16 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKîZiNCi SENE No. 2704 Sahip v«s Basmuharriri YUNUS NADİ IDAREHANESI. ffii\aBUiııııaiRi)t larşiMota dairn malısasa V Telgraf: İstanbul Cumhıırivet • ' Posta k ı ı t u s u : N» 2 4 6 İ Idare müdürü 22365. Matbaa Telefon: 22366 23236 20472 mhu Maaşlar °/010 kesilecek mi? «ınınnHiıııınıımıuımnmHimmı.......»noımııınnnııııımııuınıınııııııııııııınn»» PAZARTF^' 76 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTİ İ MÜODET J7ÜRKİYE IÇIN HARİÇ İQİH : Seneligi ; I400Kr. i 2700 ; \ 6 Ayhğı j 750 Kr. j 1450Kr.:j : 3 Aylığı : 400 Kr. \ 800 Nflshası her yerde = 5 Kuraşiar"» Marmara 'da İki Vapur Çarpıştı, Biri Battı Türk'ün tarihi Yüz asırlık medeniyet! «Türk Tarihi Tetkik Heyeti» ne m^nsup güzide Türk âlimlerinin, bütün Türk'lüğün, hatta, bütün hakikî ilim ve medeniyet mahfillerinin memnuniyet ve şükranım celbede cek bir vukuf ve gayretle vücude getirdiği Türk tarihini, her Türk'ün tam bir husu ile okuması, millî ve ilmî bir borçtur. Türk irfanına ha kikî hedefi, hakikî millî kutbu gösteren bu eserin muhteviyatını yal nız genç mekteplilerimiz ve mual limlerimiz değil, okur yazar her Türk'ün adeta ezberler gibi mütalea etmesi lâzımdır. Bunun sahifelermi çevirdikçe, insan ne büyük bir haz duyuyor!... Garbin, ilme binbir garez ve ıvaz karıstırarak, Türk'lük aleyhinde eskidenberi neşredegeldiği yalan yanlıs iftiralarına, ilmin ve hakikatin bütim salâhiyet ve nuru ile verilen bu müskit cevaplan o kurken, her Türk yüreğinîn, cihan değer bir sevk ve neş'e ile kabar dığını anlıyacaktır. Bu eserin mü ellifi olan Türk âlimlerine, millet ve memleket namına, en samimî ve hararetli sükran ve minnettarlık his lerimizi beyan etmeliyiz. • ** \ Vekiller Heyeti dün akşam da toplandı. tetkikatına devam etti Ankara, He!Î yeti Vekile 15 (Telefonla) İsmet bugün saat beşte Paşa Hazretlerinin riyasetinde toplandı. Bu içtimada bundan evvelkilerde olduğu gibi iktisadî ve malî vaziyetin mevzuu bahs olduğu, bu meyanda teşrinievvel varidatınm da tetkik edildiği söylenilmektedir. Varidat noksanı ne kadar? Malum olduğu üzere geçen Hazirandan Eylul nihayetine kadar tesbit edilen varidat bütçede sene sonunda nihayet 6 milyon tutacak bir eksiklik zuhur edeceğini anlatıyordu. Fakat teşrinievvel varidatına ait olan hesap bu miktann bir az daha tezayüt edeceği şüphesini doğurmuştur. Bu vaziyet karsısında 932 bütçesini tesbit edebilmek için 3 aylık varidatı daha beklemenin zarurî olduğu neticesine varılmıştır. Maamaf ib 932 bütçesi subatta tetkik olunacağına ve icap eden tadilâtm yapılacağına gore varidat vaziyetinin o zamana kadar herhalde Evvelki gece Marmarada Feci bir müsademe oldu Bir Fransız vapuru bir Ispanyol vapuryna çarptı, ikiye bölerek batırdı Bütün söylenen ve yazılanlar tahminden ibarettir, hal kikî vaziyet Başvekil Pş. nın nutkile anlaşılacaktır 1 Türk Tarihinin ana hatlan eserindeki kıymettar fasıllardan biri: €Türk'ler hakktndaki yanlts ve garezkâr telkinler.* Kısmıdır. Türk milletinin cengâverlik meziyetlerinden baska hiç bir medenî hasleti olmadığı yolundaki garezkâr iddialarm artık sükuta mahkum olacağı süphesizdir. Garp âlimlerinin eserleri istişhat ve tarih ile coğrafyanın en şüphe götürmi yen hakikatleri cem ve telfik edile* rek Ubat edilmiş oluyor ki, Türk'ün insaniyete yüz asırdanberi ifa et • miş olduğu hizmet, hep temdin cihetine matuf olmuştur. Biz, bunu bilirdik. Fakat bunu, bütün dünyaya Ubat etmek vazifesi gene Türk'e ait bir işti. Bu eserle, bu vazife bihakkın yapılmış oluyor. Zaten bu temdin kuvvetinin müheykel de lilleri elân, dünyanın her tarafında, göklere yükselmiyor mu? Güzel tstanbul'umuzun o büyük mabetleri, saheserleri bunu kâinata haykır mıyor mu? Yakın, orta ve uzak Asya'da, tran'da, Çin'de, Hint'te, Mı sır'da Türk temdin kuvvetinin mu azzam eserleri bugün dahi insan ları hayretlere düşürmüyor mu? Dünyada hangi millet vardır ki, bu kadar geniş sahalara yayılmış, bu kadar geniş ülkelerde hükumet ve galtanat kurmuş, yüz asır süren ve bugün de devam eden bir hayatiyet ve gayret gösterebilmiş olsun? Orhon, Uygur, Karahan'lılar, Selçu ki'Ier, Harzimi'ler, Osman'lılar, Timur'lular, Babüri'Ier, özbek'ler ve saire, ve saire namlarile dünyanın her noktasında inkişaf etmiş muhtelif ve muhteşem Türk medeniyetleri göz önünde değil midir? Türk tarihinin ana hatlarmda bu hakikatler bakınız ne güzel izah olunuyor: «Halbuki bunlann yanında son otuz astrlık malum devrede bile bir çok istilâlar yapnttf ve her yerde büyük, küçük belki yüzden fazla devlet kurmuş bir çok medenî merkezler yaratmıs bir Türk ırkı vardır.» (S. 72). » • * Türk tarihini böyle mükemmel bir şekilde yazmak gibi uğurlu ve nurlu bir işte Büyük Gazi'mizin tesir ve irşadını görmemek kabil değildir. Bu hakikat, kitabın sonunda büyük bir iftiharla şöylece izah olunuyor: *Türk'ün tarihi azametinin mümtaz timnali Büyük Reis, bu notların toplanman ve bir araya getirilmesi için çahşanlart bu mesaiye sevkeden irşatlan ve rehberliklerile simdi hatırlattığtmız hitabelerine şu cümleleri ilâve bayurmuş oluyorlar: «Ey Türk milletü. . Hafızastnda binlerce ve binleree yılın hatırastnt tasıyan tarih, medeniyet safında lâytk olduğun mevkii sana parmağile gosteriyor, araya yürü ve yüksel! Bu, senin icin hem bir hak, hem de bir vazifedir!* YUSUF OSMAN karşı gelebilmek üzere bir taraftan ithalâtı tahdit yolunda mesaide bulunurken diğer taraftan bütçenin tevzini etrafmda alınacak tedbirleri tetkik etmektedir. Bu meyanda memur ve müstahdemin maaş ücretlerinde yiizde on nisbetinde tevkifat yapılacağı, memurlann senevî maaşları yekunu 50 milyon olduğuna göre tevkifatın 5 milyon tutacağı, masj raftan da bir miktar daha tenzilât yapılacağı söylenmektedir. Memur maaşlarından tenzilât icrası için tanzim olunacak lâyihanm Meclisten tatile takaddüm eden günlerde geçirileceği de rivayet olunmaktadır. Maamafih bütün bunlar şayia hududunu geçj nemekte, ortada henüz kararlaçmıs bir sey olmadığı muhakkak Son rivayetler üzerlne nutuklannın tl mıyetı bir kat daha artan Başvekil bulunmaktadır. Hakikî vaziyet îsmet Pş Hz ancak İsmet Ps. Hazretlninin meydana çıkacağı söylenmekbir kaç güne kadar MecHste söyliyecekleri nutuktan sonra anlaMaaşlar tenzil edilecek mi? Hey'eti Vekile iktisadî buhrana şılacaktır. Batan geminin Tayfaları Istanbul'da, Adliye tahkikat yapıyor Evvelki gece saat on bire dogru Marmara denizinde Tekirdağı civarındaki Marmara Ereğli'si açıklarında bir FraiMiz ve bir tspanyol vapuru a rasmda müthîs bir müsademe olmuş, neticede Ispanyol vapuru onaım • dan ikiye bölünmek suretile batmtftır. Batan Ispanyol vapurunun ismi Aranguren'dir. Zahire hamulesile Romanya'dan tspanya'ya gitmek üzere evvVki gün saat birde limanımızdan geçmistir. Fransız vapurunun ismi de Le Levant olup Fransız hükumetine (Mabadi 3 uncü sahifede) 30 güzide arasında bir anket: 12 Kıbrıs mes'elesi Atina'da nümayişler ve kanlı arbedeler! Yaralanan Darülfünunlular arasında bes te kız talebe var! Dürrüşehvar'ın Izdivacı Hint'Ii Prensin kardeşi de, Nilüfer'le evleniyor Abdü lf eyyaz Tevf ik B. yeni şiirleri tenkit ediyor «Mücedditlik hevesi çocuklara da sirayet etmiş, söz ayağa düştü» demektir!^ Kıymetli tabiiyatçımız, sayılı ilim adamlarımızdan Abdülfeyyaz Tevfik| Beyin anketime verdiği cevaplar şunlardır: Saraylarvn yanında kulübeler Son zamanlardaki cereyanlar hakkında ne düşünüyorsunuz ? Erbap ellerden çıkmıs adet leri pek mahdut güzel binaları is tisna edersek şehrimizin tabiî güzelliğini ihlâl eden ihmallerin başında yeni insa edilmekte olan evlerimizi gösterebiliriz. Mamur memleketlerde her caddenin, hatta her yolun etrafına yapılabilecek binalann muayyen birer plânı olduğu herkesin malumudur. Şehrimizin sık sık uğradığı yan gın felâketleri yüzünden daima yeni yol ve caddeler açmak fırsatını ele geçiren belediyemizin bu masrafsız (Mabadt 4 üncü sahtfede) Maruf üim adanüanmrz&an Abdülfeyyiu Tevjik Bey ıiMiıııınnıııııııııııınnıııııınMiııiMtııınıntıııiMiııiMnııııııiHiMiMiıınııııııuınııııııııııııııııııııııııııııınnıııııtıııııtııııınmnnHinııiıııiNmHim Şehir Meclisi dağıldı beyhude olduu dediler Dürrufehvar'tn İngiliz gazetelerinde çikan bir resmı Bir kısım aza: ((işsiz bırakıldık, içtima Şehir Meclisi dün son içtimaını ikinci reis vekili Sadettin Ferit Be yin riyasetinde aktetti. Azadan mcb'usluğa intihap edi len Sadettin Rıza Beyin yerine Meclise istirak eden yedek aza avukat Esat Beyin aslî azalığı tasvip olundu. Bakırköy civarında ve Marmara sahilindeki,Avindos çiftliğinde yeni tesis edilen köye Avcılarköyü namı verilmesi kararlastı. Azadan Mehmet Ali Bey; geçen celsede 931 bütçesine ait bir tadilât mazbatası tevzi olunduğu halde bunun ruznamede dahil bulunmadığını söyliyerek ruznameye almmasını teklif etti. Belediye reis muavini Nuri Bey; yapılan tadifâtın Heyeti Vekilece tasvip edildiği gibi tasdiki âliye de iktiran eylediğini ileri sürerek mü zakeresine lü^um olnıadıgını söy ledi. Mehmet Ali Bey cevap verdi: Numayışçi Darulfiinun talebeîeri Atina zab\tas\ tarafından merkeze götürtilurken Atina 12 (Hu. Mu.) tki gün evvelki mektubumda, Kıbrıs ahvali dolayısile dün için burada büyük bir protesto mitingi hazırlandığım ve tngiliz sefareti Önünde nümayişler yapılacağını yazmıştım. Miting dün yapıldı, fakat İngiliz sefaretanesi önünden geçilemedi. Çünkü hüku met sefaretananin dört tarafını ve hatta civannı kuvvetli polis, jan darma ve asker kuvvetlerile kuş uçurtmıyacak bir şekilde muhafaza altına almıştı. Dün ayni zamanda mütareke aktinin yıldönümü olması münasebetile buradaki Anglikan kiHsesinde yapılan mutat ruhanî merasime giderken tngiliz sefiri ile sefaret erkânına müteaddit polis otomobilleri, motosikletleri ve bisiklet • leri refakat etmislerdir. Miting en ziyade Darülfünun ö nünde şiddet göstermiştir. Halk mütemadiyen: Yaşasın Kıbrıs! # . Ya Kıbrıs, ya ölüm! Kahrolsun zalimler! Diye bağırmıştır. Darülfünun Önünde, Darülfünunlular ile zabıta arasında da müsa • deme olmuç ve her iki taraftan çoğu hafif olmak üzere müteaddit kim • seler yaralanmıştır. Yaralanan Darülfünunlular arasında bes te kız vardır. Muhalif matbuat, hükumetin bu tedbirlerini pek ağır yazılarla ten kit etmekte, diğer taraftan hükumet büyük bir azim ve metanetle siya setine devam etmekte ve tedbirlerini ittihaz eylemektedir. 12 teşrinisanî tarihli Taymis gazetesi yazıyor: Bugün islâm âle minde beynelmilel bir ehemmiyet ve alâkası olan iki izdivaç vuku bulacaktır. Haydırabat Nizami'nin Veli ahtı Azara Cah, sakıt halife Abdülmecid'in kızı Dürrüşehvar ile izdi vaç edecektir. Azam Cah'ın küçük biraderi Muazzam Cah dahi Prenses Nilüfer ile izdivaç edecektir. Prenses Nilüfer, Sultan Murat, Abdülmecit, Reşat ve Vahidettin'in yeğeninin yeğenidir. Hindistan tngiliz hükmü altına girdiğindenberi Hint hükümdar ha r (Mabadi 2 incı sahuede) Mezar Kazıcılar Aka'nın yeni romanı Bir kaç göne kadar neşre başlıyoruz DünkH içtimada fapani rff*wtf soylıyen Mehmet Ah Bey < Yapılan tasarrufun nereler