12 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDiNCi SENE No. 2517 YUNUS NADİ • • * • • • • * * * * * M««ttM»»4»*»« * * * • • İDAREHANESh Uîhunumııumıu kaiMMnda •laim ^Telgraf: İstanbul Cumhuri\et Posta k u t u s u : IV 2 4 6 T C İ e f O n r Tatirir müdürU Idare müdürü 22365. Matbaa 23236 22366 20472 mhuriy SALI 12 MAYIS 1931 ABONE ŞERAİTİ !MODDET::TÖRKİYEİÇİN HAÇİÇ İÇİN : Seneliği ; 1400 Kr. 2700 Kr. j 6 Ayhğı 1 750 Kr. j 1450 Zr.. 1 İ 3 Ayiığı } 400 Kr. { 800 Ir. Nüshası her yerde * 5 Kumştnr = Kongre Yarın, Meclis Öbürgün Toplanıyor Süzan H. mes'elesinin düğümü çözüldü Hafize Suzan H. nihayet dün sabah meydana çıktı! " « l l f • Hafize H. ortada cürüm olmadığmı, İstanbul'a gezmeğe geldiğini söyliyor Evvelki gün Reisi Umumî Gazi Hazretlerinin küşat ettikleri C. H. F. üçüncü büyük kongresi içtima halinde Büyük bir fikir hareketi: Kooperatifçilik cemiyeti Ankara 11 (Başmuharririmiz den) Türk iktisadiyatma sa^lam bir teşkilât verilmek istenildigi zaman kooperatifçiliğin bellibaşlı terael îşlerinden biri olabileceği gö rülmiiştür. Bîlhassa Reisicumhur Gazi Hz. nin hemen bütiin memleketi kucağına almağa yaklaşan ion tetkik seyahatlerinde dikkat etmis oldukları mühim bir nokta budur. Türk menaleketinde kooperatifçili ğin büyümesi ve genişlemesi Türk iktisadiyatının şekillenmesi, vücut lenmesi için atılacak ilk ehemmi yetli adımdır. îşte şimdi bu fikir etrafında hareket başlıyor. «Cumhuriyet» gazetesi zaten ötedenberi ehemnaiyet verdiği koope • ratifçilik için bundan sonra daha büyük bir ısrar ve ıttırat ile mesgul olmağı zevkli bir vazüe bilmektedir. Biz bu yeni fikir hareketînin memlekette devamh bir akış halini alması için başvurulması f aydalı her tedbirin ele alınmasını düşünürken başta Darülfünunun ona candan bir alâka göstermesi lüzumuna kani olmuş ve bunu mükerreren yazmıştık. Türkiye'de kooperatifçiligı yap mak için ilk azalarını Darülfünunumuzun bütün hocalarının teşkil edeceği bir cemiyet vücude geti'ilirse bunun pek çok faydalan olacağmı muhakkak sayıvorduk. Memleket işlerinin fikrî hare ketlerinde en önde gitmek lâzım gelen Darülfünun müessesemizin bu davetimize icabette gecikmemis olduğunu görmekle bahtiyarız. Da • rülfünun fikri kendine maletmiş ve o yolda teşebbüsler almapa dahi koşmuştur. Fransa'da da aynen böyle olmuştu. Yirmi yirmi beş sene evveJ Fransa'da da kooperatifciliğe ehemmiyet verilmek Iüzumu anlasıldığı zaman bu fikri orada yaymak iiçm ilk teşekkül eden esaslı ve h'v. yük cemiyetin ilk şerefli azalarını Fransa Darülfünunlarının hic istisnasız bütün hocaları teşkil etmisti. Bu sayede bugün Fransa'da koope ratifçilik dev adımlarile ilerliyor. Gerek istihlâkte, gerek istihsalda kooperatifçilik millî iktisatta sermaye terakümünLn en kuvvetli te meli ve en kuvvetli manivelâsıdır. Kooperatifçilik demek, herkes kendi başına iş görmektense elbîr liğile iş görmek demektir. Elbirliğile ç&Iışmamn kuvvetini hepimiz pek iyi ve pek çabuk anlarız. Buradaki elbirliği sahsiyetleri mahvetien bir birlik değildir, bilâkis onları daha ziyade kuvvetlendiren bir birliktir. Misal: Istanbul'da yirmi bin <^okutna tezgâhı var deniliyor. Bunla rm halleri fenadır. Çünkü bu 20 bin tezgâh iki üç bin kişi arasında dağılmıştır, ve bu iki üç bin kişinin her biri kendi başına hareket eder. Ekserisi fakir olan bu san'atkârlar kenîdilerine iptidaî madde veren ve kendilerinden dokuma satın alan adanıların esiridirler. Bu hal ile ve bu gidişle onların periş?nhktan kurtul maları ihtimali de yoktur. Halbuki bu 20 bin tezgâha sahİD iki üç bin kişinin elbirliği ettiklerini düsünelim. Bu elbirliğinin çok büyük bir kuvvet teşkil edeceğini derhal anlarız. îşte bu elbirliği İstanbul do kumacîlan kooperatifini teşkil e der. Bunların kendi aralarından a Fırka encümenlerinde faaliyet Program encümeni titiz bir itina ile çalışıyor • ı «ı m > fı Tasarruf Nasıl yapılıyor? Vekâletler kadroları % 15 tenzil ettiler Ankara 11 (Telefonla) Bütçede yapılacak tasarruf dolayısile memurin maasları ve kadrolan etrafında yanlış ve çok mübalâgah haberler ve rildi. Bu mes'ele etrafında tahkikat yaptım. Heyeti Vekilenin kararı üzerine bütün vekâletler kadro masraflannda yap tıklan yüzde on ve on beş nisbetindeki tenzilâtı bugün Başvekalete bildirdiler. Vekâletlerin 931 muraf bütçeleri bu esas üzerine yapılarak meclise verilecektir. Memurlardan tasarruf mevcut ve müstakbel münhallere kimsenin tayin e dilmemesile temin edilecek, derdesti tasfiye bulunan bazı memurlardan başka hiç kimse vazifesinden çıkanlmıyacak tır. Ankara'daki memurların mesken zammı kesüeceği ve bü tün memurlardan tekaüdiye a* îdatı alınacağı haberleri asıl sızdır. Yalnız bütün müesse sat müstahdemleri gibi memurlardan da kazanç k<*nunu mu cibince ve kanun çıkınca yüz • de beş kazanç vergisi kesile k ce, tir. Programın bütün ihtiyaçlara cevap verecek mahiyette olmasına çalışılıyor Muharrirtmtz Hafize Suzan Hammla Konujnrjcen, {oraaa ağlıyan çocuk) Ucuncu 'buyük kongreyı açan Gczi Hz rçtıpıaa riyaset edeflerken Kongre çarşamba günii, Meclis perşembeye Toplanacak!.. Ankara 11 (Telefonla) Fırka kongresi nizamname encümeni bugün Muğla meb'usu Yunus Nadi Beyin riyasetinde öğleden evvel ve sonra iki içtima yaparak Fırka program projesi ile nizamnameyi tetkike başlamıştır. En • ciimen program ve nizamnameyi kongrenin çarşamba içtimaına yetiştirmek için sürekli mesa' sarfetmektedir. Fırkanın programı 7 senelik uzun ve muhtelif tecrübelerin verdiği kanaatlerin mahsulü olarak çok etrafh ve şümullü bir ihata ile hal ve istikbal için bütün millet ve memleket ihtiyaçlarının veciz ifadesi olacaktır. Bu iti barla encümen çok titiz bir itina ile ihtiyaçlar kadar mana ve ifadeler üzerinde de meşguldür. Büyük reisin işaretlerinden mül hem olan projeler encümenden muazzam ve tekâmül birer eser olarak çıkacaktır. yıracakları bir idare heyeti bir taraftan bütün tezgâhlara lâzım ham maddeyi en ucuz, en iyi tedarik e decek, diğer taraftan tezgâhlardan çıkacak mamulâtı en menfaatli bir surette satacaktır. Ücüncü mühim fayda olarak ta bu elbirliği saye sinde dokumacılık san'atı tekem mül ederek ilerliyecek ve belki vakın bir atide kendi haline göre e hemmiyetli bir ihraç menbaımız biie olacaktır. Kooperatifçiliğin şahsî ve millî bitip tükenmek bilmez faydalarını anlatmak için yalnız bu tek misa linde ısrar etsek belki ciltlerle yazı yazmak lâzım gelir. Mevzu o ka Haftze Suza7i Hamma refaka eden Fazü Bey Hafıze Suzan H CumhurıyeVın obiekttfı Borçlar mes'elesi Mümessiller yarın Ankara'ya gidiyor M. Döklojiyefin Reısı umumi vekıü lsmet P§ dort senelik raporu okurken beyanatı. Programın ana hatlan Programın başında şöyle de niliyor: «Cumhuriyet Halk Fırkasına temel olan ana fikirler inküâ bin başlangıcından bugüne ka dar filiyat ve tatbikatta aşikâr dir.» Bundan sonra millet mevhum • ( Mabeuü 2 inci sahıfeae ) ıııınıımmıııııııımıımıııımumtııııııuıaıı Düyunu Umumiye mes'elesinin bir an evvel halli için Dayinler vekillerine mensup olduklan devletler tarafından azamî salâhiyet verildiği hakkında çıkan ( Mabadı 2 ıncı sahıfede ) Bir haftadanberi Istinbu! ve İzmir gazetelerini isgal eden ve dedikodusu tzmir,den buraya intikal eyliyen Hafize Suzan Ha nım mes'elesinin düğümü dün çözülmüştür. Günlerdenberi zabıta tarafından aramldığı ve bu sebeple zabıtanın da seferder edilme • sine rağmen ele geçirilemedîği söy lenen Hafize Suzan Hanım dün bulunmuştur. Hafize Suzan Hanımla muharrirlerimizden b:ri görüşmüş, bu uzun sergüzeştin hikâyesini bizzat hâdise kahra manının ağzından dinlemiştir. Dün bulunan Hafize Suzan Hanım Polis müdiriyetine getirile rek iki saat kadar isticvap edil • miştir. İzmir zabıtası, İstanbul zabıta sma gönderdiği bir müzekkerede bu hanımın ihzarı için İzmir müddeiumumiliğinden bir ihzar varakası kesildiğini ve bunun İstan • bul müddeiumumiliğine gcnde rildiğini bildirmiştir. Bu iş'ar ü zerine polis, zabıtaca yap.lacak bir şey olmadığını germüş, mes'ele adlî safhaya intikal ettiği için bir memur refakatile Hafize Su(Mabadı 4 uncu sahıfede) 45,000 liraJık ikramiye dün çıktı Kazanan piyanko numaraları . sıraya konmuş bir halde 3 üncü * sahifededir IIIIIIIIIHIIIIIIIIIirillllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIHIIİIIIIIIIIlllllllllliniinillllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIllllllllllllMIMI IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIHIIIIIIIIIIIinillllllllMIIINIIIIIIIIIIlllliniMIMHIIIIIIIIItliniUlinni Cuma günü yapılacak idman şenlikleri için hazırlık ııııiMiıııııınıiMiıınııııııııııııiMiııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı dar büyük ve geniş, onun verebileceği neticeler ise o kadar çok ve canIıdır. Darülfünunumuzun bir kooperaufçilik cemiyeti teşkil ederek önayak olmağı kabul ettiği fikir işte bu fi kirdir. Bu kadar hayırlı bir fikri memlekete yaymak için onu herkese tıpkı alfabe okutur gibi ögretmeğe ihtiyaç vardır. îcap ederse yüz şe kilde bin kere tekrar ederek. tkti sadî Türk istiklâlini temin etmek için üzerinde yürüyeceğimiz »ağlam temellerden biri ve belki birincisî budur. Dün Stadyomâa hazırlık talımlerı yapan hanım kızlarımızdan bır grup YUNUS NADİ Cuma günü sabahliyin Taksim iştirak edecek talebeler stadyoma iştirak etmislerdir. stadyomunda 2 idsıan bayramı şenlikleri vardır. Dün bayrama giderek Selim Sırrı Beyin neza reti altında yapılan tecrâbelere