2 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Hayat Ansiklopedisi Mektepler açılmak özeredir. Tatilde alamadıgınız cöz lerinizi bir an evvel tedarik edin umhuriyet Dokuzuncu sene: No. 2990 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresı: Cumüuriyet, îstanbul Posta kutusu: îstanbul, No 246 Telelon: Başmuharrlr: 22386, Tahrir madürü: 23236, Idare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 Hayat Ansiklopedisi 1000 kitap yerine bir kitapla işinizi görmek isterseniz Hayat Ansiklopedisini alınız. Cuma 2 Eylul 932 Almanya Fransa Hükumetine Bir Nota Verdi ıııııuıııuıuıuıımııııifluıtııuıuııınıııııtıuimuuıuıtnııııuıuuııiLuıuıııııııııijiııiıiııııuıuiMiıııuıııııaifiııııuıııuııtuııuıumuıu Dünya Güzelinin Dairesi dün yüzlerce ziyaretçi ile dolup boşalmıştır. Buğday nasd Müdafaa olunur? Bu işin bir misaline son ay zar fındr Fransa'da tesadüf oluundu. Bu sene Fransa'da mahsulün hem iyi, hem pek mebzul olduğu hakkındaki spekülâsyon tahminleri ortalıjh telâş ve heyecana düsürdüğünden orada buğday fiatlan son yıllarda emsaii görülmemi* bir tenezzül ile az «amanda kentalı yuz franga kadar iniverdi, ve bu da memleketin ziraat bayatında ve onunla sıkı surette alikadar umumî hayabnda adeta yeni ve şiddetli bir buhran busule getirdi. Buğdayra kentalı 100 frank de • mek, kflosu 1 frank, yani bizim p» • ramızla 8 buçuk kuruş demektir. Fransa'da buğday f iatmın bu dere • cesi Fransız'larra fel&ket diye telfildri ettikleri bir f iathr. Şunun için ki bu fiat köylüye kat'iyyen kurtarmaz diyorlar. Bu fiat köylüye kurtarmayinca millî iktisadın hercüanerç ol • m u i işten değOdir itikadı umumî olduğu kadar kat'idir. Bu •ütunlarda defalarla izab ettf* ğimiz kaide: Köylünün bellibaslı mahstılü olan buğday para etmezse köylü müşkül bir hayata düserek istira kuvvetini kaybeder, neticede bundan memleketin bütün iktUadî hayatı müteessir olur. Bu telâş ve endişe ile Fransa'da buğday fiatmm bu »ukutuna karfi bütün teşkilâtlar ayaklandıiar. HjT Reisicumhur Hz. Dün Boğaz'da bir tenezzüh yaptılar Reisicumhur Hz. dün Dolma bahçe sarayında istirahat etmiş Ier, akşam üzeri Boğaziçi'nde bir tenezzüh yaparak Tarabya'da bir müddet istirahatten sonra tekrar saraya avdet buyurmuşlardır. Dünya Güzeli ve güzellik bahsi Keriman H. genç kızlara neler tavsiye ediyor? Dünya Güzeli saçlarını kestirdi, h&fif şekilde boya da kullanıyor İnhisarlar Vekili Rana Bey Izmir'den avdet ediyor Izmîr 1 (A.A.) Bergama'daa avdet eden Gümrükler ve tnhisarlar Ve kili Ali Rana Bey bu sabah Izmir içindeki müessesatı, inch, üzüm, tütün depolannı ve tnhisar tütün fabrikaımı gezmisler, sonra Vrlâyete, Ku mandanlığa, Belediyeye ve C. H. Fnrkasraa giderek arzı veda etmiştir. ö&Ieden sonra tzmir vapuruna rakiben tstanbul'a müteveccihen şehri • mizden hareket etmişlerdir. Yeni kadroya nazaran tzmir'de ınhîsarlar başmüdürlüğüne Tütün Inhisar başmüdürü Sezai Bey, muavinliğe de Ibrahim Bey tayin edilmişlerdir. Vekil Bey muhabirimize vaki olan beyanatmda: Çamaltı memlehasınm asrî bir surette idare ve işle tflmesine ehemmiyet atf etmekte olduklannı ve Foça ambarlannm kullanılması mes'elesini esaslı surette tetfcikCT*ec<^.4<ırbiTif ade buyurnraş; lardır. Dünya Guzelî ve baba annesi Fransız hükumetine dün kat'î bir nota verildi! ((Müsavat reddedilirse Alman ordusu kendiliğinden dirîlecektir!» Fransız matbuatı Küplere biniyor! Pari» 1 (A.A.) Fransa'nm Berlin büyuk elçui M. François Poncet, dün Almanya Hartciye Naznı Baron Von Neurath'm keadisine tevdi eyb n i f oiduiu Alman millî müdafaa ordusunun yeniden tensiki hakkın daki notayı Fransız hariciye nezaretine gÖndermiştir. Bu vesikanm tevdii Alman millî müdafaa ordusu kadrolarınm genişletilmesi hakkında Almanya'nın yapnuş olduğuflkte* sebbüstür. M. Herriot'nun kalemi mahsus müdürü, Alman notasını Basvekile tevdi eylemek üzere dün Cherbourg'a hareket etmistir. Almanya nın silâhlanmak hakkı •»•ııtniHi»* mile hususî teşkilâtların faaliyetini tesvik etti. Ziraat sendikalan ve kooperatifler harekete geçerek koylü çiftçinin buğday mahsullerini pazara gelmekten menetmek üzere her ta« rafta biiyük ambarlar açtılar, ve müstacel ihtiyaçlan için köylü çiftçiye vâsi mikyasta avanslar vermek çaresini buldular. Bu ise devlet baakasma kadar bütün malî müesseseler alâka gösterdiler, ve böylelikle n W ele bir ay bile »ürmiyen bir müddet zarfında hallolunmuş oldu. Buğday fiatı geçen hafta 122 franga kadar yükseltihnisti. Şimdi o emin ve •eri adımlarla asıl hedefi olan 140 franga doğru gidiyor. Bu satırlar Cumbu • THtnya Gux»Ti »esgiüsi ile btrabet riyet'te intisar ederken Fransa'da buğdaytn kentalı, yani 100 kilosu 140 franga ya varmış, ya çok yakla&mış olacaktar. Keriman Halis Hanmun tstanbul'a Kentalda 140 frank, kiloda 1,40 gelh gehnez matbaamızdan; Reisifrank, yani bizim paramızla 12 bucumhur Hz. ile Basvekil Pasa Hz. ne çuk kuruş demektir. Bu para beher arzı tazimat ve tesekkür telgraflan çek kiloda Fransız köylüsünün cebine tiğmi yazmıştık. tsmet Pasa Hz. dün girecek paradır, ve unutmamalıdır ki Heybeliada'dan Dünya Güzeline şu 140 frank Fransız millî buğdayı için cevabî telgrafı gondermisth: derpif olunan asgarî f iattır. Keriman Halia Hanımefendiye Bu vaziyeti temin etmek için Franİstaribvl * sa'da hükumet resmen ve filen müHeybeliada 1 Telgrafınızı aldım. dahaleye lüzum görmedi, ve fakat Nezaketinize teyekkür ederim. Afiyetle hususî teşekküllerin mesaisini bütün gelmenizden memnun oldum. Saadetler kuvvetile teşvik ve himaye etti, ve dılerim. orada vaziyetin ulahına himmetin Başvekü bu derecesi kâfi geldi. İtmet Bizim ziraat hayatımızda henüz * sendika ve kooperatif teşekkülleri buhmmadığı cihetle bizler bu gibi tesekküllerin baska memleketlerde Ekspresin birinci mevki komparsırasına göre her suretle ifa ettikleri timanlarından birindeyiz. Keriman müessir hizmetlerin menfaat ve ni H., babası Halis Bey, kardeşi Kenan metlerinden mahrumuz. Nitekim millî Bey ve ben. buğdayı korumak için iki üç senelik Uykusuz geçen gece bitmek üzedidinme sonunda nihayet bir kanun re... Şafak atıyor. tstanbul'a var neşredebildik ve onun tatbikmı Zi mağa bes altı saat kaldı. Hepimiz raat Bankasına tevdi eyledik. Bu tat uykusuzuz. Hele ben kırk sekiz sabikatm ne »ekil ve surette yapılacaattir gozlerhni yummadığtm için hepsinden fena vaziyetteyim. Susuyoruz. ğını da henüz pek iyi bilmiyoruz. * * • Keriman H. birdenbire bana do • tntnya Güzeli kendlsinl zlyaret eden Fransa'daki son misalinden de an nerek soruyor: merkez kumandam Emin Paşaya Avrupa lasılabileceği üzere bizde Ziraat Bende bir değisiklik varnaî hattralannı anlattrken Bankası kendisine tevdi olunan va( Mabadi 6 ıncı sahifede ) zifeyi ancak bir suretle müessir ve ıiHiııınııııııııııııııiıııııııımııımııınınıııııııııtıınıımımıııııımmıııııııııııııııııııııımıiHiııııınııuııııııııı ıııııııııııımııııııııııııı ıııııııımıııı buğday mahsul ve müstahsiline mii< ki tesekküller bulunsaydı buğday fi köylüye hizmet edebilir, hem kendisi fit olarak ifa edebUir: Mahsul za • atı bizde normal olarak asgarî 1011 müstefit olurdu. manında piyasaya arzolunan malın kuruşu bulurdu. Fransa'da bu fiahn Maatteessüf bugünün fiatlan buğday talimatnamesinin deruhde ettiği fazlasını kendisi satın alarak bilhas asgarî 12 buçuk kurus olacağını arzettik. Fakat bizde öyle tesekküller asgarî miktardan daha asağıdır. Bu sa tasralarda ve ahş merkezlerinde olmadığı cihetle maatteessüf bizler fiahn bilâhare kendiliğinden yüksedepo ederek. Ziraat Bankası kendi onların yaptıkları gibi vaziyeti buleceği bizce şüphesiz ise de o yükseksatın aldığı buğdayları derhal piyasaya arzetmiyecektir ve etmemelidir, günden yanna riyazî hesaplarla sağ likten köylünün faydası az olmasmlam esaslara irca edemiyoruz. dan bihakkm korkulur. Çünkü zaten kendisinin müdahalesi Bizde köylüyü korumak için buğpiyasanın fazlaaını kaldırmaktan iBu seneki buğday vaziyetine göre day siyasetinde takip olunacak ye baret olacaktır. bizde şimdi hayliden hayliye ucuz gâne usul, şu mahsul aylarında fazla olan fiatlar kânunlardan sonra ister Bu seneki buğday mahsulümüz malı stok yapmaktan ibarettir. istemez yükselecekth. Ziraat Ban ihtiyacımıza yeter yetmez bir halde YUNUS NADİ kamız bu hakikati kavnyabilse hem •Uufundan eğer bizde de Fransa'da Maarif Vekili Antep'te Antep 31 (A.A.) Maarif VekUi Esat Bey bugün ilk ve orta mektepleri ve şehrin mensucat, sabun ve bakır fabrikalaruu, elektrik santralını gezmiş ve halkla hasbıhal yaptıktan sonra Fevzipasa'ya hareket etmistir. Türk Macar Dostluğu abidesi Budapeste 1 (A.A.) Türk Macar uzlasmasmı ve Budm kalesi etrafında çarpısırken ölen Türk ve Macar'lann hatırasmı ebedileştirmek için Buda'da yapılan abidenin açıl ması merasiminde hazır bulunmak üzere Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti azasindan Kocaeli meb'usu Resit Saffet Bey Peşte'ye gelmisth. Abide ayni harbin yıldönümü olan 2 eylulde açılacaktrr. KENDİ KENDtMtZİ TENKİT: Başvekilin telgrafı: Iktisadiyatta rekabet bahsi Rekabet serbest iktisadın nâzimı olarak bilinir. Bu o demplctir ki her iste her istiyen caîısır, muvaffak olan olur, yu rür gider, muvaffak olmıyan yuvarlamr ve mahvolor. Bu kaîdenin esasında hiç isabet yok değildir Fakat bilhassa umumî harptenberi yer yüzünde canlı ve cansız o kadar fazla zayiat olmustur ki artık bundan sonrası için insanlar imkânı bulundukça geiişi eüzel ziyanlarm önüne geçmeği adeta ifası zarurî bir vazife bilmeğe baslamıslardır Meselâ tsviçre'de ve hatta ttalya'da bir fazla otel açmak icin behemehal hükumetten izin almak lâzımdır. Oralarda eğer »aevcut oteller kâfi ise hükumetler bir yenismin açılınasına müsaade etmiyorlar. Sebebi yeni açılacak otel mevcutlann ziyanmı mucip olacak ve ihtimal ki kendisi de muvaffak olmıyarak batacaktır. Hükumetlor artık böyle ziyanlara cevaz ver mek istemiyorlar. Rpkabete gem vuran bu yeni iktisadın adına Avrupa'da idare altına alınmış ıktisat diyorlar. Kısmen bizim temayülıimüz de buna ise de bizim gidişimizin öyle pek te dört bası mamur olmadığmı rekabetle yekdiğerlerini mahvetmeğe çalışan millî fabrikalann kesretinden ve hâlâ alabildiğine çogalmalan imkânından ist:dlâl etmek mümkündür. tktisatta sistemi yapan isim degil, istir. ıiHuıiiiıııııııiHiıııııııııiiHiiııııııııııııııııııııııııııniHiıııııııııııııınınııııııııııııııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııııınııtfiMiıınıııııııııııınııtıııınıı BerKn 1 (A.A.) Tahdidi teslihat hakkmdaki Alman notasma dair Fransız'Iarm verd&leri haberler üzerine salâhiyettar mehafil, pazartesi günü Alman Hariciye Nazın ile Fransa'nm Berlin sefiri arasmda mahremane bir mükâfat vuku bul mus olduğu haberinin doğru oldu ğtmu beyan etmektedirler. Bu mülâkatın gayesi, tahdidi teslihat mes'elesinde Almanya'nın serdedeceği talebin ne suretle karşılanacağı mes'elesini tenvir etmek idi. Bu husus ise Cenev'rede Fransız Ha1 riciye Nazın ile birlikte takarrür et ı tirilmiş bir şey idi. Her türlü suite | fehhümün önüne geçmek için Alman Hariciye Nazırı Fransız sefirine şifahî izahatmm tahrirî bir hulâsasını tevdi etmistir. Bu hulâsanın bir nota veya bir memorandom olduğunu söylemek Alman Hariciye Nazırile Franatz gefirinin mülâkatı kaft kararını bir makale ve bir peyanatla sarahaten üân eden Mıtti Müdafaa Naztrt Jeneral Schleıcher doğru değildir. Alman Hariciye Na zın, bu mülâkatta yalnız Almanya'nın tahdidi teslihat mes'elesinde malum olan noktai nazarını izah ve tesrih eylemiştir. BOtün oezeteler tasvibkâr Berlin 1 *A.A.) Terki teslihat konferansımn neticeleri Almanya'nın emnü selâmeti ve Alman millî müdafaa ordusunun yeniden tensiki mes'elelerine dair olarak Jeneral Von Schleicher'in Heımatdienst mecmuasında izah eylediği fikirler, Alman millî müdafaa nazırının bütün Almanya'nın efkârını izhar etmiş olduğunu söyliyen nasyonalist Der Tag gazetesi tarafindan hararetle tasvip olunmaktadır. Lutfen sahifeyi çevtrintz 48 saatevvel. Ada vapurlarında sür'at! Bu yaz nerede oturuyorsunuz? Ada vapurunda azizim!..