26 Temmuz 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

T f 6a«muhıırrirl , : İ : \\ **•*•' • •İDAREHANESh^ • •• j (IBvıınnumiiiııivf' kaı^ısıntia «lairei «ahsosa • : Istanbu! Cumhurivet^f) Posta kutusu: N» 2 4 6 22369 Telefonr 2323e 20472 Idara müdürU 22365. Matbaa ıımıııımımiıumitııımııııııııpııiii Büyük Millet Meclisi Dün Daâıldı mııııııı ıııntıımiHiımımNiıiMnmıımııiınııiHHiımııtnııımııiHiınıııımiimmıııım ııııııııııııı uııiMiııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııı ^ ^ 0 ^ ^ '"»"'««"llllHiiniııllllMllııılllllHHIIlllııııııııııııiHiııiMiııııııııllııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııiMiHHHiıııı Cumhuri PAZAR 26 TEMMUZ Î931 ŞERAtTİ : |TQRİ5YE"|QİW i Seneligi : 1400 Kr. ] 2700Xr.*i |6Aylıgıj" 750 Kr. | 1450 gr..: | 3 Aylıg, { 400 Kr. { 800Xr.*j < NOshası h e r y e r d e 5 Kurnşfar ^ Meclis dün sabahleyin toplandı, bir çok kanun Ist.Bükreş yolundaki ları ve bu meyanda matbuat kanununu da çıkardı hava faciası nasıl oldu? Gene Türk buğdayının Korunması mes'elesi tktisadî hayat millî ve beynelmîlel şekillerinde normal bir vaziyet alabilmek için muhtelif istihaleler geçirecektir, ve geçiriyor. Bu istihaleleri umumî kaidelerinin bütün esasları göz önünde bulunarak Mra ile ve harfiyen takip etmeğe imkân bulunamamakta ve dünya memleket ve milletlerini sarsan arizaların bir kısmı da bundan ileri gelmektedir. Pahahlığın buhran olması bundan olduğu gibi ucuzluğun buhran olması da gene bundandır. Biri müstehliki tazyik ediyor, diğeri müstahsili şa şırtıyor. Tıpkı gayri müstakar pa • raların kıymetlerindeki temevvüç gibi. Paranın düşmesi zarar ve çıkması zarardır. Zararsız para yalnız tnüstakar paradır. Türkiye hesabına belli başlı millî iktisat esası olan çiftçiliğin geçirdiği buhran son senelerde ziraî mahsulât kıymetlerine iriz olan fazla düşüklüktür. Ziraî buhran, bilhptsa buğday buhranıdır. Bütün dünyada bütün dünya ihtiyacından fazla buğday istihsal ediliyor. Binaenaleyh bütün dünyada buğday fiatları dü şüktür. O kadar ki eğer müessir güm• îl liîmjayemiv •i c ntmuuı Ksnya buğ Son içtima nasıl geçti? Dün kabul edilen yeni matbuat kanununun muhteviyatı çok ağırdır Yeni matbuat kanununa yalnız Giresun meb'usu Hakkı Tarık Bey muhalif rey verdi vfâ kabul etmedi Ankara 25 (Telefonla) Millet Meclisi bugün» fevkalâde içtima devresinin son celsesini aktetti. Riya set mevkiinde Trabzon meb'usu Hasan Bey vardı. Celse sabahleyin saat 10 da açıldı. Türkiye Çekoslovakya uzlaşma muahedesînin müzake • resine başlanaaktı. Hariciye Vekili içtimada hazır olmadığı için muahedenin müzakeresi, Veküin bulun duğu baska bir celseye tehir edildi. İlk ve orta tedrisat muallimlerine dair kanunun kabulünden sonra mathakkında mütaleamı söylemek isterim. Her ihtimale karşı evvelce dermeyan edilen mütaleat; bu mevzu üzerinde söz söylemek hususunda fi.zla bir sey bırakmamıştır. Yalnız böyle vatanî mes'elelerde bir iki müstakii meb'us'un dabr ekseriyetle beraber olduklarını kürsüden vatandaslara ilân etmeği vazife bilirim. Ihya B.in idaresindeki tayyare bir dağa çarparak 6 râkibile yandı Faciaya kurban giden güzide Türk tayyaredsi thya Bey Sidna sirketinin Istanbul • Bükrea seferini yapan tayyarecilerinden birisinin Bulgaristan arazisi üzerinde Karlobat mıntakasından Kabahat kendilerinindir geçerken benzin deposunun iştiDün bu feci kaza hakkında çu Diyorum ki kanun lâyihasında ba ali yüzünden yandığını ve altı kimütemmim malumatı aldık: zı cihetleii tahdit eden bir sey varşiden ibaret rakiplerinin kâmilen Tayyare pilot Ihya Beyin ida sa; geniş manasmda cumhuriyet telef olduklarını dünkü nüsha resinde olduğu halde Fransız temefhumile biraz tezat teskil edi mızda yazmıştık. (Mabadi 4 üncü sahifede) yorsa bunun mes'uliyeti bugünkü münakkit gazetelere aittir. Bu ga zetelerin böyle neşriyatı olmasay dı hükumet te böyle bir kanun teklif etmezdi. Ali Kemal'in halefi!.. Eskişehir'de hazırlarıan hiyaneti Gazi Hz. Mecliste nasıl izah etmblerdi? daylanmız, hatta Bursa Vilâyeti ovalarımızın mahsulâtı ta Amerika'dan gelecek buğdaylarla rekabet edpmiyecek. Bu sene fazla olarak Memlekette feyiz ve bereket ve binaenaleyh fazla buğday istihsali de vardır. Bizim maliyet fiatlarımız buğdaylarımızı dünya piyasasına rekabetle ihraç edebilmekliğimize tnüsait değildir. Doğrusu istenilirse biz şimdiye ka dar buğday noktai nazarından helimenîn bütün manasile ihracatçı bir memleket te olmuş değilizdir. Hububat itibarile belki daha ziyade arpa ihraç ediyorduk. Buğday ihracatımız binnisbe mahdut idi. Hatta buğday ithali mecburiyetindp bulunduğumuz seneler henüz tarih sayılmıyacak kadar yenidir. S karuşlak matbuat! Göiüşüme göre bu münakkit gazetelerin bir tek hedefi vardır: Sürüm için heyecan uyandırmağa çabuatın bugünkü manzarası hakkmdâ bir çok sözler söylendi. Bugüıçde hşmak. Kendilerinin sebebiyet vero günku heyecanın ifadesi olmak ü dikleri bu kanundan vebali vatani ve zere bu kanun geldi. Geçen celsede vebali millî tamamen onlara aittir. (Mabadi 4 üncü sahifede) yoktum. Bu sefer serbestii matbuat Yeni kanunu kabul etmiyen yeg&ne meb'us: Hakkı Tarik B. (Giresun) Yeni kanun münasebetile makul tekliflerde bulunan iki Zonguldak meb'usu Celâl Sahir B. Halil B. buat kanununun müzakeresine geçildi. Sırrı Bey kürsüde Müstakii İzmit meb'usu Sırrı Bey Ismet Pş.dün Mecliste mühim bir nutuk söyledi »4»»^*» hükumetin fikrini izah etmîştîr Başvekil Pş. matbuat kanunu için Dün ALl KEMAL vardı, Gazi Hz. diyorlar ki: [Çerkes Ethem ve Tevfik Kütahya ve havalisinde kendi tabirlerince bir hükumet, fakat hakikatte bir derebeylik teşkiline yeltendiler. Bu derebeyliğini Afyonkarahisan'na, ts parta'ya, ve belki Konya'ya, Eski şehr'e kadar bir taraftan teşmile teşebbüs etmekle beraber memleketin aksamı sairesinden dahi kuvvetler teşkili ile daha ziyade tevessü ve taazzuv etmek ve binnetice Türkiye j B. M. Meclisini iskat ederek yerine heyeti umumiyeye hâkim bir hükumet vücude getinrîc!ı ir,'.;ml.;.îc; Jir. Cümlemizce malum bir hakikat var idi ki o da Ethem ve Tevfik kendilerine raptedebildikleri bazı kimselerle memleket içinde daitnî bir lllllllinillllllllilllllHIIHIIIl IIHIIII Bu sene mahsulün fazlahğı da Ankara 25 (A.A.) B. M. Mecmunzam olarak dahilde buğdaym dalisinde yeni matbuat kanununun müha ziyade düşmesi ihtimali pek çok zakeresinde memleketin umumî siendişelere kapı açmalı idi. Ve bu enyasetine dokunacak neşriyattan dodişelerle harekete gelerek Türk buğlayı îcra Vekilleri Heyeti kararile Yeni kanun münase Dün Mecliste yeni dayının halinî ve atisini temin etrnek gazete veya risalelerin muvakkaten betile garip bazı be matbuat kanunugayreti çok ciddî bir iş telâkki oluntatili hakkındaki madde münasebetile Başvekil İsmet Pş. Hz. söz alamağa değerdi. Köyliinün para et yanatta bulunan Be nun mudafüiğv'l sim Atalay B. yapan Vasfi Raait rak şu beyanatta bulunmuştur: miyen mahsulü önünde yese düşme(Aksaray) {Ş. Karahisar) mesi lâzımdır. Köylü mal para etmi< Memleketin umumî siyasfâne dokunacak neşriyattan dolayı hüyir diye ziraatini kısaltırsa felâketilk olarak söz' aldı: kumete verilen salâhiyetin tatbikın< Geçen celselerde, dedi, matlerin en büyüğü ile asıl o zaman IIIIIIHIIIIIIllllllllllllllllimilllllllllllliMlllllllll'IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlilllllllllllMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIllMIIIIIIIIIMIIIIIIPIIIIIIIIIinilll karşılaşmış oluruz. Çünkü az ekilişe Hepsini birden yapamazsak bilâbik olunsa gerek dahilî istihlf.kte şu bu ârıza da inzimam ederek hare tevessü ve tekemmül ettir ekmek fiatının artması, gerek harice hariçten buğday getirmeğe mecbur mek üzere muayyen bir plân dahiolabiliriz. Bu memleketin kambiyosu satışın prime tâbi tutulması dahil linde velevki kısmen olarak bir u^, piyasalarda buğday fiatını keniili • bu nevi ithalâta dayanabilmek bu cundan yapmağa başhyamaz mıyız?. ğinden ve derhal yükseltir. Nihayet susunda çok zorluk çeker. O zaman ayni tedbirlerin başka türlü bir tatBulgaristan'da yalnız buğday deumumî hayat baştan başa hercü ğil, buğdayla beraber mısır, yulaf, merç olur. • bik şekli olan Bulgar sistemini arzettik. Bu bahîsteki Bulgar kanunuçavdar, arpa ve kuşyemi gibi bütün. tşte buğday fiatlanm müstabsi nun önümüzdekî senede nasıl tatbik hububat tiplere tefrık olunarak «statılin az çok yüzünü güldürecek bhr olunacağına ait olarak geçen gün bu dardize edilmişmiş. Bunu bizde dahı hadde tutmak için tedbirler aJın sütunlarda kâfi malumat vermiş clyapmak için teşebbüs almak müm ması hesabına günlerdenberi ya?aduğumuz gibi bugün de geçen ene küıı değil midir ? geldiğimiz yazıların sırrı, hikmeti bu zarfmda tatbik edilmiş olan asıl kaNîbayet Türk buğdaylarınm ahşaçık bakikatlerdir. Ve bu işte biz nun hakkında telhis edilmiş malu verişinde müteamil esaslar yok mn"' yalnız değiliz. Dünyanm hemen ber matı bu nüshamıza dercediyoruz. dur? Bu sene hatta bu esaslara dikmemleketi böyle bir buğday mes'eBulgaristan'da inhisar konulmamıs kat ederek iş görmek îmkânı olmaz lesîle meşgul olmuştur, ve hâlâ da olmamakla beraber hemen bütün mı? olmakta devam ediyor. mahsul, ve yalnız buğday değil, büOlmaz mı hiç, olmaz olur mu? Bizim ileri sürdüğümüz tedbir tün hububat resmî bir teşekkül taElverir ki önümüzdeki mes'elenin elere bazı ciddî arkadaşların <Ia akıl rafından satın ahnarak dahilî ıstihhemmiyetini takdir ederek esbabına erdirmekte zorluk çektiklerini gö lâke biraz fazlaya verilmeğe mvkateşebbüs etmiş olalıın. rüyoruz. O tedbirler onların hoşuna bil ihracatın teşvikine imkân buluZaten adamakıllı bir kavrayışla gitmiyorsa muvafık olanlarını kennuyor. . . . iktisadr bir devlet Ve iktisadî bir mildileri söylesinler. Sadlece itiraz edelet olmak yoluna dökülmeğe mec rek ekmek fiatının iki üç kuruş artBulgaristan'da bu işe geçen sene buruz. Bunsuz her hangî bir derebaşlandı, bu sene .de devam edilmek ması bazı değirrnencüerle fırıncılacesinde her han:n bir muvaffakiyete nn işine yarar, ihracat primi ise üzere kanun temdit edildiğine nazaermekliğimize ihtimal bulunmadığıran orada tecrübeye muvaffak ol yalnız tüccarı zengîn eder gibi ârninı artık hepimizin kabul ve ta»dik muş nazarile bakabiliriz. Bulgarisyane ve avampesendane sözlerin ieylemekliğimiz zaruridir. tan'da yapılan bir işi biz neden yalimle alâkaları yoktur. Imkânı bulunup ta ciddiyetle tatpamıyacakmışız, bunu anlamıyoruz. Bugün ARİF ORUÇ.. anarşinin idamesine taraftar bulanuyorlardı. Bu adamlar demişlerdir ki bizim için hayatımız, haysiyetimiz, bizim menafiimiz bu milletin, bu vatanın hayat ve menafiinden yüksektir. Biz Iran'da da, Turan'da da kendimize yaşıyacak bir yer buluruz. Bunun için tevessül ettikleri taraı hareketleri şunlardır: Evvelâ Bolşevikleri iğfal etmek, komünist renk ve şeklü kisvesinde görünmek, Bolşevikleri aldatmak, Bolşeviklere DU memleket için bir feveran, derbal bir inkılâp, bir ihtilâl yapmak intkâm olduğu kanaatini verdirmek istediler. Bunun içindir ki gönderdikleri memuru mahsuslarîa burada b»r beLutfen Sayfeyi çevirlniz llllllllMIIIIIINI1lllllllllllllllllllllinil[lllllllllllllimil!IIMUHIIinil!MIMllllHlllllll!HIIHIIIIMIII!IIFIIIMMIIIIIIIIl Aksaray'da bulunan tarihî mezar kapağı '•" . . YUNUS NADI . Aksaray'da Bodurum ca da ne düşündiikterimizi Büyük Mec misinin yanınarsada lise arzetmek isterim. Bir memleke daki Roma'lılar dev tin umumî siyasetine dokunacak mevzular muhtelif ahval ve şerait rîne ait bir mealtında tahmin olunmıyacak, sayılzarkapağı bu mıyacâk kadar çok olabilir. Sîmdi lunmuş, Müze * ben vehleten akla gelebilecek daiye nakledilmis ' mî mahiyeti haiz görülen mevzulara tir. Bu mezar temas etmek isterim. Bunlardan birincisi, h«*r memleket kapağımn ta ., rihî kıymeti haiçin rejimin müdafaası başlıca bir vazife olacaktır. Cumhuriyerin mü iz oldujsu te dafaası için kanunîar miimkün ol min edilmek duğu kadar tarif ve tafsil olunan tedir. Müze i ahvalde bir çok müeyyedeler koy muşlardır. Fakat propaganda henr.z daresi mezarı da aramış ise de bulamamıştır. Bu kapak bir kaç güne kadar halka gösterilecektir. iMabadi 3 üncü sahifede) 4 Basvekü ismet.P.s. Meclism. son.celSBSinde matbuat hakkındaki noktai nazanap.ni teşrih eden