16 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

« 16 Eylul 1932 Fabrikatorların Yeni talepleri Haftanın yeni filimleri Bu hafta sinemaların programlarinda ekseriyeti facialar teşkil ediyor Süvta Sidney tDemir kafes* fümindi Andre Roanne ve Elvire Popesko *Var§o vafh yeğen* de Varşova'Iı yeğen Artıstik'te: Dün akşam açıian ArtUHk sine ması «Varşova'lı yeğen» Uminde bir f ilim gösteriyor. Bu Avrupa ve Amerika'da senelerdenberi oynanan bir piyesten iktibas edilmiştir. Piyesin müellifi Fransa'nın meşhur tiyatro muharrirlerinden Louis Verneuîl'dür. Rejisör Carmine Gallon bu eserden güzel bir kordelâ viicude getinniftir. Ekseri lahneleri komik ve kinayeli mükâlemelerle doludur. Maamafih bu eğlenceli vaziyetin altında müessir ve hissî levhalar gizlidir. YaLnız ne var ki filmin fazla hareketi karşı sında seyirci bedbaht görünen bu şahsiyetlere acımağa imkân bulamıyor. Mevzuu dört kişi üzerine istinat ediyor. Banker Burel, karoı, kansının âşıkı Huber ve Varşova'dan gelen Burel'in yeğeni Sonya Burel yeğenine âşıktır. Bunu anlamaman içln kan . smı oyalamasını Huber'den rica eder. Karısı i»e âşıfaıile serbest kalabümek için Sonya ile kocası arasında bir münasebet icat etmeğe çalışır. Muhtelif gülünç ve müessir sahnelerden sonra Sonya Huber'le evlenir. Sonya'yı temsil eden Elvire Po • pesko'yu bir çok seyirciler tanırlar. Bir iki sene evvel tstanbul'a gelerek muhtelif temsiller vermiştir. Bu ka dın sahnede olduğu kadar ekran ö nünde de müthiş bir kabiliyet gös • teriyor. Şahsiyetinin icap ettirdiği bütün incelikleri ihmal etmiyor. Diğer rollerde Andre Roanne ve Gallet iyidirler. DÖRDÜNCÜ ÎZDİVAÇ: Jhon Gilbert evlendi nm Yeni karısı son sözlü «F ecir şenlikleri» filmindeki arkadaşı Virginia Bruce'dir Ankara 16 (Telefonla) Sanay Birliği reisi dfin tktisat Vekâletine bir lâyiha, Bîr de mevaddı iptidaiye listesi vermştir. Bu lâyîhada mün deriç mesail, evvelki gün Himayeiet fal Cemiyetinin salonunda tktisat Ve kili Celâl Beye arzedilen mesail in tahrirî bir şeklidh*Fabrücatorlarda, evvelce nesretti ğimiz umumî temenniyat meymnına son iki temenni ilfive etmislerdir. Bunlardan birî takas usulü ve ihracat vesikaları meyamnda memlekete ithal edilecek matnul mevat mes'elesi, diğeri de yesil etiket unvanı altında bir kiloluk paketler halinde kon tenjanm kat'î tahdidatına rağmen memlekete giren ve yekun itibarile kontenjandaki muayyen miktarlann çok fevkine çıkan ve bilhassa millî mamulâtm meni istihlâkini istihdaf eden mamulâtm ademi itbali mes'e Iesidir. Takas usulü ve ihracat vesika Ian keyfiyetlerînin k:sa devre tecrübesinde memleketîn öz müstahsillerine hiç bir tnalî fayda temin etme diki kat'iyetle sabit olmasına binaen hakikî müstahsillere nafi esaslı ted bir ittihazına kadar bu usulün lâgvı, bu cihet mümkün olamadığı takdirde bu vesait ile memlekete girecek ya bancı emtianın memlekette miimt silleri olmıyan eşyaya hasn suretile millî mamulâhn himayesîni ve keza kontenjan listesi ve döviz haricinde memlekete giren bir kiloluk paket ithalâtmın men'i harici hesap kalan bu emtia bedellerinin memleket dahi linde kalması ve bu suretle de millî sanayiin gayrimamul hücumdan kurtanlması namma ademi ithali temenni edilmiştir. Heyetin daha bir kaç gün burada kalacağı anlaşıhnaktadır. Bulgar atletleri geldi Bugün Fenerbahçe stadmda mühim atletizm müsabakalan yapılacaktır fBrugar aüetterintn Strkect çarmda Wr tnttba [ktisadî itimat Ve Celâl Bey hkla kavnyamıyanlarda teşkilâtı eaasiye kanununda çok sarib ifade edilmiş olan «mülkiyet ve serbest faaliyet hakkı» nın tehlikede olduğu kuruntusu dAgmuşiur. Böyle manasız bir kuruntu; gerek cumhuriyet ide alleri, gerekse millî istihsal hayatı itibarile, hiç te istenilmiyen neticeler vcrmek istidadındadır. Bunu müsbet ieraat ile ortadan kaldırmak; biztm içm en büyük bir zarurettir. Celâl Beyin isbaşına getirilmesile, bu yolda, en büyük bir adım atıhnışör. Büyük tecrübelerile, gıpta edileoek fazileti ile, gem'f kavrayısı Ue Celâl Bey çok yatıştmcı bir tesir yapmıştır. Celâl Bey; buhranlı zaman larda isbaşma geçen vekillerin en bahtiyarlarından biridir. Çünkü: Her halk smıfı arasında onun için sevgi ve ümitle çarpan bir kalp vardır. Büyük Gazi'nin Celâl Beye gönderdiği muhabbet ve teveccühle dolu telgraf, ayni zamanda Türk'lüğün duygulandır. Gazi'nin her sözünde Türk dünyası, her vakit ürpermiftir. Türk yurdunun iktisadî yükselişi için, büyük yol göstericinin dediği gibi, herkes omuz omuza çalışacaktır. Celâl Bey gibi eserlerini Ham • burg'a, fskenderiye'ye yerleştirmiş, genç ve faziletli bir bankacı neslinin hocalığını yapmış bir şahsiyet; panik uyandıran bütün imkânlann kahra manı olacak bir kudrettedir. Cılız ve ürkek ruhları gönüllerinin uçurumundan kurtarmak, onları Türkeli için kazanmak elbette büyük bir muvaffakiyettir. Teşkilâtı esasiye; Gazi'nin bize en ihtişamlı armağanıdır. Ona karşı uyandırılan her yeni saygı; biraz daha çelikleşmiş bir adım sayılabilir. Celâl Bey, büyük şahsiyeti ile yalnız yaratıcı bir iktisadî itimat kurmakla kalmıyacak, ayni zamanda tehlikeli kuruntuyu yenerek tarihî abidelere karşı saygıyı kuvvetlendi recektir. Elele vererek kahraman yurdun iktisadî yükselişine çalışmak, hiç şüphesiz kutlu bir vazif edir. Fa kat böyle bir vazifenin dinamik he • yecanı şahsiyettir. Celâl Bey, işte odur. IBasmakaleden mabatt] Bugün Fenerbahçe «tadyomunda Türk atletlerOe kârfilafaeak olan Bulgar atletleri dfin sabah aehrimize gelmişlerdir. Gelen kaf ile dokuz kişidir. Bugün yapılacak müsaba kalar çok şayani dikkat olacaktır. Müsabakalara öğleden sonra baş lanacaktır. Müsabaka programı şudur: Resmi geçit, 100 metro küçükler, 800 metro, gülle atma, 100 metro, yük sek atlama, 1500 metro, disk atma, 200 metro, tek adım, cirit, 5000 met ro, 400 metro küçükler, 400 metro, 4X100 küçükler, 4X100 bayrak yansı. Bulgar mkafirlerimiz Moda'da, kendilerme tahsu edilen otele in mişler ve dün istirahat etmişltsrdir. takımı arasında oynanmış ve neticede Türk takımı Bulgar takımını mağlup ederek finale kalmıştır. Yarın müsabakalara gene Tarab ya'da Sumerpalas kortlarında devam edilecek, çift erkekler fmali sabab leyin saat 10,30 da Türk ve Romanya ekipleri arasında icra edilecek ve öğleden sonra saat 15 te de Suat fle Nikolaides tek erkekler finalini oynıyacaklardır. Öostancı ıdman birliği Bursa'da galıp geldi Bostancı İdman Birliğine mensup rirmi beş genç; Bursa'nın kurtuluş bayrannna iştirak ettikten sonra şehrimize avdet etmişleıdir. Gene lerin cümlesi temiz beyaz pantalonları ve yeknasak kıyafetierile resmi geçide iştirak etmişler, tezabürat ve merashnde resmen mevki alnuşlar ve etraftan bilhassa hararetli alkışiarla karşılanmışlardn*. Merasimi müteakıp Gazi stadyomunda diğer kulüplerle takviye edilmiş Sebat kulübile hususî nuıhiyette ve çok samimî bıı maç yap mışlardır. Neticede 31 gibi bir galibiyet temin eden bu gençlerin nczaket ve centülmenlikler' de ayrıca muhrtte çok iyi bir tesir bırakmştır. Kaf ile; Maarif Vekâletinin tea sibile erkek lisesmde mi&afir edil mişlerdir. Bugün yapılacak diğer mOsabaka Bugün Beykoz'da tst<ınbul mın takası resmî kürek yarışlan, Moda'da yelken yanşlan yapılacaktır. Trabya'daki tenis maçları tstanbul 15 (A.A.) Tarabya Sumer Palas kortlarında yapılmakta olan beynelmilel açık tenis maçlarına bugün devam edilmiştir. Tek erkekler arasında yapılan maçlarda Suat (Türkiye) Romanya şampiyonu Bunea'yi üç sette yenerek dömi finale kalmış ve öğleden sonra gene Suat Ue Stalyos arasında yapılan tek erkekler dömi final maçmda Suat rakibi bulunan Balkan turnuvası şampiyonu Yunan'lı Stalyos'u üç sette yenerek finale kalmıştır. Uçüncü maç Şirmyan ile Nikolaides arasında yapılmış ve neticede Nikolaides üç setide rakibini yenerek finale kalmıştır. Çift erkekler arasında icra edilen maçlarda Ue Romanya takımı Balkan şampiyonu olan Yunan takımını mağlup ederek finale kalmıştır. İkinci oyun Şirinyan ve Suat'tan mürekkep Türk takımı ile Bulgar ilevri âlem seyahatine çıkacak soorcular Necdet Mahfi ve Nobar isminde iki sporcunun uf ak bir keten san dalla devri âlem seyahatine çıka cağtnı yazmıştık. Bu gençlercîen Necdet Mahfi Bey rahatsızlaadığı için seyahate iştirak edemiyecektir. Nobar Efendi, bu eeyahaUe kendi sine refakat edecek b:r arkadaş aramaktadır. Bu uzun seyahate iştirak etmek istiyenler, Beyoğlu'nd* Küçükparmakkapı'da Ipck sokağmda 27 numaraya müracaat edebilirler. Demir kaf es Melek'fe: Çarşamba akşamından rtibaren «Melek» te gösterilmeğe başlanan «Demir kafes» filmi denebilir ki bir zabıta draraıdır. Fakat baş rolü Silvia Sidney gibi yüksek bir artistin oynaması o katilpolis macerasını derin ve hissî bir facia haline inkılâp ettirmiştir. Amerika'daki düşkün kadın ların hayatı bu kordelâya bir ayna gibi aksettirilmiştir. Kadın hapishanesinde geçen sahneler önümüzde hakikî hayatı canlandınyor. tsterseniz mevzuu da şöyle hulâsaten nakledeyira. Kotlen, zavallı bir çiçekçi kız âsıkı Kid'le bozuşuyor, baska bir delikanlı ile, Neil'le ya şamağa başlıyor. Azgın bir haydut olan Kid de tabiî buna göz yumamıyor. Bir gece iki gencin odasına gîrip on • lara bir fenalık yapmak isterken kendisini takip içm oraya giren polis hafiyesini öldürüyor ve kaçıyor. Bu katil hâdisesi Kotlen ile Neil'in üzerine atıbyor. İkisi de mahkum o luyorlar. Fakat gazetede çıkan ta bancanın resminden bir ip ucu elde edilerek masumlar kurtuluyor ve Kid'le arkadaşları yakalanıyor. Jhon Oübert ve yeni kann Virgtnia Bruce Hollyvood'un maruf Don Juan'ı Jhon Gilbert'in 10 ağustosta başından dördüncü defa olarak nikâh geçti. Jhon Gilbert, biliyorsunuz artistliğe intisap etmeden evvel lâalettayin komşularından bir kızla evlenmiş, san'at hayatma atıhnca onu bırakıp küçük bir aktrisle izdivaç etmişti. Kademe kadente yükselip şöhret kazanınca o zavalhyı da hakir gö rüp terketti. Greta Garbo ile beraber oynadığı müddetçe Isveç'ii yıldızla seviştikleri rivayeti deveran edip durdu. Fakat nişanlanmalarına intizar e llllllllllllllltlllllltHllllllllllllllllllllllIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlilllllllll dildiği bir günde kalkıp tayyare ile başka bir şehre gîtti. Siz bunda belki de bir fevkalâdelik görmiyeceksi niz. Yalnız n e var ki bu tayyarede Jhon Gilbert yalnız değildi. Bir p a paz v e oldukça meşhur yıldızlardan Ina Kler d e beraberdi. B u haber sade Hollyvood sakinlerinin değil, bü tün dünyanın hayretini mucip oldu. tki san'atkâr bir buçuk sene k a dar bir bal hayatı geçirdiler. Bunun akabinde m a y m u n iştahlı Jhon'da lna'ya karşı ihmalkârlıklar başladı. O kadar ki tam beş defa k a v g a edîp ayrıldılar ve ayrı a y n evlerde yasadıımııımıııiMiııııııııuıımmıııınımmııiMiıııııııımııımıııııım Reji gayet iyi idare edilmiş. Sahneler orijinaldir. Vecihi Bey dün Moda'da Berin'de cadde ortasmda bir kaza geçirdi feci bir hırsızlık oldu (Btrinci sahifeden mabait) Yemin Opera'da: Öpera smeması çarşamba günü açıldı ve «Yemin» filmini göstermeğe başladı. «Yemin» Isveç'ii bir muharririn bir hfkayeai e»as tutularak Isveç stüdyolartnda bir Fransız rejisörü tarafından Fransız artistlerle f ilme çekilmis. tir. «Yemin» in rejisörü Henri Fes court «essiz filimlerile bilhassa «Sefiller» ve «MonteKristo» gibi muazxam eserler vücude getirmekle şöhret almif bir zattır. Bu kordelâda belki kendi de hissetmiyerekten tsveç ean'at telâkküerinin tesiri altında kahnış, Stiller, Sjöstrom, Burniusvari bir filim vücude gethtnişth*. Mevzu bir melodram, fakat çok îyi tanzim edilmiş bir melodramdır. Bir ihtilâlde bir genç idama mahkum oluyor. Tecelliye bakın ki ona kurşun atacak kıt'aya kumanda etmek vazifesi kardeşine düşüyor. Zavallı Armas son bir defa annesini görmek istiyor. Hiç bu arzusu reddolunur mu? Kardeşi tekrar döneceğine dair söz aldıktan «onra onu bırakıyor. Fakat Armas evde annesinin yanına girmezden evvel bir muhavere işitiyor. Bu bahîs kadmın, oğlunu sevgilisi Marya yüzünden reddettiğine dair dir. tzahat almak için Marya'nm yanına gidiyor. Marya idam mes'elesini haber alınca Armas'ı göndermiyor. Fakat onun yerine kardeşi kurşuna dizilecek. Nihayet bir çok mânileri bertaraf ettikten sonra son dakikada yetişiyor. Maamafih affolunuyor ve bu suretle bütün aile felâketten kurtuluyorlar. Marya rolünü deruhde etmiş olan Komedi Fransez artistlerinden Madeleine Renaud sinema meraklısı hal kımızın hiç te yabancısı değildir. Geçen sene bir çok filimlerini, hatta geçen hafta da bir filmini gördüler. Istidat ve kudreti şayani hayret derecede bir artist.. Beşerî ihtisasları hakikat dereeesinde bir kuvvetle yaşatıyor. Yalnız köylü kızı olduğunu arasıra unutuyor. Armas rolünü Andre Burgere fena oynamıyor. Anne vazifesini de Marcelle Geniat çok tabiî hareket eden bir san'atkâr, ^ Berlin 15 (A.A.) Berlin tramvay ve otobüsleri nasılatmı hâmil olan ra tayyaresmi, deniz tayyaresı haotomobil, sabahm dokuzunda Char line sokmak için, bir müddettenberi lottenburg mahallesindeki belediye hangarmda uğraşıyordu. 'ecihi Bedairesi önüne geldiği zaman gayet yin faaliyeti bkmiş ve bu s&bah Mozarif bir otomobilden 4 genç atla da önünden kalkarak ilk tecrübeyi mışlar, memurlara ateş etmişler ve muvaffakiyetle yapmıştır. Vecihi Bey tayyarenin ufak tefek bazı nok bunlardan dördünü yaralamışlardır. Yaralılardan birisi ölmüştür. Müsanlarını ikmal etmiş ve öğleden sontecavizler, 40,000 mark gasbederek ra yanına pilotunu alarak tekrar kaçmışlardır. ^ ^ ^ ^ bir ikinci tecrübe daba yapmak istemiştir. Kaza bu tecrübe esnasmda Dün akşamdan Hibaren Glorya sivukua gelmistir. Vecihi Bey ve arnemasında «Demir kapı» ismindeki kadaşı kalkar kalkmaz tayyare birfîlim gösterilmeğe başlandı. Bu kordenbire kapaklanmış ve dendze gö delâ Amerika'daki hapishane hayamülmüştür. Vecihi Beyle arkadaşı tını tasvir etmekle beraber, beşerî taDarülfünun talebeleri için, Da M. NERMl denize atlamışlar ve etraftan yetihassüslerin, ıztıraplann ve ihtiras rülfünunun arkasındaki bmada vü şen kayıkçılar tarafından sudan çıka cude getirilen Talebe Yurdu bu sene larm da bir makesidir. Oraya top lar. Nihayet tna Kler bu cehennemî rılmışlardır. Denize gömülen tayyalanmış insanların isyankâr ruhlarmm hayata tahammül eyliyemiyeceğini de açılamıyacaktır. Binanın haricî renin su üstünde yalmz kuvrugu kaltecelliyatı, yekdiğerlerine karşı yapanlıyarak mahkemeye müracaatle tatamiratı ikmal edilmişse de dahilî mıştır. Kayıkçılar kuyruğu bağlıyatıkları hileler, kurdukları tuzaklar, lâk istedi. Bu dava ancak on dört bazı tamirat ile tefrişat için daha 30 rak tayyareyi karaya çekmek iste bazan ümitsizliğe düşerek bedbinleş ayda neticelendi ve Anna Karenin bin liraya ihtiyaç vardır. Halbuki bu mişlerse de yüzdürmeğe muvaffak meleri, bazan önlerinde beliren ha mümessili Avrupa seyahatine çıktı. hususta tahsisat mevcut değildir. olamamışlardır. yal serabma kapılmaları iyi canlanDönüşte Lupe Velez'le bir vapurKazayı müteakıp Kızıltoprak nadırılmıştır. Bu filimde esas olarak re da buluşmalar ve yekdiğerine ol hiyesi müdürü Hayrettin Bey derhal alismdir. Bazı sahneler o derece hadukça lâübali davranmaları epey Ekalliyet ve ecnebi mekteplerdeki kikate yakındır ki insanın gözlerine dedikoduyu mucip oldu. Çünkü Jhon vak'a mahalline gelerck alâkadar olmuşlardır. Liman idaıesi yarn bir inanamıyacağı geliyor. Bütün şahsiTürk muallimlerin seçtikleri heyet Gilbert serbest olduğu gibi Lupe de vinç vasıtasile Vecihi Beyin tayyayetler ağır hareketleri, kaba lâkırdıGary Cooper ile yeni bozuşmuştu. dün Halkevinde toplanarak yarm lan ve hayvanî ruhlarile bir hapishaO zamandanbcri bütün dünya Jhon resini çıkarmağa çalışacaktır. Maarif Vekîli Esat Beye takdhn eKazayı müteakıp tavya>eci Ve nede kimler sakin olabileceğini gözü Gilbert'i unutmak üzere idi. Zira sesli dilecek temenni mahiyetindeki ta cibi Bey kendisile görü^en bir mumüzün önüne getiriyorlar. filim onun san'at hayalına hâtime lepleri kararlaşbrmıştır. harririmize şunları söylemiştir: tngilizcesinde Çester Moris'in oy çekmiş gibi görünüyordu. < Kaza benim bîr haUro yü Fakat o sade sesli ve sözlü yeni nadığı baş rolü Charles Boyer yarazünden olmuştur. Makineıtin bozuk sek çok tamire muhtaç oiacakbr. bir filimle değil, ayni zamanda bir iztıyor. Onun etrafmda şişman Andre Maamafih bundan Umitsiz dcğilim. Berley, Rolla Norman, Emil Chautard divaç hikâyesile tekrar meydana çık luğu neticesi değildir. Acele ettim. İkinci deniz tayyaresini yapmağa bu Rüzgâra makus istikametten kalktı. «Fecir şenlikleri» ismindeki fil ve arkadaşları filimdeki vahşiyane ctımartesmden itibaren başhyaca minde partöneri olan Virginia Bruce mam lâzımdı. lhtiyatsızhk ettim. havayı iyi vücude getiriyorlar. Mona ğım. Avrupa'ya sipariş ettiğim Rüzgârla ayni istikamette uçtum. ile evlendi. Bakalım bu seferki evli Goya da burada diğer filimlerinden törler geldi.» Tayyarem mahvoldu. Kurtarabilir lik hayab ne kadar sürecekl daba canlıdır. Demir kapı Glorya'da: Yeni Talebe Yurdu Türk hocalarının muracaati