16 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

!İ6TeşirineWel 1932 nhuriyet' ispanyol kadmlan Dünyanın her tarafındaki kadınlar erkeklerle siyasî ve içtimaî sa halarda müsavi olmağa çalışıyorlar. Cihanm dört köşesindeki 150 milyon kadın hep bu gaye peşinde koşu • yorlar. Fakat şunu da inkâr etmemelîyiz ki bir taraftan da buna mukabil bir aksülâmel başlamışhr. Meselâ son günlerde Hamburg'ta 20 bin kadm bir mahzar yaparak aile ocaklan nın himayesi uğrunda kadınlann çahftmlmalannın men'ini istemeğe kadar varmışlardır. Makul kadınlık tabakası ne sade siyasî hulyalar peşinde koşuyor, ne de kadınlara mesai kapılannın ka panmasına taraftar görünüyor. O ilhn, fen sahasında ilerliyerek kendi mevcudiyetini cihana tanıttırmağa çahşıyor. İşte genç tspanya Cumhuriyetinin kadmlan da bu hakikati anlamış gibidirler. Onların bu itidalkârane hareketlerine mukabil bütün tspanya münevverleri kendilerine yardım ediyorlar. Madrit'teki en büyük yevmî ga zete EI Sol ve Barcelon'dakî «Publicidad» gazetesi kadın gayeleri uğ runda fevkalâde mesai sarfediyor ve gariptir ki tspanya polttika sah'a • sında en son, şekil olan cumhuriyeti kabul ettiği halde kadmlan müm kün mertebe muKafazakâr dayran makta ortayat U aımelerî Kış için başhyan hazırlıklar Milyonerler 200 milyoner Bir arada! ziyafeti bu sene Filâdelfiya'da verildi Bir Liranın Başmdan Geçenler, Tefrika numarası: "6 Yazan: Kemal Ragıp Oyuncuların önünde kimi yuvarlak, kimi dört köşe kemik parçaları vardı arkadaşına seslendiler: Buyurun Nasuhi Bey!.. Yeriniz hazır... Biz dört kişi oyuna başlarken ilk gelen beşinci olur, demiştik. Nasuhi, bizim müteahhidi ayak üzerinde ötekilere tanıttı: Necati Bey... Müteahhit... A nadolu'dan yeni geldi... Sonra da ona döndü: tstersen sen oyna... Benim bugün pek hevesim yok... Anlaşılan ev sahibi idi; genç, güzel bir kadın lâfa karıştı: Beyefendi için de yer bulu • ruz. Baksanıza, Nimet Bey, Fotya dis Ef., Dürnev H., Madam Mes'ut Paşa dört kişi oynuyorlar... Beye fendi de onların (kare) sine beşinci olur. Biraz evvel arkadaşına, bugün • lük sadece oyun seyretmeğe geldi ğini söyliyen Necati, nedense nazlanmadı bile... Masaların birisine de o oturdu. Ben bu maceralarla dolu hayatın içinde bugünkü kadar hiç küçülme» dim; bugünkü kadar kıymetten düş medim... Gaflet, kaza, çılgmhk, hırs, tak Iit ne derseniz deyiniz, bazan bun Iardan birî, bir kaçı, bazan da hepsi bir araya toplanır da bir genç kızı, bir genç kadını sokaklara düşürür; hergün bh* yabancımn kollanna a tar. O kadının ilk defa sokaklara döküldüğü, bir yabancı erkeğin göğsünden bir başkasının kollanna geçtiği ilk zamanlarda duyulan hisler vardn*: Acılarla, üzüntülerle, kan şık, bazan merakı, tecessüsü, bazan tiksinmeyi, korkuyu andıran hisler... tşte bu gece bir an içinde, ben bunların hepsini birden duydum!.. Kolera gibi, veba gibi, muharebe gibi afetler yüzlerle, binlerle insanı, göz açıhp kapanıncıya kadar, var dan yok ederken can pazannda bir düşüklük, bir ucuzluk görülür. Sağ kalanlar başlarını çevirip te ölülere bakmaz olurlar. Bizim de bu akşamkj Jıalimiz, bu süslü salonlan dolduraftı dört beş masanın üstünde beu»> s : u .a. a nen yüzlerle liranın hali insana bunu hatırlatıyordu. Vebalı sokakları dolduran leşler gibi biz de artık u cuzlamiştık. • • * Havalarîn pek müsait gittiğine bak | senin başlıca orjinalitesmi teşkil etmektedir. miyin. GaUba ba sene kış birdenbire Sağdaki elbise Fransa'da vaktile bastıracak. Kif gelince de tabiî süvare«Directoire» zamanında giyilen elbi Ier, balolar başlıyacak. Onun için hemseler biçiminde bir tuvalettir. Siyah vesirelerimi bu kışın modasmdan vaktile ya her hangi koyu renkte bir ipekliden haberdar etmek istiyoram. Soldaki tuyapdmalıdır. Üst kısmımn arkası ta • valet Yunanî tarzdan beyaz ipekliden mamile dekolte ve belden aşağı kısmı bîr elbise. Dekoltesi biraz fazla, biçimi son derece uzun ve kırmalıdır. Gerek düzdür. Fakat bu sadelik içinde derin üst ve gerekse etek kısmının ön tarafı bir zarafet mundemiçtir. Omuzdan adüzdür. Bu her iki elbise biçimlerinin talmak üzere göğiise ve arkaya menek. bu kış Avrupa ve Amerika'da son dereşe rengi yapma çiçek konması ve be ce muvaffakiyet kazanacağı ümit edi yaz uzun eldivenler giyilmesi bu elbî • liyor. Hanımlara elişleri Küçük yavrulara goğüslük Nümunesini gördüğünüz göğüs lük pembe ketendendür. Brodesî tbton briyanb il» iğne ardı taç zında yapılır. Kenan dantelâ ile suslüdür. Astan pikeden dir. Bu model sade pembe ü zerine değil, ma vî veya beyaz üzerine de ya pılabilir. Genç ve fazla meş gul oltnıyan anneler çocukla nnın bu kabil levazımatını kucak dolusu paralar verîp bariçfen alacaklanna boş zamanlarında ötu. rup kendileri yapacak olurlarsa hem 1 Yeni bir malî Rezalet daha! eh me$hur kadm tayyaredsı Senora Ansaldo mizîn yaşayış tarzmdan aynlmıya cağız! şeklinde nazariyeler atmaktadırlar. Maamafih bu kanaatler tspan ya'da fikren yükselmiş bir çok miinevver kadmlar yetişmesine mâni olmuyor. Viktoria Kent isminde ai • Iesinde biraz da İngiliz kanı bulu nan bir tspanyol kadını bilhassa kadın hapishanelerinin ıslahı uğrunda yorulmadan çalışmış, bu mes'eleye dair kitaplar yazdığı gibi işi bizzat ta takip etmekten hali kahnamıştır. Madam La Campoamar ise bil hassa lâiklik noktasından faaliyette bulunmakta, din taraftarlarının, cizvit papaslarının neşre başladıkları batıl hikatlarla mücadele etmek • tedir. Margarita Nelken ise sosyalist fikirlerine müncezip bir muharrir kadmdır. Ekseri eserlerinin ilhamını Moskova'dan esen rüzgârlardan a larak makaleler, piyesler ve hikâyeler yazıyor. Endülüs'teki sefaletîn izlesi ve kadınlann düskünlükten kurtanlması uğrunda çalışıyor. Senorita Pilar Careaza diplomah bir şimendif er mühendisidir. Madrit ile Barslon arasında sefer yapan bir ekspresi saatte 62 kilometre bir sür»atle gitmesi şartile idare etmiştir. Yukarıda resmini gördüğünüz Senora Ansaldo ise mükemmel bir tayyarecidtr. Barslon'dan kalkıp bir uçuşta Fas'a gitmiş, Afrika'mn Fransa ve İspanya'ya ait sahalannı Niger ve Yeni Guîne havalisini dolaşmıştır. Bh taraftan bu yükselmiş kadın lar, diğer taraftan ise 120 bin mu kayyet azası bulunan «Concha Es pina» ismmdeki kadm cemiyetmin tspanyol kadmlığının inkişafım te min edeçeğinde şüphe yoktur. tasarruf ye ikttsada rîayet ctmiş, hem de canlannın sıkılmamasım te. min eylemiş olurlar. Ev ve eşya Yunanlstan'da yeni intihabat yapılacak Gene bir gün bir müteahhidin bankadan aldığı paralann arasına ben de Amerika'nın Filâdelfiya şehrin karıştım; müteahhitle beraber tekrar den gelen haberlere göre, «Milyo . Istanbul'a geldim. Cüzdanında yüzlük, nerler ziyafeti» bu sene bu şehirde ellilik liralar vardı. Onların arasmda yapılmıştır. beser, onar liralık bir kaç arkadaşla beraber ben de sıkışmıştım. Ziyafette Amerika'nın iki yüz Buraya geldiğimizin ertesi günü idi, büyük milyoneri davetli bulunmuş. sanırım; bizim müteahhit, tur. «Milyonerler ziyafeti», «Milyo . rından birile konuşurken, söz arasında: nerler kulübü» nün her yıl tertip et Orada boş zamanlarımızda can tiği toplantıdır. sıkıntıstndan kendimizi pokere verdik. Ziyafete gelen milyonerlerin ser. Zaten başka eğlence yok ki... vetleri bir araya getirildiği takdirde Diyordu. öteki de: hâsıl olacak yekunun bir çok bü İstanbul'da sanki başka bir eğ yiik devletlerin umumî borçlarını lence var mı sanıyorsun, dedi. Bura • da da herkes poker oynuyor; her evde, bir hamlede ödiyebileceği hesap edilmiştir. her gece bir kaç raasa kuruluyor... Hele sen, yıllanmış pokerci!.. Milyonerler sofrasma davetli bü. Nerde oyun varsa mutlaka oradasm, yük zenginlerden biri kendisile gödeğil mi?.. rüşen bir gazeteciye demiştir ki: Ne yaparsuı a birader!. Başka ne« Hâlen zengîn olmak, halkın reye gideceksin!. Kumara fena, derler nefret ve adavetini kazanmak de . amma fenalıklann en hafifi gene o... mektir. Zenginlere bu devirde iyî Uç beş kisi bir araya toplamp ta öte gözle bakılmıyor.» kînin berikinin kuyusunu kazmaktan, Şüphesiz dünyanın büyük iktisadî sunun bunun ayağına ip takmaktansa ıçüle oynıya poker oynamak hepsinden sarsıntılara uğradığı ve her memle. hayırh değil mi?. Biz de her akşam bir kette issizlik korkunç bir felâket yerde toplanıyoruz. Bütün tanıdıklaruı haline geldiği böyle sıkıntıh bir de. ayn ayrı birer günü var. Akşamlan virde milyarlarla servetin bir elde saat beste, cuma pazar günleri de daha temerküz etmiş olması efkârı umu. erken buluşuyoruz. Çok defa gecelen, miyece hoş görülecek hâdiselerden yemekten sonra bir iki (seans) daha değildtr. Hele Amerika'nın efsanevî yapıyoruz. Arasıra sabahladığımız bile zenginliklerinin adeta inhisar altına oluyor. Bugün Şevki Beylerde topla geçmiş bulunması elbet yer yüzün nacağız, istersen sen de gel; beraber de ıztırap çekenlerin kıskançhğmı gidelim. Kimler geliyor?. Benim ta davet eder. Milyonerler so*Tası et • nıdığım kimse var mı?.. rafmda toplanan büyük zenginler Nusrat Paşanınkiler: Kansı, arasında bütün dünyaca bellenmiş kızları .. Madam Agopyan. . Keresolan zenginler şunlardır: teci Muharrem Bey... ZincirlizadeFrank A. Selberling, Harvey ler... Fireston, Daniel Wilerd, William Epeyce büyük partüer oluyor, K. Vanderbilt, Jozefet Robert L, desene... Graham V. S. Eh, epeyce... Bazan iki üç yüz Gelecek seneki toplantının Şi . lira (diferans) oluyor.. Oyuncular kago'da yapılması kararlaştınlmış . da hep kîbar insanlar... Gelhrsen tır. sen de beğeneceksin. Vallah, bilmem ki. . tstan bul'a geldim geleli hiç oynamadım. Bir akşam kurtlanmı dökmek isti yorum ama .. tstersen biraz oymyanlan seyredersin. Hoşuna giderse sen de bîr (kare) ye girersin; gitmezse oyna mazsın. Oynasam bile iki (seans) tan fazla oynıyamam. Şimdi eskisi gibi değilim. Çok oynarsam rahatsız o • Stokholm 15 (A.A.) Torsten luyorum. Böbreklerime bir sancı gîKreuger, iflâs halinde bulunan ve riyor. Doktorlar, gece yansmdan evmüdiri bulunduğu bir şirketin hesavel yatmazsan hastalığın büsbütün batını tahrif ettiğinden dolayı tevartar, dediler. kîf edilmiştir. Torsten Kreuger'in me Canım, nasıl istersen... Ne zaman istersen kalkarsın .. totlan tamamile kardeşi müteveffa *•• tvar Kreuger'inkilerini andırmakO gün saat beşte buluşacaklardı; tadır. sözleştikleri yere ikisi de dört bu Bu tevkif mevkufun pek mühim çukta geldi. Maçka'da yeni yapıl olan mevkii dolayısile heyecan umış bir apartımana gittik. Davetliler yandırnuştır. Filhakika kendisi tsçoktan toplanmıştı. Masalar kurulveç'in Lehistan'da jeneral konsolosu muş; dörder, beşer herices oyun oynuyordu. Kadınlann pek çoğu güzelidi. Ve tevkifinden evvel istifasını di. Genci, yaşlısı, hep süslü, hepsi vermiş bulunuyordu. boyalı idi. Erkeklerin arasında da Torsten Kreuger'in bir çok mügiyinişine çeki düzen vermiş belki esseselerde menfaatleri vardı. Serbir kaç kişi vardı ama çoğunun ki mayesi 130 milyon kurona baliğ buyafetinde göze çarpacak bir fazlalık lunuyordu. Bu müesseseler meya yoktu. nında bh banka 10 kadar sanayi Kapıdan içeriye girer girmez, maşirketi, 3 seyrisefain kumpanyası, saların birinden bizim müteahhidin iki gazete, bir çok gayrimenkul emlâk ve ormanlar vardır. Bu müesseselerin ekserisi bir ta~ kım tebliğler neşrederek Torsten Kreuger aleyhine açılan davanın kenBerlin 15 (A.A.) Havas A . dilerini alâkadar etmemekte olduğujansı muhabirinden: nu ilân etmişlerdir. Rayişbank müdürü M. Luther'in hükumet kontenjantman siyaseti ne devam eylediği takdirde banka. nın Alman parasını garanti edemi . yeceğini hükumete bildirmiş oldu . Atina 1 4 Ahali firkası reisi M. ğu söylenmektedir. Çaldaris'in bir temerküz kabinesi Neticeleri pek mühim olacak o . teşkilini reddetmesi mecHsm feshelan bu teşebbüs henüz resmen te eyyüt etmemiştir. Şayet doğru ise dilerek yeni intihabat yapılması ce. hükumetle imparatorluk bankası reyanını kuvvetlendirmektedir. Bü. arasında vahim bir gerginlik hâsıl tün fırka reisleri bu fikirdetfir. Fa. olacak d'emektir. kat M. Venizelos vaziyeti sükun ve Bu havadis ile Dr. Şahtm M. Lu . itidalle karşıladığını, M. Çaldaris'in ther'e karşı çıkarılmak üzere vâsi bu hareketinden rücu etmesini beksalâhiyetlerle bankalar komiseri lediğini söylemiştir. Reisicumhurun tayin edîmesinden hükumetçe vaz M. Çaldaris nezdinde yeni bir te gecilmis olduğu haberi arasında bir şebbüste bulunmasına ihtimal veri. müşabehet ve irtibat mevcut olduğu liyor. zennedilmektedir. Kreugerin kardeşi de tevkif edildi Oyunculann önünde kimisi yuvarlak, kimisi dört köşeli renk renk kemik parçaları vardı. Bu kemik parçalannın her biri • sine oyuncular kendi aralannda birer kıymet koymuşlardı. Üç lira, be^ lira dedikçe bunları alıp veriyor lardı. Dört beş masaya elverecek kadar kemik parçası bulamamış ola caklar ki oyunculann bir çoğu ceplerinden para çıkarmışlardı. Elle rindeki kâğıttan çıkan tılsımlı bir nefes bu paralan her dakika yerinden oynatıyor; beşer, onar, bazan ellişer, yüzer lira masaların bir köşesinden öteki köşesine uçuşuyor du... * ** Necati'nin bu sabahki halini ha • tırladım. Evde kansı ile iyiden iyiye kavga etmişlerdi. tlk önce kadının, kocasından istedikleri pek çoktu. (.Mabadi var) Rayşbank müdîrile Hükumetin arası ar.ıkh İspanya'da arbedeler Devam ediyor Grenade 15 (A.A.) Cogolos de la Vega nahiyesinde kanlı hâ . diseler olmuştur. Komünistler bir dinî alayı yuhaya tuttuktan sonra a. Iayın üzerine ateş açmışlardır. Kısa bir panikten sonra alaya iştirak edenlerden bazıları da mütecavizle. re karşı mukabelede bulunmuslar. dır. Bir kadm ölmüş, bir çok ki^iler yaralanmıştır. Sivil muhafızlar ^ü . kun ve intizamı iade etmişlerdir. Barcelone 15 (A.A.) Mensıt. cat sanayii grevi, tevessü etmektedir. Mühim bir iplikhanenin kapı • sı önünde bir bomba bulunmuştur. Barcelone 15 (A.A.) Mensu . cat sanayii amelesi murahhasları adlî takibata maruz olmıyan sen . dikalistlerin tahliyesi cihetine gidiL mek sartile işçilere tekrar iş başı . na dönmelerini emretmeğe hazır bulunduklarını bildirmişlerdir. Mısır'ın ispirto kralı denen Yu . nan'lı Kotsika ahiren Kahire'de ö]. müş ve tam iki buçuk milyon Mısır lirası servet bırakmıştır. Metruk servet 15 buçuk milyon Türk lirası tutmaktadır. Kotsika Mısır'da Yunan'lılığa en çok hizmet edenlerden biridir. Bu adam İskenderiye'de yapılacak Rum kolleji için geçen sene 150 bin Mısır lirası vermişti. tspanya'da grev büyüyor Hali hazırda ailelertn sıkınhlı va. ziyetlerini büdiğimiz îçin bazı hususlarda iktisat ve tasarruf yolla . rını göstermekten geri durmuyoruz. Faraza ekseriya geniş bir odaya bîr apartımanın muhtelif kısımlarınm nasıl sığdmlacağını bir kaç defadır söylüyoruz. Bu sefer gene o sekilde elimize çok mükemmel bir nümune daha geçti. Karilerimize arzediyo. ruz. Bu oda meselâ yalnız başlarına HADIYE 1CLÂL oturan bir ana kıza pek güzel bir mesken olabilir. Bir kısım eski eş . yalar pek az bir masrafla tadil o. lunur, diğerleri de ucuzca tedarik edilebilir. Karşıdaki divan icabında yatak haline ifrağ olunur. Bu . oturma, yatak ve yemek odalannın bîrleşmesind'en husule gelen vazL yettir. Tabiidir ki mutfak ve banyo onun içîne sığdmlamaz. Apartıman ne kadar dar olursa oisun şüphesiz ki onlar ayrı kısımdadır. Bir Yunan tahtelbahirinde infilâk Atina 14 Glafkos tahtelbahi . rinde sebebi meçhul bir infilâk vukua gelmiş, dört küçük zabit haf ifçe yaralanmıştır. Hasarat ehemmiyet. sizdir. Arnavut kralı ve bir mahkumiyet kararı Moskova 15 (A.A.) Başvekil ile Harbiye Nazırı ve M. Stalin, Bibiri. akof buzkıranında bulunan heyeti, bütün Şimal buz denizini, bir yazda dolaşarak vazifesini tarihe geçecek bir muvaffakiyetle bitirdiklerinden dolayı tebrik etmişlerdir. Buz denizini geçen gemi Mısır'ın ispirto kralı Tiran 15 (A.A.) Kral, suikast üzerine ölüm cezası alan, 7 kişinin bu cezasını değiştirmiştir. Bunlar, ölünciye kadar hapiste kalacaklar. dır. Yunanistan'da yeni zelzeleler Atina 15 (A.A.) Halkidikya da zelzeleler devam etmektedir. Se. lânik'te de sarsıntılar hissedilmiş . tir.