29 Mart 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2*36 Sahip ve Başmuharriri NADİ' İDAREHANESİ: j larMsııfe dairfi •ahsasa | Telgraf: İstanbul Cumhurivet • ' Posta k u l u s u : N° 22366 23236 20472 Idare müduril 22365. Matbaa SAL1 29 MART 1932 Telefon: ımnıımiMimı.ııiMiıııııtıiHnımııııııııııınnınnı YUzde Beş Tekaudiye Kesilmesi Kat'iyet Kesbediyor . ^^ * . . a * . » . * • • * • • • • • • • • • • • • • • • • • • «••*•• • • ! • t a ! • • 1 V I • l l t l l V l l f l l l i l f l l l J l l t l f t l t l b l l l l •IftHI I I I I I II l l l i f l l l l t l l i u ı !••• m u • • • • ••*•»•*• o s r v a ı a t V f l l t • • ! • • • • • • • • t f t l l l f I I I f • 11 l i l l f f l l l l l l l i llfl m f l f• • ı ı r l l t l t l l l i ı c t l l l • • I I I 1 M I ı ı l ı l l l • " • • • • • • •» H I I K I I I I ı ı ı ı ı l l l ı l ı •• ı r ı ı ı l l l l t l l l ı f ı l ı l l l l l ı r t ı ı ı ı ı l l ı ı ı a ı ı ı ı ..«••.».»* ^ A.. . . . . . . . . . . . . . ~ . . . . . . . . . . . . . .. . » * . . . * Memleket işlerinde Yerli ve yabancı Işçiler Yabancılann memleketimîzde han» . • »^. . » nisbetinde kesilecek gi işleri görüp hangilerini göremiye ceklerine dair Dahiliye Vekâletince Ankara 28 ( Telefonla ) çoktanberi ihzarına çalışılan bir kaHeyeti Vekile 932 büiçesi haknun lâyihasmm bu sene Büyük Millet Meclisince tetkik oluna • kındaki tetkikatını bitirmek cağı malumdur. Bu suretle ta iizeredir. Bu mes'ele yetistiri mamen füiyatta değilse bile kalebilirse yarınki Fırka Grupu Polis müdiriyetinin nunlarımızda mevcut olan bir noksan içtimaında görüşülecektir. ikmal edilmiş olacaktır. Ancak bu noksanı ikmal ederken bize tetkikYaphğı tahkikat Hükumet deoaire 932 biit • lerimizi soğukkanlıhkla yaptıran geçesirtin tanzimi için tedimat Son zamanlarda tstanbul'da ve îsniş bir düşüncenin rehber olmasını tanbul'a civar şehirlerde tutulan kovermiştir. temenni etmek isteriz. münistlik maznunlarınm muhake Bütçe varidat ve masarifi 160} Bu mes'elenin prensibi şudur: Memmesi yakında başlıyacaktır. Maznunmilyon lira olacaktır. Memur leket dahilindeki işleri esasen memlann adedi Edirne'den ve Bursa'dan leketin kendi halkı efradı görmeli lardan yüzde beş nisbetinde tegelenlerle on ikiyi geçmektedir. Bunve onların menfaatlerinden onlar isların içinde Madam İlda isminde bir kaudiye kesilmesi tasavvuru tifade etmelidir. Bu prensip bazı is kadın da bulunmaktadır. Bu kadmın kat'iyet kesbetmiştir. tisnalarla dünyanın hemen bütün mehüviyeti etrafında yapılan tahkikat Bütçede memur maaş ve iicdenî memleketlerinde k a W olun çok mühim ve şayani dikkat neticeler mus olan bir prensiptir. tstisnaları retleri hariç olmak üzere bütün vermiştir. Aslen Alman olan bu ka tayin eden esaslar i» hacmi vatan dının bundan üç ay evvel Almanya'Hattç Şirketi heyeti umumiyeslntn dünkü içtimaından bir intiba masraflardan yüzde seksen nis} daslarm yetişebilecekleri hadden dan memleketimize geldiği anlaşılHaliç vapurları Türk Anonhn Şir mektedir: betinde tenzilât vaptJacaktır. fazla olmak, bazı işler hususî ihti keti hissedarlan, dün, saat üçte, Gamıştır. Madam İlda komünistlik maz«Vapurlarla iskelelerin esaslı ta saslar istemek gibi şeylerdir. Bizde Maâam îlda nunlarmdan Fuat Reşat namı müslata'da Yuvakimyan hanındaki dai • miratına başhyabümek için, ya rü • kanun ilk defa vazolunacağı için tearııu taşıyan Salih ismindeki genci lâyetlerimizi dolaştığı meydana çıksumun ilgası ve yahut tahsisat itası rede toplanmışlardır. ortalığa her işi behemehal vatan hapisanede ziyaret etmek isterken mıştır. Madam İlda'nın bu seyahat suretile şirketimize naktî bir muaveIçtimada evvelâ meclui idare radaslarm görmesi lâzım gelir gibi bir tutulmuş, vaziyeti şüpheli görülerek lerde kendisine bar artisti süsü vernet bahşedilmediği takdirde yakm poru okunmuştur. Raporda yolcu azihniyetin hâkim olmasma mahal bıtahkikat icrasına başlanmıştır. Madiği ve gittiği yerde gizli teşkilât vakitte seyrüseferin tatili husu • dedile hasılatın tedennisi, senenin dam tlda üç ay evvel Almanya'dan rakmamak icap eder. Böyle mevzu yaptığı anlaşılmıştır. sunun zarurî bulunduğunu itiraf ilk altı ayında olduğu gibi son altı geldiğini, burada bir pansiyonda larda mflliyetçiliğin ifratmdan az Zabıta elyevm bu kadının gîttiği mecburiyetindeyiz. ayı zarfındada da devam ettiğin yerleştiğini, bilâhare başka bir pançok zararlar çıkahileceğini derp«Ş etyerlerde kimlerle temasta bulundn Umumî buhranın geçmesine ka Avrupa'dan avdet eden den hasılatın 1930 senesininkinden siyona taşmdığmı söylemiştir. Ma ğunu, nasıl teşkilât yaptığım araş meğe ihtiyaç vardır. dar, müşkülâtı iktihamda devam e (80,183) lira daha noksan olduğu, Bizzat şahidi olduğumuz bir hâdi seyrüseferin şimdiye kadar ancak debilmek hususundaki yegâne ümi Muvaffak R. in beyanat' dam tlda'mn üzerinde mühimce bir tırmaktadır. Madam tlda'ya bu ae para ile bazı evrak bulunmuştur. seyi misal diye zikredebiliriz. Memyahatlerinde gene artist ismi altında dimiz, şirketimiz vaziyetini tetkike mühim ve müstacel tamiratın atîye Bir müddet leketimizde büyük mikyasta ormanmemur heyetin hazırhyacağı raporun tenberi Avrupa' Bunun üzerine zabıta tahkikatı ta Fuat Reşat namı diğer Salih'in de taliki ve ambarlarda müterakim lecıhk işile meşçul olan bir şirketin mu vazunm kısmen sarfı sayesinde te • mütaleasmdan sonra Şehir Mec da bulunan A • mik etmiş ve bir çok esrarengiz va refakat ettiği anlaşılmıştır. Salih Alkavelesi mucibince getirmeğe mec min edildiği bildirilmektedir. Rapor ziyetlerle karşılaşmıştır. manya'da tahsil etmişth*. lisi ile Iktisat Vekâleti tarafm • nadolu Ajansı bur olduğu mütehassıs ameleden do bundan sonra parasızlık yüzün • dan ittihaz olunacak mukarrerata Zabıta bu kadınla genç arasında Tahkikat neticesinde tlda'mn şark Umumî müdü layı zaman zaman iki tarafm da komünist teşkilâtı müfettişlerinden bir kalp rabıtası bulunduğunu, Sa bağlıdır.» rü Muvaffak B. den 3 ve 4 numaralı vapurların feda derdini anlatamadığı az çok şiddetli edildiğini, keza Yemiş iskelesini kaolduğu, komünistler nezdinde fev Hh'in komünist olmasında Madam Bilânçoya nazaran şirketin bilet dün Cenevre' bir münakaşa ile karşılanılır. Ait olkalâde bir şöhret ve itibar sahibi buİlda'nın nüfuz ve tesiri bulunduğunu hasılatı, geçen senekinden 80,18370 den şehrimi • patmak mecburiyetinde kahnacağmı duğu daireler dağda ağacm kesilip lunduğu anlaşılmıştır. Mes'ele biraz tahmin etmektedir. anlatmakta, Iktisat Vekâleti ile Vi lira noksanile 289,633.72 liradır. Va ze avdet et daha tamik edilince Madam İlda'nın kütüklerin yuvarlanması da mı ihtiFevkalâde zeki olan kadın bütün purlar son sene zarfında ancak raistir. Muvaf lâyet ve Belediye nezdinde yapılan İ.tanbol'a bir= ' defa gelmediği, sasa muhtaçtır diye kendisince pek karanlık işleri evrak ve vesaik ile testeşebbünler neticesinde teşekkül e • 4,944,101 yolcu taşımıştır. Bu rakam fak Bey, ken4«« .t<îer.L*;rı mütemadiyen gelip hakh farzolunan bir sual sorar. Or den komisyonun % 8 Belediye aidabit edildiği halde ketumiyetini mu şirketin taşıdığı yolcu adedinin 1931 diaile görüşen •'«ttği, ikişer, üçer ay süren bu seyaman isleten heyet te: hafazada ve kendisile çalısanlafî ebir muharriri senesinden itibaren yarıdan fazla atınm teciline karar verdiğinden atlerde hemen, hemen bir çok vi le vermemekte ısrar etmiştir. Buna ihtiyaç olmasa ne diye mize şu izaha ' zaldığını göstermektedir. Şirketin bahsetmektedir. tı vermiştir: AJansı ctdden tslafıa fazla para sarfederek yabancı amele (Mabadi 4 üncu sahifede) Raporda bilâhare şunlar söylen • celbine lüzum görelim ? « Avrupa' muvaffak olan UmuDiye cevap verir. Münakaşa, müya ajansa ait mî Müdür Muvaffak B nakaşa nihayet mes'ele o defa için ve müstacel bir kaç mes'elenin halli hallolunur, ikinci bir vesilede tek için gitmiştim. Bunların en mühimmi rar ayni ahenklerle başlamak için. telgraf ajansları konsorsiyomu ile aBiz bu mes'eleyi yakından tetkik ramızdaki mukavelenin tecdidi idi. ettik. Filhakika mes'ele ağacı kes Konsorsiyom 932 senesinden itibaren mek ve kütüğü yuvarlamaktan iba bizden yalnız kumusyon olarak serettir. Ancak kesilecek ağaç bir beşnede 10,000 lira fazla talep ediyordu. ten ve yuvarlanacak kütük te o mikBundan başka İngiliz lirası üzerinden Polis müdi . tardan ibaret değildir. On binlerce mün'akit olan mukavelenin altm pa riyeti üçüncü şuağacın kesilmesi ve bir o kadar kü • ra ile tediyesi de konsorsiyomun ma be müdürü tüğün dağlardan, derelerden aşırılatalibatı meyanında idi. Bu da ajansa Mehmet Ali B., rak fabrikaya yetiştirilmesi mev I dört beş bin lira kadar bir fark tah • Tahtakale ci zuu bahsolunca bu işin selâmetle yü Y a p t l f f l mil ediyordu. varmda kaçak rümesinin de bazı teknik metotları Bir de Cenubî Amerika gazetele afyon imal eden Balkan memleketlerinde tütün vabulunduğunu kabul etmeğe mecburirine mahsus olarak günde 15 bin ke bir müesseseyi ziyeti etrafında tetkikat yaparak evyet elveriyor. Ağaç şu usul ile daha lime üzerinden verilmekte olan FYA meydana çıkarvelki gün şehrimize avdet eden Tiiyi, daha çabuk kesilebiliyor, ve koservisinin geçen sene olduğu gibi ge mıştır. Mehmet caman kütükler ancak şu usul ile caret Odası tetkikat ve istihbarat ne bilâücret temini mevzuu bahisti. Ali Bey, teftiş müdürü Hakkı Nezihi Bey, dün kenyerlerinden kaldırılıp yürütülebili Yaptığım temaslar ve müzakereler te bulunurken yor. Bunu Türk amelenin bilmeme disile görüşen bir muharririmize bu neticesinde tam bir muvaffakiyet el Tahtakale'de seyahati hakkında şu malumatı ver sinde büyük bir ayıp yoktur. Çünkü de ederek döndüğüme çok memnu • Çamaşırcı sokadiğerleri dahi uzunboylu pratiklerle miştir: •ıum. Kumusyonu geçen seneki miktar ğında 8 numabu melekeyi kazanmışlardır. Bizde « Pire'den başlıyarak sırasile Aüzerinden tecdit ettirdim. Cenubî A rada kâin imade o melekeyi kazandıracak kadar tina, Selânik, Drama, Kavala. İs merika servisini gene bilâbedel alma lâtanede iki kazaman geçerse peyderpey Türk a keçe, Sofya, Filibe ve Haskö/ü doğa devam edeceğiz. Buna ayni şe zan tasfiye e melesinin de bu işte ehliyet göster laştım. Buralarda iktisadî mesail ve rait dahilinde bir de Aksayi Şark dilmiş afyon mameğe başladığını göreceğiz. O za bu meyanda şark tütünü yetiştiren servisi ilâve ettirdim ki günde takyii bulmuştur. Cihangir'de meydana çikarüan morfin imal&thanesi manın hululüne kadar bu işlerin anmemleketlerin tütün vaziyeti bakkınriben 4500 kelimeliktir. Bu imalâtane bu bina dahUindedir cak böyle görülebileceğindeki zaru • da tetkikatta bulundum. Bundan maaParis borsası kapanış fiatlarmı Taranto Efendinin kefaleti altında | ve Çavuşoğlu Şeref Efendinin ida reti teslim etmeğe mecburiyet var • da Bulgaristan'daki ticaret oda ve şimdiye kadar kablo ile ancak saat dır. Malumdur ki her iş için mektep borsalarile temas ettim. Memleket 19 a doğru alabılıyorduk. Anadolu BaTkan'larda yapttğı tetkik seyahatinden açmağa vaktimiz yoktur. Bazı işlerin ler arasındaki iktisadî münasebat Ajansı için hususî bir telsiz servisi avdet eden Hakkı Nezihı Bey mektebi işin kendisile bilhassa za ve müşterek ihracat emtiaları üze ihdas ettirdim. Badema hergün Pa lunuyordu. Konf eransta artık istih mandadır. rinde meşgul oldum. salâtın tahdidi mes'elesinin fazla bir ris borsasmm kapanışı burada ajanİstanbul'da aktedilen ikinci Bal Şu misale bakılarak ihtisas istiyen sımız tarafmdan 17,25 te alınacak müzakere zemini teşkil edeceği zankan konferansmın bir kararma tevişlerde ihtisasa karşı sarih surette nolunamaz. Çünkü alâkadarlar müş ve derhal borsaya ve bankalara verimüsaadekâr bir kayıt konulması bin fikan hükumetimiz; tütün için Yulecektir. terek reklâm ve propağanda ile tünefis kendi memleketimizin ve hatta nanistan ve Bulgaristan'ı İstanbul'da tün ithal eden memleketler nezdinBundan başka Ankara ve İstanbul bir konferansa davet etmişti. Yuna millî işçiliğimizin menfaati icabı olmerkezlerimizi yekdiğerine raptetde müşterek teşebbüsten ibaret bir nistan konferansa iştirak edeceğini duğuna hükmedebiliriz. mek üzere iki adet Tikers makinesi bildirdi. Bulgaristan da iştirake karar teşriki mesai esasını şimdilik kâfi gö siparis ettim. Bu makineler saatte Bir aralık bazı gazetelerde filân rüyorlar. yerde çalan cazbant takımmm ecnebi verdi. Sofya'da bu konferansm bir takriben (5) bin kelime alıp verebile(Mabadi 4 uncü sahijedei aya kadar aktedilebileceği ümit o olduğuna ait itirazlar görmüş oldu nnmııııniHiııııııııımıııııınımıııııiHiııııııımıımıntnıiııııınmıııııııııınmn Hiıınınıınnıtıımnııııınnr ııınııııınııııııııınınnıııııı cektir. Meselâ Ankara'dan yazılan ğumuzu hatırlıyoruz. Bizde musikitelgraf havadislerini burada aynen murtgan çehrelerle gezmesine taraf nin ve musiki bilenlerin her ihtiyaca tanlarda şarkı söyleyip dans eden ' tar olanlardan değiliz. Neş'e hayat tabedeceği için servislerin alınıp vebazı artistler bulunur. Bunlar bir cevap verecek veçhile teşekkül ve (Mabadı 4 uncü sahifede) faaliyetinin kırbaccısıdır. Bir millete tekemmülünü görraek tabiî cümlenin memleketin malı olan mahluklar de çalışma sahaları da lâzım, eğlence ğillerdir, memleket memleket dola bütün bir samimiyetle ileri süreceği Alman Profesöru Max Dessovr ve konferans dinliyenlerden bîr grup yerleri de lâzımdır. şıp her yere biraz keyif ve neş'e dabir emeldir. Eğer bu iş bizde henüz Edebiyat Fakültesi reisi Muzafrer Bir kaç gündenberi şehrimizde buHulâsa memleketimizde çalışabiğıtırlar ve mukabilinde mümkünse lâzım olan înkişafını kazanmamışsa Bey profesöru bir iki kelime ile halunan Berlin Darülfünunu felsefe ve lecek ecnebiler hakkında geniş bir hayatlarmı kazanıp giderler. Kanuno hususta dahi az çok müsaadekâr zıruna takdim etmiştir. Profesör ruhiyat müderrislerinden profesör da bu vaziyetin nasıl nazari dikkate düşünce ile hareket etmekte binnefis davranmakla umumun hayatmdaki B. yarın konferansını Almanca olarak ver Max Dessair dün, saat 17,30 da, kendi memleketimizin menfaati varahengi bozmamak gibi bir iyilik yap alınmış olduğunu bilmiyoruz. Her miş, Göte'nin eserlerinden, bilhassa Hukuk Fakültesi konferans salo dır. Unutmamalı ki bu asırda hiç bir mış oluruz. Bîz menedelim de ihtiyaç halde gelip geçici büyük artistler geliyor «Verter» ve «Favüst» ten parçalar onunda, Alman edibi Göte hakkında mutlak müstesna tutulmuşlardır. Kü. millet kendi kabuğu içine çekilmiş ona cevap verecek kîmseleri yaratır kuyarak yapılan ruhî tahlîlleri ve Ankara 28 (Hususî) İnhisar bir konferans vermiştir. çük artistlere îelince onlara da kapı kaplumbağa gibi yaşıyamaz. Böyle demek te varsa da bundan dolayı aKonferansta Edebiyat Fakültesi ve gösterilen ruh inceliklerini anlatmışlarda yapılacak tasfiyeye dair olan raya girecek fasılanm nahoş bir tesir nm tamamen kapanmış olmıyacağmı bir kanun Türk'ün hakkmı temin etmeli, fakat Türk'ü milliyetçilikte lü kanun tasdiki âliye iktiran etmiş ve diğer fakülteler müderrislerinden ba tır. tahmin etmek isteriz. brrakmaktan hali kalmıyacağını da Profesörün sözleri Edebiyat Fakülzıları, Darülfünun ve yüksek mektep zumundan fazla ve âdeta lâf anh Vekâlete bildirilmiştir. hesaba katabilîriz. Bize şu buhran zamanlarında böy yamıyacak veçhile müfrit bir manKanunun tatbikatına nezaret için talebelerinden bir çok gençlerle Al tesi felsefe müderrisi muavini Orhan le şeyler de düşünülür mü diyecekîer Sadettin Bey tarafmdan türkçeye Şimdi emsali çok kalmadı gaiiba man sefaretanesi erkânı hazır bu zararda göstermemelidir. İnhisarlar Vekili Rana Bey yarın tercüme edilmiştir. lunmuşlardır. ama dünyanın her mem!ekc<inde ol bulunur mu bilmeyiz ? Bulunacak daYUNUS NADl İstanbul'a gidecektir. duğu gibi bizde de barlarda, kaf eşan hi olsa biz bir millet halkının hep so Haliç vapurları, yardım görmezse, işlemiyecek h m A B O I M E ŞEI t A I T I w f MÜDDET: |TÜRKi7 i HARİÇ İÇİN [ | : : : Seneliği j 1400 Kr. | 2700 Kr. | 6 Ayhğı { 750 ' 1450 Kr. i 3 Aylığı | 400 Kr. : 800 Kr.'; 1 Aylığı: 150 Kr. j her yerde = 5 Kiiruştur Tekaudiye [MemurJardan yüzde beş] Esrarengiz bir Âlman kadını tevkif edildi! Heyeti umumiye içtimamda, şirketin geçen sene 33 bin lira zarar ettiği söylendi Senelerdenberi, artist namı altında, sehir sehir dolasan bn kadın kimdir?.. Anadolu Ajansının Yeni mukaveleleri Balkan tütün konferansı dini konuşmak istemiyorlar Afyon, heroin ve morfin çakçılık vak'asına vazıyet edildi Yunan ve Bulgar'lar istihsalâtm tahdi İki gizli fabrika bulundu ve bir"\ka i  \ Maruf bir profesörün konferansı İnhisarlar Vekili