28 Mart 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKi2iNCi SENE No. 2*35 Sahip ve Başmuharriri VUNUS NADİ İDAREHANESİ: kanşimıd» 4airei «ahsasa Telgraf: İstanbul Cumhuriyel j Posta kutusu: N° 246 ! Ba^muharrtr : 22366 ^ f o m ö d O r ü : 2323© Idare müdürü 22365. MatbM 2O473 Cumhuri 932 varidatı 155 milyon olarak tahmin edildi Hükumet ile Malî Komisyonun bu hususta itilâf edemedikleri doğru değildirj Ankara 27 (Telefonla) Heyeti | Vekile bugün de iki içtima aktetti. , Bu içtimalarda bütçe müzakeresine | devam olunduğu anlaşılıyor. Yapılan tetkikat tasarrufun bütçenm hangi kısimlannda yapılacağmı tesbite matuf bnlunmaktadır. Heyeti Vekile bu arada Saracoğlu Şükrii Beyin hâmillerle yapılan müzakere hakkmda verdiği malumab da tetkîk etmektedir. PA7ARTESİ 28 MART 1932 ABONE ŞERAITİ İ MÜDDET: İTÜRKİYE İÇİN HARIÇ IÇIN | t : : Seneliği j 1400 Kr. 6 Ayhğı ; 750 Kr. 3 Aylıgı ; 400 Kr. 1 Ayhğı: 150 Kr. 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. BKishası her yerde = 5 Kuruştur = Kontenjan Hakkında IViühim Bir Kararname Kuvvetli cemiyet Timsali: AJmanya Biz de dahil olduğumuz halde dünyamn bütün memleketlerinin az çok zorluk çektikleri bu buhran se nelerinde müşkülâtın hangi esaslara istinaden yenilebüeceğmi görüp anlamak faydasız almasa gerektir. Biz bu eseslarm en mühimmîni binnefis cemiyetin kuvvet ve salâbetinde buluruz, ve belki bütün Avrupa mem leketleri içmde vaziyeti en ziyade zor olan Almanya'yı kuvvetli eemiyetlerin hemen hemen basmda gö rürüz. Umumî harptenberî ve bilhassa bu harbrn sonlarından itibaren Almanya'nın başma gelen pişmis tavuğun başma gelmemiştir denilse hata olmaz. Almanya tehlikelerin en büyüğüne harp sonundaki ihtiiâlinde maruz kaldı. Bu ihtflâl bir prensip işi olmaktan ziyade düşman nropagandasına aldanıs seklinde bir hatanın mahsulü idi. Vilson'un 14 prensipi ile düşmanlann propagandalan tazminatsız ve ilhaksız bir sulhu o kadar miimkün göstermişti ki bunun cazi besine kapılan Alman bahrîyelilerile Snartakistler harp aleyhine ve sulh lehine vaziyeti ihlâl etmekte beis görmediler. Bu hareketüı neticeleri Almanya için belki daha müthiş ve daha meş'um olabilirdi. tmparatoru ve imparatorluğu arasmdan çıkaran Alman cemiyeti bu tufan icinde ge misini idare etmeğe ve varlığını ko rumağa muktedir oldu. Aktolunan snlhun düşmanlar tarafından adeta emir ve mfaz şekli cemiyetin, yani ekseriyetin dikkat ve basiretindeki isa*»eM isbat etmiştir. \ Heyeti Vekile mühim Yunan Reisicumhurunun bayramını tebrik ettiler Bir kararname neşretti Ankara 26 Türkiye Reisicumhuru Gazi Mustafa Kemal Hz. Yu • nan millî bayramı münasebetile Yunan Reisicumhuru M. Zaimis'e hararetli bir tebrik telgrafı çekmişlerdir. Gazi Mustafa Kemal Hz. nin bu telgrafı Türk Yunan münasebatmdaki Ankara 27 (Telefonla) Heyeti samimiyete bir delil addolunmakla Vekile kontenjan usulii hakkında bir dir. çok tacirleri alâkadar eden çok mühim bir karaname neşretmiştir. Bu kararname 5 incr kararnamedir. Kararname şu hükmü ihtrva etmek • tedir: Hz Kontenjan usulünden evvel ısmarlanmış ve dövizi verilmiş eşya girecek Memurlardan kesilecek tekaadiye Sulhtan sonra ağır yükler altm da çalışmağa başlamıs olan Almanya'nın bir aralık galiplerin dahi gtptasını celbedecek bir inkişaf ve itiiâ göstermiş olduğu malumdur. An cak bu inkişaf ve itîlânın ayaklanna pek »Sır iki «kle| bağlı idi: V«r say'ın başta tazminat oîmâk uzere haksız hükümleri, bir de fazla is tihsalin bütün dünvaya hazırlamakta olduğu zorluklar. Daha üç sene ev • veline gelincive kadar bütün cihanın gıpta ettiği Almanya bu iki sıkletm kuvvetli çekişleriie bugün emsalsiz zorluklar içmde bocalıyor. Yalnız tazminat paralannı değil, alelâde borçlannı bile verebilmekten mad deten âciz bir vaziyete düşmüş bulunuyor. Bu vazivette Alman cemiyeti haricin tazyikına olduğu kadar Ankara 27 (Te • ve hatta o nisbette dahilin mfilâkı lefonla) lf Ban ihtimaline dahi maruzdu. îste bu hal kası heyeti umu de dahi Alman cemiyetini kuvvetle, miyesi bugün saat metanetle ve mekânetle kendi var3 te İs Bankası biIığını olur olmaz akabelerden mu • nasında toplandı. hafazaya muvaffakiyetle itina edip Evvelâ meclisi idagidivor görüyoruz. e raporu, bunu müAlmanya'da cemiyetin kuvvetini teakıp 931 bilân tebarüz ettiren son bir misal, cum çosu okundu ve şu hur riyaseti intihabmda görüldü. bes karar verildi: Haricin tazyikı altında bunalan Al Birinci karar manya'da nasyonal sosyalistler millî Heyeti umumiye, mevcudiveti millî vakar ve haysiyetle meclisi idare ve beraber korumak için hergün daha murakıplar rapo • ziyade büyüyen çok kuvvetli bir cerunu dinledikten reyan ihdas etmîşlerdi. Bu kadar ızsonra, kendisine tıraba uğramış bir memlekette ifraarzolunan banka tın galebe çaimasmdan endişe edennin 31 kânunuevvel ler yok değildi. Almanya'da ifrab 1931 tarihlİ bilân ıkr zümre temsil etmekte idi: çosunu tastik ile 1 : Hitler'in riyaset ettiği nasyomeclisi idare ve na''st sosyalistler sağ cenahta, murakıplan seki 2 : Komünistler sol cenahta. zinci mesai senesi Harbi hezimetle rkmal etme?e semuamelâtından dobep olan sol cenah solları kendi yollayı ibra eder. larmda devam etmekten bir an bile Ikinci karar hali kalmadıklarma göre müşkülât Heyeti umumi içinde yüzen Almanya'nın şimdiki ye 1931 senesi te vaziyeti onlara da müsait bir zemin İş Bankasımn Ankara'ddki merkez binasınm kapısı mettUU olarak 10 teşkil edebilirdi. Sağ cenahın millet ile Umumi Müdürü Celâl Bey lira kıymeti itiba sinesinden çıkan değil, adeta fışkı riyesindeki beher hisse senedine %10 tevziata 7 numarah kuponlar mukaran nasvonal sosyalistJerine gelince hasebile bir lira ve beher müessis his bilinde 10 nisanda başlanmasını tahtı onlar Almanya'ya şerefli varlıklı bir {Mabadi 4 üncü sahifede) sesine dahi 15 lira itasını tasvip ile y an nin parlak cennetini vadeden ııiHiıiMiıııınınıniHiımııınmıifHirnııııifnıımOTHiıımiHnımnnınrııınııifiııniHmnıınnııııııııııiııııınt genç unsurlardan terekküp ediyordu. ıımııııımıııiMiHiıiıııııııııtııııımH Bir milleti yalnız rastgele hare îste Alman cemiyetinin geçireceği bitmiş nazarile bakmakta artık hata yoktur. 10 nisanda olacak şey usulün ketler değil, bazan vakar ve sükun imtihan bu şerait içinde ve böyle bir »aha üzerinde vuku bulacaktı. Cumikmalinden ve Feld Mareşalin Cum içinde duruş dahi belki en kuvvetli surette müdafa ve muhafaza ede . hur rîvasetine ya bir komünistin hur reisliğinin kat'iyyen Uânından bilir. Hindenburg'un etrafmda top veya Hitler'in intihabı ile Almanya ibaret olacaktır. lanan Almanya geçirmekte olduğu talihini yeni bir vadide tecrübeye kıAlman intihabı baslıca su neti • bütün müşkülâta rağmen şimdi büyam etmiş olabilirdi, ve bunda da celeriverdi: tün dünya içinde kocaman bir kaya belki tamamen haksız görülmezdi. 1 : Feld Mareşalin sahasında itidal parçası, adeta bir dağ manzarası ve basiret fırkaları %48. : V Bütün dünyamn merak ile bekle gosteriyor, ve ona herkes ya karşıdiği netice ihtiyar Maresal Hinden 2 : Hitler'in sahsında atesîn millidan, ya kafasını kaldırarak bakıyor. burg'un 18 küsur milyon rey almasile yetçiler % 30. Biz bu manzarada cemiyetin bazan neticelendi. İtidal ve mekâneti temsil 3 : Thalman'ın sahsında komü • hiç te fazla kımıldanmağa lüzum göreden ihtiyar Mareşalin şahsında mer nistler %S. mediği halde dahi kendi kendini kez fırkasile sosyal demokrasi Al • pekâlâ müdafaa edebileceğininmi • Hele bu sonuncu fırkanın vazi • manya'nm varlığını sulh ve sükun saüni görüyoruz. Son Alman intihabı yeti Almanya gibi en müterakki bir îçinde dahi müdafaa ve idamenin memlekette dahi bu mezhebin ne ka cemiyet kuvvetinin bariz bir timsali znümkün olduğunu isbat etmek istedar düsük vaziyette ©Muğu"» gös sayılmakta hata yoktur. diler. Usul noVtasmdan henüz nateYUNUS NADİ term°kle başkaca bir ibret levhaaı olan bu intihaba bugün filen teskil etmektedir. Heyeti Vekile elyevm varidat ile masraf arasuıdaki açığı kapatmak üzere tedbirler düşünmektedir. Bu tedbirlerin en basmda hiç şüphesiz tasarruf bulunmaktadır. Bun dan baska evvelce yazdığımız gibi bütün memurlardan maası aslilerinden yüzde on beş, yahut maaflaruun tutarmdan yüzde beş nisbetinde te kaüdiye kesflmesi mevzuu bahistir. Maaşlar yekunundan yüzde bes kesilmesinin kararlasması daha fazla Bazı gazetelerde yazıldığı gibi Fırmuhtemeldir. ka Malî komisyonu ile Heyeti Vekile Memurin kadrolannda tasarruf, arasında varidah tahmin mes'ele inhilâl edecek memuriyetlere yeni sindt ihtilâf yoktur. memur alınmaması suretile temin eEvvelâ şurası muhakkaktır ki Fır dilecektir. ka Malî komisyonunun tahmin ettiği Hükumetin ecnebi grup ve mü varidat 147 milyon degil, 155 milesseselere yaptığı tediyatm 932 takyondur. sitmin tecili hakkında alâkadarlarla Fırka komisyonu masrafı da 183 icra olunan müzakerat bitmek üzere milyon olarak tehmin etmekte, 28 dir. Bu hususta itilâflara varılması milyonluk açığm kapatalması için hükuvvei karibeye gelmiştir. kumetten bazı temennilerde bulun İsveç grupuna verilecek 932 takmaktadır. sitlerinin tecfli için grup mühendisleri Heyeti Vekilenin son içtimalannda ile Muhasebab Umumiye müdürü Fabütçenîn varidat kısmı görüsülmüs ik Bey arasmda yapılan müzakere tur. Her ne kadar kat'i bir rakam tesbitmiştir. Faik Bey neticeyi bir raporla Nafıa Vekiline bildirmişür. Nafıa bit edilmemiş ise de Heyeti Vekile Vekili mümessillerle bu rapor dairenin bumı 155 • 160 milyon olarak sinde nihaî müzakereyi yapacaktır. tahmin ettigi muhakkatır. Bekârlık vergisi Fırka komisyonu faaliyete geçiyor Komisyon azalarının verdikleri izahat «11940 numarah kararname nin neşri tarihinden evvel sipariş edilip memlekete giren ve dövizi verilmiş bulunan eşya ve emtiamn ithaline müsaade edilmişttr.n Varidat 155 milyondur sene, Yüzde 10 temettü veriyor 1931 bilânçosunu tetkik etti Heyeti umumiye raporları dinledi ve Karamameye ait esbabı mucibenin meali berveçhi atidir: İthalâtuı tahdidi hakkındaki karann tatbüondan evvel bedeDeri kısmen veya tamamen verihnek suretile siparis edilerek bilâhare memlekete gehni* olan eşyadan kontenjan listelerinde bulun mıyanlar memlekete sokulmamıstır. Mnhtelif yerleden vaki olan müraca atlerde bunlarm halen gümrük hudutlan haricmde durduğu, bozulmağa ve Iktisat Vekili Şeref Bey binnetice mahva mahkum kaldıkları hildirilmistir. Kontenjan rnesaüi ile roüş için karâncmc \U îthali menedümîş olan î»eil komisyon bu müracaatlerin ehem eşyadan karann tatbikmdan evvelce •\xiyet ve mesruiyetini kabul etmiş, behaberdar olmıyanlar tarafından bedeli •itHeri evvelce döviz ihracı suretile kısmen veya tamamen tediye edilmek Sdenen eşyanın gümrük hudutlan suretile ısmaralnmış olanlar memlekete haricinde bırakdmalannm ikn'sadiyatısokulmadığı takdirde, bundan Hhalâtçı •HZI koruma kararnamesinm maksat ve tachlerin ve dolayısile millî servetin büruhu ile kabüi telif olanuyacağmı düyük zararlara uğnyacağını Heyeti VeBeJcârlik vergisi hdkkenda rapor har!(. şünmüştür. Bunun üzerine tktisat Vekileye bildirmiştir. mağa memur edüen Alâettin Cemil Btv kâleti, memleketin birinci derecede Heyeti Vekile de bunun üzerine yuAnkara 27 (Telefonla) Be mübriın ihtiyaçianna cevan vennedün «M«•*•••»••«•» » t » • •Ittiı»•*»•"• 4*' fcftrUk wergi»î feakkınd» '.^o* gat meb'utu Süleyman Sırrı Bey tarafından üeri sürülen tek lifi tetkik edecek Fırka Komisyonu azaları seçilmişlerdhr. Bu zevat şunlardır: Ahmet (Elâziz), Aziz (Erzurum), Reşit Galip (Aydm), thsan Paşa (Giresun), Alâettin (Sinop), Refik (Bursa), Nafi Atuf (Erzurum), Alâettin Cemil (İâtanbul), Hamdi (Ordu), Salâh Cimcoz ve Ubeydullah Beyler. Komisyon perşembe günü toplanacaktır. Azadan Alâettin Cemil Bey bu hususta bir rapor tanzimine memur edilmiştir. Komisyon bu raporu aldıktan sonra teklifi iktisadî, içtimaî, sıhhî noktai nazardan ayrı ayrı tetkik edecektir. Komisyon azasından Necip AH Beyle görüştüm. Dedi ki: « Bu mes'ele tasavvur olundu ğundan daha çok mühimdir. Mes'ele bir vergi mes'elesi olmaktan ziyade nüfusun teksiri mes'elesidir. Onun için derin bir tetkike muhtaçtır.» Liman şirketi kârda Varidabn azalmasına ragmen hissedarlara yüzde 6 tfemettü tevzi ediliyor Şirket heyeti umumiyesi dün toplandı Türk'lere Hasredilen işler Lâyihanm müzakeresi iki üç gün tehir edildi Liman • Şirketi heyeti umumiyesi içtima halinde İstanbul Liman Şirketi heyeti umu1 ler istirak etmişlerdir. miyesi dün senelik içtimaını yapmış • İçtimaın küşadını müteakıp Muatır. tçtimaa Maliye Vekâleti ıamına; melâtı Naktiye müdürü Sırrı Bey, murahhas olarak Muamelâtı naktiye şirkete en büyük hissedar olan Malimüdürü Sırrı, İktisat Vekâleti namı ye Vekâleti namına söz almış, şir na İstanbul mıntakası Ticaret müdürü ket muamelât ve idaresinde gösteri(Mabadi 3 uncv sahifede) Muhsin ve Borsa baskâtibi Hakkı BeymiltltllllimiimiltllilMinillllllllllHlllllllllIIIMUMIIIIIiritHIIIIIMIllIIIItlillillimtriIIUnillIIIIIUIUMIIIIllHIIIIHIIIlltlillllIIIHMIMIIIHIIIHIIimiil Ankara 27 (Telefonla) Ecnebi tebaasının hangi san'atları yapabilecekleri hakkında hazırlanan lâyiha bastırılmış ve meb'uslara tevzi olunmuştur. Meb'uslarm mes'eleyi iyice tetkik edebilmeleri için yarm mü zakeresi mukarrer olan lâyiha bir kaç gün sonraya bırakılmıştır. Yarm Mecliste Meclisin 931 haziran ve ağustos aylan hesabat ve murakıphk raporu, eylul ve teşrinievvel hesapları ile murakıplık raporu, tahlisiye idaresinin teşkilât vazaifi hakkındaki kanunun 3 üncü maddesinin tefsiri lâyihası, ihtira beratı Kanu nuna bir madde ilâvesi hakkındaki lâyiha müzakere olunacaktır. Konservatuvar talebesinin konseri Ecnebilerin hangi meslek ve san'atları yapabilecekleri hakkındaki Iâ yiha bugün B. M. Meclisinde müzakere olunacaktır. Alâkadar dairelerden aKbnservatuvar talebesi tarafınâan dün Tepebaşt tiyatrosunda verilen konserde hnan malumata göre İstanbul'da ya İstanbul Konservatuvarı talebe or Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyle sak edilecek san'at ve mesleklerle maruf bir çok zevat hazır buiunmusraeşgul ecnebilerden bir kısmı su su kestrası tarafından dün akşam saat lardır. Konser çok muvaffakitetli ol • retle tesbit olunmuştur: altıda Tepebaşı kışlık tiyatrosunda muş, genç musikişinaslar pek çok alManifaturacı 88, kişlanmıştır. bir konser verilmiştir. Bu konserde ( Mabadi 2 tnd sahifede ) İstanbul'da kaç kisi var?