9 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDiNCi SENE No. 2505 Başmuharrlrl CUMARTESi 9 MAYIS 1931 VUNUS NADİ • : İDAREHANESİ: : PTnnnuuuıuııııu' taı>isindd daıreı aalısasd jpTelgraf: İstanbul Cumhuriyet : Posta kutusu: N» 2 4 6 Başmuharrtr T h i üdü Tahrir müdürü idare müdürü 22365. Matbaa * 22366 23236 20472 m h u riy Kabine Meclis huzurunda Programda iktisadî tedabire büyük yer verilmiştir. Hükumet 931 bütçesini de Meclise tevdi edecektir ABONE ŞERAİTİ {MÛDDET: |TQRKİYE İçiN HABİÇ İÇİM f Seneliği : 1400 Xr. 2700 Kr.' ! 6 Aylığı ( 750Xr.\ • 1450 Kr.; İ 3 Aylığı f 4 0 0 Kr.* 9800 Kr.1 .NUshası her yerde* Ismet Pş. Bugün Meclis Huzuruna Çıkıyor Yanlış hesap Bağdat'tan döner Türk Yunan dostluğu nasıl oldu ? Ankara 8 (Başmuharririmiz den) Avrupa'Iı bir gazeteci meslektaşımızla eski Osmanlı borçları üzerinde konuşuyorduk. Bu borçların Fransız Türk münasebetleri üzerinde iyi tesir yapmıyan muhtelif safhalarını ça buk bir bakışla gözden geçirdik. Nihayet Mösyö Rist'in yaptığı tetkiklere ve verdiği rapora gelmiştik. Avrupa'Iı meslektaşımız bize sordu: Bu sabah Fırka Siz bu raporu gördünüz mü? Biz bu suale: grupu toplanacak Hayır, görmedik. Diye cevap verdik. Saraçoğlu Ankara 8 (Telefonla) İsmet Şükrü Bey bu raporu tab ve neşPş. kabinesi yarın mecliste okuretmek üzere dikkat ve itina ile yacağı programı hazırlamış ve tercüme ettirmekte olduğunu bütçeyi ikmal etmiştir. İsmet Pş. söylüyordu. Sonra kendisi hasta beyannameyi evvelâ bu sabah topoldu ve bilâhare de vekâletten lanacak fırka grupunda okuyacak çekildi. Rapor da öyle kaldı gitti. ve icap ederse umumî esaslar ü Meğer bu raporu bizim Avrupa'Iı zerinde fırka arkadaşlarına tafmeslektaş Avrupa'da görmüs. Çün silât verecektir. M. Meclisi öğlekü M. Rist raporunun bir sure İsmet Pş ve kabine erkumndan mühim bir ktsmt den sonra ikide Kâzım Pş.nın riya tini zaten alacaklılar meclisine kabiliyetine göre tanzimi ve son göreceğimiz ana hatları şu kısımverecekti, ki nitekim vermiştir de. setinde toplanacaktır. Ruzname iktisadî şerait karşısında ağır larla hulâsa etmek kabildir. mevaddına tevfikan ilk söz hükuöyle olunca da raporu merak elığını hissettiren vergilerin ta Büyük kütleyi teşkil eden çiftmete verilecek ve Başvekil İsmet denler onu oradan alıp okumağa dili mukarrerdir. Bilhassa yerli çiye istihsal ve kredi koopera Paşa programını okuyarak yeni imkân bulmuşlardır. Avrupa'Iı mamulât ve müstahsalât hima meclisin itimadını talep edecektir. tifleri, küçük esnafa ihtiyaç nismeslektaşımız: yeye mazhariyeti ile revaçlarımn betinde kredi müesseseleri te Hükumet bugün bütçeyi de mec Ben, diye ilâve etti, M. teminine hâdim bütün tedabirin minine çalışmak bellibaşlı bir lise verecektir. Beyannamenin ittihazı şarttır. Verdiği mesai ve Rist'in raporunu okudum, ve âciz icraat umdesidir. fikrime göre onun da hata etti • kıraati ve itimat reyinin toplan Amele, serbest meslek erbabı, faaliyet esastır. Umumî menfemasını takiben meb'usların inti atleri temin etmek ve milleti ğini gördüm. Bu işte Türk hükuhap mazbataları okunacak, encü sermayedar ve hükumet me sür'atle refaha eriştirmek yolunmetinin, alacaklıların ve şimdiye murları her veçhile himaye kadar tetkikat icra eden mütehas menler intihabatı yapılacaktır. ve terfihleri esbabı ele alınacak , da icap eden büyük işlerle devlet filen alâkadar olacaktır. sısların umumen hata etmekte olProgramın esası tır. (Mdbadi 4 uncu sahifede) dukları bir nokta vardır ki o da Vergi kanunları halkımızın Yeni hükumetin programında şudur: Türk maliyesinin iktidarı derecesine hükmetmek için bunlann hepsi en son Türk bütçesine istinat ediyorlar. Meselâ bu bütçe Mösyö Rist'in raporunu yazdığı sene 222 milyon Türk lirası idi. Mösyö Rist'in de hem hareket başlangıcı, hem muhakeme mesnedi bu rakamdır gibi görünüyor. Bence bu işteki biiyük hata işte İsmet Pş. uzun beyanatta Ankara 8 (Telefonla) İzmir buradadır. meb'usu Halil Beyin Reisicumhur inAvrupa'Iı meslektaş ortaya bulunacak tihabı hakkında Meclisin ilk günü yepyeni bir f ikir atacak bir tavur serdettiği mütalea etrafında meb'usHalk Fırkası kongresi pazar ve vaziyet gösteriyordu. Arkası ların fikrini istimzaca devam ediyogünü saat ikide açılacaktır. Onnasıl gelecek diye daha dikkatli rum. bir azalı üç encümen seçilecekdinlemeğe başladık. Dedi ki: Necip Ali Beyin kanaati tir. Bunlardan birisi, kongreye Türk bütçesini 220 milyon Denizli meb'usu Necip Ali B. kaverilecek fırka programı projesulannda hakikî bir bütçe telâkki naaatlerini şöylece teşrih etti: sini tetkik edecek olan nizamnaetmek hatası haricî borçlar işini « Reisicumhur intihabı miina me encümenidir. Diğeri, bütün ebedî bir çıkmaza daha ziyade sebetile Izmir meb'usu Halil Beyin vilâyetlerden gelen ihtiyaç ve tegömmekten başka bir netice vedün Mecliste vaki olan beyanatı ilk menni lâyihaları üzerinde meşremez. Altı asırlık tahribattan nazarda çok şayani dikkat bir mes'gul olacak lâyiha encümeni, ü sonra şimdiki yeni Türkiye harap ele hissini vermekte ise de mes'eleAnketimize istırak eden meb'uslardan çüncüsü de fırka merkezinin dört nin mahiyeti asla böyle değildir. bir memlekete ve fakir bir mil Vbeydullah B Necip Ali B senelik hesaplarına bakacak helete tevarüs eylemiştir. O az zaHalil B. kürsüde itiraf ettikleri baı olmakla beraber icra kuvveti üsap encümenidir. gibi teşkilâtı esasiye kanununu he manda çok iş görmek ihtiyacı ile zerinde bir murakabe hak ve salâLâyiha encümeninden geçecek nüz bir gün evvel okumağa vakit fevkalâde tedbirler almış olmakhiyetine de maliktir. Bizim demok • (Mabadı 3 uncu sahifede) ta mazur görülebilir, ve bunun ne bulmuştur. Bunun için bizim teskirasimize gelince: Hakimiyet bilâticesi olarak ortaya 222 milyon lâtı esasiyemizin devlet telâkkisini, kaydü şart millete ait olunca (teş luk bir bütçe de çıkmış buluna ve Reisicumhurun Meclis muvace kilâtı esasiye , 39) onun bütün te hesindeki hukukî vaziyetini, tecdidi bilir. Ancak bence hakikî ilim celliyatınm da hâkimiyeti milliyeyi intihap ve fesih mes'elelerî etrafıntemsil eden B. M. Meclisinde olması adamına göre yapılacak tetki daki hukukî farkları tetkik etmeğe kadar tabiî ve mantıkî bir şey ta Ali Sait, Keramettin, Kâkatın esasını her şeyden evvel vakit bulamamıştır. savvur edilemez. Bunun için teşki bu bütçenin normal bir bütçe ozım Pş.lar buraya geldiler Bütün demokrasilerde, hakimi lâtı esasiye kanununun beşinci madlup olmadığı noktası teşkil et yeti milliye esası olmakla beraber Birinci ordu desinde (teşri »alâhiyeti ve icra meli idi. Mösyö Rist dahi böyle demokrasilerin bir çoğunda devlet Müfettişi Ali kudreti B. M. Meclisinde tecelli ve yapmamış, o da 222 milyonu hakuvvetlerinin icra ve teşri diye ikiye Sait, fırka kutemerküz eder) denilmekle devlet kikat gibi alarak işe başlamıştır. ayrıldığı malumdur. Meclisi meb'u mandanların ( Mdbadi 5 ind sahifede ) san teşri' kuvvetinin yegâne men • Eğer bu hakikatse elbet Türkiye dan Kemah'lı borçlarını verebilir neticesi ken ııııınnıııııııınıunıııııııııııııııııııııııiiiıııııiMiıııiiiııııııııııııııifiıııııııııııııiMiıııııııııiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııiııııııııııııııııııııııııııu Kâzım ve KeBelki... Fakat hatta biraz daha ramettin Pa diliğinden gelir. Fakat bu ha ile bu ödeme kabiliyeti ayrı ayrı şalar dünkü aşağıya gelmekte hata yoktur. kikat değildir, bu temel çürük şeylerdir. Yeni Türkiye kendisini ekspresle IstanTürkiye'nin hakikî malî vaziyeti tazyik eden bin bir ihtiyacın ötür. Onun için bence Mösyö Rist bul'a gelmişler nünde fazla fazla vergiler tarhe böyle bulunabilir, ve bu hakikî dahi kendisinden evvel yapılan ve Haydarpaşa vaziyet böyle bulunduktan sonra derek ortaya yüksek bütçeler çıhatalara bir yenisini ilâve et îstasyonunda artık eda kabiliyetinin derece ve mekten başka bir şey yapmamış karmış olabilir. Bu hal memle Kolordu ku Ali Sait Pş. ketin her zaman ve mütemadiyen miktarını anlamak müşkül ol tır. mandanı Şükrü Naili Pş. ve Kolordu maz. Hakikati görmeli ki hayal gösterebileceği hakikî bir kabi Erkânı harbiye heyeti ile îstanbuPAvrupa'Iı meslektaş bu mu üzerine müesses beyhude ihtilâflîyet demek değildir. Nitekim da bulunan fırka kumandanları takaddemeden sonra vaziyeti kenlara mahal kalmasın!.. rafmdan istikbal edilmişlerdir. işte geçen sene 222 milyon olan di gördüğüne göre izah etti: Bugünlük Avrupa'Iı meslekta Kumandan Pş.lar tstanbul'da bir bütçenin bu sene 170 ile 190 ar Türkiye'nin eski borçlarını hafta kadar kalacaklardır. Bu hafta şm dikkate lâyık noktaları bulusında ancak tutunabileceği anlaödemesi, kendisinin ödeme ka zarfında üçüncü kolordu karargâbiliyeti ile mütenasip olmak lâ • şılmaktadır. Bence bu son miktar nan mütalealarını aynen kayt ile hında askerî bir resmi kabul yapıiktifa ediyoruz. dahi doğru değildir. Daha in zım gelen bir muameledir. Bence lacaği haber ahnmıştır. YUNUS NADİ meli, daha inmeli. 150 milyon?» > Türk bütç,esinin mevcut miktarı İ M. Makas dün çok mühim Ismet Pş. bugün Mecliste programmı bir konferans verdi okuyacak ve itimat talep edecek! «Biz komsu ve kardesiz. Artık elemli maziyi büsbütün unutacağız.» M Makas'ın konferansın da bulunanlardan bir grup Ankara'dan avdet eden Atina meb'usu ve maruf muharrir M. Leon Makkas dün saat 17 de Darülfünun konferans salonunda (Şark'ta sulhü müsalemet) un vanlı ve çok mühim bir konferans vermiştir. Konferansta Darülfünun enaini Muammer Raşit, Hukuk fakül(Mabadi 3 üncu sahifede) Amelî Hayat mezunları Cemiyet dün ilk içtimaını yaparak idare heyetini intihap etmiştir Üç meb'usla mülâkat Kongre Necip Ali, Refik Şevket ve Übeydullah Beylerin anketimize cevapları Gazi Hz. bizzat küsat edecekler Dün kongre halinde içtima eden Ameli Hayat mektepleri mezunlart iHmniİHiııııııııııiHiiıııııııııiMiıiHinıuiHiııı'ıııiMiıııııııiHiıiHiıiHiıiMiıııııııiHiıııımiHmımııııııınmııııııımiHHiııiMiHiıımııiMiınmnniTO Yeni teşekkül eden «Amelî hayat mektepleri mezunları cemiyet i» dün öğleden sonra mektep binasında reis Nevzat Beyin riyasetinde umumî bir içtima ak • tetmişlerdir. İçtimaa mektebin eski ve yeni bir çok mezunları iştirak etmişlerdir. Evvelâ heyeti müteşebbiseden Nuri Bey söz alarak cemiyetin gayesinden bahsetmiş ve bu te şekkülün mezunlara maddî ve manevî her türlü ihtiyaçlannı te" min edeceğini söylemiştir. Bundan sonra kız ve erkek bir çok mezunlar bu hususta müta • lealarda bulunmuşlardır. Müteakıben heyeti müteşebbise tarafından hazırlanan ni zamname okunarak maddeler üzerinde müzkerata baslanmıştır. Lutfen Sayfe3n çeviriniz Üç kumandan Dünkü spor faaliyeti: Galatasaray Beykoz'la 2 « 2 y e berabere kaldı! Kobe» Kolefde yapüan atleUzm müsabakasında kazananlardan Vaun atlama birincısı Haydar, 400 metre bırindsi Karaçopvlos t Yazısı dördüncü sahifede