11 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

' "^Cumhttrtvet SON TEIGRAFLAQ İngiliz Hariciye Nazırı Londra'ya avdet etti! Lorcî Reading İnigliz Fransız dostluğunun berdevam olduğunu söylüyor Paris 9 (A.A.) îngiliz Hariciye N ' ırı Lort Reading ile refikası saat 16 da Londra'ya hareket etmisler, M. Briand ile aör Tirrell tarafından selâmlanmışlardır. Lort Reading. hareketinden evvel Fransız ve ecnebi gazeteleri müntesiplerini İngiliz sefaretanesinde ka bul ederek şu beyanatta bulunmuştur: « Paris'e seyahatimden ve bu rada bir iki gün gec'Vdiğimden doIayı çok memnunum. Bu seyahatimin Fransız Alman muhtelit komisyonuna iştîrak edecek Fransız murahhasIarınm intihabı zamanma tesadüf etmesi Avrupa'nm malî ve iktisadî istikrarını ve su'hun devamını temenni etmek için İngiltere'ye hir vesile temin etmiştir. Zaten İneriltere Fransa i'« Almanya arasında bir tnesaı istiraki ve anlasma husulüne istirake daima hazır bulunmaktadır. İngil tere Fransız ve tngiliz hükumet a damları arasında umumî vaziyet hakkında vuku bulan eksiksiz ve ehemmiyetli fikir teatilerinin mümkün kıldığı fevkalâde mühim vazifenin mümün olduğu kadar tam bir muvaffakiyete iktiran etmesini de temenni etmektedir. Bugünkü umumî vaziyeti ancak beynelmîlel de • vamlı bir mesai istiraki ıslah ede • bilir. Bu mesai iştirakinin esası tn gi'îz Fransız itîlâfı v > dcntluğu ola* rak daima mahfuz kalacaktır.» Fransa Hariciye Nazırı Roma'ya davet edildi mi? Paris 9 (A.A.) Gazetelerden biri ttalya sefirinin M. Briand'ı Ro ma'da M. Musolini ile müzakerede bulunmağa davet icin Hariciye Ne zaretine srelmiş olduğunu yazmıstır. Alâkadar mahafil ttalyan sefirini M. Briand'ı bu sabah ziyaret etme sinin böyle bîr mes'ele ile alâkadar olmadığını beyan etmektedir. ılllllıltNntlHHMiııı Ismet Pş. Hz. Bu sabah Peste'de Tiryeste'de yapılan resmi kabul tstihbaratımıza göre iki Başvekil, iki millet arasındaki bu itilâfın daha geniş ve sıkı bir şekilde olmasını istedikten baska, dostlarile vuku bulan hususî mükâlemeleri esnasında da bu hususta kayıtsız bir nikbinlik izhar eylemişler ve iki tarafın münasebetleri hakkında en cessurane mütaleat serdetmişlerdir. iki memîeket arasmdaki hududun bir gün ilga edileceği hakkında söy j Ienmiş olan sözlerin bir hayal ad dedilemiyeceği ve iki hükumetin orduları arasında sıkı bir müsareket bulunacağı günün uzak olmadığı zannedilmektedir. Badema yanyana yürüyecek olan iki millet bu suretle bir nevi konfederasyon teşkil edeceklerdir.» (Bınnci sahtfeden mabait> t smet Pş. nın ~~ ~~ ATİNA MEKTUPLARh n c . I I MIHINA Bu, nasıl zafer ? Perşembe günü sabah refiklerimizden birinde şu haberi okumuştum: U C U v N LN A1 A Mufarekatinden sonra!... Bir çok Atina'lılar «İçimizde garip bir eksiklik duyuyoruz!)) diyorlar Bir galebemiz daha Yeni Rus'îar Mubayaata ba?îadı Muhriplerimiz Bu sene palamut hulâsası ve zeytinyağı alıyorlar İzmir 10 (Hu.Mu.)Rus'larm h'îkumetimizle Sovyet ŞuTalar İttihadı bevninde aktolunan ve son zamanlarda mevkii mer'iyete giren ticaret muahedesine tev fiWn TürVîye'den bu «ene zar fında takriben on dört miiyon Türk lirası k'ymetînde mal mübayaa edecekleri anlaşılmakta a**. « SoVye't Rus'lann hancri mıntakalardan ne miktar mal alacakIaı simdilik malum deçildir. Bir müddettenberi tstanbul'da b"lunan Sovyet îttfhadı Izmir Ticaret mümessili Vigrand Yolc'as bir kaç gündenberi vazifesi basındadır. Verilen hab^rlere göre Sovyet İtHhadı tzmir Ticaret mümessili bu sene Eğe mıntakasmdan iizüm mubayaa etmiyecek, iizüm mu bayaası icin sarfı lâzım gelen mebiâğ ile fazla miktarda palamut hul«.sası, zevtinyağı ve buna mümasil mahsulât satm alacak tır. Ticaret mümessili müstah«illerle ve tüccarla hali temastadır. Bir kaç giine kadar limanımıza geliyorlar La Spezzia 9 (A.A.) Ansaldu fabrikasınm Türkiye hüku meti namma Sestri Ponente'de inşa etmiş olduğu Türk torpido munripleri Spezzia limamna gelmislerdir. Bu Türk torpido muhripleri bir kaç güne kadar Istanbul'a hareket edecekler ve orada Türk bahriyesine teslim olunacaklardır. Ankara'da Darülfünun Açmak fikri ilerliyor Ankara 10 Ankara'da bir darülfünun kurmak temavUIü son ?ünlerde gene meydana çıkmıştır. İstanbul Darülfünunu hakkında yapılan münakasalar da bu temayülü kuvvetIendirmiştir. Müstakbel Ankara da rülfünunu için Gazi muallim mek tebinin bir esas olabileceği ileri sürülmektedir. Mekteplerde yeni tarih kitapları Ankara 10 Bu sene lise ve orta mekteplerde yalnız Türk Tarihi Tetkik Encümeni tarafından hazırlan mış kitaplar okutulacaktır. Bu ki • tapların tab'ı 10 teşrinisanide bite • cektir. Irak'ta koleradan 1116 kişi öldü Basra 10 (A.A.) Irak'ta gecenlerde büküm sürmüs olan kolera salgını esnasında 1834 musap kayde dilmiştir. Bu vak'alardan 1116 sı ölümle neticelenmistir. Basra'da koleraya tutulan 1003 kisîden 526 sı ölmüstür. Koleranın Irak'a tran ve Belücistan hudutlarından gelmiş olduğu zan nedilmektedir. Russel Pş. Ankara'da Ankara 10 (Telefonla) Mısır Emniyeti Umumiye Müdürü Russel Pş. bugün şehrimize geldi. tstasyonda alâkadar vekâlet mümessilleri tarafından karşılandı. Russel Pş. muvasalatını müteakıp Dahiliye Vekili ve Hariciye Vekâleti Vekili Sükrü Kaya B. tarafından kabul edildi. Bu mülâkat bir müddet devam etti. Russel Pş. pazartesi günü Konya tarıkile Mısır'a avdet edecektir. Atina 9 (Sureti mahsusada «ön derdiğimiz muharririmizden Tay yare postasile) Ismet Ps. Hz. nin müfarakatlerinden sonra Atina'daki fevkalâdelik manzarasının kaybol ması Dek tabiî idi. Fakat bu kaybo luş tahmmden çok daha uzun sürdü. Caddeleri »üsliyen Türk bayrak Iarı iki sün daha oldukları yerlerde asıh kaldılar. Sehir iki gece daha elektrikle vıkandı. Atina bu halile sanki geçmis srünlere karısan ziyaret hatırasının silinmesine, uzaklasma sına tahammül edemiyordu, sanki Ismet Pş. yı Yunan sularından çık Balkan Darülf ünunları arasında tıktan sonra dahi teşyi ile mesguldü. temas Bir cok Atina'lılardan isittim: Atina 10 (Sureti mahsusada cön Pasa srittikten ?onra bi« ek derd'^imiz muharririmizden) Balkan Darülf ünunları arasında fikrî ve siklik hissediyoruz. Sanki biîden, harsî bir teması temini maksadile Da buradan bir şey alıp götürdü. Diyorlardı. rülfünunlarda tesekkül eden komi telerin Atina şubesi tarafından İs Mt'haci"lerin sevinci met Ps. Hz. ne şu mektup takdim e iki taraf mübadillerinin eski raemdi'mistir: leketlerine serbestçe gidip gelebi Başvekil Hazretleri, lecekleri hakkında gazeteler taraAtina Darülfünununda müteşekkil Balkan itilâfı grubu namma, sizin karşılandı. Bilhassa mübadil Rum'lar şahsımzda komşumuz ve dostumuz pek çok sevindiler. Gidio akrabasını olan ve yeni bir teşriki mesai dev görmek istiyen var, gidip evlenmek rinin ve Türk Yunan dostluğunun istiyen var, gidip nişanlısını alarak müteşebb'si bulunan Türk milletinin muhterem miime^silini selâmliyoruz. buraya getirmek Utiyen var, nihayet Bu yeni sulh mefkuresinde, iki mil gidio eski memleketini görmek isti letin ve umumiyetle insaniyetin hay yenler var. nna olan bu mesaiye karşı olan itiGazetelerin neşriyatı madımızı temin etmek îsMyoruz. MefIsmet Ps. nın müf ivo^atinden sonkuremi'in tahakkuku için ilk adım, ra matbuatın nasıl bir lisan kullanageçen ilkbaharda Balkan Haftası cağını öğrenmek merakla bekledi münasebetile Istanbul'da bulunduğimiz şeylerden biri idi. ğumuz zaman atılmıstı. Bu asil haIste iki «"ünt1'"'* S" merakı tatmin reketin pistarı olacağımızı ve iki milile mesfirulüm. Oteideki odama beni leti bîrlestiren rab'taları dostumuz olan Türk talebesile tesriki mesai et görmeğe gelen dostlarım gazete yı mek suretile takviye edeceğimizi va ğınları arasında şasırıp kalıyorlar. Bntün bunların mütaleasından cıdederiz. Hürmetlerimî'in kabulünü rica e kardığım netice su: Kale alınmağa deJMnez bîr iki istisnadan maada, deriz. Başvekil Hazretleri. Reis Umumî kâtip muhalif, muvafık bütün gazeteler Y Ba^asTeas P Dimakos Paşayı oek hararetli temennilerle selâmetlediler, Türk Yunan dostlu ğunu r>ek takdirkâr yazılarla izah ve Bııdapeste 10 (A.A.) Türkiye tefsirde devam ediyorlar. Başvekil Ismet Ps. Hz. ile, Har;ciye «O tır»°i*ios Tioo*» pazetesi «tseVekili Tevfik Rüstü Beyefendi Ma devam ediniz» serlevhali basmakale car hükumetini ziyaret etmek üzere yarın Budapeste'ye vasıl olacaklar sinde, Türk ve Yunan milletleri dostdır. lutrunun, mesai istirakinin müebbet olduğunu, Yunanistan'da bu siyasetin halk tarafından istendiğini yazıBalkan Konferansına tabsis edi yor ve iki hükumetin basında bululen Yıldız sarayındaki istihiarat henan ricale ufak tefek sevlere bakmımen hemen ikmal edilmek üzeredir. yarak bu büyük yolda azim ile yüDahilî tesisat ve tefrişat bitmistir. rümelerini tavsiye ediyor... Yalnız bahçenin tenviri ve saire eibi Muhalefetin en ağır baslı gazetesi haricen bazı ufak noksanlar vardır. olan Proya gazetesi, it'lâfnamenin Türk murahhaslarınm dünden itibateatisi vesilesile diyor ki: ren Yıldız'da mesaiye baslama'arı « Ru valnız resmî bir teatiden mukarrer olduğu halde Kâzıra Pş. Hz. nin kainbirade!erinin cenaze me ibaret olsavdı, aielusul bîr muamele rasimine iştirakleri dolayısile kabil yapılırdı. îsmet Ps. nın ziyaretleri, olamamıstır. Murahhaslarımız bu Türk ricalinin halk ile temasını ve günden itibaren burada çalışmağa iki millet arasındaki itimadı ve mübaşlıyacaklardır. Yugoslâvya ve Artekabil emniyeti temin etmis olmak navutluk hükumetlerindsn maada itibarile de pek ziyade şayani ka diğer Balkan hükumetleri murahhasyıttır.» larının isimlerini bildirmişlerdir. GaPatris «Sulhün zaferi» diye uzun zedeciler için salonda hususî bir yer basmakaleler neşrediyor. Ayni gazetefrik olunmustur. tede (Türk ve Yunan milletleri arasındaki tarihî rabıtalar) unvanı al Milâs 10 (A.A.) Milâs'ta tütün t'nda bîr başka makale silsilesi daha piyasası açılmıştır. En yüksek fiat çıkıyor. 130 dur. Tütün alıcılarınm müttehiMuhacirlerin naşiri efkârı olan den hareket ettikleri gorülüyor. Muğ(Panoros fiyiki) gazetesi muhac'rlelâ'da henüz piyasa açılmamıştır. Alıcı rin hissiyatına tercüman olarak Pakuntoanya memurları burada bulunşaya ve rüfekasına iyi seyahatler temaktadır. Piyasanın bir iki gün içinmenni ediyor. de açılması muhtemeldir. Atina'daki dabl maçımız Atina 7 (Hususî muhabirimizden) Muvaffakivetli bir oyundan sonra Yunan'lılart yenerek Balkan dabl erkek ücüncüsv. ol dak. Bürhan Ayni refikimizin dünkü cu martesi şünkü nüshasında da şu haberi okudum: Teniste sonuncu olduk Atina 9 (A.A.) Atina'daki Balkan sporları tenis umumî neticeleri şunlardır: Romanya 25 puvan, Yugoslâvya 24, Yunanistan 18, Bulgaristan 4, Türkiye 3 puvan. Bu, nasıl zafer? * *» Yeni usul bir televizion! Meclist Meb'usanınm, Gulustanı yunan'caya tercume eden Rets vekılı Izmir'h M. Argiropulos Ses Kraliçemizin konserleri Gazeteler Ses Kraliçemiz Hudadat H. ile çok alâkadar olmağa ba^ladılar. Ikinci konser, çarşamba akşamı verilecektir. Gazeteler Hudadat H. ve Türk musikisi hakkında pek uzun yazılar ve mülâkatlar neşrediyorlar. Hoş bir mütahede Burada Türk mamulâtından mebzuliyetine sahit olduğum bir sey var: Bizim Gazi sisrarası. Dün akşam üç zat ile görüstüm. Ücü de bana Gazi sigarası ikram ettiler. Meclisi Meb'usan Reis vekili, Gtilüstan'ın Yunan'ca mütercimi, bütün sark edebiyatlarma vâkıf fazılı muhterem Argiropulos Efendiyi Averof lokantasında gördüm. Bana Gazi sigarası verdi. Yemekten sonra Patris gazetesi heyeti tahririye müdürü eski ve samimî arkadaşım Mösyö PolUis ile gö • rüstüm. Lâkırdı arasında paketini çıkardı, bana Gazi sigarası verdi. Gece tiyatroda esbak nazır Mösyö Merkuris'e tesadüf ettim. Bana Gazi sikarası ikram ve hatta bu sigara dan bir paket hediye etti. ÎHSAN Gazeteci arkadaşlarımızdan Gi ridî Hilâli Pav, gazetesi hesabma Atina'ya gitmiş, oradan güzel güzel telgraflar, mektuplar yazmıştı. Bir kar ?ün ewe!, Hilâli BPV" R= ^H caddesinde gördüm. Avdet ettiğini anladım. Fakat, dün. baktım. Ak şam'ın birinci sahifesinde 9 tesrini evvel tarihli uzun bir telgraf ve tel?ra*¥n n'*'>da da Ahmet Hil#' ; ;mzası var. Mutlaka, başka bir adamı Hüâ'i BPVP ben7etmi«im. ^edim. Matbaada bizim Atina'ya gidip ge • len fotoğrafçımız Namık Beye sor dnm. Hi'âli Pf"''e ayni vaourda geldiklerinî söyledi. V O zaman, düşündüm ki Giridî Hilâ'î Rev nıhvnu, Yunenistan'ın Girit'li Basvekilinin nezdinde bıraktıktan sonra kendisi ruhsuz bir ceset olarak buraya gelmiştir ve Atina'dan dıînkü tefsraf' c>ken de. Hilâli Beyin ruhudur. Yeni usul bir televizion kesfettiği için bravo bizim arka • daşa!... Budapeşte'de hazırlık Şahap yağmurları •• * Balkan Konferansı Uç nevi şahap yağmuru olacak Vuku bulacağı yazılan Şahap yağmurları hakkında Kandilli Rasatanesinden şu malumat ve rilmiştir: « 29 30 teşrinievvelde Oryanidis, 9 • 27 teşrinisanide Leonides, 25 30 teşrinisanide de Andromedises şahap yağmur Iarı vuku bulacaktır. Şahapların irtifaa tahminen 120 kilometre dir. Sür'ati zatiyesi saniyede 42 kilometredir. Eğer şahab'ın sür'atinin ciheti kürei arzın sür'atinin cihetinin avni olursa sahap 72 kilometre sür'atle havayi nesimiye dahil olur. Eğer aksi olursa 12 kilometre sür'atle dahil olur. Bugün vuku bulacak olan cüz'î güneş tutulması da yalnız Cenubî Amerika'dan görülecektir. Suikast tahkikatı Tamamen bitti Ermeni suikastçüeri hakkındaki tahkikat tamamen ikmal ediimiştir. Agop Apikyan ilk vasıta ile memle ket harîcine atılmak üzere polis nezaretinde bulunmaktadır. Asıl sui • kastçi Hrant Canikvan itirafatta bulunmadan intihar ettiği için bütün esrarı da ortadan yok etmiştir. Hrant ve Agob'un bulundukları «Romanvai vapurile gelen ve tarassut altır>da bulundurulan iki sahsın da, bu isle alâkaları görülemediğinden memleketlerine gitmelerine müsasde edilmiş, pasaportları vize olunmustur. Müâs'ta tütiin piyasası 60,000 çamyandı! Adana'da Karsantı'nın Ten ve Mancık ormanlarında geçende çıkan yangında 60,800 çam yanmış tır. Yan?ının tahkikat neticesinde bir eseri kaza olduğu anlaşılmıştır. Başvekâlet Müsteşarı ivileşti Ankara 10 (Telefonla) Bir müddettir rahastız bulunan Başvekâlet Müsteşarı Kemal B. iyileşmiş, vazi fesine başlamıştır. Tayyare Piyaagosu Bugün Darülfünun Konferans Salonunda Çekilivor EDEBİ TEFRtKA: 51 Kadif e alev MAUR1CE DEKOBRA'dan Yok, yok... Teklifimde kan yok. Posta merkezine verilen mek • tupları, gidecekleri memleketlere nazaran siz ayırıyorsunuz değil mi? Evet. Âlâ! Şayet bu mektuplardan bir tanesinin muhteviyatını öğrenmeme yardım ederseniz size beş yüz frank var ... O!.. tyi ama, mösyö, nizamname mucibince muhaberatın mahremiyeti... Tabiî degil mi ya... Eğer böyle olmasaydı, beş yüz frangı size ne diye verecektim!... Fakat bazı istisnalar vardır ki, umumî nizamları atlar.. Cezayir postası saat kaçta kalkı yor? On beşte. Mektupları ne vakit tefrik edeceksiniz? Bir saate kadar. O halde mes'ele gayet basit. Avrupa'ya gidecek mektuplar ara sında Çekoslovakya'da doktor Şomberg adresine yazılı bir mektup olup olmadığını ararsınız. Böyle bir mektup varsa hemen bana getirirsiniz. Zarfı usulca açar ve önünüzde okuduktan sonra tekrar kapar ve size iade ederim. Kimsenin ruhu bile duymaz. Mektup ta yoluna devam eder. Olmaz mı? Müvezzi düşünerek başını kasıyor. Bir mektup okutmak için beş yüz frank kazanıyorsunuz, bundan daha kârlı iş olur mu? Nedir bir mektubu okutmak... Farzediniz ki ben sansör memuruyum... Ne çıkar bundan. öyle ya, mektubu çantaya koyup sevkedecek olduktan sonra... Oldu, oldu... Değil mi ya?... Bundan kîmseye bir zarar gelmez... Üstelik bir â şıka da hizmet etmiş olacaksınız... Ya?.. Demek, siz... öyle, ya... Çapkın sevdalım beni aldatıyor... Fransız memurlarım rikkate ge tirecek yegâne deva aşktır. Onlara bundan bahsettiniz mi isiniz yarı yarıya olmuş demektir... Bu son sözlerim müvezzii büsbütün ikna etti. Yerinden kalktı ve: Beni burada bekliyiniz, elimden geleni yapmağa gayret edeceğim. Diyerek kapıdan sür'atle çıktı. Bekliyorum! Ne sabırsızlıkla bekliyorum... Sayet mektup postada bugün çıkmazsa. yarın muhakkak merkeze verilmiş olacaktır. Bugünden yarın için peylerim... Bazı âfetîer vardır ki büyük saadetler doğurur. Sivil telgraf tellerini koparıp, beni ikaz eden telefon hattının kullanıl masını icap ettiren f ırtınayı nasıl takdis etmezsiniz. Gözleri parlıyan müvezzi, acayip tavırlarla avdet etti: Sözünüz söz mü?.. Pazarlığı mız beş yüz franktı değil mi? İşte beş yüz frank, buyurun... Mektup ta burada.. Ruvayal otelden gelen çantada buldum. Fakat zarfı açarken zedelemiyelim... Durun, durun... Bunun usulünü ben bilirim... Biraz sıcak su ile şimdi açarım... Esasen tekrar kapatmak için biraz zamk ta getirdim... Zarfı açtık. Markiz'm mektubu gözümün önünde: Ruvayal Hotel Btskra «Aziz doktorum, «Büyük müskülâta uğramaksızın nihayet Cezayir'e, perestiş ettiğim bu güneş memleketine geldim. Husus'ıle bu seyahatle size müfit olabüeceğimi düşündüğümden sürurum fevkalâde tezayüt etti. Bu işe beni tavzif ettiğinizden size nasıl teşekkür edeceğimi bîlemivorum.* «Şimdi Biskra'dayım. Hareke timden evvel verdiğiniz malumatın isabetini Cezayir'e çıkar çtkmaz anladım. Sevdazedeler (!) filhakika cenuba gitmişler. Otel* vâsıl olunca M. F. J. ile M. R. nın yekdiğerîne bi tişik iki oda işgal ettiklerini öğren dim. Demek ki takmininizde aldan mamışsınız. Saf güvercinîer, aşkın henüz basamağına bile varamamışlar... Vakit knybetmeksizin bazı kimselerle ve bu meyanda Zafgon ka bilesinin reisi olan bir Arap'la tetna8a girdim... Ah doktor! Görmelisiniz bu Arab'ı... Nasihatleriniz derhal Snüme çıkmasa idi bilmem ama... Ne ise! «Şeyh beni aksam kahve içmeğe davet etti ve bu meyanda F. J. ile R. yı da davet ettiğini ilâve etti. Kaçırılır fırsat mı? Davetini hemen kabul ettim ve gittim. ilk hamlede taarruza gectim. Fransız afalladı. Bidayette sb'zlerimi ciddî telâkki et m'edi, bol bir kahkaha koyverdi!... Nihayet balık oltaya takıldı ve dudaklarvmvn lezzetile sersemledi. Ah azîz doktorum! Ne kadar hakkımz varmış meğer! Hakikaten erkeklerin budalaltğt, dediğiniz gibi. Omuzlarında kurşun bir zırh gibi ağır basıyor... O sırada M. R. içeriye girdi ve zannedersem öpüştüğümüzü hissetti. Hissetmiş olmasını çok temenni ediyorum... Esasen güzel diplomata karşı takındığım tavırlar onun bu histini takviye edecek mahiyette idi. Ne ise... Bu ilk müsademeden memnu • num. Vazifemi, verdiğiniz talimat dairesinde, muvaffakiyetle netice • lendireceğimden emin olunuz. Talimatımzt zihnimde aynen muhafaza ediyorum: Bakir çiftin harimine dahil olmak ve sukutunu 27 mayısa kadar behemehal hazırlamak için malum usul lerle Viyana'lının kıskançhğını tahrik etmek! Bu tarihin ehemmiyetini takdir ediyorum. Ona göre hareket edeceğim.» «Bütün sadakatile size merbut olan Rozaryo do Kaza Berga Tenevvür etmek istiyordum. ö ğ rendim şimdi... Markiz dö Kaza Berga'nın dili ne kadar tath ise lisanı o kadar kabaMabaâı var