19 Mayıs 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2884 ^F^ÎP^LJÎ? Sahip ve Başmuharriri A D l İDAREH4NE5İ Diijıııııııımumıje Ijrşumd» daırei «dlıvıısa Telgraf:., İstaubulıCuıııhıırıyet Posla kutusu N° 246 Basmuhsrıir : 22366 Tahri» muduru ,•: 23236 Idaremüduru 22365. Matba» ' 204 72 m h u ri yet 11! IMIII ri 11 ii I lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll \ PERSEMBE 19 MAYIS 1932 ABONEiŞERAİTE |f W 0 DD ET f | TÜ RKİYİTç fN : Seneliği : 1400 Kr. : 2700 Kr.1 | 6 Ayhğı ; 7S0 Kr. • 1450 Kr! f'3 Aylığı | 400 Kr' |' 800 f 1 Ayiığı:' 150 Krl jf Nushasr her yerde lllllllllllllllllllllllltl M1II llll II irilMI llti I M l IMMMIIIII1MIIIIIIIIIMIIIIII111 Muvazene Vergisi Son Şeklini Aldı Vapurcular heyetinin Ankara*da temasları İki gün evvel giden heyete ilâveten diğer vapurcular da Ankara'ya gittiler ıımııııııııııı ı ıı ııııııııııııııı = 5 Kuruştur ^ Rusya seyahati intibalarmdan: Kızıl Ordu Yeni Rusya'nın çok ehemmiyet verdiği bir tnüessese de Kızıl ordudur. Kızıl ordu, yani ihtilâli müdafaa etmiş ve müdafaa edecek olan kuvvet. Yeni Rusya'da iki mes'eleye en ziyade ehemmiyet atfolunuyor: Biri beş senelik plânlarla memleketin sanayileştirilmesi, diğeri Kızıl ordu. Hangisine daha ziyade ehemmiyet at • folunuyor diye sorulursa bu suale cevap vermekte cidden müşkülât çekilir. Her halde inkılâpçı bir mem • lekette ordunun birinci ehemmiyet derecesinde tutulduğunu kabul et meğe zihinler daha ziyade temayül etse belki yanlış olmaz diyeceğiz. Pek basit sebeplerden dolayı: 1: Çünkü inkılâp ancak ordu ile müdafaa edilebilmiştir. 2: Çünkü her taraftan her an memleketi tehdit ediyor gibi görünen ve gösterilen tehlikelere karşı yainız inkılâbın değil, varlığın ve istiklâlin müdafaası dahi ancak ordu ile mümkün olabilecektir. Bu mülâhazalara binaen Rusya'da Kızıl ordunun bugün en ziyade itinaya mazhar bir müessese olduğunu teslim etmek icap ediyor. Yeni Rusya gibi 150 milyondan fazla nüfusa malik ve var kuvvetile sanayileşmeğe çalışan bir memle kette eğer ordu fazla bir dikkat ve itinaya mazhar olursa onun yüksek kıymetli bir kuvvet teşkil edeceği kolay ve çabuk anlaşılır. Filhakika Kızıl ordunun bugün dünya orduları içinde ciddiyetle hesaba katılmak lâzım gelen büyük bir kuvvet teşkil etmekte olduğunu söylemek lâzımdır. Talim ve terbiye itibarile ehemmiyetli bir kuvvet, fennî techizatı itibarile mükemmel bir kuvvet. Hazarî ve seferî miktarlara gelince bu adetleri herkes Yenı Rusya'nın nüfusundan îstihraç edebilir. 150 milyondan fazla bir nüfus 1,52 milyonluk hazarî ve 1415 milyonluk seferî bir kuv vetin membaı demektir. Yeni Rusya erkânı harbiyesinin plânlarında bu rakamlarm hakikî şekilleri ne oldugunu bümeğe bittabi imkân yoktur. O Yeni Rusya'nın kendi esrarıdır. Fakat eldeki nüfus ile memleketin genişliği göz önüne alınarak herkes yukarıki rakamlan her halde hakikate çok yakın na • zarî bir ıfade ile ortaya koyabilir. Muhakkak olan şudur ki başı sıkıl • dığı zaman ortaya çıkaracağı kuvvet hususunda Yeni Rusya Çarlık dev • rinden geri kalmaz, bu sahada manen ve maddeten onu çok geçen bir muvaffakiyet gösterebilir. Ordunun esasen mensup olduğu milletin bünyesine tâbi bulunduğu malumdur. Simdiki Rus milleti Çarlık devrine kıyas kabil olmıyan bir uyanıklık içindedir. Orada hergün daha fazla insan okuhıluyor, ve memleketin her tarafı biraz daha ileri fennileştiriliyor. Bu okutma ve fennileştirmenin en büyük tecellisini gösterdiği bir müessese varsa o da ordudur diye biliriz. Rus ihtilâlinin daha ilk günlerinden itibaren dahilden ve hariçten bir takım muhacemelere maruz kaltnış olduğu malumdur. O zaman Yeni Rusya alelâcele toplanmıs degme çatma denilecek kuvvetlerile bu şiddetli ve filî husumetlere karşı koy mağa muvaffak olmuştu. Bu ilk misaller Yeni Rusya'y» Kızıl orduya sarılmağa v onu azamî tekemmüllere mazhar etmek için en büyük itinalan sarfetmeğe mecbur etmişti. Memleketin seviyesini yükseltmek için yapılan her gayretin en büyük seme releri orduda tecelli etmiştir ve etmek tedır. Faraza memlekette okumamış insan kalmaması umde ittihaz olunmuştur, değil mi? O halde orduda okuyup yazma bilmiyen kimse yoktur hükmüne tereddütsüz geçebüirsiniz. Çünkü Yeni Rusya'da ordu her şeyden evvel her ferdini okutan bir mekteptir. Faraza memleket sanayileştiriliyor, değil mi? O halde ordunun bütün techizatile fennileşmekte oldu ğuna inanmak icap eder: Çünkü fennileşme işini bütün memlekete nis • betle ordu kadrolarmda tatbik et mek binnisbe daha kolaydır. Hem ordunun bütün ihtiyaçlanmn ve bütün techizatının memleket dahilinde tedarik ve tetninî de ordu hesabına başlıbaşına ve aynca bir kuvvet sayılacak kadar mühim diğer bir noktadır. I İhracatımızı böyle mi himaye edeceğiz?.. ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiiMiıııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııınıııııııııuı.ııııııı İstanbul gümrüğünde aklın, mantığm kabul edemiyeceği bir hâdise... Gümrükler Vekâletinin Nazari dikkatine Milli vapurculardan bir Vapurcular ne istiyor, Hükumet ne yapacak? Memleketimiz dahilindeki yolcu vapurlarının inhisar altına alınması için Iktisat Vekâletinin bir lâyiha hazırla makta oldugunu yazmıstık. Bu münasebetle vapurcular dün bir Fakir yavrulara yardım ğında bir şefkat pazarı açılıyor Bu gece Nişantaşı'nda Vilâyet kona Vali konağındaki Şefkat İstanbul Valisi Muhittin Beyin refikaları Müşerref Muhittin Hanımefendinin riyasetinde teşekkül eden bir komite, Vilâyet konağında bir (Kermes) şefkat pazarı tertip etmiştir. llllllllimillllMllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIII Evvelki makalelerimizden birinde kaydetmiştik ki 1 mayıs günü yainız Moskova'da her biri üçer dörder motörlü 300 ü mütecaviz bombardıman tayyaresi uçurulmustu. Bu tayyarelerin şimdi hep Rusya'da yapılmakta oldugunu da tekrar ilâve edelim. Yainız tayyareleri değil, toplar dan, tüfeklerden, tanklardan neferin elbisesine ve hayvanların koşumuna kadar her şeyin şimdi Yeni Rusya'da yapılmış olması göz önünde tutuluyor. Beşer senelik plânların bu neticelerini yainız ordu noktasından nazari dikkate alırsanız Kızıl ordunun hakikaten sayılı bir kuvvet olmasım pek tabiî olarak teslim edersiniz. 1 mayısta yainız Moskova'nın Kızıl meydanında gözlerimizin önünden bütün techizat ve tertibatile 60 bin kişilik en asrî tekemmüllere mazhar ordu aksamı geçti, ve onları bir o kadar da milis takip etti. Bu ikinciler her hal ve ihtimale karşı müsellâh ve muallem tutulan ame ledir. Yainız Moskova'da bu kadar olursa umumî bayram olan 1 mayısta Rusya'nın diğer taraflarında geçit resmine iştirak etmiş ve etmemiş kuvvetleri siz hayal gözlerinizin önünden gecirebilirsiniz. Acaba giderek bu kuvvet dünya sulhuna bir tehlike teskil eder mi? Burasını iyi tebarüz ettirmeğe cidden lüzum vardır. Rusya'da hususile beşer senelik plânların filen tatbi • Bir kaç Türk müteşebbisi bir araya geliyorlar. Yunanistan'a taze balık ihracı için Pire'de bulunan bir Yu • nan'lı tacirle mukavele aktediyorlar. Pire'deki tacir, buradan oraya gönderilecek balıkların hem taze taze gîtmesi, hem de gelen malın derhal piyasaya çıkarılarak kıymetten düş memesi için buradaki tacirler namına buz dolabı gibi kullanılmak üzere içi Ğfmruk idarelerine kontenjan usıOtrnttn cinko döşeli sandıklar gönderiyor. ne oldugunu tamamıle ıdrak te ıhata ettirmesını kendistnden temennı ettığimn Tacirlerimiz buz ile balık istif edî'ecek olan bu sandıkları gümrükten grup içtıma haUnde Gutnruk ve İnhtsarlar Veküımız Rana B çıkarmak için müracaatlerinde «bunlik merkezinde saatlerce süren fevka • 19 mayıs; Türk kurtuluş tarihinde lar kontenjan listesinde yoktur, bi • lâde bir içtima ektetmişlerdir. benzersiz bir hususiyeti olmak lâzım naenaleyh irhallerine müsaade oluVapur sabİDİeri bu lâyihanın kabul gelen şerefli bir yaprak işgal eder. { namaz» cevap nasavabı karşısında edilmemesi için teşebbüsatta bulunmak En nikbin kalpleri bile karartan kor ' rfona kahyorlar. Nihayet bu sandıküzere dun Ankara'ya gitmişlerdir. kunç fırtınalı gecelerin ufkundan | ların memleketimizde çıkan balıkMillî vapurcular dün kendilerile gösızan bir sabah yıldızı ne ise 19 ma j larla doldurularak tekrar Yunanisriişen bir muharririmize şunlan söyle yıs ta bizim için odur. Çünkü o sa j tan'a gönderileceğini ve bunların mişlerdir: bah; mütareke sonu zincirlenen « Elinde sevahili mütecavire hatTurk'ün kurtarıcısı halâs yolunda ilk (Mabadı 2 ıncı sahıfede) adımı attı: Büyük Gazi o gün Sam sun'a ayak basmıştı! Millî mücahede bu kutsî imanlı hamlenin mahsulüdür. Halâı ve zafer yıllarından sonra sulh ve sükun seneleri geçirdik; kurtuluşu tebşir eden yeni tarihin ilk günü hudutsuz zaferlerin yüksekliğini daha iyi anladıkça kıymetini daha Bugün onun s ok tebarüz ettirdi. Ankara 18 (TelefontaT^Son *«*• manasını daha içten kavramış olarak İi alan muvazene vergisi lâyihasının e fazla alkışlıyoruz. saslan şunlardır: 1 Bu kanun mucibince: A U mumî ve hususî ve mülhak ve Belediye bütçelerile idare edilen daire ve müesseselerden verilecek maaş, tahsisat, ücret, yevmiye, hakkı huzur, aidat, istihkak zammı, tekaüt ve sair zat maaşları, ikramiye, ihbariye, tazminat ve her hangi bir ıinvan ile olursa olsun yapılmıs ve yapılacak hizmet mukabili te diyat; B Hakikî ve hükmî sahıslann nezMoskova 18 (Hususî muhabirimizdinde veya onlara merbut olarak ça den) Sovyet müessesatı Türk mütelışanlara yevmiye suretinde bile olsa hassislannı samimî tezahürat ve teshüâtverilecek büumum ücret, bedel veya la karşdamaktadır. Tahsin Bey tay aynen (mesbuk veya mahrum kalına yare enstitüsünde verilen ziyafetten çıcak olan bir hizmet mukabili verilecek I karken otomobili omuzlarda taşınarak mebaliğ dahildir.) götürülmüstür. C Sirket ve müesseselerin esas, Alâettin Cemil Bey Moskova civa nnda Artisan kooperatifini gezmis, yüzlerce amelenin istirakile verilen ziyafette hazır bulunmuş ve mütekabil nutuklar Pazan'ndan bir köşe söylenmiştir. Köy mümessüleri Alâettin Şefkat pazarı bu gece saat 21 de açılacak, satış muamelesi geceya rısına kadar devam edecektir. Pa Ierdir. Mumaileyhin kooDeratif akadezarın 10 paviyonundaki eşyalar şeh misi fahrî azalığına tayini beklenmek ( Mdbadt 6 ıncı sahıfede ) tvanovoznesenlsk mensucat fabrikası ııııııııımıımıııııınııııiHiımııııııııııııııııııı isçileri tsmet Paşaya mütehassılanmız kına başlanıldığindan itibaren sulh zihniyetinde büyük bir tekâmül huvasıtasile Lenin'in ioekle islenmiş bir sule gelmiştir. Memleketi yepyeni resmini hediye etmişlerdir. terakki merhalelerine atlatmak için Pamuk ssnayiinde büyük inkılâp yahatta binbir mahrumiyet göze alı yan iki ihtira sanayicilerimize hususî narak girişilen mesai hakikaten büsurette gösterilmistir. Anadolu yün ve yüktür. Bu büyük işler ancak sulh ve tiftiği kullanan iplik fabrikalarile mensükun içinde başarılabilir. Yeni Russucat enstitüsü gezilmistir. ya şimdi hariçten ziyade kendi da Millî Talim ve Terbiye dairesi reisi hiline teveccüh etmiş bh" vaziyette İhsan Bey Kohoz enstitüsü ile Terbiye bulunuyor. Bu şerait içinde Yeni akademisini, ümmilikle mücadele yerleRusya'nın kimseye taarruz etmek fikri yoktur, ve zaten olamaz da. rini ziyaret etmiş, kendisine çocuk ve Ancak o başkasına tecavüz etmianne koruma enstitüsü fahrî azalığı veyecek olduğu halde başkalannın ken. rilmistir. disine tecavüz etmiyeceklerinden eSıhhiye Komiserliği Türk heyetine Mehmet Pehlivem min değildir. tlk ihtilâl senelerin çocuk bakımı hakkında altı kısımlık bir Haziranın on ikisinde Balkan Odeki taarruzlar yeni şekillerde te limpiyadına Türk güreşçilerinin de filim hediye etmiştir. kerrür edebilir. İşte bu türlü teca Mütehassîslardan bir kısmı 21 ma iştiraki kararlaştırılmıştır. Güreş ve vüzler ihtimaline karşıdir ki Rusya at.. Işte Türk'ün öz sporu bunlardır. ediyorlar. kendisini müdafaa etmek mecburiye yısta Batum tarikile avdet •••f •••• !•••••••• • Bizim yüzümüzü ağartacak kuv tile orduya en büyük ehemmiyeti atvet ve meharet oyunlannı daha ziyafetmekte bulunuyor. de bunlarda gösterebiliriz. Türk genYeni Rusya'nın müdürleri galiba ci futbolu da, boksu, tenisi de iyi ve şüphesiz hiç te haksız olmıyarak oynıyabilir. Fakat bu, iyi danset Kızıl ordu kuvvetli oldukça bu tecaMoskova 18 (A.A.) Tiflis ha mek, iyi bir frak giymek, şık bir kravüz ihtimallerinin daha a z olaca vat bağlamak gibi bir seydir. Hal valisinde yağan müthiş yağmurlar ğma kani bulunuyorlar, ve nitekim dan dolayı dağlardan ovalara doğru buki güreş ve at Türk'Iüğün binlerce herkes silâhını elden bırakmak şar senedenberi sönmiyen kuvvetini, yetUe Kızıl orduyu ilga edebileceklerini çoşkun seller akmaktadır. Bu yüzden nilmiyen kudretini ve daima f aik meDibub civarında bir köprü ağır ha de açık söyeiyorlar. haret ini gösterh*. önümüzdeki OlimBu itibar ile büyük bir kuvvet olan sarata uğramıştır. Kura nehri üzerin piyat güreşleri denebilir kî daha ziKızıl ordunun kendi âleminde yainız de bir çok kimseleri taşıyan bir sal, yade bir Türk maçı olacaktır. «Niçin bir sulh âmili oldugunu kabul etmek sular tarafmdan sürüklenip götürül dahna yeniliyoruz?» suali bu maçmüstür. Yolcuların bir kısmı boğulzarurî olur. larda «niçin yenilmiyoruz ?» şeklinmuştur. * YUNUS NADİ 1 0 sHKanki Ordu Müfettişî üniforması tte Buyuk Halâskâr ve Samsun saJıüinde ayak basttğt nokta kontenjana tâbi olmaması lâzım g«ldiğini ve depozito parası vermeğe (Mabadı 2 inci sahifede) Muvazene vergisi mukavelenameleri Veya nizamnune* leri veya heyeti umumiye kararlan mucibince meclisi idarelermde bulu> nanlara hisse senedi veya tahvilât mukabili olmaksızın verilen temettü ve ikramiyeler ayni mahiyetteki is tihkaklar muvazene vergisine tâbidir. Harcirah ve masarifi zaruriyeye te kabül edecek miktardaki tediyeler, muayen müddetli vekâlet ve temsil akitleri hariç olmak üzere diğer akitlerle haklı fıilerden ve kazalardan mütevellit olarak gerek mahkeme kararile ve gerek sulhan verilen tazminat, ziraî veya muvakkat iş lerde çalıştırılan işçilerle bir ay zar • fında her ne ünvan ile olursa olsun aldıkları paranın miktarı 20 lirayi geçmiyen bilumum memurlar ve müstahdemler ve tekaüt ve sair zat (Lutfen sahifeyi çevirinti) Encümenlerde son şeklini alan lâyiha Mecliste müzakere edilmek üzere... Rusya'da Heyetimiz Tetkikat çok mühim neticeler veriyor İ i "Türk gibi kuvvetli !„ tirak edecek pehlivanlar seçiliyor 12 haziranda Balkan olimpiyadına iş Tiflis'te Seylâp afeti Salih Pehlivan konabilir ve cevabı da «çünkü güreş spordur» olabilir. Olimpiyat güreşleri için pehlivanlarımız iyi hazırlanmışlardır. Bu hazırhğın derecesmi anlamak ve son bir seçme yapılmak üzere yarın Mafc sim salonunda saat ikide en iyi pehlivanlarımız karşılaşacaklardır. Haliç kulübüne mensup güreşçilerden ağır sıklet Çoban Mehmet ve Himmet, yarım ağırlardan Faik ve MeKmet, Nuri ve Salih Beyler karşıla • şacak ve galipleri Olimpiyat için ay«'. rılacaklardır. Türkiye'mizin en ^ vetli ve en usta pehlivanlan olan biif delikanlıların kuvvet ve oyun de ' ney işler ini görmek her halde çok' zevkli ve meraklı olacaktır.