23 Aralık 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED'NCI SEME N ? 3 8 2 Ba^tnuharrlrl YUNUS NADİ *, w ^ İDAREHANESİ: karşısında dairei mahsnsa Telgraf: İstanbul Cumhuriyet Posta kutusu: N° 246 Ba ? m uharrir Î 2366 Tahrlr müdürü t 3236 roüdürO 2365, Kitap kısmı 473 • mhuri m,mmnHm ,„„„, „„„„,„„„,„,„„ ,„, ,„„,„„„„ ,„„ I Alacağına şahin ama,! vereceğine karga bile değilL SALÎ 23 KANU*'UEWEI 1931 ^ ABONE ŞERAİTİ L | r ı m i f MÜDDET:İTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN Seneliği : 1400 Kr. I 2700 Kr. I 6 Ayhğı : 750 Kr. İ 1450 Kr. 3 Ayhğı !•400 Kr. ! 800 Kr. « î • Nfishası hep yerde MALIYE VEKILI ISTIFA ETT '2 5 Kuruştur Çoban yıldızı: 7 " " "" T l "" ' """"" """ "" " """""""' " ' " """"nm"' ''"""" ' " " "" ' " " "" Kooperatifçilik! tzmir'de candan sevdiğimiz arkadaşlar (Türk kooperatifçisi) isimli bir risale neşrediyorlar. Bu çok kıymetli risaleden çok kişinin haberi olacağını zannetmiyoruz. Memleketimizde maalesef işlerin bir az sebat ile çalışmak îstiyen ilmî şekillerle görülmesi iti yadı henüz hasıl olamamıştır. Hal buki filen tatbik halinde bulunan kooperatifçiliğe îstinat eden bu risalede işlerin ilim gözü ile görülüp öyle yü • rütiilmesi gayesi takip olunmaktadır. Fakat (ilim gözü ile görülmek) sözümüze bakıp ta (Türk koopera tifçisi) nin öyle akıl erdirilmesi f azla | bilgilere muhtaç derin ve karıçık bahislerle doldurulduğunu zannetme melidir. Bilâkis (Türk kooperatif çisi) nin mevzuu bahsettiği işler halkın her gün, her ay, her mevsim görmekte olduğu alelâde işlerdir. Hatta (Türk kooperatifçisi) nin bu işlerin mahiyetleri ile daha mükemmel nasıl görüleceklerine dair ileri sürdüğü fazla iddialar bile yoktur. O her şeyden evvel »adece halkın gönnekte olduğu işlerin üzerinde tevakkuf edi • yor. Ne artık, ne eksik. Olduklan gibi o işlerin üzerinde. Kolay anlarsınız ki bunda fazla bir ilim davası yoktur. Halk kendi işini herkesten, hatta pek çok âlimlerden daha iyi bilir. Buna rağmen eğer işler iyi gitmiyorsa burada bir noksan bulunduğuna hük • molunmak zaruridir. Bu noksanı bu Gazi'mizin Trakya seyahatleri intibalarından: Yukarıda Kırklareli'nde larak evvelâ işi kurtarmak lâzımdır. kendilerine arzuhal veren bir kadınla görüsüyorlar, aşağıda Eğer lüzum varsa sonra ilme de sıra Kırklareli halkt arastnda... gelir elbet. Burada bir noktayı iyi bilmeğe ihtiyaç vardır ki a da tktisat kitapla nnm ihfiva ettiği bütün asrî ve derin malumatın guya simya gibi rast geleni kolayca zengm edivermiyeceği haki katidir. Millî iktisatta esas herkesin her gün yaptığı işten evvelâ kendi hayatını kurtaracak, sonra da eğer mümkün olursa yarına bir şey saklatacak surette fayda görmesidir. Ve bu en büyük şeydir. Bunun teminine imkân hasıl olduğu zaman esas itibarile gaye elde edilmiş sayılmakta hata yoktur. fşte kooperatifin temin et mek istediği marifet bundan ibaret • tir, vç bu da dediğimiz gibi ne sihirle, ne kerametle, belki sadece mevcut işe istinat ederek, ve yalnız ona hu • susî bir intizam vererek. Müstahsil istihsalinden alınabile cek faydanın azamisini almalı, müs tehlik te tedarikine mecbur olduğu eşyayı asgarî bir bedel mukabilinde elde edebilmelidir. Bütün kooperatif teşkilâtları bu iki cümlede hulâsa olunabilir. Bu memlekette ilk istihsal koope ratifi olarak vücude getirilmiş olan Aydın incir müstahsilleri ortaklığı yavaş ve sağlam adımlarla o muhitte teessüs ederken diğer bir takım ko operatiflerin teşekkülüne de hem nümune, hem saik olmaktadır. Filhakika kooperatifçilik mevcut işe yani ya istihsale, ya istihlâke • taalluk ettiği için kendisi asla karışık ve zor bir mes'ele değildir. Onun îçidir ki dün • yanın en müterakki memleketlerinde kooperatifçüiğin her nev'i pek ziyade, adeta dev adımlarile ilerlemektedir. Ancak bu işin muvaffak olması için bir nevi ortakçılık demek olan koo peratifte ortakların bu işe bütün gönüllerile sarılması lâzımdır. Bu ise evvelâ bir anlayış mes'elesi, sonra da bu yeni anlayışı filen yürütecek bir itiyat mes'elesidir. îşte bu bir iki nokta kooperatifi yürütmekte az çok zaman ve çalışma istiyen bir meşgale teşkil ediyor. Yoksa dediğimiz gibi koope ratif «sasen basit bir iştir. Gazi Hz. dünEdirne H. F.merkezini teşrif ederek azalarla müdavelei efkârda bulundular , Mlllll , mııımıınıııpı ım mn «Hizmet" skandalınm mahiyeti mılllmmılımmırilımıl 1IlllHlllımmım I Zeynel B. muhalefetin 3,000 liraya satmış! Ikinci defa istediği 6 bin lira verilm yince tekrar eski neşriyata başîamı Vasıf B. in şayam dikkat ifşaatı Hizmet gazetesinin İzmir intihabatı sırasında Vasıf Beyin Zeynel Besim B. le beraber İsmet Pş. ya karşı mücadeleye karar verdikleri ve İsmet Pş. aleyhine çaIışmak üzere gazetenin Vasıf Beyin Emrine amade olduğu hakkmdaki neşriyatı üzerine Vasıf B. şu izahati vermiştir: Zeynel Besim B. intihapta fırka aleyhinde neşriyattan vaz geçerse satışı düşeceğinden bahsetti. Bunun üzerine kendisine üç bin lira verilmesi muvafık görülmüştü. Zeynel Besim B. bu paranın Yaztst 4 üncü sahifededir Edirne 22 (A.A.) Reisicum ve nizamnamesi etrafında müda hur Hz. bugün saat 15 te Cumhu velei efkârda buluıunuşlardır. Gari riyet Halk Fırkasını tesrif ederek Hz. saat 19 buçukta, kapı öniinde fırka azaları ve mülhakattan ge kendisini bekliyen yüzlerce halkın len kaza ve köy heyetlerile uzun şiddetli alkısları arasında fırka müddet mahallî vaziyet ve ihtiyaç dan aynlarak misafir kaldıklan lar hakkında görüşüp konuşmuş • Belediye dairesine avdet buyur lar, bunu müteakıp fırka vaziyeti muşlardır. Fen Fakültesindeki hâdisenin mahiyeti Ayni dersi okutan Vehbi B. le M. Hovas'm dargınlığı vak'aya sebebiyet verdi [928 senesi teşrinievvelinde Yozgat ıhapishanesindeki mahpuslara ekmek vermeği mülkiye, maliye mümessilleri ve hapishane mudurunden müte şekkıl komisyon tarafmuan icra kılınan munakasa netlcesinde taahhüt, ttim. Fakat 929 senesi şubat, mart, nisan aylarında verdiğim ekmek be delinden (3,361) lira (87) kuruş alacağımı alamadım, Dahlliye Vekili idarei maslâhat et diye valiye emir verdi. Nihayet haziran geldi. Düyuna kaldı. Dü3run ilmuhaberi 20 haziran 929 tarihinde 215 No. ile havale celbi için Dahiliye Vekâletine gönderildi. Havale gelmedi. Takip ettim. Hapisha nelerin iaşesi adliyeye devredildi, ala1 cağınızı Adjiye Vekâletinden arayınız denildi. Adliye Vekâleti ise eski borca kanşamayız, bu borç dahiliyenin idare ve iaşe ettiği zamana aittir, hakfanızı dahiliyeden arayınız, dedi. Nihayet iş Heyeti Vekileye intikal etti. Fakat gene iki senedenberi sermayem elime geçmedi, piyasaya borçlandım, müzayaka çektim, alacaklılar izzeti nefsini yaraladı. AdUye, Dahiliye Vekâletlerine, Başvekâlete şikâyet ettim. Vekil Beylerin şahıslanna müracaat eyle dim. Bu suretle de telgraf, posta ücreti olarak bir çok masraflar ettim. Hiç bir yerden müsbet ve menfi bir cevap alamadım. Mağdur oldum ve oluyorum. Halbuki bu hapishaneye verdiğim ekmekler için hükumete kazanç vergisi de verdim. Benim gibi daha bir çok hapishanelere ekmek veren muteahhitlerin hükumetten alacak ları vardır. Ben de her mağdur kariiniz gibi bir ef a da ^lze müracaat «öyorum. ,Hakkımızm istifası neye mutevakkıf ise çaresini gostermenizi rica ederim.] Gazetemize gönderilen yukariki mektup «Yozgat'ta Nazun oğulla rından Ali oğlu Mehmet Nizami» imzalıdır. Bin bir müracaatına rağmen hakkını alamıyan bu vatandaşa biz ne çare gösterebiliriz ? Bu vaziyet karşısında bugünlük kısa ca devlete beş kuruş borcunu vermiyen vatandaşlar derhal hapse tıkıhr da vatandaşların sermaye ' sini teşkil eden alacaklar her ne sebeple olursa olun niye veril mez. Hükumet bu vatandaşların haklarını ne yapıp yapıp derhal vermeli, hiç bir ferdin mağduriyetine sebep olmamalıdır, diyoruz. İzmir meb'usu Vasıf ve sabıi Hizmet başmuharriri Zeynel Besim Beyler Ses Kraliçesi Hudada] H. Paris'ten avdet etti Kraliçemiz Paris ve Nis'te gösterild yüksek alâkadan çok mütehassistir bizden ders istedi. Ben de kendisine ilmi Dün Fen Fakülhayvanat dersinin amelî kısmını verdim. tesinde Hayvanat Meclisi müderrisin de kendisine müdermüderrisi M. Horis unvanını verdi. Ben ilmi hayvanatm vas ile müderris Ses Kraliçesi Hudadat Şakir H. Sirkeci'de istikbalcileri arasında, nazari kısmını tedrise devam ettim. M. Ali Vehbi Beyin Ses Kraliçesi Hudadat Şakir H. efradı tarafından istikbal edilebümj Hovas bundan memnun olmadı. Kendimuavini Âdem Nesine verilen vazifeyi angarya telâkki etzihi Bey arasında dün zevcile beraber Paris'ten avdet tir. Ses Kraliçemizin 20 gün içinı tiğini her vesile ile tekrar etti. bir hâdise zuhm etmiştir. Hudadat H. m avdeti pek âni Paris, Nis ve Montekarlo seyahatleri ettiğini ve Âdem Sonra bir gün şahsıma ait olan bir olduğundan istasyonda ancak ailesi ( Mabadı 2 tncı sahifede ) Nezihi Bey ders mikroskopu, benden müsaade almaksıIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM lllllllllllltlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIMIIIIIIIIIINH vermek üzere sınızın lâboratuvara da götürduğünden bunfa girdiği sırada dan aramız açıldı. M. Hovas'ın da ayGeçenlerde Âdem Nezihi Bey ilmi hayni sınıfa girerek vanat müderris muavinligine tayin e ders vermek iste M. Hovas'la arala dildi. Ve ayni zamanda hayvanat istasdiğini yazmıştık. İki nnda münakaşe yonu tesisi için tahsisat ta verilmiş olmuallim arasmda cereyan eden mu duğundan M. Hovas'ı «angarya addettitalebe muvacehesin allim muavini ği» bu vazifeden alarak asıl vazifesine de nahoş bazı cüm Âdem Nezihi B. iadeye karar verdim.. leler taatisine sebep olan bu hâdise, müBu sebeple muavinim Âdem Nezihi Bederris Ali Vehbi Beyle M. Hovas'ın öte ye M. Hovas'ın yerine derse girmesini denberi aralarının açık olmasından ileri söyledim. Âdem Nezihi Bey derse girmiş, gelmiştir. Ali Vehbi Bey dün bu hâdise fakat ardından M. Hovas ta ders vermek hakkında bize şu izahati vermiştir: üzere smıfa girdiğinden aralarmda bazı Bugün güzellik müsabakamıza M. Hovas Darülfünuna müderris sı sözler geçmiştir. Vak'anm esası bundan iştirak edenlerden Ay H. m resmialınan fatile değil, hayvanat istasyonn müdürü ibarettir. M. Hovas'ın elinden ni dercediyoruz. sıfatile dahil olmuştnr. M. Hovas ilmi ders esasen kendisine ait değildi. evvelce Müsabakamızda birinciliği ka hayvanat kürsüsüne merbut olarak bu bunun angarya olduğunu iddia ettiği istasyondaki taharriyatı hakkında tale halde, bilâhare Darülfünundaki mevkizanarak Türkiye güzellik kraliçebeye konferanslar vermekle iktifa ede inin sarsılacağını nazari dikkate alarak si namile Avrupa ve Şili'ye gide bu dersi terketmek istememiştir. Hâdicekti. cek olan hanıma, bütün bu seya Fakat istasyonun tesisi için tahsisat senin esası bundan ibarettir.» hatlerinde pederi, validesi veya Âdem Nezihi Bey Ali Vehbi Beyden verilmediğinden bu işle meşgul olmak üzere altı yüz lira aylıkla celbedilen M, aldığı emir üzerine pazar günü derse Halef ve selef iki Maliye Vekili akrabasından bir zat refakat edeHovas işsiz kaldı. Bu hal Darülfünunda çirmiş ve takrire başlamıştır. Bu sırada cek, bu zatın bütün masrafları da Esasen basit bir iş, fakat Türk ik çarip bir vaziyet tevlit etti. Mutehaâsıs M. Hovas ta derse girmiş ise de Âdem bir arada gazetemiz ve müsabakanın mürettîsadiyatmı elinden tutup ağır ağır celbedilmiş fakat onun meşgul olması Neziftf Bey vaziyeti nazikâne bir Usanla Maliye Vekili Saraçoğlu Şükrü B. in kendisine bildirmjştir. Fakat M. Hovas stifa ederek yer.ine Londea büyük, el tipleri tarafından tediye edilecekkaldıracak ve yükseltecek kuvvetfi lâzım gelen ihtisas şubesi teşkil ediltir. Binaenaleyh, yerii güzellik kra( Mabadi 2 inci sahtfede ) bir manivelâ!.. Kooperatifçüiğin tx memişti. M. Hovas boş durmaktan ise çisi Ferit B. in getirileceği haberi ü IIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIU liçemizde, 1930 kraliçesi Mübecel mir havalisinde adeta âşikane bir azerinde ısrar ediliyordu. Şükrü B. in malarmda parlıyan bir çoban yıldızı ratifçilik ile faydaları hakkında musır H. gibi, her cihetçe emin, nezih ve teş ile tatbikına ihtimam eden aziz sıhhî vaziyeti nihayet Vekâletten ay afif bir seyahat yapacaktır. bir arkadaş, bana yazdığı mektuplar gelir. Çoban yıldızından bahsolunun ve mütemadi telkinlere ihtiyaç var ca ise gene hep orasını düşünürüz ve dır. Sonra iptidaî mekteplerimizin ilk lmasını zarurî kılmıştır. Dün gece dan birinde ona: Esasen, gerek Paris'teki Avru şu malumatı Aydın havalisinin henüz nevzat halin kıraet hecalarından başlanarak tah Ankara muhabirimiz Çoban yıldızı! pa ve gerek Şili'deki dünya güzelde bulunan kooperatiflerini anarız. silm bütün devrelerinde kooperatif verdi: Diye at vermişti. Ankara 22 (Telefonla) Maliye lik müsabakalarının azamî surette Kooperatif, dediğimiz gibi esas iti çilik Maarifimizin belli başlı meşga Hakikaten öyledir. Millî Türk halelerinden birini teşkil edecek kadar Vekili Saraçoğlu Şükrü B. bugün Baş ciddiyet ve iffet dairesinde cere yatının gidilecek hedefi gösteren ço barile mevcut işlere müstenit pek bavekil tsmet Pş. ya istifasını vermiştir. yani için her türlü tedbirler ittihaz ehemmyeti haizdir. ban yıldızı şimdi İzmir Aydın hava sit bir şey olmakla beraber tatbikatta Misal olarak yarın ödemiş urgan Şükrü B. istifanamesinde hastalığınm edilmiştir. lisinde faaliyette bulunan kooperatif umumî itiyat haline gelmesi esaslı bir 45 Ay H. (namı müstear) 'ekâlet umuruna bakmaktan kendini Her iki müsabakada, yalnız hateskilâtıdır. Ne vakit kooperatif de terbiye mes'elesidir. Onun için mevcut cılarının kooperatifi üzerinde konuşauzun müddet menedeceğini, bu itibar kemlerin huzurunda cereyan et veya müsamere tuvaletile müsat nilirse derhal bizim hatırımıza şimdi şleri şimdi içinde bulundukları zor cağız. ( Mabadi 2 inci sahtfede ) ( Lutftn »ahifeyi çevırinit ) mekte ve Kraliçeler şehir layafeti YUNUS NADİ lik yalnız İzmir Aydın havalui se uklardan kurtarmak üzere koope Doğru değil mi? Şükrü Bey Maliye Vekili dün istifasmı verdi Yerine Millî Müdafaa Vekili Abdülhalik B. tayin edildi 931 Güzellik Kraliçesi Yakında seçiliyor Avrupa ve Dünya Güzelliği müsabaka ları hangi şerait dahilinde yapıhyör?