13 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YEDINCI PENE N" £ 4 9 1 BBşmuharrirl •? ^ * * T VLJ1NJUS NADİ İr>AREH4NESh Dinıınıııii!iuıııı\e kaı>ısind* ılajreı ınalısusa Telgraf: İstanbul Cumhurivet Posta kuiıısu: %° 2 4 6 Başmuharrir : 22366 rahrlr mUdürU 23236 Idare müdürü 22365. Matbaa 20472 mhuri Ihraç! Tıp Fakültesi Müderrisler meclisi dün Tevfik Recep Beyin riyaseti altmda fevkalâde bir iç tima aktetmıştir. Darülfünun divanı geçen perşembe içtimamda Tıp Fakülte sinin Rasim Ali Bey hakkında verdiği ihraç kararını üç noktadan reddetmişti. Divan, Rasim Ali Beyin ihracma sebep olan fiziyoloji kitabının gayriilmî olmasını ademi ehIiyet derecesinde görmemiş, a demi ehliyet kararından evvel meclisin, Rasim Ali Beyin mü dafasını dinlememesini noksan adderek mes'elenin tekrar tet kiki için Tıp Fakültesine iade etmişti. PAZART^SI 13 NISAN 19=1 A13ONE | MODDET: JTORKİYE İÇİNj HARİÇ İÇİN : Seneligi : 1400 Kr. 3 2700 Kr. ! 6 Ayhği : 750 Xr. j 1450 Kv.. 1 3 Ayhği \ 400 Kr. j 800Kr.J * % Nüshası faer yerde » î ...»«;».... ...r = 5 Kuroştor * Istanbul'da 143,002 Kişi Rey Verdi İhracat ticareti Etrafmda Dedikodular Nereden ve nasıl çıktı bilmiyo ruz, gazetelerde ihracat ticareti şöyle olacakraış, boyle ola • cakmış diye bir sürü nes riyat meydan aldı. Gazeteciliğimi zin rasgele havadis vermekte çok ileri gittiğini gördüğümüz son bir safhası üzerine meslektaşların na zari dikkatlerini celbetmek istiyo • ruz. Verilen haberler üzerinde ve bilhassa onların az çok ehemmiyetli görülenleri için iki türlü kontrol tatbik edilmek lâzımdır: 1 : Menbalarına kadar çıkarak havadisîn aslını ve hakikatini öğ • renmek, 2 : Haber üzerinde muhake me yürüterek bunun doğru olup olmıyacağı hakkında kendi fikrimizi iraal etmek. tşte devletin guya ihracat ticareti üzerinde alacağmdan bahsolunan «bazı tedbirler» e ait haber de bu cümledendir. Bazı dikkatsizlikler devletin ihracat ticaretini kendi eline alacağına kadar sözler söylen mesine ve yazılmasına meydan vermiş bulundu. Bu doğru değildir. Şu basit sebepten dolayı ki devlet denilen manevî şahsiyetin ihraç olunacak kendi malı yoktur, ve o eshasın malları üzerinde bazı gazetelerin yazdığı kadar kolaylıkla öyle gelişigüzel tasarruf dahi edemez. tbracat ve ithalât işlerini devlet işi yapan bir tek devlet var ki o da Rusya'dır. Rusya'da bu îş bir rejfan işidir. Mülkiyet hakkını tanımak es&sına müstenit memleketlerde ihracat ve ithilât ticaretinin devlet monopoluna ithali mevzuu bahîs dahi olamaz. Biz Cumhuriyet reji minde C. H. Fırkasile mutedîl devletçiyiz. Yani bizim sistemimizde ancak halkın yapamadığı büyük işler devletin vazifeleri meyamna dahil olur. Biz istihsaî ve mübadelede halkın kendi işini kendi görmeğe devletten daha salih olduğuna kaniiz. fhracat ticaretimizde devletin adeta inhisara benziyen bir şekilde müdahalesi mevzuu bahsolmaksı zm bu pek mühim faaüyet şubemizin ıslah ve tanzimi düşünülemez mi? Tabiî düsünülür. Nitekim düşünülüyor da. Halk düşünüyor, hükumet düşünüyor,hep düşünüyoruz.Ancak devletin bu bahiste oynıyabileceği rol yol göstericilik ve yardım şekillerinde görünecektir. Işi binnefis icra etmek şeklinde değil. Kooperatifin istihsaî denilen bir şekli vardır ki ona hakikî adını vererek satış kooperatifi demek daha doğrudur. Taraf taraf mümas:l mal yetiştiren müstahsiller mallarını kendileri satmak üzere aralannda birlikler vücude getirebilirler. Bir mıntakada her müsthasil münferi • den mal satmakla bütün müstahriller namma yapılmış birlik elile mal satmak arasında çok büyük bir fark vardır. İlk fark şurada görülür: Birlik yapacak müstahsiller esasen birlik namma temin olunmuş bir krediye istinat ederler. Kendüeri mallarını birliğe teslim ettikleri zaman bu mal satıldığında tutacağı paraya mahsuben berveçhi peşin yüzde bir miktar avans alabilirler. Acele ihtiyaçlarını bu suretle temin eden müstahsil malının acele satılmıyarak az çok beklemesinden artık müteessir ol mıyabilir. öyle olunca da malın birlik elile hakikaten değeri ile satılnıak bnkânı elde edilmiş olur. Bütün Türkiye'de ayni cinsten mallar üzerine taraf taraf vücude getirilecek kooperatiflerin umumi bir birliği de vücude getirilmek mümkündür. Bu birliğin büyük bir bankaya istinat etmesi de mümkündür. Maselâ Türkiye tütün koope ratifleri ittihadı bir tütüncüler bankasına dayanabilir. O zaman Türkiye tütünlerinin dünya piyasasındaki Rasirn Ali B. Faİstanbul'da 143,002 rey verilmiş ve külteden çikarılıyor Levisld'nin mahir kalecisi yüksek oyuMüderrisler meclisi eski 1559 müntehibi sani seçilmiştir nile takımmın galibiyetini temin etti kararda ısrar etti Recep Bey istanbul hal kına teşekkür ediyor Ankara 12 (Telefonla) Dahiliyeye gelen malumata göre 42 vilâyette müntehibi sani intihabatı bitmiştir. 113 kazada de vam etmektedir. Bunların da perşembeye kadar biteceği an laşılıyor. Meb'us intihabatı için gele cek pazartesi gününün tesbiti muhtemeldir. Bu takdirde pazar günü namzetler listesinin neşri muhtemeldir. Namzet listesinin pazara neşri muhtemel Bulgarlar Feneri'de 21 mağlup ettiler ... İstanbul intihabatı Gazetemize beyanatta bulunan Ftrka İstanbul idare reisi Cevdet Kerim B. C. H. Fırkası İstanbul Vilâyet merkezi reisi Cevdet Kerim Bey intihap neticesi hakkında dün bir muharriıimize şu beyanatta bulunmustur: « Dün öğleye kadar tasnif bitmiş ve her kazanın intihap heyeti mazbatalarını Heyeti teftişiyeye vermişlerdir. Heyeti teftişiyeden aldığımız netice şudur: Leviski kalesi önünde Fener'in İstanbul Belediye hududu dahilindeki 168,491 müntehibi ev velden 143,002 si, mülhakat kazalarında, 26,603 müntehibi evvelden 23,212 si reye iştirak et (Mabadi 4 üncu sahifede) Doktorların ziyareti 300 Belçika'lı doktor dün İstanbul'a geldi» Misafirler şehri geziyorlar Rasim Ali Bey Leviski takımı dün de Fener bahçe ile karşılaştı, bu müsabaka da da Galatasaray'a olduğu gibi gene 21 eralip çeldi Dün stadvoma cuma günkünden fazla teyirci gelmişti. Hava güzeldi, tabanın bir çok yerleri iyice kururaustu, cuma günkü gibi dondurucu bir rüzgâr da esmiyordn. Fenerbahçe takımı Fikret'i sol muavine, Şaban'ı sol açıga ikame ederek malum takımile sahaya çıktı. Misafirler de ayni takımla oynuyorIardı. Oyunun îdaresi Beşiktaş takımının eski antrenörü Her Zinger'e tevdi edilmîşti. Oyuna başlanır başlanmaz Fe • ner'liler hücuma geçtiler. Ekseriya yaptıkları gibi üç orta vasıtasile Bulgar müdafaasını geçmeğe uğraşıyorlar. Fakat bu hücumlar, Bul gar müdafaasında kırıhyor, geri dönüyor, tekrarlanıyor ve gene üç orta tarafından yürütülmek isteniyor. Bir aralık açıklara bir iki pas gitti. Sol açık bir iki şandel attı, Bulgar müdaf ileri o kadar iyi yer tutuyorlar ki bunlardan istifade edilemiyor. heyecanlı fakat neticeste bir hucumu Dünkü fevkalâde içtimada bu mes'ele hararetle münakaşa ve müzakere edilmiştir. Üç saat hararetli müzakereden sonra meclis ekseriyetle vermiş olduğu ihraç kararında ısrar etmiştir. Karar bu perşembe toplana cak olan Darülfünun Divanında tekrar müzakere edilecektir. öğrendiğimize göre, Divan eğer sülüsanı ekseriyet mevcutsa bu karan tasdik edecektir. Mükemmel oyunile Calatasaray'ın da, Fener'in de mağlubiyetini temin eden Leviski kalecisi kuvvetli bir şutu elma gibi tutarken Suat Tahsin Bey Aleyhimizdeki Belçika'h doktorlar gezlnti esnastnda Bulgar'lar Fener'in hücumlartnı durduruyorlar Misafir oyuncular, Fener muha cim hattındaki tehlikeli oyuncuları iyi oğrenmişler, bütün akınlar esnasında Zeki mütemadiyen marke edilmiş vazîyette bulunuyor. Alâettin fazla çahm yapmak itiyadından hâlâ vaz geçemediği ve alkışlandıkça çalıma devam ettiği için ayağına geçen topu açıklara vermiyor ve mütemadiyen kaptırıyor. Zeki uzaktan Bulgar kalesine bir iki şut gönderdi. Fakat Bulgar millî takımının kalecisi olduğu söylenen davadan fera^atetti Mesajeri Maritim kumpanyasının Samool'on isimli vani'rile dün 300 Belçika'lı doktor ailelerile birlikte şehrimize gelmişlerdir. Şampolion vapuru dün sabah saat 8 de limanımıza gelmiş ve seyyah Iar saat 9 da karaya çıkarak hususî bir vapurla doğruca Eyüb'e gitmiş ler ve Eyüp camiile Piyerloti kah vesini ve diğer görülmeğe değer yerleri ziyaret etmişlerdir. Öğle üzeri tekrar vapura avdet ederek yemekmevkii daha kuvvetli olacağına şüphe yoktur. Çünkü birlik istihsalin ve istihzarm şartlarını da tayin ederek malları adeta standardize edecektir. Memlekette böyle böyle teşekkülIerin meydan alması çok hayırhdır ve hükumetin bunlara azamî müzahereti lâzımdır. İhracat ticaretimizi fevkalâde takviye edecek olan bu tedbirlerde, görülüyor ki, hükumetin ticareti ele alması asla mevzuu bahis bile bulunmuyor. Netice itibarile onu yapacak ve elbette daha iyi yapacak olan gene halktır ve müstahsildir. <*..*•s Ancak bu işlerin de söylenmesi dile kolaydır. Onlarm kuvveden fiile çıkarılması için çok emek ve himmet sarfına ihtiyaç vardır. Her şeyden lerini orada yemişlerdir. öğleden sonra saat 1,30 da üç gruoa ayrılan seyyahlar Asarı atika •e Topkapı sarayı müzelerini gez mişler ve akşam 17 de Türk Etibba Muhadenet cemiyeti tarafından Tokatlıyan'da şereflerine verilen zi • yafette hazır bulunmuşlardır. Misafir doktorlar dün gece saat 9,30 da Şampolion vapurunda Türk Etibba Muhadenet cemiyetine bir ( Mabadi 2 inct sahifede ) bu oyuncu o kadar mahir, o kadar çevik ki topu elma gibi yakalıyor. Devre ortalarına doğru Bulgar'lar çok sıkı bir taarruza geçtiler. Fener müdafaası allakbullak oldu. Bereket versin Cevat ve Reşad'ın güzel oyunlan bu tehlikeleri atlattı. Hakem, mütemadiyen misaf irlere frikik cezası veriyor. Çünkü misa f ir oyuncular, Fener'in her sıkı hücumunu kesmek için çelme takıyorlar, Zeki'nin sert ve serbest vurusları kalecmin elinde kalıyor. Bir aralık, Fener'liler, çok mütereddit ve {Mabadi 4 üncü sahifede) Takriben bir, buçuk sene evjj vel Hareket gazetesi sahibi Suat Tahsin B. aleyhine Her man Spirer Tütün şirketi müdürü taraf m dan polise bazı ihbarat vu ku bulmuş ve bu isnadat dol • Suat Tahsin B. layısile meslektaşımız ve arkadaşımız Suat Tahsin Bey de mahkeme huzuruna çıkarı'mak mecbnrivetm(Mabadi 4 üncu sahifede) nuıııııiMiıııııınııııııııııııııııııııııııiıııııınııııııınıınıııiMiııııııııiııııımıınınıınnnıımnıııııııııııııııııııınnrıtnııınırııııınıııııııııııııııınnııııı Son Kurultay.. ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiıııiMiııııııııııııııııııınıııııiMiııınıııınıııınıııııııııııııınıınnıııııifiııırnııııınıııııııniiınırn evvel iktisadî hayatımızı yeni teşkifâtlara uydurmak için halkı azamî' mikyas ile tenvir etmek mecburi • yetindeyiz. Ondan sonra da yeni şekilleri kredi yardımları ile takviye etmek ihtiyacındayız. Umumî bilgî isteriz, ve kredi isteriz. Bu iki lâzimeden birincisi bizim nazarımızda ikincisinden daha mühim,fakat ikincisi birincisi kadar lâzımdır. Olsa olsa" hükumef iktisadî hayatımızın bu teskilâtlandırma lüzumuna kuv' vetle kani olmuş olabilir. O kadar. Maamafih o kadar dahi olsa, eğer .bu kanaat çok kuvvetli ve hakikî ise, onun da memleketimiz hesabına büyük bir kazanç olduğunu kaydetmeliyiz Talihli kadmlar YVNUS NADİ Türk Ocaklan kurultayı geçen cuma son içtimaını aktederek ocakların Halk Fırksına iltihakı kararını vermişti. Yukandaki resimde bu taMüşterek biletlerine 100,000 lira çıKan Sabriye ve Emine Hammlar bayile beraber rihî içtima ile son hitabesini irat eden Ocaklar umumî reisi Hamdullah i Bey görülmektedk. [Piyanko numaralan 4 üncu sahifede]
