26 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi inci cüz'u çıkti 1 8 Dokuzuncu sene: No. 3044 umhuri ııdihâİMHMhınnımunıiHiııiHnııiHiniMHHiMMiMHiiiHiımiMnniMiııuıımnMiıniHiıııııuuıuınuııiHiııııunuuHiuiuuH Hayat Ansiklopedisi Mektebe başlarken alacağınız en mühim ve en faydalı kitaptır ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mefctup adreai: Comhnriyet, îstanbul Posta kufusu: îsfenbul, No 246 Harfiflmha 9R TpfirinİPVVPİ Telefon:Ba§muharrlr: 22366. Tahrirmüdurü: 23236, idaremüdurü: 22365. Matbaa: 20472 V » " * " " ! » *° IBÇnniB¥¥BI •nıiHiuniHiııııııııııııımııııııııiHiııııuıınıııııııraııııııııiflinıııiHH, TUrkFransız MUzakeratına Yeniden Başlanıyor Fransa ile müzakerat... IHIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM Hafta tatilini Bütün bütün Kaldırabiliriz de! Dün hafta tatiIİnîn cumadan pa. zara «eçirilmesindeki lüzum ve zarureti anlattık. Avrupa ile münasebetlerimiz noktasmdan hafta tatilinîn bizde cuma olusu büyük bir aksaklığm sebebidir. Bu mes'eleyi halletmek için dün sadece tatil gününİm pazara nakli kâfi geleceğini söyledik. Bugün daha kestirme bir teklif ile dünya buhranı geçinciye kadar olsun Iıafta tatilinin bütün bütün kaldmlabileceğini söylemek isteriz. Bu suretle eski hale dönmüş olacağımız cihetle simdilik ticaret âleminin olsun hafta tatilinin bizde cuma ve Avrupa'da ise pazar olmasından doğma fenahklan ortadan kaldırmıs oIuruz. Bu takdirde tatil günü yalnız resmî daireler için kalmış olur. Onlar hesabma dahi tatilin pazara nakli esası daima mahfuz kalacaktır. Devletin maliyesi itibarile dahi tatil günu bahsinde Avrupa'ya uygun bir yol tntmamıza gene liizum vardır. Fakat şimdilik kanunusanî 340 tarihlî kaıtunun tesis ettiği hafta tatili bütün bütün kaldırılırsa aradakî noksanin ve ziyanın hiç olmazsa ticarete ait kısmının onfine geçihniş olur. Hafta tatilinin faydası sehirler hafkma mecburî ve utnumi bir islîrahat günü vermîş olmak suretinde başlıca içtimaî bir düşünceden îbaret olsa gerektir. Kanun çıküğı zaman hayat şimdiki kadar zoralmamıştı, onun için boyle Iüks düşuneelere dalmaklığnnızda beis gorülmiyebilirdî, ve nitekim görülmemîşti ki bu kanun çıkmışbr. Ancak o zamandan b"u son güniere doğrtı buhranber gSn daha *fryade artarak hafta tatilinin bizimki gibi hakikaten çok çalışmağa mecbur memleketler için çimdilik f azla bir Iüks olduğunu gereği gibi mey9ana çıkarmıştır. Hafta tatili, çalışan ve çalışbran însanlar arasında müsavat bulundurmak kaygusile behemehal tatil yapacak kinueleri inceden inceye sayıp dökmüş ve o gun bunlann çalışmasını kat'î surette yasak etmiştir. Ancak hayat gittîkçe zoralmakta devam etmîş clduğu cihetle hafta tatilinden şimdiki halde herkesın memnun olduğunu farzehneğe artık imkân yoktur, ve o gün çalışmaktan memnun, olanlar kadar ve belki daha ziyade memnun olmıyanlar bulunduğunu kabul etmekte hata yoktur. Hususile hafta tatilinden şahsan mütessir olanların, yani eğer o gun çausabilseydiler az çok bir kazanç temin edecek iken çalışamadıkları için bundan mahrum kalanlarm hafta tatilinden bittabî memnun bulunmadıklaruu ve hatta bu tatilin o gibileri için iki türlü bir yük teskfl ettiğini artık açıkça söyliyebiliriz. Şöyle iki türlü yük: Çalışamadığı için kazancından mahrumiyet şeklinde bir yük, az çok para sarfını mucip bir aylak günün füzuli masraflarına katlanmak şeklinde ikinci bir yük. Eğer, hiç olmazsa şimdiki buhran geçînciye kadar, yani muvakkaten kanunu tatbikten kaldırsak hakikaten çalışmak istiyenleri k! miktadarı hiç te az değfldir bu iki türlü yükün ağırlığmdan kurtarmış oluruz. Onîarın çalışmalan neticesinde az çok husule gelecek faide ise fazla bir iyiliktir. Arayerde şunu haber verelim ki bu hafta tatilinin bizde dinî hiç bir mahiyetî yoktur, tslâm dinî kendî saliklerine cuma için yalnız şu kadarcık bir kayıt koymuştur: Cuma günü ezan okunduğu zaman işinizi gücünüzü bırakarak camiye gidiniz, ve namazınızı kılar kılmaz gene işlerinize dönünüz. Malumdur ki cuma namazı yalnız iki rekâtlık bir namazdır, ve ayiniri maksadı da işte bu iki rekâthk namazdır. Hepsi beş on dakika sürecek bir meşgale, tslâm dinî bunun haricinde hiç bir tatil mükellefiyeti koymuyor. Gariptir ki hafta tatilini cumaya tahsis eden bizkn kanunda belki daha ziyade din kokusu var gibidir. Kraldan zîyade kral taraftarı olmak buna derler galibaf Hakikati halde kanun tamamen içtimaî bir kanundur. Eğer haftanın bir gününü behemehal tatil yapmak lâzımsa onu en az zararlı bir şekilde temin edecek günü araştmp bultnakta tamamen aerbestiz. [Tiçari ve malî Sefir Kont dö Şambrön dün akşamAnkaraya gitti Fransîz sermayesini temsil eden üç maruf şahsiyet te sefire refakat ediyo* Suriye'de Vataniler iktidar Mevkiine geliyor Mevkuf Vatanî rüesası tahliye edildiler Beyrut 25 (A.A.) Suriye kabinesinde değişiklik olacağı hakkındaki rivayetler, gittikçe kuvvetlenmektedir. Bir şayiaya göre yeni kabinenin Vatanî fırka lideri lbrahim Hanano Bey tarafmdan teskil edileceği ve kabineye Suphi Berkât'ın teskil ettiği serbest kanunu esasî f ırkasından da bir kişinin alınacağı söylenmektedir. Adana 25 (A,A.) tki ay evvel Halep'te tevkif edilen Vatanî fırkası rüesası, Suriye fevkalâde komiseri M. Ponsot'nun emirle serbest bırakılmıştır. Üç yeni sefir Ankara'da Gazi Hz. İtalya, Sırp, İspanya elçilerini kabul etti Sefirler itimatnamelerini takdim ettiler, samîmî nutuklar teati edildi 929 haziranîn'da Fransız'Iarla imzalanan TürkiyeSuriye Kudut itilâfnamesınir. ı ait bir hatıra: Tevfik Rüştü Beyle Kont Dö Şambçbn itilâfnamenin unzasından sonra... Fransîz Sefiri Kont dö Şambrön iş sahalan üzerinde tetkikata baş • serefine dün Uuyon Fransez'de bir lıyacakları mevsuk olarak söylen öğle ziyafeti verilmiştir. mektedir. Sefir dün aksamki trenle refakaDün aksamki trenle Ankara'ya tind» sefaret erkânı olduğu halde giden ve memleketimiz<le Fransîz Ankara'ya gitmiftir. Suriye'ye ait sermayesinin bulonduğu muhtelif muallâk mesail üzermde son tnüeski ve yeni şirketlerin erkânından zakerelere AnkaraMa bugün tekrar bulunan M. Veyl, M. Barbir ve M. baslanacaktır. Salem'in sayahatlerinm de bu haber ve kanaati tevsik eder bir mahiycti Eyvelee, Hariciye Vekâleti Ve • blduğv iddia edilmektedfr. " lcili Şfikrfi Kaya Bey Ue Fransız sefiri arasında şehrimisde yapılmıs hkenderon tancağı bize mi olan müteaddit mükâlemeler neticegeçtyor? sinde esas itibarile anlaşıldığı için Adana 24 M. Ponsot'nun emneticenin bir hafta îçinde elde edirile iki ay evvel Halep'te tevkif e • leceği söylenmektedir. dilen vatai rüesası serbest bırakılFransa ile aramızda mevcut bu mışbr. Vatanilerin naşiri efkân o • pürüzlü mes'elelerle Osmanlı borçlan Eleyyam gazetesi Türkiye SuIan isinin itilâfa rapti iki memleket riye müzakerelerinden bahsederek arasında iktîsadî münasebatın yeniTürkiye'nin tskenderon sancağmı ve den ve kuvvetli bir şekilde başla Halep yakınlanna kadar olan araziyi masına sebep olacaktır. Paris'te, istediğini, Fransız'Iarın bunu kabul Ankara'da yapılmakta ve yapılacak ettiğini, bu haberin Antakya ve tsolan bu müzakerelerin netîcesi a • kenderon Türk'leri tarafmdan memIındıktan sonra muhtelif Fransîz nuniyetle karşılandığuu yazmaktasermayelerinin memleketimizdeki dnr. Iskân Tahkikatı 50 kişi hakkında lüzumu muhakeme kararî verüdi tskân Müdiriyetinde mey dana çıkanlaıı suüstimal tah kıkatı bitmiş • tir. Vîlâyet îdar« heyeti Vali Muavini Ali Rt • za Bayin rfyaJ seti altmda tahkikat evrak^nf uzun boylu tetkikten sonra btf mes'ele ile alâ ValiMuavini Ali Rıza ? kadar 50 kisî hakkında lüzumu muhakeme karan vermiştir. Bunlardan altısının mevkufiyet hallerinin devamı da bu karar cümlesindendîr ki bunlar tskân memurlanndan Nazmi, Zonguldak'h Şemsi, Üsküdar'lı Zi ya, Emlâkî MiHiye sabık memurlarradan Atıf, Selânik'li Hüsnü ve Selânik'li Mehmet Ef endilerdir. Sabık tskân Müdürü Cemil Bey kefalete bağladarak tahliye He. TİÎB 'Ankara'yıtesrifteri intGküanndan... Reisicumhur Hazretleri, mufahham sonra italya Büyük Elçisi M. Lojacone, metbuum hasmethı Kral Hazrederinjn Yugoslâvya Elçisi Dw Yankoviç ve tsr beni zah devletleri nezdine fevkalâde panya Eldsî Juan Manuel de Aristejui Büyük EIçî ve mnrahhas sıfatile tayin mutat merasimle birbirini mStealep bayurduklarına dair zah devletlerfaıe Reisicumhur Hazretleri tarafmdan katevdi ve ayni zamanda selefimm vajtibul buyrularak itimanamelerini takdim fesîne nihayet veren vedanameyi taketmislerdir. Bu nnnasebetle Elçiler'.dimle kesbi seref eylerim. Benim için Reîsicumhur Hazretleri arasında asağıhiç bir vazife bundan daha hoş olamaz; daki nutuklar teati edilmistir: çünkü, onu, hükumetlerimiz arasmda ttalya Büyük Elçisi M. Lojacone ce( Mabadi 6 tnct sahifede ) naplaruun nutku: Balkanlar'da iyi güreşen hangi millettir? Balkan millî güreş şampiyonları haftaya şehrimizde karşılaşacaklar Frugi Han bugün geliyor Misafirimiz merasimle karşılanacak ve akşam trenile Ankara'ya gidecek Iran Hariciye Nazırı Furugi Han Hz. bu sabahki ekspresle şehrimize gelecektir. Müsarünileyhi hudutta hükumet namına Hariciye Vekâleti Kalemi mahsus müdürü Refik Amir ve fran işleri şubesi müdürü Cevdet Bey ler karşılamışlardır. Sirkeci gann da da resmî merasim yapılacak hü > kumet erkânı ile tran sefareti memurları ve şehrimizde bulunan franh'lar tarafmdan istikbai edilecektir. Furugi Han Hazretlerî Perapalas otelinde hükumet namına misaf h edilecektir. Vali ve Belediye reisi Muhhtin Bey tarafmdan serefine bir öğle zyafeti verilecektir. Bu zîya fette îran sefiri Sâit Han, Tahran'dan şehrîmîze gelecek olan İran heyetine mensnp zevat, Tevfik Amir ve Cevdet Beyler, tran sefareti er kânı ve polis müdürü Eazır bulunacaklardır. Furugi Han Hazretlerine Ank'ara seyahatinde refakat edecek olan heyet bugün Batum*dan şehrimize gelecektir. Sabık tran iktisat müsteşarı Hasan Han Abat, miralay Muhsin Han, Hariciye Nezaretî müdürle rînden Gufam Rıza Handan mürekkep blan bu heyet Ankara'da t KENDİ KENDtMlZt TENKtT: Hiç lira vahidi kıyasî olurmu? Şimen'diferle, vapurla Istanbul'a gelen bir jolcunun ilk nazari dikkatini celbeden hâdîse şubur: Bu memleket galiba pek" zengin bir memleket olmalı kî burada para vahidi kıyasisi lira üzerine kurulmuştur. Filhakika kayıkçınm, hamalın ve otomobilcinm konuştuğu para dili hep liradır. Eşyalarınızı alıp onlarla beraber sizi 2050 metrelik bir mesafede sahile gö>türen kayıkçıya sorarsmız: • Kaç para vereceğiz? Üç lira beyim! Dört beş parça yükünüzü otomobile götürmüş hamala sorarsınız: Kaç para? İki lİra! Otomobile gelince, 70 yazân tak'siye rağmen: Bir Kuçuk lira! Çünkü eşyanız vardı. Bizde lira, Kerkesin ağzm'da ölçüsünü kaybeden mütereddi bir mikyas ol muştur. Dra yiiksek bir ölçüdür, kuruş ise küçük h'a ölçü. Türkiye'miz için Fransa'nm frangına, İtalya'nın liretine Henzer mutavassıt bir ölçü bulmak ve lirayı Herkesin rdilinde gevelenmekten kurtarmak lâzîmdTr. Meselâ asgarî kıymetine muadil gümüşten bir (beşlik) icat etsek, bu da Türkiye'nin frangî olsa, zannederiz ki mes'ele halledilmiş olurdu. Ondan sonra alışverişte lira lâfı ortadan kalkarak yerine beşlik kaim olur| du. O zaman hamal 40 ve kayıkçı 60 beşlik istemekten sıküırdı sanırız. Balkan güreş şamplyonasına iştirak edecek' olân Yugoslâvya millî takımı^, Sol&an sağa doğru üstteküer: Biago, Bromkaviç, Toth, Marikomç, Ait sıra: PoTkavıç, Papiç, Nagiz. liyetle hazırlanılmaktadır. Millî Teşrinisaninm üç ve beşinci gün kımımız orta, hafif, en hafif ve fi lerinde tstanbul'da Maksim mües Hz sıklet sınıfları tesbit edilmiştir. sesesinde yapılacak olan Balkan güreş birinciliklerine büyük bir faa (Mabadi 2 inci sahifedel MIIIIIIIIIIIHIMIIFHIMIIIIIHIIIIIlllMIIIIIIIIIIIIIIIllMlllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIMIHIIllllllllUllHlllltlUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUtUII Yeni kadın modası: Kısa tırnak! rurüği HB» HS. ran'la muallâk mesailin halli îçin Hariciye yekilimizle Furugi Han arasında vaki olacak samîmî temas lar üzerinde alâkadarlarla bklikte çahsacaklardır. Fnrugi Han Hazretleri b'u akşam refakatinde tran heyeti, İran sefiri Sâit Han, Tevfik Amir ve Cevdet Beyler olduğu halde Ankara'ya ha(Mdbadi 2 inci sahifede} 1 teklif ediyoruz. tstiyen çahşsm, istiyen dinlensin, buhran ortadan kalkıncıya kadar biz haftada bir gün çalışmamak mecburiyetini bertaraf etmiş bulunalım diyoruz. Bu iki tekliften birini veya diğerini ihtiyar etmekle ancak makul yola dönmüş oluruz itikadındayız. ~ ~" YUNUS NADt ııııııııııııııııııııııtıımıııııınıııııifnmunımııııınıııııııtiHinııııınıınııııııııııınıııııııııııııııtııııınıııııııııııııııuıııııııııınıııınnıuıınıııııuıuiMi işlerimizden dolayı Avrupa ile de uygun bir vaziyette bulunmak için o gün olsa olsa pazar olabilirdi. Dün evyelâ bunu teklif ettik. Şhndi ise îktisadî bufiranın Sizim için boyle fazla Iüks sayılabi'ecek tatillere müsait oltnadığına bakarak hafta tatili kanununun muvakkaten bütün bütün ortadan kaldırılmaşını 1 Bak, dünyanın en sulhperver milleti olduğumuzu isbat İ£Ût, @a ewel biz terki teslihat ediyoruz!..