23 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED1NCI SENE N* 2 3 2 2 Başmuharrlrl NADt İDAREHANESt: Dl o n m r i e karşısmda dairei mumu fy n u n ay Telgraf: İstanbul Cnmhuriyet i Posta kntasn: N* 2 4 6 j T A İ a f A t * • Başmuharrlr s 2366 1 e i e i O n . Tahrlr müdürO : 3236 e müdürü 2365, Kitap kısmı; 472 Bır Gölge ve Bir Nur Berlin 15 teşrinievvel 1930 ımıınınnıı Yunan Takımı Bugün Geliyor Darulfünundaki mes'ele • • • umhu riyet tostları da böyle derseLj [Bbr fırka yaşıyabilmek için ) ya muayyen fikirlere, ya muayl yen sımflara istinat etmek mecburiyetindedir. Bu iki temelden | mahrum olan bazı muvakkat hrkalar vardır ki, bunlar günün I ihtiyaçlarına cevap verirler. ı I ihtiyaç geçince yaşamalarına lüIzum kalmaz, ya başka bir fırkalya iltihak eder, yahut inhilâl ) ederler. îşte S. F. bu üçüncü nevi fır I kalardandır. Bu fırkaların yaştyabilmesi « \yasi hayatta fırkacılık esasları na azami derecede riayetkâr ol masile mümkündür. Fakat bu \ noktalardan da bakıldığı zaman \S. C. Fırkası, teşekkülü gününYdenberi bir çok hatalar yapmış PERŞEMBE 2 3 TEŞRİNIEVVEL 193O ABONE ŞERAİTÎ j MODDET:]^RİİİYE İ ^ f ^ l | Seneliği : 1400 Kr. İ 2700 KrT : 6 Aylığı \ 13 Aylığı | 750 Kr. 4 0 0 Kr. |~İJGU ;£r7 Nttshası her yerde 5 Kurnştur İktisadi bir noktayı tetkik etmek istediğimiz zaman yazımıza şu serlevhayı koymaklığımızdaki sebep; şire inhimak değil belki bütün dünyanın iktisadi ve kesif bnlutlar altında karanlık bir vaziyeti haiz bulunması ve bu buhrandan kurtnlarak aydınlığa çıkmak için nur yollarmın aranmakta olmasıdır. Daha ziyade sanayi memleketlerini elim bir hale koyan bugünkü buhran şüphesiz ki, uzun zamanların topladığı hata ve israflardan ileri gelmiştir. Napolyon'n / . kara 22 (Telefonla) Şimdi takip eden senelerle, Alman Fransız Maarif Müsteşarı Mehmet Emin harbinden sonra 1872 senelerine doğru kendini göstermiş olan büyük buhran Beyle görüştüm. Müsteşar Bey sualar tahattür edilecek olursa, bugünkü lirae cevaben dedi ki: elhan siyasetinde husule gelen tabavvül, « Darülfünun Ema. ti intihafaaritai âlemde yapılmış olan lâaletta batı hakkında her iki taraf ın takyin değlşiklikler, kabiliyeti hayatiyesi dim ettikkri mazba'alar Vekâlete olup olmadığı tetkik edilmeksizin yeni doğan devletler hep bugünkü siyah göl gelmiştir. Her iki taraf kendi noktai genin en büyük âmillerinden addoluna nazarını nü^afaa 'en deliller gösbilir. Bilhassa memleketlerin mübadelei termirlerdir. Bu mzbatalar Maaeşya hususunda maruz kaldığı tahdidat, rif Vekili Beyeferdi tarafından tetknâreti iştiraiyenin zayi olan servetler kik edilmektedir. Bu hususta henüz hasebile asalması ve bir de istihsal kuv bir karar verilmiş deçilf^r.» vetinin rasiyonel çalışmak ve makineDarülfünunda Vekâletin velerde büyük tekâmüller husule getirmek sayesinde artması cihan iktisadiyatmı receği karara intizar ediliyor Darülfünun müderrislerinin münakagün geçtikçe daha müşkül bir vaziyete tlka etmiştir. Şimdi bu buhranlı ve ka şası artık dün hararetini kaybetmiştir. ranlık bolutların gölgesi altında yaşı Gerek hukuk zümresi müderrisleri ve yan memleketler bilâistisna bir nur gerek edebiyat zümresi müderrisleri dün yolu arıyorlar. Bu nur yolu aranırken bir şey söylemekten istinkâf etmişler bir çok iktisadiyynn düşüncelerini izhar ve söylenecek bütün şeylerin bittlğini Darülfünun mes'elesini tetkik etmekte ediyor, devlet sefinesini idare eden en ve artık Vekâletin kararına intizar lâolan Maarif Vekili büyük hükumet adamları bn ışık yolu zım geldiğini söylemişlerdir. Maamafih Esat B. nn görmek için uğraşıyorlar. Hep bugün Vekâletten karar geldikten sonra mflnatkind takdirde intihabın akalliyet rattden yanna bir salâh olacağı ümidile va kaşalann devam edeceği anlaşılmaktakit geçiriyorlar. Amerika gibi iş adamı dır. Bundan maada Darülfünun Emini derrislerini de iförak ettfrmek suretile çok olması mukabilinde garibelerl de kJm olursa olsun Darülfünun divanı te çift reyle tekrar lcrası veya tek reyle pek fazla balnnan yerlerde hatta buh şekkül ettikten sonra ıslahat için m i tekrar intihap yapılması da ilâve edilecektir. ranı iktisadi denllen devin artık öldügü him müzakerat veroünakaşalardabufddls olunuyor, btr tabut haurlanarak lunulacağı söylenmetedir. Fuat B. kanaatinin doğruluğunda Maarif Vekâletinden dün >kş»m» kanütnklar söylendikten sonra merasünlfe munr! defnolanuyor ve bu zavallı fikirle ha dar Darnlfünnn Emanetfntr* bir haber Dün akalliyet zümresinl temsil eden Ukaten iktisadiyattaki müşküiâtın zail gelmemiştir. "Vekâletten gelecek emrin Köprülü aade Fuat Bey muharririmlze olacağı kanaati besleniyor. Aczin ve bugün veya yarın gelmesine intizar o şu sözleri söylemiştir: perişaninin tevlit ettiği bu çaresizlikler lunmaktadır. « Artık mes'ele kalmamıştır. Ortaiçinde en ziyade nazarı dikkati celbeden Mustafa B. ne diyor? da Vekâletin emrini beklemekten başka •okta, tasarrufa ehemmiyet verilmiş, Dün Darülfünun Emin vekili Mustafa çare olmasıdır. Bugün artık her memlekette Bey bir muharrimize bn hususta şu tea yoktur. Bütün söylenecek şeyler söylendi. Biz kanaatimizde ısrar ediyotasarruf, devletlerin siyaseti dahiliyele hatı vermiştir: ruz. Vekâletten bu kanaatimizin hilârinin en mühim noksanını teşkil ediyor. < Vekil beyle telefonla görüşüyoruz. Buna rağmen devlet idaresinde eski Kendileri bir iki güne kadar cevap ve fında bir emir geleceğini hiç bir zaman hatınmıza getirmedik ki bizim için zamana daha çok karışık ve büyük bir receklerini söylediler. Vekâletten iki menfi bir emir gelirse alacağımız hattı teşkilâtın mevcut olması, tasarruf hak tarzda cevap gelmesi muhtemeldir: Ya kındaki sözlerin hakikî bir mahiyeti ha intihap doğrudur diyecekler, veya tec hareket hakmda bir şey düşünelim. Bitlz olduguna dair insanda şüpheler uyan didi intihaba lüzum ( Mabadi 4 üncü sahifede göstereceklerdir. dırıyor. Almanya'da bütün memur maaşlanndan yüzde altı bir tenkihat yapılmasma karar verilmiştir, buna rağmen gene Alman'lar idare sisteminde mevcut memurlann maaşından kesmekle değil, belki bunlardan nısfmdan fazlasının işlerinden çıkarılmasile daha güzel bir idare yapılabileceğini iddia e Maarif Vekâleti henüz bir karar veremedi Yunan futbol takımı bu sabah trenle geliyor Maçları görmek üzere de ayrıca vapurla 200 Yunan sporcusu geliyor Yarınkî maç mühim olacak ^ •"••••""••••••"•••••••'••"•"iıııııiMtuııııriitııılllHilllMIUIHINlHIU! Maarif Müsteşari dün gece, mes'eleyi Vekil Beyin tetkik ettiğini söyledi Atina 22 (Hususî) Selânik şampiyonu ve Yunanistan ikincisi Aris takımı ya nn sabah trenle tstanbul'a vasıl olacaktır. Yunan futbolcularının Türkiye futbolcu ları ile ilk teması demek olan bu seyahat; hemen büYukarıdaki satîrlar, S. C. Fîr tün Yunanistan' • kasının fikirlerini neşretmek i da çok büyük bir çin çıkanlması takarrür eden alâka uyandırıştır. Selânik şampiyonu «Aris» takımı gazetenin her türlü idaresi uhde200 kadar merakli fatbolcu 3a lar da seyahate iştirak ediyorlar. İstansine ihale edilen M. Zekeriya İstanbul'daki oyunlari takip etmek bul'a geleoek takım 9u oyunculardan mttBeyin dünkü «Son Posta» gaze üzere vapurla hareket ediyorlar. rekkeptirı Itesinde çıkan makalesinden ay Bunlar yarın akşam tstanbul'a va Katrancos, Kumlis, İkonomi, Oplopyos, Gikopulos, VikeUdis ^«^6116716, I nen nakledilmlştir. racaklar ve cuma günkfî maçta haKacaunis, Bogdanos, Kiços, Angelakis, Yeni fırkanın mahiyeti ve te zrr bulunacaklardır. KaltaMs, Argiriyadls, Koçaropulos, Jeor» fşekkülü hakkında dostlan da jiyadis... Aris takımı kimlerden [böyle derse artık; Takıma dahil Ermenilerden D niilyan mürekkep? ile Kaloyan bu seyahate iştirak edemiYar fcîyas Aris futbol kuHbö idare heyeti ta yeceklerdir. kunının İstanbul seyahati dolayısile YuAtina'da çıkan Patris gazetesinin spor nan millî takımının sol açığı Angilâkis, kaleci Katrancoa, ve müdafi Oplopiyos'e muharrlri M. Martaridos maçları takip ( Lutfen sahifeyi çevirtnte ) vermiş olduğu oezalan refetmiştlr. Bun Venizelos Yunan Başvekili "İstanbulwdan geçmek istemiyor Atina sefirimiz keyfiyeti Ankrra'ya bıldirdi Atina 22 (Hususî) M. Venizelos'un Ankara seyahatinin önümüz deki cumartesi gü nü başlaması ta karrür etmiştir. Türk paytahtında temas edilecek mes' eleler hakkında ayrı ayn dosyalar ihzarı için devairi aidesine emir veril miştir. Ayni zamanda seyahate tahsis edilen (Elli) kruva Fransız Ticaret Nazırı dün Ankara'ya j î t t i M. Flanden dün bazı camileri gezmiş ve Fransız kolonisini kabul etmiştir Nazırla beraber Sefir de gitti 1& Evvelki gün şehrimize gelmiş lan Fransa Ticaret Nazırı M. Flânden seref ine evvelki akşam Fransa sefaret konağında sefir Kont dö Şambrön tarafından 26 kişilik bir ziyafet keşide edilmiştir. diyorlar. Her halde buhranı iktisadinin M. Flânden dün sabah Vilâyete giizalesi hakkında bütün iktisadiyyunun derek Vali Muhittin ve Polis Müdühemen bilâistisna müttefik kaldıkları zörüne de Pire li Atina Sefirimiz Enis B. rti Ali Rıza Beylere kartını bırak nokta, tasarruftur. Bunu yapmak husumasında istim üzerinde bulunması em mış ve oradan da Ayasofya camii sunda kullanılacak tedbirlerin ne dererolunmuştur. ile şehrimizin diğer bazı cami ve ace ciddi olup olmadığı her memleketin M. Venizelos ile Yunan Hariciye Nan bidelerini ziyaret etmiştir. kendi bünyesine göre taayyün eder. Biz rına refikalarile maiyetlerinde bulunageçenlerde yazdığımız bir makalede ö ğ l e üzeri sefir tarafından M. cak zevattan maada Atina gazetecileri memleketimizdeki iktisadi sıkmtmın ile bu seyahate büyük ehemırıiyet veren Flânden şeref ine 18 kişilik bir ziyabütün cihanın maruz kaldığı buhrana Avrupa gazeteleri muhabirleri de refa fet keşide edilmiştir. M. Flânden teşbih olunamıyacağını söylemiş ve bizkat edeceklerdir. öğleden sonra Fransız sefaret ko de bu siyah buluttan kurtularak nur (Elli) kruvazorünün Haydarpaşa'ya yoluna çıkmak çarelerinin bulunmasınm yanaşarak M. Venizelos'un ve refaka nağında Fransız kolonisini kabul daha kolay olduğunu söylemiştik. Memtindekilerin treni mahsusla Ankara'ya imiş ve resmi kabulde kazır bu leketimize bir senedenberi bir tasarruf gideceklerini Turk Sefiri Enis Bey Yu unanlar, Kont dö Şambrön tara nan Hariciye Nazırına bildirmişti. Fakat fından M. Flânden'e takdim edil propagandası yapılmaktadır. Bu çok şaM. Venizelos İstanbul'dan geçmek iste mistir. yanı şükran bir hadisedir. Tasarrufu mediğinden ve Haydarpaşa limanı da İsen iptidaî asırların telâkki ettiği tarzResmi kabulü müteakıp M. Flântanbul'a komşu bulunmasmdan daha daki düşüncelerden uzaklaştırmaklığıbaşka bir mahalde karaya çıkmayı arzu den Fransız Ticaret ataşesi mua Bu akşam Ankara'ya hareket eden Franstz mız iktiza eder. Biz bütün samimiyet etmektedir. Enis Bey, M. Venizelos'un melâtını teftiş etmiş ve burada Ticaret Nazırı M. Flanden ve Fransa Sefiri ve kanaatimizle iddia edebiliriz ki, buKont Dö Şambrön bu arzusunu Ankara'ya bildirmiş ve şim Fransız Ticaret Odası azasını kagünkü idare makinemiz nisbeten kandi Ankara'nın bu husustaki cevabına in bul ederek kendilerile bir müddet etmektedir. şık ve ayni zamanda lüzumundan çok Mecruh değnekçi Arif hamal strhnda hastaneye nakledilirken.. tizar edilmekte bulunmuştur. Her halM. Flânden cuma günü Ankara'fazla memuru ihtiva etmektedir. Yirmi Dün öğleden sonra saat 2 de Sir Bereket versin bu sırada zabıta de Ankara hattına yakın olan bir ma örüşmüştür. dan hareketle cumartesi günü şehsenedenberi devairimizde tensikat yapNazır dün akşamki ekspresle Ankeci araba iskelesi heyecalnı bir hâ me lurları hâdise yerine gelmişler hal tayin edilecektir. mış, bir çok memurlar çıkarmış, fakat Matbuat, M. Venizelos'un Ankara se kara'ya müteveccihen hareket et rimize vasıl olacak ve ayni günde daima aradan biraz zaman geçtikten diseye sahne olmuştur. Mevki ara di. Kavgacılar ayrılmış, vak'anın yahatini muhtelif mütalealarla karşı miştir. M. Flanden'e refikası ve se Sofya'ya gitmek üzere öğleden sonsonra bu çıkarılan memurlann belki bacılar ve halkla doludur. Ansızın sebebi ve mahiyeti anlaşılmıştır. lamaktadır. Hükumet taraftarı gazeteler ir Kont dö Şambrön ile Fransız Ti ra hareket edecek olan ekspresle daha fazla miktarile bir çok devlet da beş altı silâh patlıyor ve bir karga Meğer Sirkeci iskelesi arabacılar bu seyahatin, yapılan uzun müzakeratın caret Müsteşarı M. Şarmey refakat şehrimizden müfarakat edecektir. irelerinin dolmuş olduğu görülmüştür. sahktır başlıyor. Bağıran, çağıran, değnekçisi çolak Hayri. yerine A ylnız itilâfla tetvici değil, yeni bir siyaOnun için devlet makinesinde cezaî bir küfreden, itip, kakan bir cemaat. rif'in alınmasına kızmış imiş.. Şere setin mebdei olduğunu yazmaktadırlar. Yirrr.i beş tasarruf lntaç edebilecektir. Bundan Bu sırada ekspresin gelmesi. merak finin kırıldığı propagandasile bazı Bu seyahatten pek iyi neticeler tecelliyaşında mısınız? sine intizar edilmektedir. başka bizde bir de zayi olan servetler h kimselerin hemen gürültüye ko arabacıları etrafma toplamış ve bir Fakat Hanıme Ankara'da parlak merasim vardır. Biz bu kelime ile her hangi bir suşması derhal vaziyete bir fevka kavga safı mevdana getirmiş. Bunu fendi iki sene servetin göz göre göre atıldığını iddia yapdacak gören halefi Arif te esnaftan bir bana etmiyoruz. Bizim zayi olan servetler ^âdelik veriyor. Ankara 22 (Telefonla) M. Venize evvel de bahsinden kasdettiğimfz mana, memleHerkes, nedir, ne oluvor, derken oarti yapmış. Işte birbirine tutgun, los'un burada çok parlak merasimle is |yırmı beş y a ketin menabii servetinin bir haylisinin iki partiye ayrılan arabacıların a bu iki değnekçi kaf ilesi dünkü ~ıey tikbal edileceği anlaşılmaktadır. Yunan 1 olduğu sında henüz işlenmemiş, istifade temin ede deta sokak muharebesi yapar gibi dan muharebesini yapmıslar. Bir Başvekilinin ikameti için Ankarapalâssöylerriş nuzu memiş bir halde bulunmuş olmasıdır. birbirlerine saldırdıklari, sille, tobirlerinin üzerine atıhp dövüşmüş ta bir daire hazırlanmıştır. Türk Yunan ticaret muahedesi tiniz! Bir de bilgisiz bir idare yüzünden resmi kat, yumruk, ve tekmeden sonra i ler. Bu arada atılan kurşunlar A Ankara 22 (Telefonla) TürkYunan Olabilir esin tabancaya bindiği eörülüyor. rif'i ayağından yaralamıştır. Kim ticaret muahedesinin müzakeratı iyi fendim, ben bubir mahiyeti haiz bazı varidat menbalanmızın daha fazla istifade getirmeme Zaten silâh sesleri umumî a'âkayı olduğu anlaşılamıyan bazı arabacı safhalarda devam etmektedir. Yunan gün söylediğini. murahhaslarının istediği yeni talimatın sidir. Buna dair düşüncelerimizi başka kâfi derecede dalgalandırdığı için lar da çolak Hayri'ye ateş etmiş perşembe günü Atina'dan geleceği, ve yann değiştiren bir gün tafsile çalışacağız. seyirci halkta heyecan son dereceyi dir. Arif hastaneye kaldırılmış ve cumartesi günü müzakerata devam olu insanlardan debulmuştur. HABİP EDİP zabıta tahkikata başlamıştır nacağı ümit ediliyor. Dün Sirkeciyi altüst eden silâh sesleri.... Meğer halef ve selef iki araba değnekçisi parti yapıp harbe girmişler.