9 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhurîyet Meşhur Romen E Romen hikfiyeleri ! V o y v o d a nin yuzugu ^ istanbul Borsası kapanış | fiatları 711932 | N UKUT Ahş Londra New York Paris | Milano Brüksel Atina ı Cenevre Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana i Madrit Budapeşte BerlİD Romanya hikâyecilerinden Adrian Maniu' dan nakledilmiştir Muharrir değilim. Size anla tacağım hikâyeyi yazabilecek bir muharrir de tasavvur edemiyorum. Yalnız, size, ismini söyleniyeceğim bir arkadaşım nak letti. Bu hikâyeyi anlattıktan sonra kendisini bir daha gör nedim. Hayat bizi birbirimiz Jen ebediyen ayırdı. Bir gün; ırkadaşım bana tozlu ve çamurlu madenî yuvarlak bir şey gös terdi. O kadar eski, köhne idi ki ne olduğu belli değildi. «Işte asıl hikâye buradan başiıyor: Bak, şu, nedir? Sarı bir madenî andırıyor ama... . Dikkatli bak Ben, bir şeye benzetemi Ben de, onceleri senin gibi idim. Yalnız, şimdi sen, bakmannı bilmiyorsun... Bu, bir yü züktür. Yüzük, nehrin kenarın da bulunmuş. Sular, sahile atmışlar. Uzerindeki kum tanelerine bakarsan anlarsın Evet. Evet. Yüzük dört yüz bes yüz senelik bir çey olmalı; yü züğe yapışık kalmış kemik par çası da, belki eski zaman şöval yelerinden birinin kemiğidir. Peki ama, neden, o kemik yüzüğe yapışık, saplı kalmış? Evet, bunları ben de düşünidum. Fakat dikkatli bak. Yüzük pertevsuz ile tetkik edilince iç tarafında, gayet ince bir yazı ile «Voyvoda» yazılı olduğu görülüyordu. «Demek ki bu bir hükümdar kral yüzüğü?» Hayır... Bir kralın yüzüğü değil, bir ölünün yüzüğü... Kemiğin oradan düşmesi kabil de ğildi. Çünkü kemik yüzükten ayrılamazdı. Dikkat edersen göriirsün ki kemik, gayet ince bir iğne ile yüzüğe saplanmıştır. Ben, bütün bunları anlamak için, uyku suz kaldığım gecelerde, nihayet keşfettim. Mes'elenin teferruatı o kadar göze çarpıyor ki şüpheye, tereddüde mahal yok... Bu, bir zehirli yüzüktür. tğne oraya o kadar mahirane konmuş, yerleştirilmiştir ki insanın parmağına dokunur dokunmaz bir an sok ması gibi hemen zehirliyor ve o anda öldürüyor. Yüzüğün içinde kalmış olan kemik parçası bu tahminin doğ ruluğunu isbat ediyor. Ben, bunlann hepsini görü yorum. Sen de görmüyor musun. Gelgelelim, asıl hikâye, bundan sonra başlıyor. Eski masallara benim pek itimadım yoktur. Gramofon plâklarında sevdiği şarkıyı bulduğumuz gibi, muhayyelemizde her vak'a, hâdise de kendi arzu ettiği hikâyeyi bulmalıdır. Bunu bulmak için de insan, arzu ve hislerine kendini terketmelidir. Sen de bu fikirde değil misin? Bu, birbir lerile hiç bir münasebeti olmı yan parçalardan çıkardığım hikâye, gittikçe canlanmağa baş ladı. Vak'anın cereyan ettiği yeri görür gibi oluyorum. Burası, karanlık ve uğultulu bir orman... Ta yüksekte, bir yamacın tepesinde, semada parlıyan tek bir yıldiz gibi bir ışık var... Bu ışığa dik kat edilirse bir şatonun penceresi olduğu görülür. Bir Domnitza ile saraya mensup zırhlar giyinmiş bir adam konuşuyor. Kadın: Ayı avına gitti! dedi. Erkek: Daha iyiya! diye cevap verdi. Hilenin farkına varmıyacak mı acaba? Yüzüğü senin tarafından bir aşk hatırası olarak kabul edecek. Zehirli iğneyi hisseder etmez, mes'ele bitmiş olacak. tğne oradan ya bir kıhç ve yahut gürzü sıktığı zaman çıkabilir. O zaman, sen de kaçmış bulunacaksın. İşi anlayınca ,artık çok geç kalmış olacak. Sonra, ıssız ormanlan gorü yorum. Orada gayet hazin bir kaval sesi işitir gibi oluyorum ve bir türlü sonu gelmiyen, bitip tükenmiyen bir inilti kulağıma akseder gibi oluyor. «Dağlardan dökülen büyük şelâlelerin gürültüsüne benziyen, meyusiyetle karışık bir feryat... Çünkü dikkat ediyor musun, yüzük, öldükten sonra bile, gene onun parmağında kalmış. «Bundan evvel ne çekti? «Bundan sonra ne oldu? »Bilmiyorum.» Size, bu hikâyeyi yazmadan evvel arkadaşımla bir daha konuşmak kabil olmadığını soyle miştim. Çünkü onun yüzüne, gece, ebedî siyah tül perdesini örttü. Sanki bana müsaade etmiş gibi, elimden geldiği kadar bu hikâyeyi yazmağa mecbur ol dum. Nakleden: Satış 7u5 213 218 117 24 8:7 27 85 124 36 28 17 32 50 24 23 60 48 922 37,50 239 696 ao3 167,50 216 113 22,50 810 25 83 120 33 25 15 30 48,50 22 20 56 44 920 37 237 Balkan Birliğînin iktisadî faydaları ne olabilir ? Komşu devletler arasında bütün ticaret mevaddmın mübadelesi kabildir Balkan birlijf geçen sene îstanbul'daki içtimaında tahakkukonu herkesin arzu edeceği bir çok kararlar aldıktan sonra ayrıhnısh. Bu kararlar arasında bir Balkan licaret odasının tesisi de vardı. Bu seferki Bükres konferansında bu karar teyit olunmuştur. Balkan birliğînin en mühim cephesî ikhsadî kısmıdır. Bu cephe üzerinde birleşmekte bütün Balkan memleketlerî nin ayn ayn menfaatleri vardır. Halbuki bazı memleketler umumî harp niha yetinde kendi aleyhlerine yapılan sulh mukaveleleri Balkan müzakeratında mevzuu bahsediyor ve evvelemirde akaliiyetler mes'elesi gibi pürüzlü mes'elelerin hallini talep ediyorlar. Bu sahada daha bir çok arzular izhanna imkân vardır. Lâkin bütün bunlar iktisadî iltikametlerde yapılabilecek islere mani olmamalıdır. Yukarda soylediğimiz gibi iktisadî sahada anlasmağa dünya buhrnının henüz ryilik emmareleri göster • meğe başlamadan şu lamanlarda üddetIe lüzum vardır. Bugiinkü Romanya arazi, nufus, servet itibarile harpten evvelki Roman • ya'nın tam iki mislidir. Lâkin bütün sanayii buhran içindedir. Zürra müşkül vaziyettedir, hiikumetin harice olan borcu 2,5 mflyar Türk lirasıdır. Sırbistan'da da iktisadî vaziyet hiç parlak değrildir. Bulgaristan, Yunanistan da müşkülât içerisindedirler. Bu Vaziyet Balkanlar'da iktisadî bir anlasmağa şiddetle ihüyaç vardır. Bu lüzunau tevlit eden sebeplerden en mühimmi ayni ihracat emtiasına malik memleketlerin yekdiğerfle rakabete geçmiyerek müsterek menfaatleri korumasıdır. Bu cümIeden olarak lütün mahsulü Balkanlar için en başta gelen bir mes'eledir. Yunanistan ibracntının % 56 sını, Bulgaristan'ın da % 4 0 mı tütün teskfl etmek tedîr. Binaenaleyh Yunanistan, Tiirkiye ve Bulgaristan arasında tütün zer'i ve ihracı için yapüacak bir anlaşma çok faideler temin eder. Kuru üzüm mahsulünde de Yuanistan'la Türkiye ara sında bir teşriki mesai yapılabilir. Gülyagı, yumurta ve mevaşi üzerinde Bulgaristan'la elele vermek mümkündür. Kereste, deri, şarap mahsulleri üzerinde de memleketlerin ihracati tevhit olunabilir, bühassa ihracat emtialart standardize edflir ve yek elden piyasaya çıkarılırsa büyük faideler elde edilir. Diğer cihetten bu memleketler ihtiyaçlannı kendi aralannda pek güzel temin edebilirler. Bilfarz Amerika'dan petrol geiecek yerde yalnız Romanya petrolü tercihan kulianılabilir ve Zonguidak kö mür havzası istihsalâh bir iki misli artınlarak BalkanMann kömür ihtiyacı Türkiye'den temin olunabilir. tktisat mutehassıslanndan AvrupaHı bir zat diyor ki: «Balkan memleketleri arasında yapılacak bir jriimrük ittihadı bütün beklenilen maksatlan temin eder. Lâkin bunun tahakkukuna bugün için imkân gSrmek doğru değildir. Yalnız şimdiki halde imkân dahilinde görüle • cek şey memleketlerin muhtelif menfaatler üzerinde ayn avn kendi aralarm da anlaşmalandtr.» Bu zatm noktai nazan yanlış deeîl gibidir. Şu halde her seyden evvel tstanbul'da bir Balkan Ticaret Odası tesisi isin temelini teşkfl edecektir. "™ ~ M. N. Bu akşamki program tSTANBUL: 18 stütyo saz heyeti ve Mahmut Bey 18,45 orkestra konseri 19,20 fransızca ders (müptedilere) 19,45 orkestra konseri 20 Hafız Ahmet Bey heyeti tarafından alaturka musiki 21,30 Nlmet Vâhit Hanım (şarküar) 22 gramofon plâkları. ANKARA: 12,30 plâk neşriyatı 18 orKestra Konseri . 19 alaturka musiki 20 plâklar. BERLtN: 17,35 şiirler 18,10 (Yamoto) Japon şarkıları 18,35 musahabe: (Sonuna kadar vazife) 19,15 plâklar 20,05 konser22,05 havadisler ve dan» musikisl. ırı Varşova Biikreş Belgrat Moskova Yokohama Altı ı Mecidiye Banknot BRESLAV: 17,45 iki sesle şarkılar 18,35 sıhhi musahabe 18,55 konser 20,35 Hans Pzitz~ ner'in eserleri 22.25 havadisler 22,55 Viyana'dan nakil. ÇE KLER Açıliş Londra NewYork Paris Milano Brüksel Atina Cenevre Sofya Arnsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit Berlin Varşovı Budapeşte Bukreş Belgrat Yokohama 695,25 0,47315 18,06 9,2381 3,404. 5 82,30 2,4565 66,4725 1,1775 15,9488 2,7039 3,9890 5,7869 1,99665 4,2037 3,5782 79,795 34,71 2,3190 I093.Ş0 VtYANA: Kapanış 698,50 0,4/395 12,06 9,245 3,4005 82,30 2,4520 66.4725 1,:775 15, «488 2,70.19 3,9890 5,7869 1,99665 4,2037 3,5782 79,795 34,71 2,3193 1003,50 17,05 konser 18.20 konferans: (Az tanınnuş bir meslek) 18,45 konferans: (Çin'deki dinler) 19,10 havadisler 20,40 Max Mell'in eserleri 21^0 havadisler • 21,35 konser. BUDAPEŞTE : 20,35 Schubert süvaresi: (Yüksek musiki mektebinden naklen) 22,05 Tsigan musikisi istirahatte (23) e kadar fransızca bir konferans: (Macar musikisi ve ecnebi memleketlerindeki aksi) ve musahabeyi takiben: Tsigan konserine devam.. VARŞOVA: 18,05 dans musikisi 19.05 muhtelif program 19,35 şiirler 19,50 havadisler 20,05 hafif musiki (şarkılar) 20,50 eski musiki amatörlerinin 100 Oncü konseri (konservatuardan nakil) istirahatte havadisler 22,20 dans musikisi. BÜKREŞ: 18,15 radyo orkestrası 19.05 konfçrans 19,45 plâklar 20.05 konser 20.50 piyano solo 21,20 keman solo 21,50 havadisler. i 1 \ ı | 1 i 1 ' j i Moskova 1 ES HAM Açılış tş Bankası A. Şimendiferi Tramvay Terkos Balya A. Simen. Kapanış , 9,75 ASKERUK İŞLERİ ) İ S T i K RAZLA R Açılış lstikrazı Dahilî Şark şimendiferi Düyunn Muv. Gümrfik Saydı Mahi j Bagdat Askerive Kapanış 59 Mısır'la iktisadî Münasebabmız îhraç ticareti Kongresi Bedelcileri davet 1 lnci Fırka Askerlik dairesindenf 932 teşrin celbinde bedeli nakti veren efradm bir kısmı sevkolunacaktır. Binaenaleyh bu kabil efradın derhal şubelerine müracaatleri. 59 i TAH VİLÂT Açılış Elektrik Şirketi Tramvay . Tünel , Rıhtım . Anadolu ( I ) Anadoln ( 2 ) Anadoln ( 3 ) A. v ümessil .Karjgnjg İthalât ve ihracat işleri Paris'te toplanacak koniçin bir şirket teşkil edildi greye davet edildik Bundan dört, beş ay evvel lsken deriye'de bir .şube açan lş Bankası ahiren Mısır'la memleketimiz arasindaki iktisadî münasebah daha fazla inkişaf ettirmek üzere bir de şirket tesisıne karar vermiş ve bu karannı mevkü tat • bika koymuştur. Mısır ihracat maddeierimizin müş terfleri arasında ön safta gelen bir memlekettir. Bu itibarla tş Bankası Türk • Mısır iktisadî münase^ahnda mühÎTn roller ovnıyacak olan böyle bir şirket kurmakla meml"ket iktisad'vatma yeni ve pek mühim bir hizmet daha yapı • yor, demektir. Şirket (Mısır Is LİTnı>«d^ ism'ni ta «ımaktadır. Serm^vesi 100,000 lirc^ır. Şirketin merkezi Ankara'da şubesi ts k"nderiye'de bulımmaktadır. tthalât, ihracat, komîsyon ve emanet, işleri yanacak olan «irket faaliyete geç> miştir. Iskenderîve'de sahîrrk üxere emaneten mal gönderenlere ts Bankası subelfrinden av»ns verîlnr«ek gibî kolaylıklar gösterilmesi de kararlaşmış tır. thracatımıztn inkîsafınd" muh*«n ^>\r rol oynıvacak olan bu yeni teşekküle muvaffakiyet temenni ederiz. Kok kömürlerinin perakend<» s»tîs fiatının toptan satış fiatmdan daha ucuz olduğu Ticaret Odasmın nazari dikkatini celbetmiş, bu hususta tetkikat icrasına başlanmıştır. thracat Ofisi Beynelmilel ticarî vazîyetin ve başhca memleketlerin haricî ticaretlerinin iktisadî buhrandan ve alınan muhtelif takyit tedbirlerinden ne »ekilde müteessir olduğunu tetkik etmiştir. Bu tetkik neticesinde öğrenildipine göre Belçika, Danimarka, Estonya, ltalya, Letonya, Holânda, Portekiz, Ro manya, İsveç, Brezilya ve Cenubî Amerika hükumetlerinin gümrük resimlerini artırdıkları anlasılmışhr. Diğer taraftan Almanya, Avustur ya, Bulgaristan, Danimarka, Estonya, Yunanistan, Macaristan. Norveç, Ro manya, Çekoslovakya, Yugoslavya hükumetleri malî tedbirler alarak döviz ihracatını tahdit etmişlerdir. 6 kânunuevvelde Paris'te beynelmilel bir sanayi r ve ihraç ticareti kongresT "toplanacaktır. K.ongre Fransız Reisicumhurunun himayesı altında bulımmaktadır. Paris Ticaret odası, tstanbul Ticaret odasının son zamanlarda çok kıymetli tetkikler yaptığmı ve neçriyatından çok istifade edildiğini söyliyerek Odamızın da bu kongreye iştirakini istemiş, bu mümkün olamadıği takdirde gönderflen suallere tahriren cevap verilmesini rica etmiştir. Paris Ticaret Odasının sorduğu sualler sunlardır: Beynelmilel mübadelâtın vaziyeti, istatistikler, nakliyatın muhtelif şekilleri, sınaî mülkiyet, beynelmi • lel arbitraj, altın mes'elesi, ihracat kredisi, ihracat sigortası, beynelmilel mükerrer sigorta mes'elesi. Oda bu suallere cevap hazırla • mak üzere tetkikat icrasına başla mıştır. İstanbul Beledi esi Şehır Tiyatrosu saat 21,30 da temsiMeri Paiartes! (İIİIİ Perşembe 36,10 36,10 38.25 36,10 36,10 3Q,40 Komedi 3 perdt Yazan: Musahip züde Celâl Bey Zabitan gecesi Bu akşam M E L EK sinemasında Üsküdar Hâîe sinemasında Hayalm Sonu mümessili Lilyan Hayd Vili Forst. İlâveten: Foks hali hazîr dünya havadisîeri Yarın a k ş t m 2 1 1/2 ta MAHMUT YESAR1 Pıerre Benoıt'nın şaheseri Yarm akşam M A Ji K sinemn ıot'a GLORYA sinemasında gösterilecektir. ilk defa olarak EVLİLER VE SEVOALARI Son yağmur Harîcî Ticaret Ofisinin meteoroloji enstitüsünden aldığı maiumata göre evvelki gün Yaloya, tzmit, Bursa, tzmir, Kastamonu, Kayseri, Ankara, Konya, Dörtyol, Erzincan ve Samsun'a ( 1 ) ; Eskişehir, Merzifon, Afyon, Mal^tya ve Lüleburgaz'a ( 7 ) ; Göztepe, Denizli, Kütahya, Uşak, tsparta ve Adana'ya ( 1 2 ) ; Halkah'ya 35 ve Antalya'ya 38 milimetre yağmur yağmıştır. B>r muamma! • BuakşamOPERA'da ». GAVAU.T.C *vtc Cihan iktisat vaziyeti JCAN WEBER Amerikan Bahriye ve tayyarelerinin iştirakila sinemaya alınan en böyök tayyarecilik filmi: TütOn kumpanyaları ittihat etfiler JEANNE BOITEL MAURICET COLETTB, OARFEUIL, ARNAUDY Fransızca minin sö lü ilk T*ı C. tACOMK OLUM YOLLARI •• •• JACK HOLTFAY WRAY ve RALPH GRAVES tarafindan temsil edilmiş fransizca scklü ve şarkıli fiiim Izmir 8 Tütün tnhisannîn muba yaata başlaması üzerine ecnebi kum panyalar ittihat ederek oiyasadan çe kilmişlerdir. Muğla ve ödemis'te hâlâ piyasa açılmamıştır. Akhisar'da azamî fiat 100 kuruş verildiği içm satış yok tur. Ticaret müdiriyeti kumpanyalar hakkında tahkikata başlamıştır. ve şarkıîı îil şereîine ir.ıesi G L O R Y A'da L. Münir Nurettin K Fiatlar: 75 100 150 ve 200 kuruştur. Bugün, bu akşsm ve yarın son matinesine kadar Bu akşam sinema ve MUTALLAKA SHFAPEÖ iş kanunu ve Ticaret Odası Ticaret Odası meclisi gelecek hafta içinde bir içb'ma aktederek kontenjan tatbikah ve iş kanunu hakkmdaki tetkikatım ikmal edecektir. FRANKENSTEİN Esrarengiz.. Hayalî.. Korkunç sergüzeşt o N s E Ri (Kadın hayatı) filminde. İlâve olarak: Gazi Hz. nin Millet Meclisindeki nutukları ve Paramount Jurnal hali hazir havadisleri 12 teşrinisani cumartesi günü saat 18 de matine olarak FRANSIZ TİYATROSUNDA Meşhur piyanist FRANÇOİS LANG tarafından verilecek yegâne konserin bOetleri tiyatro gişeleri tarafmdan satılmağa başlamıstır. Yanndan itibaren en me YÂLEMDAR sineması K O R S A N K R U V A Z Ö R muazzam iilminin son günieridir. Geç kalanlann istical etmeltr? M A JiK E M D EN SİNEMASINDA HÂY 'akaver 0 » ™ takdim "'""'" •IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIII BROliK ve rınızdan silinmiyecek tekrar tekrar görmek için sabirsizTan görünüz ve tari'dıkiannza eörmeleri'i rasive Cündüz 2^0 b ve gece 9 ^ 0 u