektebmin tarihçesinden lanmifhr. bahsetmis, Mülkiyeli gencin vatanı Marstan sonra mektep müdürü Lutfen sahifeyi çevirinis Hüseyin Şükrü B. kürsüye gelerek Foto Vaytmberg lerüe bir rala sofrası haztrlardık. Eskiden çaylarda bile ekseriyetin az çok sekir verici bir içki içmeği tercih ettiği görülürdü. Şimdi öyle değil. Tamamen ohnasa bile Ankara'nuı içtimaî haya • fanda bu eski itiyadın çok değistiği ve rakmtn bile pek çok sofralarda yerini şaraba terketmeğe katlandığı anlasıl maktadu. Hakikaten rakı sert bir içkidir. Şarap ise yemek esnasmda alman az miktarile sıhhate nafi bile olan bir içkidir. Ankara bu itibarla da değişi yor. O kadar ki eski zamanın meyhaneIerine bedel simdi Ankara'da yalnız şarap satan ve hatta bunu kadeh kadeh bile veren dükkânlar açılmıstır. Bağcı • larumza ve bağcılığımıza müjde: Ken • dflerini fevkalâde alâkadar edecek yeni bir hayat baslangıcındayız. Ve haber verelim ki binnefis Ankara'da üç dört müessesede bu taraflann üzümfle Türkiye'nin en güzel saraplan imal olunur. Yeni Ankara'nm kayda lâyık yenî likleri bu kadarcık ta değil. Ancak bugün için de söz kafi derecede uzanus bulunuyor. *** hangi vasrta tebarSz ettirebOkr? Musiki Muallim mektebinden çtka • rak Ankarapalas'm danslı çayına geldik. Oraya diger konsere gitmif bildikler de gelmislerdi. O da çok mükemmel olmus, o da o kadar kalabalıkmıs. Siz ma • sikiye ba kadar candan bağlanan bir cemaatm yeni yolda bir oluşa dogmakta olan bir cemaat olduğuna hükümde tereddüt eder misiniz? Ankarapalas'm danslı çayına gelînce burası geçen hafta oldugu gibi ba hafta da yerli yabancı seçme bir kalabalıgı sinesine cezbetmisti. Herkes çaymı alıyor, ve sağlam sıhhatli bir hayatm nes'eleri içinde gülüserek konusuyordu. Tek tük koktel alan ve nihayet bir iki viski ısmarlamış olan görülebiliyordu. Diğer bir yenflik olarak size haber vereyim ki Ankara'da müskirat isti • mali de makul ve mantıki bir Utihale takip etmektedir; biz eskiden arkadaslar arasında: • ' Yahu bu aksam çorbayı bizde içelun! Diye bir davet yapsak evvelâ bula nabfleo ve bulunabildiği kadar meze Başvkilin dün aksamki nutku lsmet Paşa Hazretleri Mülkiyelilerin dün akşam Ankara'da yap • tıklan içtimada mühim bir nutuk irat buyurmuşlardır. Bu hususta dün gece aldığımız tafsilâtı 3 üncü sahifemizde bulacaksınız.