21 Ocak 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Menmen divani harp*n3e ' Ctanhuriv^* Telgraf hattınm bozuiması yüzünden geciken tafsilât Lâz Hoca Ibrahim, Ramazan, tatlıcı Hasan ve sahte Mehdiye silâh verenlerle Manisa'daki evinde gizli içtimalar yapılan Hoca Hasan neler söylediler? yarm akşam M A J İ K sinemasında Sesli ve şarkıl' iki biiybk îiim birden: ALCX^XDR' nın eseri ve A1ARİA KORDA ile İ\1İLTOX SİLS' in temsîli ntuhteşemleri KANLI VENEDİK vc aynca ^amanımızın on şen ve eğlenceli iki kctn »i. KOHEN ve KE Li TAYYiRECi [Son fırtına dolayısile Menemen Hoca Efendim, bu sözlerin hiç mü. Divam harbi örfisinde cereyan eden nasebeti var mıdır? Beni assalar yalan Pazartesi günkü muha t u akşcuu . muhukeme taisilâttnı bildiren İzmir söylemem. Eskişehir meb'usu filân ya lan; kat'iyyen ve katibeten yalandrr. keme tafsilâtı A R T 1 S T 1 K SİNEMASINDA muhabiri mahsusumuzun telgrafları, Konya tarikile bir gün teahhurla an Oyle uydurmalar ki, Saraç Mehmed'i GRETL THEI.MER ve PACL VL\ İzmir 19 (Hu. Mu.) «Gecikmiştir» cak dün elimize vasıl olabilmiştir. bulun, meb'usu çağırın. Eğer boyle söy Menemen Divani harbi örfisi bugün saat CENTI tarafından temsil edılecek ledisem beni asın. Bu adam, eşkiya. aynen dercediyoruz: ] onda muhakemeye başladı. 35 maznun ( VON FRİIZ GRLNBAL'M ) un Reis Sözlerine dikkat et, hakir mi İzmir 19 (Hu. Mu.) Menemen Divani görüyorsun? hazır buîunuyordu. Lâz Ibrıham hoca yeni opereti çok Horozköyü*nde harbi örfisi, bugün saat 14,20 de muhaHoca Ben okumuşum. Bu okuma inşa düşünceli idi.zamanda köylüyü cami ederek kısa ta kemeye başladı. Reis Mustafa Pşa, sa mış,. Bunun söyledikleri iftiradır. Vicbahatan itibaren dava evrakı üzerinde danımla temin ederim. Bu, diyor ki, rikate alan ve derviş yapmağa yardım e bazı tetkikatla meş^ul oldu. 38 maznun, Şeyh Esad'ın evinde meb'us vardı. Sa den köy vekili Cemal hoca, hainlerin Sözlü ve şarkılı muazzam fılmin ' asker muhafazasmda salona getirildi. raç Mehmet vardı. Çağırın bu adamlan, Menemen'e kaymakam tayin edecekler takdimi mun seb tıle büyük GALA Saffet hoca da düşünceli göranüyorlar Pahrettin ve fırka fcumar.dam Talât sorunuz. dı. Pş. lar samiin meyanında muhakemeyi müsaımreM. GLORG ]ARXO'nmı Nalıncı Hasan Erenköyü'nden kenbir müddet takip ettiler. Samiin kaiabalıktı. İddia makamında musikisi. di evine beraber gittik. Vapurdac iki Maznunlar ne halde idiler? İngiliz gemisi gördük. Bu Lâz İbrahim, Fuat Bey buîunuyordu Haşhe: Bi'âistisna herkesin anhDervis, Mehmet Emin, bugün her za bana, Abdülhamid'in oğlu da bir gün bu Ramazan ve tathcı Hiseyin'in yacağı surette Turkçe mükâlemeler mandan sakindi. Yalnız bir iki defa maz donanmadan çıkacak, dedi. isticvabı nunlara doğru söylemelerini ihtar etti. Dün isticvabı yarım kalan sahte Meh hlim uz. rine hu.u i bir makine ile Hoca Ali Ef. nin mektnpları Nalmcı Hasan, inkâr eden HorozköyiüBundan sonra hoca Ali Efendinin. di'nin arkadaşlarından Ramazan'ın is aksettirJecektir. lere, hocalara hitaben, bir kaç defa asaticvabma devam edildi. Ramazan, Meh liâveten: MtCKEY MOUSE gorülmemi? biyetle «yalan söylüyorsunuz > diye ba İzmir'den Hacı Sadık Efendiye yazdığı di'nin Menemen'e azimetinde berabe: iki uzun mektup okundu. Birinde der ğırdı. canlı rejimler. Numaralı merkiler ile locaolduğu halde gördüğü rüya üzerine kaçvişlikten, müritlikten bahsediliyor, bi lannızı evvelden tedarik ediniz. Hcdnlere Evliya* diyen bir maznunzi de müritler defterine kaydediniz, di mıştı. \ Reis neden hükumete haber vermeReis, vak'a günü. Mensmen'de. halka ye rica olunuyordu. Diğerinde Gazi Hz. hitaben "bunlar evliyadır, kurşun işle İzmir'de Naimpalâs'tadnlar, şehirde ge din» diye sordu. Ramazan: mez> dediğini inkâr eden, o gün evinden ziyorlar, geçen gün bizim mahalleden çıkmadığını söyliyen Kerimoğlu İhra otomobillerle sür'atle geçtiler, bir çok Cahilliğimden, dedi. him'e hitap etti: Reis Tatlıcı Hüseyin, sen kalk. Nemuhafızlan vardı, deniliyordu. den hükumete içtimalan haber verme Dün inkâr ediyordun; bak. şahitler Bu akşam büyük G A L A olar k Hoca Ali, Mustafa ve Osman din? var. Boş vakitleriniz için • • Londra'da ( COVENT GARDEN OPERA ) ya rnensup ve Ef. lerin ifadeleri Hüseyin Bunlann bana garezleri Otomobilci yeminden sonra: İbrahim'i dünyanm en meşbur ve parlak tenoru Hoca Ali, Mustafa, Osman Efendilerin var. Dünkü bulmacamn halledilmiş tanıyorum. Kubilây Bey vurulduktan son şahit sıfatıle ifadeleri ayn ayrı dinlenra bu adam, hükumet civannda bekliyorReis Ramazan'ı tekrar kaldırarak: şekli tiu. Halka karşı, Bu adamlar evliyadır, di. Hoca Ali. imam olduğundan bir gün Sen söyle bakalım, dedi. ibrahim hocanm camie geldiğini, na 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011 bunlara kurşun işlemez, diyordu. Arkalarında 79 bin melâike maz kıldığını, sonra kendisiru tarikate Maznun, bu adamın bana garezi var. varmif//» İtalyanca, Fransızca, Almanca ve în^lizce şarkı söyledi^i davet ettiğini ve «lâzımdeğil, müteaddi ^X 1 S A T "N N, İftira ediyor, dedi. Ramazan Ben, Mehdi'nin arkadaşolmak icap eder» Dediğini söyledi. Şahit Mehmet, birinci şahidin söyleL A 2 A T 'i larından korktum, silâhlan vardı. Meh diklerini teyit etti. Diğer iki şahit, diğer ibrahim hoca, tarikate davet etme di, ne korkuyorsun? Arkamızda 79 bin 3 » L (A F • T li" |R maznun Naşit, İbrahim'in iki gün evvel digini, vaız ediniz, dediğini ifade etti. Melâike var, diyordu. Mustafa Asım hçea, İbrahim hocanın, 4 |A|L A | N | bir kahvede Halk Fırkası teşkilâtı için Filminde takdim edecefctir. Sinema mevsiminin en büyuk artistik hâdısesidir. göruşenlerden «mahallelilerine ben ora bir kere hoca Ali lle, bir kere de yalnız Sahte Mehdi'ye silâh verenler 5N |L |A lîo lAfK Biletîer simdıden sinema gişesinde tec'arik edilebiıir. Bundan sonra sahte Mehdi'ye silâh da olsam, mâni olurdum, görürsünüz, bir olarak evine geldiğini ve kendisıni de B tarikate davet ettiğini ve kabul etmi tedarik eden Manisa'lı İsmail ve Mus 6 Telefon: Reynflu «68 FOX FILM |A L O A L II |K kac gün sonra neler olacak?» Dediğini, yince hakarette bulunduğunu söyledi. tafa'nm isticvabına başlandı. Bunlar. 7 maksadını bılmediklerini söylediler. ;I H BB F A B Bugun yalnız n atineLrin f.atları tenzılâtLd ,r. İbarhim hoca, şaşırıyor, asabileşiyor, silâhlan vermediklerini söylediler. 8 A K \N A L I Lâz hoca İbrahim'in isticvabı S U mütemadiyen bir şeyler söylemek istl Mahdi'nin arkadaşlarından küçük HaPrrojranıda C; R L T A G A R B C) taraîından ı Lâz hoca Ibrahim, sorğuya çekildi. san, bizzafc Mustafa'nın evinden silâh 9 ,L U T yordu. K I H II L Reis Manisa askerî hastanesinde ne lan aldığuu iîade etti. Horozköy'liilerin isiicvapiart 10 O L U K K S U L faman bulundun? Bunlardan Hacı Mustafa, Mehdi'nin \İ Horozköyiülerin istiçvabına geçildi. kendisine üç defa tehdit mektubu gönHoca Ben, Çanakkale'denberi hasta1 iK ıN A B U L U T Biri müstesna. hepsi sakallı olan Ho BMİe biilv.nuyorum. Bir fjcy yaedım, Mü rozköy'lülerin» hocanın şeyh ve kendile derdiğmi, paxa, i&tediğini, fakat vennesaade edin, okuyayım. BUGÜN KÜ BULMACA diğini, bir cunıa EVÜÜ dükkânuıın ö Reıs Sonra okursun, hangi seneler rinin dervis oiduklarını inkar ettiler. nüne gelerek <iseni öldürecegim» dediBu akşam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011 Manisa has^ane?inde bıılundun? j Hoca. kövlulere din öğrettiğıni söyledi. ğini söyledi. Hoca Manisa'da bulunmadım, Ho j R^îs Dervis değilseniz, ta istanbul'a 1 Hainleri hahâmete haber îTJzfcöynnde bnlundum. Manisa'ya gid«r kadar giderek niçin bn seyhi ziyaret et2 tiniz? vermiyenler gelırdim *ALUN KELEBEKM ve PARİS KUK Maznunlardan hoca Ali İhtiyar i Hacı Hasan, Mehmet, simsar Mustafa, 3 Reis geçen sene Manisa'da hangi LASIW filıminin unutulmaz mübd ası İbrahim, Etem hainleri hükumete ha miş, diye işittik, onun için. fcvlerde toplandınız? 4 sevimli ve büyuk Fransiz artisti Hcca Benim kalp hastahğım, dima Reis Ondan daha ihtiyar bir Zaro ber vermediklerinden dolayı maznunen gî rahatsızlıshm var. Şuurum bozoktur, Ağa var, onu niçin ziyaret etmediniz? istiçvap edildiler. Bunlardan bir tnsnu 5 Maznunlar Bilmiyorduk, bilseydik inkâr etti. Diğerleri Mehdl Ue küçük Hat»ıun içtn beni tekaüt ettiler. san'm kaybolduklannı hükumete haber 6 ziyaret ederdik, dediler. Reis Sen, ne zaman Manisa hastaTerdiklerini söylediler. 7 Derviş Mehmet Emin Sakahnıza nesine geldin? dervişsinte. Simsar Mustafa, Mehdi'nin akrabası 8 Hoca Burası, Allah"ın mahkemesi bakınız, bir senedenberl olduğunu, dervisliğinden haberi olnaaDogru söyliyin. Ülr, yalan söylemem. filminde en mükemmel İspanycl şar 9 dığını söyledi. " Reis Suallerime dikkat et. Geçen Köylüler, inkârda devam ettiler. kılannı taganni edecçgi Senora İNlarDervis Mehmet Emin neler sene Osman Efendinin evinde Hacı Ali 0 Şahitler ve İbrahim hocanın zade Rağıp hoca, Kemal hoca, Hyas Etinez rolünde takdim edecektir. Diğer söyiedi? herzeleri 1 fendilerle toplanırdmız, ne görüştünüz? Derviş Mehmet Emin kalkarak: ar'hadaşları: Birinei sınıftan iki korreŞahit Hasan Hoca Hlç bir şey görüşmedik efendim rerek, köylüleri çavuş, maznunları göste<• Bunlann hepsi derviştir, dedi. Sotdan saga, ynkandan s»sağıva: olduklannı, hepsini İbdıyen olan VlCTOR MC. LA LEN Allah bilir, kat'iyyen ve katibeten ben rahim hocanın derviş yaptığanı söy İnkâr ediyorlar. Bazısı 7 senelik derviş 1 Bir deniz ölçüsü (3), Bir yere mensup olan (S), Her nıyete yenen meyva ve F/">MO\D I OUT/du'1. îlâveren: Mickev Mou^e (Görü'memii") yalnız vaız ederdim, siyasetle uğraşmam. ledi. tir. Esma çekerler. Mehdi, bunlara «çok 3). Ben, bu yaşa geîdim, mahkeme nedir, zikredin, aklınız artar» demlşti. Şahit Horozköy'lü Mahmut Emin E Z Adet (3). Bahardan sonra çelen bilmem. fendi Manisa'da unculuk yapanm. Hafız Ahmet, derviş Mehmet Için, Reis Geçen sene müddeiumumî se Bu köyleri tanırım. 928 senestndenberi eyalan söylüyor, iftira ediyor, mahke 3), Telefon çağırıyor (3). 3 Bir maç (3), Temiz (3), Gezinti ni çağırmadı mı? En büyük Fransız artisti ve " ŞEFKAT . lilaiinin hoca İbrahim'in bunları derviş yaptı mei küberaya hazır ol> dedi. Hoca Bir vaızdan dolayı çağırdı. ğını bilirim. Üçü Şeyh Esad'ın elini öp Derviş Mehmet hâlâ mahkemei kü ) unntulm z mübdıası 4 Çmgırak (3). Ondan sonra beni bıraktılar. Türk Oca mefe için İstanbul'a gitmişlerdir. İbra beradan bahsediyor. Hafız Ağa, burası 5 So^utun kötösii (4), Dadı (4). ğmdan birisi, beni ihbar etmiş. him hoca, Manisa'da bir vâzında, dans Cumhuriyet mahkemesldir. Doğru söy 6 Zeratetlu efendim (5), Asaletlft Reis Manisa'ya niçin geldinia? etmek gâvurluktur, demiş Horosköyü'n le, diye ağlamağa başladı. Hoca Hasta idim. Gezmek için gel de şapka* aleyhinde bulunmuştur. Hü Keçici Hüseyin, Alaşehlr'li Ahmet oğ efendim (5). son zal'eri ohn dim. Orada hocalardan arkadaşlanm kumet aleyhinde tertibat aldıklannı bil lu Ariı" Muhtar istiçvap edildiler; Ha 7 Aühnak (4), Vşağm kiban (4). S Iisan (3). vardı. Evvelâ Izmir'e gittim. Rize'li Meh miyorum. Köyde toulanıp zlkrederler inlerle atekalarmı inkâr ettiler. Arif 9 Donuk (3), Kumaşın kalını (3), met Efendinin evinde bir gece kaldım. miş. Hatta komşular şikâyet ederek Muhtar, köy hocalığı yapiağını, Mehdi Mania (3). Bn adam imamdı. Beraber Manisa'ya mnhtara haber göndermişler. H1 ^inde nc' vakmda ile gorüştüğıinü, fakat mes'eleden ha 10 Büyük (S), Ağacın kolu (3), La'a geldik. berdar olmadığım söyledi. vota (3). Reis Mustafa Asım Efendiyi bili Şahit Manisa'lı simsar Sait Efendi Reis Mehmed'in üzerinde bir Kimlerin derviş olduğunu bilmem. Yal11 Güç (3), Orta (3), Madenî ip (3). yor musun? nız bakkal Osman, bana, Lâz hocanın muska var, bunu sizden almıs, ölüncü Hoca Bilmiyorum. cereyi açmışlar, içerıye gfırmışler. Ben ELHA^JRA sinemasında ismini aptessiz ağzma alma, dedi. Baş ye keder yanmda taşımış. Reis Sizin Manisa'daki toplamş ka bir şey bilmem. Zabıt kâtibi, muskayı gösterdi; al okı.yordum. Bizi yakalayıp götürdüler. göstjrilmtkte olan ve larda nalıncı Hasan bulundu mu? tında «Şeyh Ahmet Muhtar» imaası Bir hafta sonra Mehdi vak'ası oldu.> a Hoca Hayır efendim, hiç bulunma Şahit Karanfil İbrahim hoca bun vardı. Katırcı Mehmet, evinde ietima edil CL1VE BROOK ve RICHARD ları derviş yapmıştır. Bir gün camide dı. vâzediyordu, rakı içenler gâvurdur, de Maznun: <Rabbena hakkı için bu ya diğini inkâr etti. ARLEX Reis Tarikate mensup musun? Diğer istima ediîenler di. Daha başka şeyler söyîedi.. Bunlar zı, benim yazıma benzemiyor» Dedi ve Hoca Evvelce tarikatte idim. 12 se dan Reisicumhur mes'uldür. dedi. Kız Mehdi'nin evinde yatıp kalktığını in Menemen vak'ası günü Menemen'de tarahndan temsil edilen ne evveî bir şeyhim vardı; öldü. Şimdi dım, kendisile kavga ettim. Camiden kâr ettiği halde sonradan dinlenen şa hulunaıı jandarma Ali dinlendi. Vak'a tarikatte değilim. Beş sene oldu; kanun koğdum. Uzun müddet darğındık. Son hitîerin ifadelerine muttali olarak ilâve günü minareden silâh atıldığmı anlattı. eıkalı artık toplu zikir yapmıyoruz. Fakat ra barışmak istemiştim, gittim. Mer etti: Tütüncü Hasan, Ahmet oğlu Halil, AhAllah izln veriyor, camideki vaızlardan haba, dedım. O zamandan sonra da ba Dört, beş, altı defa Mehdi'nin e met oğlu Hüseyin, Mustafa oğlu Mehfilmi, heyecanı UTiumî teviit sonra kendi kendime zikir yapıyorum. na, derviş olmaği teklif etti. Kabul et vinde yattım, kalktım. met, istiçvap edildi. Bunlar da tarikat etmektedır. Bu har kayı gidip Hoca Esat Efendiyi ziyaret ettim. Na medim. Reis, Saffet ve Lâz ibrahim hocalara le alâkaları olduğunu inkâr ettiler. lıncı Hasan'ı orada tamdım. Hatta bir tanışıo tanışmadıklarmı sordu. w^mmmmm görünüz ^^mmmm Nalına Hasan Bunlar dervıştir Köylüler, Karanfil'în işgal zamanmda Tanışamyız, dediler. de iş bulmak için İstanbul'a evime gel Yunanlıiara muhabirllk ettiğini iddia ler efendim, deüi. di. Manisa'da bir arada bulunmadık. Manisa'daki gizli içtimalar ettiler. Karanfil, gülüyordu. Mehmet çavuş, rauezzin Hesen ve Naltncı Hasan'ın ifadatt Şahit Mustafa. köyde iki senedir der Müteakıben Manisa'da, Osman E Mazlum da keza tarikatle alâkalarını Darülbedayi temsilleri Reis, nalıncı Hasan'a «sen, İbrahim vişlk başladığıru muhtar Ömer de bazı fendinin evinde bir içtimada bulunduk inkâr ettiler. Ba köylülertn zikrettiklerinden kendisine ları hakkmda şel^adette bulunanlar Efendiyi tanır mısın?» Diye sordu. Sahte Mehdi kim imis? dinlendi. Hasan Tanıyorum efendim. (Hoca şikâyet ettiklerini söylediler. Manisa'lı terzi Talât Efendi de ayni a d Hacı Hıimı. tankatlerle alâkasını in suretle inkâr etti. Derviş Mehmet sekiz ya dönerek) Cumhuriyet mahkemesin Hoca İbrahim'in okuduğu kâğtt •r »ıti Monisa'îı Ra°rm Bey. yapılan on senedenberi şeyhtir. (Talât Ef. ye de doğrn söyle. Her şey meydana çık OPERA SİNEMASİ sm. Pasa Hz., bu adamlar, İlyas Efendi Hoca İbrahim, Hükumeti Comhuriye içtimalar hakkında malumat verdi: dönerek) niçin nkâr ediyorsun. öğ Pıyes 3 perde Birinci içtimada Osman, Lâz ib rendigin ayetleri okusana. nin evinde de zikrettiler. Sultan Ha mizin mahkemei âdilesini teşkil eden Pek yakında en meşhur Yunan zevatı muhtereme, diye başlıyan bir rahim, Süleyman, Cemal, Üyas hoca Yazan: rvikodemin mid'in oghmu getireceğiz, dediler. Talât Ef. Efendim Mehdi Mehmet j artis lerinin temsil ettikleri kâğıt okudu. Bunda, 25 sene tabur i Hoca İbrahim Uyduruyor efendim. mamlığı ettiğini, evvelce imamlann beş larla, Ömer Efendi vardı. Osman Efen eşkiya bozması bir adamdır. Onunla Nakltden: Reis Senin daha çok marifetk%in *raya tekaüt edilirken Cumhuriyetin dinin evinde yapılan içtimada da ayni çörüşmeğe tenezzül etmenı. Dedi ve A. Muhtar B. şahıslar buîunuyordu.» var. Mehdi'nin hayatını anlattı ve: kendisine elli lira evraki naktiye tekaüt Bu ak§ ım i J n Bahse kartşttrtlan bir meb'us maaşı tahsis ettiğini, Cumhuriyete min Osman Eefendi «içtimalarda oturu Bu adam yedi sene evvel Manisa'ya unif rmulı zadiNalıncı Hasan Hoca İbrahim, Şeyh nettar olduğunu ve hükumet aleyhine ıip görüşülürdü, zikredilmezdi> Dedi. bekçi olmuştu. O zaman bir kaç defa sesli ve ^arkılı filminı takdim etana bıletlerde Reis Bu içtimalarda başka şeyler konuştum. Bir gün bekçiliğin nasıl olEsad'ın köşkünde oturuyordu. O sırada tertibat amıyacağını anlatıyordu. »örüşüldü mü? tenzilât varciır. decektır. (AtinaBerlînParis te bir Eeskişehir meb'usu da vardı. Lâz İb Reis Derin derin tetkiklfi uğraşı kendisinden sordum. Bana çeMaznun Cemal Efendi cevap verdi duğunu hayatmm rahim, bir buçuk sene sonra Sultan Ha yoruz. Adaletin tecelli edeceğine emin DAG F LıNi Co LTD. şirketi maGışe her gün saat 13 ten itibaren Evimize Lâz İbrahim hoca gelmişti. Os tecilik Bu kadar. daha iyi olt'uğunu mld'in oğln gelecek, fes glyeceğiz, di olabilirsiniz. sövledi. mulâtından. TamaTien Atina'da man, İlyas hocalar da vardı. Oturuyor açıkttr. Altı yaştndan a^ağı çocuklar yordu. Diye muhakemeyi yarına fcehir etti. duk, zikretmiyorduk. Polisler gelip pen Derviş Mehmet atıldı: Kahveye revrilnis bir f m ir. gelir, her aaman Mehdi ile konuşurdu. tiyatroya kabul edilmez. •I1 ^•••^•••İH^H^H^^H ÇİKOSBARONESS Günün eğlencesi MELEK SıNEMASIa • • ro JOHN MACCORMAGK'ı P • •T • • P • • m • • z • Iu z KALBİMİN SESİ S E V M E K H A KK 1 • • • u >• fftMIM» OPERA SiNEMASı LiLY DAMiTA'yı BAŞ B E L Â L A R I TİTIf IIUIIEI MARCELLE CHANTAL BUTÜN HAYATI MiS AVRPA'nın intilıabı... ŞERERNE VERiLEN 6ÂLALAR. SÂN SEBÂSTIEN,, şenükieri... bunlan pek yaknda NAMUSUMiÇiN GüZELLiK KRALiÇESi (Mis Avrupa) füminde görecaksiniz ISTMik BELEDiml l5S" T" 6 öl g e ATiNAAPAŞLARI