14 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Başmuhnrrirl N T492 " İDAREHANESİ: Itüvııııuıııııuınivi' kaı>ısıı:da ılaim aalısusa Telgraf: İstanbul C u m h u r i v e t Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrir : 22366 rahrir müdürü : 23236 Idare müdürü 22365. Matbaa 20472 Halk Fırkası Mebus Namzetleri Tesbit Edildi Ankara Sanayi sergisi Münasebetile, Ankara'da ikinci defa olarak açılan Sanayi sergisi esasında şüphesiz çok iyi bir şeydir, mu • hakkak faydaları olan ve behe mehal üzerinde ısrar olunarak ileri götürülmek lâzım gelen bir teşebbüstür. Biz şahsen bu sergiyi görme • dik, fakat göreceğiz. Bugün için sergi etrafında bir az hasbıhal etmek isteriz. Ziyaretimize gelen bir Fransız gazeteci meslektaşımız bizimle bu sergi hakkında konuşurken: Ne tuhaf, dedi, devlet mer kezinizde bir sergi açıhyor da şimendifer tarifelerinde az çok tenzüât yollu hiç bir kolaylık yok! Hakikaten öyle. Sergicilikte henüz dün bir, bugün iki denile • cek kadar yeniyiz. Bu noksanlarımızı iş üzerinde görerek elbet yavaş yavaş hep ikmal edeceğiz. Sergilerden maksat orada teşhir olunan eşyayı yerli ve yabancı mümkün olduğu kadar fazla adama göstermek ve onlara, yalnız sergi yerinde değil, ondan sonra da daha geniş muhitlerde gittikçe çoğalacak müşteriler bulraaktır. 0 halde sergilerimizi mümkün olduğu kadar fazla in • sanın ziyaret etmesi lâzımdır. Bu maksatla Avrupa ve Amerika'da sergiler açıldığı zaman pnları ziyaret edeceklere ucuzluk ve kolaylık namına yapılabilecek iyi liklerin azamisi yapılıyor. Ezcümle şimendifer, vapur gibi nakliye vasıtalarında ehemmiyetli ten zilât temin ediliyor. Büyük sergiler için bu tenzüât yalnız sergiyi açan memlekete münhasır kalmıyarak o memleketin ve hatta sergi heyetinin teşebbüsleri ile şimendiferlerin diğer memleketlerden geçerek hep oraya isal eden aksamı üzerinde dahi tenzüât icra ediliyor. Bunda şimendifer ve vapur idarelerinin büyük ziyanları yoktur, fakat muhtemel kârları çoktur. Sergi Ier işleri inkişaf ettirecek vasıta lardır. İşlerin inkişafmdan her memleketin nakliye vesaiti istifade eder. mhuriy Polis, bir vatandaşm j j hüviyet varakasını İ nasıl yırtar ? J Hukuk talebesinden N. A. Hanım bize bir mektup göndermiş; diyor ki: « Zabıtanm asayiş ve inzibatı temine çalışırken ayni zamanda vatandaşlara karşı son haddine kadar nazik ve nezih olması lâ zımgeldiği tabüdir. Bunun İstanbul polisinde görülmedik bir şey olmadıgmı da hakkalinsaf söylemek icap eder. Fakat son günlerde şahit olduğum iki hâdise beni çob müteessir etti: 9 nisan perşembe günü 7 yi çeyrek Üsküdar vapu runda köprü polisinin maruf bir tüccara hemen bir hiç yüzünden muhakkır bir müdahalesini ve öylece karakola götürmesini gör düm. Cuma günü 3,57 trenile Bakır köy'den İstanbul'a geliyordum. İstasyon polisi gene bir tüccarı tazyik ediyordu. Zavallı adam vaziyetinl tahkim için hüviyet varakasını çıkararak polise verdi. İşte bu sırada şayani hayret bir hâdise nin vukuunu gördük: Polis efendi bu vatandaşm hüviyet varakasını yırttı, yırttı ve bütün istasyon hal< kının huzurunda suratma çarptı. Hâdisenin fecaatini tasavvur e dersiniz. Bu büyük hatayı polis te arüadı ve ortadan sırroldu.» t SfiU 14 NISAN ABONE Seneliği 6 Aylığı 3 Aylığı ŞERAİTİ MÜDDET: TÜRKİYE İÇİN| HARİÇ İÇİN 1400 Xr. | 2700 gr. •I f 750 Kr. | 1450 Kr..j, 400 Kr. { 800Xr.j yerde 1 Nflshası her 5 Kuruştur =" Dördüncü Büyük Millet Meclisi Ocakların Fırkaya intikali muamelesi Gazi Hz. gösterilecek If namzetleri tesbit ettiler { . . . . ^ «»•••. . Tesisat ve eşyanın tesellümü başladı Fırka Verkezi Umumisi Ankara,da Ocaklar merkez binasına nakledilecek Listeye merbut ve çok mühim esasatı muhtevi beyanname de hazırlandı Ankara 13 (Telefonla) Mevsukan haber aldığıma göre Gazi Hz. meb'us namzetliği için müracaat edenlerin listesile Fırka umuraî di vanında istişarî mahiyette cereyan eden mütalealann tetkikını bitirmiş lerdir. Fırka riyaseti umumiyesinin neşredeceği dördüncü Millet Meclisi meb'us namzetleri listesile buna merbut olan ve çok mühim esasatı ihtiva eden beyannameyi tamamen ihzar ettikleri de anlaşılmaktadır. Ancak bunlar hakkında neşrinden evvel malumat almak imkânı yoktur. Kongre için hazırlık Bilhassa ziraî ve sınaî müşküllerin halli icin esaslı tetbirler alınacak Fırka Kongresinde görüşülecek mes'elelerin bashcaları memleketin sınaî ve ziraî sahadaki ihti • yaçlarına dairdir. Bu meyanda bazı ticarî mes'eleler de görüşülecektir. Ziraî ihtiyaçlar üzerinde çiftçüere azamî yardım imkânları araştırılacaktır. Sınaî hayatımızın tedricen in kişafı için de karar verilecektir. Kongrede müzakere edüecek mes'elelerden biri de ihracatımızın geçirmekte olduğu buhrandır. Buhranın sebepleri arasında, sermaye zaafı, iş yapanların daha Dün İsmet Paşayı ziyaret ederek izahat fazla ecnebiler olması ve bunla veren Dahüiye Veküi Şükrü Kaya Bey rın da mallarımız üzerinde alıcıları daima aldatmakta bulunralarızikredümektedir. Buhranın önüne geçınek için doğrudan doğDün Başvekili ziyaret ruya müstahsiller hesabına çalı • şan ihracat kooperatifleri teşkili ederek izahat verdi düşünülmektedir. Bu suretle ih Ankara 13 ( Telefonla ) racat eşyamız, dünya piyasası teDahüiye Veküi Şükrü Kaya Bey miz, hüesiz, ucuz arzedüecek ve bugün Başvekü İsmet Paşa'y» zimüstahsiller menfaatleri korun yaretle bir müddet görüşmüş muş olacaktır. tür. Vekil Beyin intihabat hak • Kongrede, idarî teşkilât'ta u kında Başveküe izahat verdiği mumî müfettişlikler ihsadı fikri tahmin ediliyor. de müzakere edilecektir. Dahiliye Vekâletine gelen maKongre bu esasın teferrüatını lumata göre elyevm müntehibi tayin edecektir. Mühim kararla • sani intihabatı devam eden yalrı arasında Fırka teşkilât ve ça • nız 50 kaza kalmıştır. Bunlann da çarşambaya biteceği anlaşıllışma esasları da bulunacaktır. maktadır. Fırka ocakları muhitinde daima Tesellüm heyeti istanbul Ocağımnhesabatını tetkik ederken... Vak'a hakikaten çirkindir. Bir Türk vatandaşı, mücrim de olsa, hakaret edilemez, hele hüviyet varakası yırtılıp suratma atılamaz. Çünkü onu bir vatandaşlık hakkı olarak Cumhuriyet vermiştir. Hele bu gafIet ve hatayı, bu hakların mü TSafaasiîe mükeîlef olan polis yaparsa tesiri tevil götürmez derecede derin olur. Zabıta çok nazik ve temkinli halka karşı pek hürmetkâr olmak mecburiyetindedir, diyoruz. Türk Ocaklarının Cumhuriyet Halk Fırkasına devri için kurultay tarafından verilen karar Türk Ocağına ve fırka merkezine tebliğ edilmiştir. Bu sebeple İstanbul Türk Ocağının da Halk Fırkasına devri muamelesine başlanmıştır. Ocağın tesellümü için Vilâyet heyeti idaresinden (Mabadi 4 üncü sahifede) 36mektep açılacak! Maarif Müdürü ((Tedrisat vergisi başka bir fasla naklediîemez.)) diycr Dün İstanbul Maarif müdiriyetinde Müdür Haydar Beyin riyasetinde İlk mektep başmuallim lerile ilk tedrisat müfettişleri iç tima ederek senei tedrisiye nihayeti dolayısile mekteplerde ted risat vaziyeti hakkında müzakere ve müsahabede bulunulmuştur. Tetkikler neticesinde bilhassa yeni harflerin kabulünden sonra çocuklarımızın pek çabuk oku • yup, yazmak öğrendikleri ve kısa zamanda inkişaflarının temin edildiği memnuniyetle müşahede edilmiştir. Haydar Bey muallimlere yeni talimatname hakkında izahat vermiştir. Şükrü Kaya Bey Doğru değil mi? Borsada ıslâhat Adil Bey komiserlik vazifesini if aya başladı Bu mevzu üzerinde konuşulurken bir arkadaşımızın: Hatta otellerde de tenzüât yapılabüirdi. Demesi üzerine Avrupa'dan henüz gelmiş diğer bir arkadaşımız: Elbet, dedi, Avrupa'da bu da yapılır. Ben geçen seneye ka • dar muntazaman Lâyipzig sergisine devam ettim. Her gidişimde orada iki, üç gün kalırım. Otel param muntazaman günde 1 mark 50 feniktir. Yani bizim paramızla 75 kuruş kadar bir şey. Sergi zamanlarında Lâyipzig'i ziyaret edeceklerin ucuz ve rahat ikametleri için otelcüik pansiyon şeklinde evlere kadar teşmil olunur. Demek ki sergicüiğimizin bu ilk senelerinde bu itibarlâ henüz hiç temas dahi etmemiş olduğu gelen arkadaşımız gazetelerimîz*; / muz bir noksanımız var. Bu ikin | de sergiye karşı kâfi alâka gör ci Ankara Sanayi sergisinin bir memiş olmaktan şikâyet etti. Aaz aceleye gelmiş olduğunu ve ne çılma merasimini, o da merasim olsa henüz mahdut bir şey bulunolduğu için, şöylece yazmışız, ve, duğunu biliyoruz. Buna rağmen sonra unuttip rhmal edip geçmi sergiyi ziyaret edeceklere nakli şiz. HaJbuki matbuat setgiyi yaye ve ikamet hususlarında göze kındaA görmeli ve onun üzerinçarpacak kolayhklar gösterilebide sütUB sütun, sahife sa)»ife ya.^. lirdi. Bir kere bu kolayhklar serzılar yazmalı imiş., • gi lehine bir propağanda teşkil Doğru iöz<e he clenir! Onu olederdi. Ondan sonra bu kolaylıkduğu gibi kabul ve itiraf etmek lardan istifadeye tama ederek fazüetini bari gösterelim. Haki Maliye Vekâ , elti son za manlarda Kambiyo borsasın da ıslahat yap mak lüzumunu \ hissetmiş ve Vekâlet heyeti teftişiye riya setine tayin e dilen sabık Samsun meb'usu Âdil Beyi ayni zamanda borsa komise Âdil Bey ri vekâleti vazifesile de taltif et îstanbul müntehibi sanileri faal bir fikir merkezi vaziyetinmiştir. Bundan bir müddet evvel Müntehibi sani intihabatının de çalışmaiarı görüşülecektir. borsada tetkikat icra ettikten sonra neticesi alındığı için heyeti teftiBu faaliyet uzuvlarını bilhassa Ankara'ya giden Âdil Bey evvelki şiye müntehibi sanilerin mazbagençlerin teşkil etmesi tasavvur gün İstanbul'a avdet ederek yeni vatalannı hazırlamakla meşgul olzifesile de bilfiil iştigale başlamış, edümektedir. Gazi Hazretlerinin maktadır. Her müntehibi saniye bu sebeple borsa komiser vekili buirat buyurdukları nutuk ile mesai ayrı ayrı mazbatalar gönderüelunan Abdülkadir Beyin vazifesine hedefleri işaret edüecek olan Fır ceğinden 1500 den fazla maz Maliye Vekâletince nihayet verilmişka kongresi memleketin inkişafı bata tanzim edilecektir. tir. için ittihaz edeceği kararlar iti Meb'us intihabmm 25 nisanda Diğer taraftan şimdiye kadar bankalar konsorsiyomu ve kambiyo mubarile cok mühim telâkki olun yapılacağı tahmin olunmakta rakabe komitesi riyasetlerini ifa etmaktadır. '. dır. mekte olan Nurullah Esat Bey de nilllMIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIHMIIIIMIIIIHHIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIlnilllllllllllllllMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiniUllltllMllllllllllini bu vesüe ile Ankara'ya gelecekkaten gazetecüiğimizin böyle iş istifa etmek suretile her iki vazi feden çekilmiştir. Nurullah Esat Belerin bu ziyaretleri büâistisna lerde bazan böyle kusurları olayin istifası Maliye Vekâletince kaherkese fayda temin etmiş olurdu. biliyor. Hâlâ bizim Cumhuriyet'in bul edilmiştir. Bu müsahabede ikinci söyliye Ankara muhabirleri bile bize ve Âdil Beyin komiser vekâletine geceğimiz sözler, biz gazetecilere size serginin etrafh bir tatvir ve tirilraesi borsa mehafilinde memnu" taallâk eüiyor. Avrupa'dan yent . izahını vermediter. j ' • • • : • • niyetle Jıarşılanmıştır. . Haydar Bey ne diyor? Evvelki gün içtima eden Şehir Meclisinde Maarif encümeninin hazırladığı bir mazbata müza kere edilirken Maarif müdürü llllimilimilllll İstanbul Maarif Müdürü Haydar Bey nün aranıldığı halde bulunma dığı mevzuu bahsolarak ihtaratı (Mabadi 4 üncü sahifede) Seyrisefain vapurları lllllMlllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllll Pire acentası Yunan tacirlerine: «Malınızm çalındığını istemezseniz Türk vapurlarile naklediniz.» diyor Seyrisefain'in İskenderiye ve Pire limanlartna vapur işletmesi memleket içm çok faydalı olmuştur. Ecnebi limanlarma giden yeni bir hat, tesis edilir edilmez, hemen kâr ge tirmez, hatta bazen hiç kâr getir mez de bu postalan yaj>an vaour kumpanyasına, menşup olduğu hükumet yardım eder. Meselâ Romanya vapurlarının senelerdenberi devam eden Mısır seferleri işte bu nevidendir. Halbuki Seyrisefainin İsken deriye Pire seferleri, daha pek .. yeni olmasma rağmen, şimdiden büyük bir inkişafa mazhar olmuştur. İzmir,. Eğe va purları, yolcular ve tüccar tarafından büyük bir rağbet görmeğe başlamıs ve senelerdenberi İskenderi ye Pire istanbul hattında çalışan Hidiviye kumpanyasının vapurları (Mabad 4 üncü sahfede) * GazeteJcüeri "r'; bünu y aproağa mecbur etmenin yolu da yok değüdir ve bu marifet esasen sergi idaresine aittir, ama hiç kimse teşvik ve sevketmediği halde dahi gazetelerin bu gibi memleket mes'elelerinde kendiliklerinden yapacakları vazifeler de yok de ğildir. İşte ikmal ve telâfi olunacak bir noksan daha. Başkasına çuvaldızdan evvel kendimize iğne! YUNUS NADİ »•••••••••••••••••••••••••••• liilil<lliil>Iİ>1IIİIİ<lt Irak tayyareleri Altı tayyare bugün Yeşilköy'e geliyor Bugün saat on ile on bir ara sında Yeşilköy'e altı Irak tayya resi vâsıl olacak ve tayyarecüer Türk Tayyare cemiyeti namına İstanbul Tayyare cemiyeti MüİMabadi 4 üncü sahifede) Pire ve İskenderiye hattına işliyen Ege ve İzmir vapurlarının yeni süvarileri Lutfi ve Aziz Bey kaptanîar J
