17 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

ı 17 Hazîran 1931 Cumhurîyet SONTELGRAFLARİ Muamele ve müsakkafat vergileri SEYAHAT IHEM NALINA I MIHINA eşte hürriyet meydanı tNTÎBALARl an inmiş bir Macar bayrağı, ve Bir tramvay âlemi! Idam firarisi Sabri'yi gizliyen bir kadın tevkif edildi önünde matemle iğilen bir millet! 10 bin lira cirosu olan esnaf vergiden muaf Ankara 16 (Telefonla) Biitçc Encümeni yarın sabahtan itibaren sayım vergisi lâyihastnın müzakc • resine başlıyacaktır. Encümen muamele vergisinin tetkîkini bitirmiş ve kanuna yepyeni bir şekil vermiştir. 15 beygir kılvvetinde makine kullananlara kadar vergi muafiyeti veren fıkra kaldı • rılmış ve senede 10 bîn liraya ka dar muamele yapan müesseseler vergiden istisna edilmiş ve mevadı iptidaiye ücretinîn kâmilen tenzili kabul olunmıyarak mevadı iptidaiye ücretleri için vasatî olarak yüzde 20 tenzilât kabul edilmiştir. Sanayî erbabı bu sekilden memnujı değildirler. Çiinkü en ufak esnaf bile senede 10 bin liradan fazla ciro yapmaktadır. Bu fıkra küçük müesseseleri himaye edebilecek mabiyette değildir. Sanayi işlerile meşgul meb'uslar bu hususta Meclis heyeti umumiyesinde îzah edecekleri tezleri ihzarla meşguldürler. Encümen; harice ihraç olunan malların muamele vergisinden istisnası esasını kabul ettiğinde» fabrî kalar tarafından tüccara satılan mallar ihraç olunduğu takdirde alınan muamele vergisinin tekrar «ahiple rine iade»i es*«larını kabul etmiştir. Evvelce değirmenler muamele vergisinden istisna edildiği halde Encümen bunları da vergiye tâbi tutmustur. Yeni şekle göre meselâ 50 bin liralık muamele yapan müessesele • rin vergisinden; muaf olan 10 bin Hrahk kısmile mevadı iptidaiye üc reti için ayrılan % 2 0 tenzilât çıkarılacak ve mütebaki aksam için vergi ahnacaktır. Müsakkafat vergisi, binanın safi ira dının % 12 si nisbetinde alınacak Müsakkafat vergisi Müsakkafat vergisinin aldığı » n şekil şöyledir: Türkiye dahilinde her nevi binalar, ister ikamete, ister her hangi bir sekilde istimale tahsis edilmiş ol sun; bu kanun ahkâmı dairesinde bina vergisine tâbidir. Istisnalar: 1 Devlet, mülhak ve hususî bütçelerle idare edilen teşekküllere ait olup irat getirmiyecek bir cihete tahsis edilen binalar. 2 Ecnebi devletlere ait sefaret ve konsolosluk binalar» ve müste • Denizdeki müthiş facianın^tafsilâtı Facia bir dakika zarfında olmuş, kadın, erkek 380 kişi boğulmuştur Paris 15 (A.A.) Saint Phübert vapurunun uğradığı kazadan kur tularak hayatta kalanlardan Berty, JMatin gazetesi muhabirine felâketi şöyle anlatmıştır: , Saat 18/30 idi. Gemi, Loir haricine doğru ilerliyordu. Son derece şiddetli bir fırtma esiyordu, hemen hemen bütün yolcular rüzgârdan korunmak için geminin sancak tara • fma hücum ettiler. Gemi birdenbire yolcuların sıkletine dayanamıya rak yan yattı, bu esnada gayet büyük bir dalga da gemiyi tersine çeviriverdi. Gemi, omurgası havada olduğu halde bir dakika içinde denizin dibine indi.. Geminin bir tarafına yapışmış kalmış olan Berty, arkadaslarından bir kaçının sandala binerek kacıp kurtulmağa çalıştıklarını görmüs ve hemen sandahn yanina kadar giderek sandala girmeğe muvaffak olmuştur. Ancak sandal bir iki defa kapaklanmış olduğundan arkadaş • larından ikisi denize düşerek bo • ğulmuştur. Berty, kadın, çocuk bir takım yol tzmir 16 (Hu. Mu.) Dün tevkif edildiğîni bildirdiğim idam fi rarîsî yüzbaşı Sabri'nin isticvabına devam edilmektedir. İsticvap biter bitmez yeniden muhakemesi icra e' dilecektir. Bu esrarengiz iddiadan haberi olduğu iddiasile (Işıklar) köyünden milâtı (mütekabiliyet şartile). Ayşe isminde bir kadın nezaret al 3 Münhasiran filî hîzmetlerin tına alınmıştır. Zabıta bu kadınm ifasına mahsus ve umuma açık ibaı idam firarisi Sabri'yi evinde gizle dethaneler ve müştemilâtı. j diğini, Sabri'nin mahkum ve firari 4 Meccani olmak şartile hastaolduğunu bildiği halde hükumete ne, sanatoryom ve hamamlarla alehaber vermediğini tahmin etmektelitlâk eytamhane ve Darülâcezeler. dir. Ayşe yarın îzmir'e getirilerek 5 Umumi maarif ve menafii isticvap olunacaktır. umumiyeye hâdim cemiyetlere ait binalar (kazanc temini gayesi ol mamak şartile). 6 Zürraın zahire ambar ve depoları, samanlık, ahır, arabalık, ve sairesi, kurutma mahalleri, işçi ve bekçi mahalleri. Sahiplerinin ikametine mahsus Ankara 16 (Telefonla) He olup senevî iradı 25 liradan aşağı yeti Vekile harice murahhas olarak olan evler. Iradı 60 liraya kadar ogönderilecek zevatın yevmiyelerini lan bu kabil binalarm iratlarının 25 şu suretle tesbit etmiştir: lirası vergiden muaftır. Bu binala Meclis Reisi, Başvekil, vekiller ve rın taaddüdü halinde muafiyetten meb'uslar dahil olduğu halde bareyalnız bir bina istifade eder. Zür min 1, 2, 3 üncü dereclerinden maaş raa ait binaların bir kısmı ikamete, alanlardan murahhas olarak gide bir kısmı da 6 ıncı fıkrada muharcek memurlara yevmiye 5 İngiliz lirer maksatlara tahsis edilmiş oldurası, bu zevattan müşavir olarak gigu halde vergi yalnız ikamete mahdeceklere 4 Ingiliz lirası, baremin sus olandan alınır. 4, 5, 6 ıncı derecelerinden maaş alanDevlet veya mahalli idarelerce lara 3 buçuk, baremin 7 inci dere • veya menafii umumiye için vücude cesinden 19 uncu derecesine kadar getirilen bilumum su bentleri, ka maaş alanlara 3 Ingiliz lirası veri nallar, cetveller, bataklıkları ku lecektir. rutma veya kurak yerleri su lama tesisatı. Yangın, feyezan, zelzele, has tahklar veya içtimalar, umumi sergiler ve asire dolayısile inşa edilen Ankara 16 (Telefonla) Dahimuvakkat mahiyetteki binalar ihtiliye Vekili Şükrü Kaya B. muta yacın devamı müddetince vergiden savver Istanbul seyahatini tehir et muaftır. miştir. Vekil B. fırsat bulursa bu Bu kanunun neşrinden sonra ya hafta sonlarında tstanbul'a giderek pılacak binalar malî seneden itibahususi işleri için bir hafta kadar ren 3 sene vergiden muaftır. Bu mukalacaktır. afiyet müddeti muhacirine mahsus inşaatta 5, aşiretlerîn iskânına ait inşaatta 10 senedir. Ankara 16 (Telefonla) Yeni Verginin nisbeti, bulunan safi ikazanç vergisi lâyihasında doktorradınm % 1 2 sidir. Bina vergisi tahlara dair konulan kayıtların tadilirir usulile irat üzerine müessestir. ni temenni etmek üzere buraya geBu suretle bulunacak irat derece len heyet Bütçe Encümeni azasın sinden binanın itfa ve idame mas dan bazılarile görüşerek noktai narafları mukabili olarak yüzde 20 si zarlarını izah etmiştir. tenzil edildikten sonra bakiyesi safi irat addedilerek vergiye matrah it İzmir 16 (Hu. Mu.) Vali Ka tihaz olunur. zım Pş. Ankara'ya hareketini bir Bir binanın iradını tahmin için hafta tehir etmiştir. kâfi vesaik ve karineler bulunroadığı takdirde hakiki kıymeti takdir edilerek bunun yüzde 10 u vergi olarak alınır. Izmir 16 (A.A.) İzmir'de bi rinci Kordon'da rekzedilmek üzere M. Kanonika tarafından Roma'da yapılmakta olan Gazi Hz. nin heykelini tetkik için teşekkül eden heyet cumartesi günü İtalya'ya S'^e * cektir. Perşembe günü Istanbul'dan gelecek olan heykeltraşlarımızdan Ihsan Bey de bu heyete iltihak edecektir. Peşte'de Hurrıyet meudai Harice gidecekler Heyeti Vekile murahhas ücretini tesbit etti Dahiliye Vekili İstanbul'a ne zaman gelecek ? Doklorlar heyeti Ankara'da Izmir Valisi Gazi Hz. nin Izmir heykelleri Budapeşte'de etrafı muhteşem ] onlara ait bulunan bir çok araziyi Romanya, Yugoslâvya, Çekosloborsa sarayı, muazzam banka bivakya ve hatta Avusturya'ya vernaları ve büyük ticarethanelerle mişler, eski büyük Macaristan'ı muhat güzel bir meydan vardır: kendi keyiflerine göre taksim etHürriyet meydanı. Hürriyet ve mişlerdir. Kuvvet ve silâhların istiklâl âşığı Macar'lar burayı adan tecrit edilmiş olan Macar'lar deta daimî ve millî bîr matem buna protesto ile iktifa ettiler ve yeri haline sokmuşlar. Meyda haklarından emin insanlara has nin, daha doğrusu bu muntazam bir vekarla hak ve hakikatin güparkın en mutena bir yerinde nün birinde anlaşılacağına iman yüksek bir direğin üzerine yarı etmiş görünüyorlar. çekilmiş bir Macar bayrağı dalİşte zorla ellerinden alınan vagalanır. Kuvvetli pro jektörler bu tan parçalarının, cebirle ayrılan bayrağı geceleri de tenvir eder. millettaşlarmın ana vatana ka Parlak kıhçlı, beyaz eldivenli, vuştuğu gün Budapeşte'nin Hürbüyük üniformah bir polis bu riyet meydanında yarı direkte bayrağın altında gece ve gündüz sallanan Macar bayrağı yükselenöbet bekler. Meydandan ge cek ve hakikî hürriyet ve istiklâl çenler gece ve gündüz kemali havasile dalgalanacaktır. hürmet ve muhabbetle bu bay * ** rağı selâmlarlar. Genç ve ihtiyar, Tuna'nın güzel sahillerini süskadın ve erkek bütün Macar'lar liyen otellerden birinin tarasa için bu selâm, bu hürmet sanki sında bir kac Macar dostumuzla bir ibadettir. oturuyorduk. Gözlerim Macar SaBeli bükük bir ihtiyarm nemli rayi Kralisi, şatolar ve güzel bigözlerini yukarıya kaldırarak nalarla süslenmiş okn «Buda» titrek elile torununa bu bayrağı nin yeşil sırtlarına dalmıştı. Söygösterdiğini, Macar kalbinin haslenen sözleri adeta dinlemiyor ret ve acılarını anlattığını duyar dum. Dünyanın en güzel ve şirin ve genç mekteplilerin kasketleri manzaralarından biri karşısında elinde bayrağ* bakarken göğüskendimi unutmuştum. Arkadaşlerinin kabardığını, gözlerinin larımdan biri hafifçe omuzuma bulandığını farkedersiniz. Millî vurdu: mateme, millî vahdete hürmeti « Bakınız, dedi, şu karşıdaki unutanlar derhal nöbetçi polisin en yüksek noktayı görüyor mu ihtarma maruz kalırlar. Acele sunuz? İşte o tepenin tarihî bir veya dalğınhkla şapkalarını çı kıymeti vardır. Türk orduları karmıyanları polis hemen millî toplarını oraya yerleştirmişler ve vazifenin ifasına davet eder. Peşte'yi oradan döğerek zaptetHaksızlığa, zulme duçar ol mişler!.. » muş olan Macar'lar; bu suretle Tarihin kanlı ve karışık deviracılarını unutmadıklannı ve ulerine ait olan bu hatıra müsahanutamıyacaklarını kendi kendi beyi hali hazıra getirmekte ge lerine ve ecnebilere gösterirler, cikmedi. hatırlatırlar. Ayni hürmet ve ibaUmumî harbin neticelerine geldeti mechul askerin mezarında miştik. da görürsünüz. Bu muhteşem aMacar dostumuzun fikrine göre bideyi selâmlamadan geçen bir uzun müddet yekdiğerile dövüşMacar yoktur. Çok vatanperver tükten sonra her biri kendi kö ve an'anelerine sadık olan bu mil şesine çekilmiş iki kardeş millet letin bütün bu gürültüsüz teza olan Türk'ler ve Macar'lar umuhürleri hiç bir ecnebinin gözünmî harpten ayni nisbette ağır den kaçmaz. şarth birer muahede ile çıkmış Filhakika umumi harpten evvel lardır: Trianon Sevres.. 325,411 murabba kilometre araziye ve 20386,487 nüfusa malik bulunan Macaristan bugün ancak 92,916 murabba kilometrelik bir arazide yaşıyan 8,522,230 kişi den ibaret küçük bir memleket olmuş, yani toprağından ve ahalisinden takriben üçte ikisini kaybetmiştir. Trianon sulh muahedesini hazırlıyan diplomatlar tamamen Macar'larla meskun ve bilâşüphe Türkier kendilerine uzatılan paçavrayı Büyük Gazi'nin sar sılmaz iradesile yırttılar. Fakat Trianon elyevm bâkidir. Gazi'mizden bahsederken Macar dostumuzun sesinde ateşli bir ahenk ve gözlerinde derin bir hürmet hissediliyordu; çok müteessirdL Her ferdinin kalbinde böyle bir ateş yanan bir miUet kendini elbet esaretten kurtaracaktır. Yeniyol'un güzelleri, Mavi mavi gözleri, Oğlan kıza bakarken Kaybetti öküzleri'. O, eski saz şairleri gibi hem çahyor, hem söylüyordu. ö n sıradaki ikî genç kız fıkır fıkır gülüyor, erkekler alay ediyordu. Sazının bir ucuna kırraızı beyaz bir kordela bağlamış, bastonunu sol koluna takmış, mütemadiyen çalıyor ve söylüyordu Oğlan kıza bakarken Kaybetti öküzleri! Beytine gelince genç hanımların biri, dayanamadı, bastı kahkahayi! Hakikaten, gözler le ökür» ler enfes bir kafiye idi. Biletçi, kontrol memuru, arasıra, arkasına dönüp bakan vatman, ka dın, erkek bütün tramvay halkı Karaköy'den Beyazıt'a kadar bu !âz uşağı taklidi yapan sazendeyi dîn • lediler. Bizim tramvay, bir düğün arabası gibi, saz ve söz içinde yokuşları tırmanıyordu. Boğaziçi ve Ada vapurlarında, gramofon veya saz dinle diğim çoktu ama çalgılı tramvayı îih defa görüyordum. Sazendemiz, tramvay, Sultanahmed'e gelirken sapkasını çıkardı ve parsa toplamağa basladı. Hem de tramvayın biletçisi ve kontrol memuru gibi hîc bir yolcuyu kaçırmıyordu. Ayni tramvayda, sonbaharda Rusya'ya giden meşhur boks bilmiyen boksörler kafilesinin reisi Muh$in B. vardı. Çalgıcı sapkasını ona uzatınca, Muhsin B.: Paso, dedi! Çalgıcı hiç istîfini bozmadi; ya man bir hazırcevaplıkla: Vallahi falso değil beyim! Cevabını verdi. Yanımda oturan meşhur koşucu Besim: Ufakhğım yok! Dedi. Pişkin adammış; ona da cevap yetiştirdî: Hacıbey, ufaklık yoksa kâğıt para ada alirız. Kâğıt para yoksa, sapka, yelek, şemsiye, ceket te alı • rız, yarın da Bitpazarı'nda satariz! Sıra bana gelince, çeyreği, memnuniyetle, şapkasının içine attım. Çünkü, bu âçıkgöz tramvay şarkıcısı, bana, bugünkü mevzuumu lutfetmisti. Hay. Allah razı olsun a dam, senden! Bu kadar uçuza mevzu bulunur mu hiç? Donanmamız Eylulde Ingiliz donanmasına iadei ziyaret edecek Başta Yavuz zırhhsı olduğu halde donanmamırm eylul nihayetlerinde Malta'ya giderek İngiliz donanmasına iadeî ziyaret etmesi mukarrerdir. İtalya'ya siparis ettiğimiz Kocatepe ve Adatepe torpitoları 30 haziranda İstanbul'da buluna • cak ve tesellüm muamelesi yapılacaktır. Sahillerin muhafa zası için sipariş edilen iki ge minin sür'at tecrübeleri muva fık netice vermediğinden bunların teslim alınmaması ihtimali vardır. cuların suların üzerinde dalgalann keyfine göre şuraya buraya sürük lenmekte olduklarını görmüş ve bunların fırtınanm gürültüsünü bastı racak derecede müthiş ve tüyleri ürpertici bir sesle haykırmakta ol duklarını işitmîştir. Saint Nazaire'de bu gemi yolcularından 300 kadar kişinin öldüğü tahmin olunuyor. Havas Ajansı muhabiri üçüncüsüne, kurtulduğundan ailesinin haberdar edilmesini isteyip istemediğini sorduğu zaman şöyle demiştir: cNe zahmet! Karım, annem, kı zım, denizin dibindedîrler.» 380 kişi boğuldu.. Paris 15 Saint Philbert vapu • runda ekserisi amele ve küçük memur olmak üzere 467 kişi bulu • nuyordu. Bunlar pazar olmak mü nasebetile Noirmoutier adasına bir gezinti yapmakta idiler. Saint Philbert 189 tonluk küçük bir vapurdu. Deniz o kadar dalgalı idi ki ölen kadınlann cesedi çıplak olarak bu • lunmuştur. Bu facia 1912 senesinde bir buz kütlesine çarparak batan Titanik vapuru kazasına teşbih olunabilir. ölenlerin miktarı 380 kişi tahmin olunuyor. Nantes 16 (A.A). Denizden çıkarılan 79 naşin teşhir edileceği Doklar sarayının demir parmak • Iıkları önünde sabahleyin saat dokuzdan itibaren büyük bir kala balık toplanmağa başlanmıştır. Kadınlar hıçkıra hıçkıra ağlamakta* dır. Gayretli bir genç kız bayılmak derecesine gelmiş olan annesmi te» selli etmektedh. Avukatlar toplanamadı (Bırıncı sahtfeden mabit) SÜLEYMAN NAMIK Yeni bir kooperatif Manisa 15 Marmara nahîye sinde yeniden teskil edilen kooperatifin küşat resmi merasimle yapıldı. Bir açıkgözlük! Manisa 15 Belediyenin kah • veye 3 kuruş narh koyması üzerine grev yapan kahveciler işi başka bir şekle uydurdular. Kahveye 3, bir bardak suya 1, garsona da 1 ol mak üzere bir fincan kahveyi 5 kuruşa satıyorlar. Yani kahve belediyenin narhı veçhile 3 kuruşa, fakat parasının ödenmemesi itibarile 5 kuruşadır. Kurtulanlar Paris 15 (A.A.) Havas Ajan sının bir muhabiri Saînt Philbert felâketinden kurtulup berhayat kalan 3 kişi ile görüşmüştür. Bunlardan birincisi şöyle demis tir: ^ Gayet iyi bir yüzgeçim. Denize daldım. Gemi tamamen kapaklan dığı zaman kalçama bir kaç darbe indiğini hissettim. Nihayet suyun yüzüne çıktım. Gemiyi omurgası havada olduğu halde gördüm. Biraz sonra gemi ne var ne yok beraber gö türerek gözden kayboldu. > Ikincisi şöyle demiştir: <»İyi bir yüzgeçim. Karımı, bir saat kolla • rımda tuttum. Nihayet takatim kesildi. Bırakmağa mecbur oldum.» Hafıze Suzan H. gidemedi tzmir 15 Hafize Suzan H. Izmir'den gitmek üzere pasaport istedi. tstintak dairesi izin vermedi. nin dünkü gün için içtimaa davet edilmesi talep olunmuştu. Heyeti umumiyenin daveti bazı kanunî merasime ve bu merasim de bir takım müddetlerin müruruna tâbi olduğundan dün için umumi içtima akti kabil olamamıştır. Baro inzibat meclisi dün top lanarak verilen yüz on imzaiı takrir ile bu hususa dair avukatların tahriren bildirdikleri nok tai nazarlarını tetkik etmiştir. İnzibat meclisi geç vakte ka dar içtimaına devam etmiş ve kat'î bir karar vermemiştir. İnzibat meclisi avukatları çok yakm« dan alâkadar eden bu mes'elenin bir defa da heyeti umumiyede müzakeresini musip bulmuş ve avukatları yakm bir zaman için içtimaa davete karar vermiştir. Mekteplerde imtihan İzmir 16 (A.A.) İlk mekteplerin mezuniyet imtihanları ikmal e dilmiştir. Orta mekteplerde de mezuniyet imtihanlarına başlanmıştır. Bu imtihanlar 15 günde ikmal edi lecektir. Kâzım Pş. Sehrimizde bulunmakta olan Mecli* Reisî Kâzım Pş. yı dün Vali Mu hittin B. ziyaret etmiştir. Kâzım Pş. akşam üzeri dişlerini tedavi ettir dikten sonra şehir dahilinde bir gezinti yapmıştir. İzmir'de devairde yaz tatili tzmir 16 (A.A.) Hükumet dahelerinde yaz münasebetile öğle tatili 3 saat olmuştur.