23 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Lumhurıyet ==^= 23 nisan bayramı Bir haftalıkçocuk saltanatının ilkğünü! (.Birinct Sahifeden Mabait) Nihal Hanım Politika müdürü, o nuncu mektepten Tacettin Efendi Akşatn müdürü, onuncu mektepten Güzin Hanım Vakit müdürü, onuncu mektepten Selim ve Orhan Efendi Ier Millîyet müdürü. Himayeietfalin hizmeti Büttin Türkiye'deki Himayeiet fal teşkilâtı bu bir sene içinde 78,568 çocuğa yardım etmişlerdir ki bu miktar, teşkilât olan yerler deki himayeye muhtaç çocuklarm yüzde 20 sidir. Tekmil memlekette ilk tahcil çağında bulunan bir milyon 346,281 çocuktan ancak 478,886 sı mektebe gidebiliyor. Diğerlerinin devam edememesine sebep yoksulluk ve gıdasızlık ve saire gibi maddî imkânsızlıklardır. Himayeietfalin tam yardımı için teşkilâtı bir buçuk milyon çocuğa göre genişletmek lâzımdır. Bu va ziyet karşısmda Himayeietfaün ne kadar ağır vazife altma girdiğini takdir etmek ve ona yardım eylemek lâzımdır. Konferans Bu aksam saat 19 da doktor îhsan Bey İstanbul radyosunda ço cuk hıfzıssıhhası hakkında bir konfer'«s verecektir. 6 devîet talebesi bugün geliyorlar Sehir ve memleket haberleri Balkan haftası I Kubilây abidesi Paket işleri fena! Teberruat listesi Gazetemizin teşebbüsile yapılacak şehit Kubilây abidesi için gönderilen teberruları liste halinde neşre devam ediyo • ruz. Türk inkılâp şehidinin abidesi için dost ecnebiler bile teberrüatta bulunmaktadır. K. L. Eski yekun 40 429 Frankenthal'de kâin Albert ve şürekâsı tabı makineleri fabrikası Fransa'nm yeni teklifi Almanya Avusturya gümrük itilâfınm Avrupa'da ihdas eyledi&i siyasî ve iktisadî yeni vaziyet inkişaf ederek yeni bir şekle giriyor. İngil tere hükumeti mezkur itilâfın Fransa'da uyandırdığı asabiyetin vahim neticeler vermemesi için Cemiyeti Akvam meclisinde hukukî cihetten tetkikini teklif etmiş ve bu teklifini 18 mayısta toplanacak meclisin ruznamesine dercettirmiş idi. Diğer taraftan Almanya, esas itibarile İngiltere'nin teklifine itiraz etmemekle beraber mes'elenin iktisadî mahiyette ve Avrupa birliği projesinin eseri ilhamı olduğunu beyan ederek gümrük itilâfını 15 mayısta toplanacak Avrupa birliği tetkik komisyonunun ruznamesine kaydettirdi. Komisyonda verilecek kararın Cemiyeti Akvam meclisin de cereyan edecek müzakerata mühim tesir yapacağı şüphesizdir. Fakat mezkur içtimaîarın ne gîbi kararlar verilirse verilsin ne Almanya, ne de Avusturya bu kararlan kabul edeceklerine dair bir taahhütte bulunmadıkları gibi FÜmrük ittihadı için başlamış oldukları istih • zarî müzakeratı dahi tatil etme mişlerdir. Yalnız Cemiyeti Akvam meclisi toplamncıya kadar bir emri vaki yapmamağı vadetmişlerdir. Şimdi M. Briand Almanya Avusturya gümrük ittihadı tasavvuruna karşı daha şümullü olarak başka bir proje hazırlamıştır. Bu projenin Romanya, Yugoslâvya, Lehistan ve Çekoslovakya arasında bir gümrük ittihadı tesis edeceği ve Merkezî Avrupa ve Balkan memleketlerinin mahsulü hububatın sarfını temin edeceği gibi bu projelerdeki çiftçilere muntazam surette verilecek kredileri tanzim edeceği tahmin olu • nuyor. Yeni Fransız projesinin Sovyet'Ierin dampingine karşı dahi müessir tedabiri muhtevi olduğu söyleniyor. Hali hazırda bu projeye dair İngiltere ve İtalya dahil olduğu halde alâkadar devletler avzsında müzakerat cereyan ediyor. Bu müzakerata dair Almanya ve Avusturya'ya dahi Tnalumat verilmektedir. Fransa hükumeti bu müzakera • tın mayısın ortalanna kadar neti celenerek Cemiyeti Akvam mecli sine Almanya Avusturya itilâfına karşı hazırlanmış baska bir proje ile çıkmak istiyor. M. Briand'ın projesi hem Aîman'Iarın, hem de Sov yet'lerin aleyhine oldğundan mezkur komisyonda ve mecliste cere yan edecek müzakereler cihan siyaseti noktai nazarından gayet mühim olacaktır. MUHARREM FEYZÎ Tüccar boyıma şikâyet ediyor! Eşya kutularından da resim alımyormuş! Ecnebi memleketlerden posta ile gelen gümrük resmine tâbi paket lerin sahiplerine çok geç verildiğinden tüccarların şikâyet ettiklerini yazmıştık. Ticaret için gelen eşyalar güm rük tarife kanununun yalnız gümrük memurları tarafmdan tatbik edil mesi dolayısile tüccar aleyhine zi yanlar kaydetmeğe başlamıştır. Dün Galata'da Manhaym hanında ku musyonculuk yapan Nurettin B. bu hususta bir muharririmize demiştir ki: « Evvelce gümrükten geçirmekte olduğumuz eşyaların kutularını gümrüğe terkederdik ve bunlar için gümrük resmî vermezdik. Şimdi ise posta ile gelen eşyaların gümrükçe takdir edilen parasını vermek mec buriyetinde olduğumuz cihetle kutuları gümrüğe terketmemize im • kân yoktur. Halbuki bir kilo kutu muamele vergisile beraber doksan beş ku ruştur. Binaenaleyh bu noktadan çok zarar etmekteyiz. Bundan baş ka pamuk mensucat faslında yazılı bulunan bazı eşya vardır ki bunlar terzi mamulâtına verildiği takdirde fazla gümrüğe tâbidir. Halbuki bunIarının terzi mamulâtı olup olmadıklarının tayini yalnız gümrük memurlarına bırakıldığı icin onlar ne derIerse kabul zarureti hasıl oluyor. 1tiraz etmeğe de korkuyoruz. Çünkü yirmi beş lira cezayi naktî alıyor lar.» Dün bu şikâyetler hakkında Posta Müdiriyetinden yaptıgımız tah kikatla da öğrendik ki paketler için gümrük idaresinde on heyet bulunduğu halde hepsi hergün muntazaman çalısamamaktadırlar. Bu ci • hetle ancak altı yedi heyet daima hali f aaliyette bulunabilmektedir. Gümrük Başmüdiriyeti tüccarla rın şikâyetini nazari dikkate alarak heyetlerin tezyidi için Ankara'ya müracaat etmiştir. Turizrn kongresi cumartesi günü açılacak Balkan haftası münasebetile bugün şehrimize altı Balkan devletinin talebelerinden mürekkep mütead dit gruplar geleceklerdir. Bu hu susta yapılan programa göre: Bugün İstanbul'a gelecek olan talebe grupları Belediye, Balkan birliği ve Darülfünun talebe birliği TTivTnesgılleri tarafmdan istikbal edileceklerdir. 25 nisan cumartesi günü saat 11 de Galatasaray lisesinde Turizm kongresinin küşat resmi yapılacaktır. 26 nisan pazar günü saat 10 da Talebe Birliği murahhaslarile grup halinde Topkapı saraymı ziyaret edecekler ve saat 10 da Darülfünun konferans salonunda bir konferanstan sonra saat 17 de bir çay verile cektir. 27 nisan pazartesi günü sabah müzeleri ziyaret edecekler ve saat 14,15 te Tophane'de Seyrisefain salonunda tcî'anılarak bir vapur ile Boğaziçi ve Marmara'da bir tenez züh yapılacak ve vapur da bir çay verilecektir. 28 nisan salı sehirde gezinti. Saat 14 te Doîmabahçe saraymı ziyaret 17,30 da Tepebaşı tiyatroıunda müsamere. 29 nisan carsamba sabah serbest. Saat 17 de Maksim'de matine dansant. 30 nîsan persembe serbest. Prens Athlone İngiltere Krahnın kardeşi yarın geliyor İngiltere Kraliçesinin bir a deri Lort At hlone ve refi kası Prenses Alice ve keri • meleri Lady May Cambridge ile maiyet lerini hâmil olan Toros ekspres 23 nisan 1931 de saat 15/45 te Prens Athlone Cenapları Konya'ya mu vasalat edecektir. Konya valisi mihmandarlıgına tayin edilen Hariciye Vekâleti protokol umumî müdür muavini Kadri Rıza B. tarafından kendilerine beyanı hoşamedi olunacaktır. Misafirler Konya şehri dahilinde uf ak bir tenezzühte bulunacaklar ve Lort Atholne, Vali Beyi vilâyet konağında ziyaret edecektir. Misafirlerin emrine tahsia edilen hususî vagon ve lokantah vagon saat 18,32 de Konya'dan hareket eden trene bağlanmış olacaktır. Misafirler Vali Bey tarafmdan teşyi edilecektir. 24 nisan cuma günü saat 16 da Ankara i»ta»yonuna muvasalat edecektir. tstikbalde Reisicumhur Hz. namına Kâtibi umumileri ve Basyaverleri Beyefendilerle hü kmet namına Hariciye müstesarı ve protokol müdürü Beyefendi Ier bulunacaklardır. Lort Athlone ve maiyeti Ankarapalas'ta ihzar edilen dairele gideceklerdir. Lord Athlone takriben 17,30 da eisicumhur Hz. tarafmdan sureti hususiyede kabul buyurulacaktır. Reisicumhur Hz. bu ziyareti ayni gün zarf ında iade buyuracaklardır. Saat 20,30 da Hari ciye Vekili Beyefendi ve refikası Hanımefendi tarafmdan Lort Athlone ve refikası Prenses Alice şerefine Ankarapalas'ta bir ak şam ziyafeti keşide edilecektir. Ziyafeti saat 22,30 da bir suvare takip edecektir. 25 nisan cumartesi günü saat 13,15 te Başvekil Paşa Hz. ve refikaları Hanımefendi tarafmdan Lord Athlone ve refikası Prenses Alice şerefine Ankarapalas'ta öğle yemeği keşide edilecektir. Saat 17 de Marmara köşkünde Riyaseticumhur kâtibi umumisi Beyefendi ile refikası Hanıme • fendi tarafmdan çay ziyafeti verilecektir. Saat 20,30 da İngiltere büyük elçisi Sir Georgo Clerk tarafın dan Lort Athlone ve refikası Prenses Alice şerefine bir akşam ziyafeti keşide edilecektir. Saat 22,30 da sefarette suvare. 26 nisan pazar günü Lort At hlone, refikası Prenses, kerime leri ve maiyeti saat 12 de hareket eden trene bağlanan hususî va gona rakiben Ankara'dan müfa rakat edeceklerdir. Müşarünileyhim istikbalde bulunan zevat tarafından teşyi edileceklerdir. Haydarpaşa'ya muvasalatta misafirler Vali Beyefendi tarafmdan selâmlanacaklardır. Lort Athlone ile refikası ve maiyetinin İstanbul'daki ikametieri hususî mahiyette olacaktır. Arabacılar kâhyası Mehmed'i öldüren Zafer mahkemede Maznun kendimi müdafaa etmek istedim, diyor Paket postanesinde işler çabuk görülmelidir... Paket muamelâtı gümrükten Pottaneye intikal ettikten sonra iflerde bir betaet görüldü ve bir çok şikâyetler başladı. Filhakika bu şikâyetUrin haklı ve yerinde olduğuna biz de şahit olduk. Söyle ki, geçenlerde Alraanya'ya telgrafla mürekkep sipariş etmiştik. Günlerce bekledik. Nihayet maIın geldiğini Postaneden aldığı mız bir ihbarnameden öfrenir, öğrenmez işin müitaceliyetine mebni derhal Postaneye gittik. Her ne kadar masrafı varsa ve rerek malı almak istedik. Biz bu için kısa bir zamanda ikmal edi leceğîni zannediyorduk. Halbuki elimizden faturaları aldılar ve bize: «Malın kıymeti üzerinden masrafını, resmini hesap edeceğiz, kuruşlandıracağız, bundan sonra size ikinci bir ihbarname ile kaç kuruş vereceğinizi bildireceğiz. Siz de ancak o zaman gelip malınizı alabileceksiniz.» Dediler. Her ne kadar: «Bu mürekkepler bize acele lâzımdır. Eğer öyle olmasaydı telgrafla sipariş etmezdik. Ma» rafı, harcı ne ise hesap ediniz. Tediye edelim.» Dedikse de dinliyen olmadı ve bizim de müsta celen, telgrafla mürekkep siparişimizin hikmet ve manası kalmadı. Şimdi biz ne zaman geleceği malum olmıyan ikinci ihbarna meyi bekliyoruz. Görülüyor ki halka, tüccara bir kolaylık olıun diye Postftneye devredilen paket muamelâtında matlup sür'at ve intizam hâlâ te•is edilememiştir. Nitekim bugün adedi binleri aşan paketler Postanede yığılmış kalmıstır. Bu sür'at ve intizamın teessüsüne mâni olanlar ve işleri sü rüncemede bırakanlar unutmamaIıdırlar ki bu hareketîerile, hü kumetin emrine, arzusuna mu halefet etmiş ve halka gösterilmek ijtenen kolayhklara engel olmuş bulunuyorlar demektir. Binaenaleyh hükumet ve alâkadar makamlar arhk müzminlesmek istidadım gösteren bu mes'ele etrafında esaslı tetkikat ve tahki katta bu!unarak müsebbipîerini tecziye etmeli ve muamelâtm bu kadar teahhurla cereyanına saik olan sakatlıklar nerede ise bulunarak tarnir edilmelidir, diyoruz. Belediye Evkafa eeza kesii! Sehremini'nde arabacılar kâhyası Ar»p Mehmed'i öldürmekle maznun arabacı kâhyalarından Zafer'in muhakemesine dün Ağırcezada baş larmıştır. Arabacıları iki partiye ayıran ve uzun dedikodtılara sebe biyet veren bu meraklr davayı dinEkmek altı kuruşa lemek üzere adliyeye büyük bir kadüşecek mi? labalık gelmişti. Son günlerde buğday fiatlarmın Geçenlerde bu davanın sorgu saftenezzülü hafif surette devam et hannda Zafer'in düşmanları tara mektedir. Yakmda yeni mahsul çıfından adliye koridorunda bir kaç kınca fiatların daha ziyade düşeel silâh atılmış ve fakat kurşunu a ceği ve ekmef in 6 kuruşa kadar inetarın tesbiti mümkün olamamıştı. ceği söylenmektedir. Jaıdarma dün her hangi bir hare • Bayram oyun yerleri kete mâni olmak için samiinin üzerlerıni taharri etmiş ve mahkeme saBayram münasebetile salıncak ve lorunun gerek içinde ve gerek dı atlıknrınca kurmak icin Beîed'ye şında inzibatî tedabir ittihaz et • ye müracaatler vaki olmuştur. Be mifti. Heyeti hâkime Hasan Lutfi lediye havaların ısındığını nazari iBeyin riyasetinde Nusrat ve Tahir tibara alarak bunlara müsaade etBeylerden mürekkepti. Müddeiumumeğe karar vermiştir. m3ik mevkiinde muavin Cemil B. Taksim ve Tepebcm bahceleri bu!''nuyordu. Taksim ve Tepebaşı Belediy bahMaznun Zafer isticvabında 44 yaçelerinin Belediyece badema ahara sır^a ve «Asitane •> li olduğunu söy kiralamnaması takarrür etmiştir. Bu ledikten sonra vak'ayı şu şekîlde anbahçelerin müstecirinin kontratı lattı: 932 senesinde bitecek ve bir daha « Arap Mehmet ile aramızda kiraya verilmiyecektir. arabaların iş alması mes'elesinden bir dargınlık çıkmıştı. Gene bir gün Belediye vergi memuruna Meh med'in nerede olduğunu göstermişölçüler kanunu dün Vilâyete tebtim. Mehmet bundan da bana muğliğ edilmiştir. Buna nazaran Tür ber oldu. Bir cuma günü evimde işkiye'de kullanılacak ölçüler için âlerimle meşgul iken Mehmet geldi. sarî metre sistemi kabul edilmistîr. Beni dısarı çıkardı. Mevlâneka • Alelumum mukavele ve akitler.fatu pı'sında meyhaneci Hasan Basri'nin ra, ticaret defterleri, ilân ve sair dükkânına gittik. Saraybostanı soticarî evrak ve vesikalarda bu ölçükağmdan avdet ederken Mehmet lerden maadasmın kullanılması birdenbire üzerime hücum etti. Susmemnudur. Bu gibi mukavelât, öl talı ile başıma vurdu. Beni altma alçüler metre sistemine göre yazılmış dı. Canımı kurtarmak için havaya olmadıkça muteber değildir. Kanuateş ettim. Kurşunlar onu öldürmüş. nun hükmü sayı ile almıp satılan | Bunu sonradan öğrendim.» Iara şamil değildir. Bu kanunda kulHalbuki vak'a gecesi zabıta ta Ianılan ölçü kelimesi tartıyı ifade rafından yapılan keşifte maktul eder. Mehmed'in sustalı çakısı mendile Muhasibi me'ullükler lâğvedilecek sarılı olduğu halde cebinde bulun İstanbul'da kolordu muhasibi duğu tesbit edilmişti. Zafer'in kenmes'ullüklerinden maada bilumum disinin müdafaaî nefîs mecburiyetinmuhasibi mes'ullüklerin lâğvedile de kaldığını göstermek için bu şe ceŞi ve bi'tün devairin, bu meyanda kilde bir müdafaa yolu tuttuğu anmüftülüğün ve zat maaşları muha laşılıyordu. sibi mes'ullüklerinin de lâğvedile • Dava şahitlerin celbi için 20 marek vazifelerinin malmüdürlükle yıs carşamba günü sabahına talik rine verileceği söylenmektedir. Diedildi. ğer taraftan vilâyetlerde olduğu gibi Defterdarhk muhasebe müdür lüğü de lâğvedilerek yerine merkez Anadolu hattmda tenzilâtlı malmüdürlüğü ihdas edilecektir. Bundan böyle tediye emri de doğ tarife rudan doğruya kaza malsandıklarıBugünden itibaren bayram do na göndevilecektir. layısile Devlet Demiryolları idaresi tenzilâtlı tarifenin tatbikına başlı biri şu Ankara haberini vermek yacaktır. tedir: Yeni îsmet Pasa kabine Çatalca'da elektrik tenviratt sinde Millî Müdafaa, Maarif, AdÇatalca Belediyesi elektrik ten liye ve İktisat Vekâletl»rinde teviratına karar verdiğinden tstanbul Belediyesinin muavenetini istemiştir. beddül olacağı zikredilmektedir. Evkafa ait yeni yapılan gümrük antreposu arkasında yıkılmış olan cami toztoprak içindedir. Belediye enkazın kaldırılmaması için Evkafa müteaddit defalar müracaat etmiş îse de bir semeresi görülmemiştir. Belediye de Evkafa 10 lirahk bir ceza kesmistir. Enkaz kaldırılmazsa ceza tesdit edilecektirZafer muhakeme edüirken Şirketihayriye ücretlerinde tenzilât Şirketihayriyece vapur ücretleri nin tenzili için bir nv';r'd~tfen beri yapılmakta olan tetkikat biti rilmiş ve yeni tarife tanzim edîl miştir. Yeni tarifeye göre altı iskele arasındaki azimet ve avdet ikinci mevki büetler 16,50 k'jru^a, b:~mci mev kide 25 kuruşa indirilmiştir. Lum. Gazetecüer Bayramın ikinci günü Yalova'ya gidiyorlar İstanbul Matbuat Cemiyeti, azasına mahsus olmak üzere her sene olduğu gibi bu sene de Kurban bayramında bir tenezzüh tertip etmiştir. Seyrisefainin tahsis edeceği güzel bir vapurla bayramın ikinci günü Yalova'ya gidilecek arzu edenler orada bir gece kalabilecektir. Kalmak istemiyenler de akşama Yalova'dan hareketle gece Marmara ve Boğaziçi'nde mehtapta bir gezinti yapacaklardır. Seyrisefain Umumî müdürü Sadullah Bey Yalova'da kalacak gazetecilerden, bir cemile ol mak üzere nısıf otel ücreti alınmasını temin etmiştir. Vapurda, Seyrisefain idaresi tarafmdan hazırlanacak zengin bir büfe bulunacaktır. Bu tenezzüh ayni za manda Yalova kaphçalannın küşadı gününe tesadüf edecektir. Mübadillerin istihkakı ne kadar? İstanbul'dan mübadillerin talep ettikleri istihkak miktarının 150,000 fngiliz Iirasını gecmiyeceği anlasılmaktadır. Halbuki bu miktar evvelce 700,000 lira tahmin edilmişti. E <£r ni ^ Ife ? <r~ı <r l= n < (^ r* fp Yeni öbüler kanunu Paris kütüpanesi müdürü Paris millî kütüphanesi müdürü M. Cain evvelki gün şehrimize gelmiş ve dün tayyare ile tekrar memleketine dönmüştür. ml mi ? Müntehibi saniler IBirinci Sahijeen Mabait] IMI 12 komünist Şehrimizde beyanname yapıştı • ranlar ve komünist propagandası yapanlar hakkındaki zabıta tahkikatı neticelenmiştir. Tahkikat neticesinde ikisi kadın olmak üzere 12 maznun müddeiumumiliğe verilmiştir. ıı sanilerin, daha bir kaç ay evvel muhalef et roîünü başaramamış olanlara rey vereceği şüpheli addedilmektedir. Maahaza her yerde müntehibi saniler ciddî kanaatli müstakiller seçebilirlerse 30 kişilik müstakil meb'us grupunun mecliste bir kuvvet olacağı tahmin olunuyor. S. Fırka erkânı Ankara'dan verilen bir habere göre mefsuh Serbest Fırka erkâ nmdan Ağaoğlu Ahmet, Talât, Galip, Nuri, Tahsin B. Ier de Fethi Bey gibi düşünerek müstakilliği Gazi'nin Fırkasına muhalefet addederek namzetliklerini koy maktan sarfı nazar etmişlerdir. Tatbikat ffezintisi Darüşşafaka yedînci sınıf talebesi nebatat muallimlerinin refaka tinde evvelki gün Beykoz kırlarmda tatbikata giderek ele geçirdikleri diri bir sencap ile bir yılan ve büyücek bir kertenkeleyi mektebe getir mişlerdir. Bayram salı günü! fstanbul müftüIüŞünden: 19 nis«:ı pazar günü zilhiccenin iptidası olmasına nazaran 27 nisan pazartesi günü arife ve 28 nisan salı günü de Kurb&n Bayramı olduğu ilân olunur. Bayram namazt Zevalî saatle 5,40 Ezanî saatle 10,39 Kabinede tebeddül Dünkü akşam gazetelerinden Kurban deri ve barsak larını Tayyare Cemiye tine veriniz