24 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YED SENE H' 2323 Başmuhorrtrl NADl İDAREHANESİ t Mynnımmııınije karşısında dairei makmu Telgraf: tstanbul Cnmhuriyet Posta kntusu: N° 2 4 6 Başmuharrlr : 2366 . Tahrir mUdOrü : 3236 müdUrü 2385. Kltap kısmı: 4 7 2 umhu riy et Yupan takımı dun geldi Bir «kahve tröstii» mü? «Şehrimizde son zamanlarda on ü, çü gayritürk, üçü Türk tacirlerinden, mürekkep olmak üzere bir kahve tröstü teşkil edilmiştlr. Bu suretle kahve piyasası raklpsiz olarak tamamile bu tröstün hakimlyeti altma geçmiş bulunmakta ve istenildiği gibi piyasa üzerinde âmil olarak azaml derecede! tntifa teminine çaüşılmaktadır. Nitekim bu teşekkülden sonra rekabetsiz hale gelen kahve piyasası az zamanda yükselmiştir. Diğer taraftan tröst buyük kahve müesseselerini temsil eden acantal; tehdit ve icbar ile trösttin haricinde, kalanlara kahve satmıyacaklarına dair teminat almışlardır. Bu ittifaki dolayısile tröste dahll olmıyan bütün Türkiye tacirleri cihan kahve bor , salanndan, fiatların temevvücat ve( tahavvülatmdan tamamen bihaber bırakılmakta, borsa gizlenmektedir. ' Bu yüzden kuvvetli sermayeler ve1 müzaheretlere istlnat eden gayri l türkler karşısında memleket hayatfl iktisadiyesinde daha yeni yeni mev| ki tutmağa çalışan ve bütün gayret| lerile milH iktisadiyatımızı eline almak için onlarla rekabete çalışan Türk tacirlerinin faaliyeti böyle gayrikanunl teşekküller vücude getiri ı lerek akamete uğratılmaga çalışıl ı maktadır> CUMA 24 TEŞRİNIEVVEL 193O ABONE ŞERAİTİ HODDET: JTÖRKİYE İÇİNJ HARİÇ IÇİN ! Seneliği î 1400 Kr. î 2700 Kr. : | 6 Ajhğı l 750 Kr. 1450 Kr. 1 3 Aybğı f 400 Kr. { 800 Kr. j Yunan Takımı Fenerbahçe Pahalılığı İzah edelim! «Bizden daha pahalı olan memleketlerden ziyade pahalılığı hissetmekliğimize basltca sebep: Bizde (tedavül miktarımn) sabit kalmif olman ve mübadele ihtiyactna göre (tahavvül) ede memeridir. Bu da: Devlet Bankasile zail olacakttr!» = 5 Kuruştur = = = Jtffishası her yerde açı Darutfünun mes'elesi Doğruluğunda ısrar edılerekj bize diyorlar ki: Ilk maç bugün saat tam üçte yapılacaktır Yunan futbolculan istasyonda parlak surette istikbal edildiler Mes'eleye meşhur Ziya molla Beyde karıştı! Maarif Vekili, tetkikatını ancak pazar gününe kadar bitirecek Maarif Vekilinin yeni beyanatı Bfitün dünyada, ve bilhassa memleketlmizde pahalıhğın vücude getirdiği sıkmtının neden bizde daha fazla hissolundugunu ve bizim bu umumî dertten, herkesten ziyade, muztarip olduğumunı tahlfl etmek çok faidelidir. Bn falde; her şeyi siyasî çerçeve daDün akşam geç vakit, telefonla hillnde görmekten ise ilmî bir zaviyeAnkara'da makamında Maarif Veden tetkik etmeğe alışmak itibarile kili Esat Beyle görüştük; kendilememleketimiz için son derecede ehemmiyeti haiz olmalıdır. rine Darülfünun Emini intihabatıHakikaten, bizden çok pahalı olan nın Vekâletçe kabul edildiğine, hatmemleketlerden ziyade ne için biz ızta iki namzetten birinin tercih editırap çekiyoruz?.. lerek isminin Reisicumhur Hz. nin Bizde hayat pahalüığı: Harpten ev tasdiklerine arzedilmek üzere buvelkine nazaran 1415 tahmin olunmanna mukabil neden pahalılığı 3940 lunduğuna dair bir akşam gazetemisli fazla olan bir memleketten fazla sinde intişar eden telgraf haberibir sıkıntı içindeyiz?.. nin derecei sıhhatini sorduk. Bu sualin cevabını ben: Paris nlumo Vekil B. aynen şu beyanatta bu siyasiye mnallimi merhum profesör lundular: •Arnaune'nin (para, kredi, ve şanj) kitabında bulayorum; gene Paris Darül« Henüz ben, bu hususta hiç fünnnn istatistik enstitüsü profesörü kimseye bir şey söylemedim. Yann Darulfünun bahtfne de kanşan meşhur Zaeqaes Ruefi'in (nakdî hâdiseler) kicumadtr. Ancak cumartesi, olmazZiya Molla Bey tabında bonn teyit eden bahisler okuSirkeci gartnda Yunan taktnumn istikbalinden bir intiba Bize bu malumatı verenler/ sa pazar günü Edebiyat ve tlâhiyat miş olmadığı gibi şu ve bu taraftnl yorum: mes'elenin ehemmiyet ve aza fakaltelerinin tezile Darülfünun Etezi de tercih edilmiş değildir. Ba\ Profesör Arnaune diyor ki: «Mevcnt metini çok acı bir lisanla izah et banknotların miktarı lüzumuna göre manetinin iş'aratı üzerinde bazı tezler, ayrt ayrı tetkike muhtaç hutiler. Acaba İstanbul Ticaret değisir ve mevcut mübadele ihtiyacına noktalarda yapmakta bulunduğum susatı ihtiva ettiği cihetle söylediMüdhiyetinin böyle bir tröstten •yar ve islerdeki faaliyet derecesine tetkikatı bitirmiş olacağtm. ğim gibi cumartesi veya pazardan göre tahavvül eder.» Diğer eihetten; haberi var mı? Haberi yoksa bu Şu ana kadar hiç bir karar veril( Mabadi 3 üncü sahifede ciskontonnn tevlit ettiği banknot ihrahususta tahkikat yapmağa başu ttibari tedavül hacmını arttırmış olIamış mıdır? Böyle hususî inhiFenerbahçe ve Galatasaray takımlamas. Çıksrüan banknotlar iskonto se sarlar vücude getirmek ve bi netlerinin yerine geçer» Ve yeni bank rımısla maç yapacak olan Yunanlstan kaç şahsın menfaati için umu notların tedavttle girmesinl senetlerin ikincisi ve Selânik şampiyonu Aris fnttedavülden çıkması telâfi eder.» mun ve diğer Türk tacirlerinin bol takımı dün sabah konvansiyonel treHalbnki; bizde vaziyet nasüdır?.. Bi ni ile şehrimize gelmiştir. menfaatlerini ihlâl edenlere mi liyornz ki; tedavüldeki banknotlar 150 Misafir futbolcular Fenerbahçe kulüsaade, hatta müsamaha etmek1 milyondur. Ve on senedir ayni miktarda bfi reisi Muvaffak Bey ile GalatasarayTı muvafık mıdır, doğru mudur? kalmıştır. ve Fenerbahçe'li bir çok f utbolcularımudiye; Bnna mnkabil on senenin her senesin la 2,000 den fazla halk tarafmdan karde mübadele ihtiyacı ve işlerdeki faa I Soruyoruz! Uyet derecesi ayni kalmamıştır. Ve bilâ şılanmışlardır. Çiçekler takdimi ve nutaklar kis riyadeleşmiştir. Şu halde, eebimizdeki para mübadele ihtiyacımıza kâfi Galatasaray ve Fenerbahçe kulüpleri gelememiş ve tediye darlığı işte bura namma Yunan futbolculanna bir buket dan başlamıştır. takdim ettikten sonra Muvaffak Bey Temadi eden bu darlık ise bizden da Fransızca olarak şu nutku söylemiştir: ha pahalı olan memleketlerden ziyade Muhterem reis efendi, efendlier sıkıntı ve parasızlığı hissetmekliğimize Sizlere gerek Türkiye futbol federasAnkara 23 (Telefonla) Heye•ebep olmuştur. yonu ve gerek Fenerbahçe kulübü nati Vekile dünkü içtimaında 931 Bankaların kredisine gelince: Ma lumdur ki; cbanka kredisinin başlıca mına samim! surette bayanı hosamedi bütçesi tahsisatı yekunlarile, bunüç menbaı vardır: Mevduat, iskonto se ederim. larda yapılacak tasarrufat esasatını netleri, bankanın verebileceği avans İki millet arasmda spor münasebatımünakaşe ve tetkik eîmiştir. Vekâlar. Bunlardan son ikisi için ban nın iadesi için ilk adun, son günlerde ; letler bu hususta yen den tetkikat ka mukabilinde hiç bir para almaksızın Atina'da yapılan Balkan olempiyatlan Heyet, Mecliste açılacak yapacaklardır. Heyeti Vekilenin müşterisine kredi açmaktadır.» Halbn ile atılmıştı. Oraya giden atletlerimize, ki; iskonto senetleri neticeten Devlet tenisçilerimize Yunan sporcularının göspazar günkü içtimaında kat'î tasarmünakaşa şeklini Bankasında banknot ile karşılaşmaz ise terdikleri parlak tezahürat, hararetli rufat esası kabul edilecektir. bankanın bir kredi enflâsyonu yapmak hüsnü kabul sizleri temin ederim ki bütesbit ederek 1931 bütçesinde 25 milyon lira t m müşteriye kredi açmakta devam tün Türk sporculannm kalbinde pek kadar tasarrufat yapılacağı, hariçSerbest Fırka ida etmesi mümkün değildir. derin bir makes bulunmuştur. re hey'eti bir mâni ten vaki olacak mubavaatın kısılaBahusus; ctediye usullerinde çek sisBurada dostça ve candan kabul edfle'îkmazsa yann An cağı, bir kısım vergilerin büsbütün temi kollanılmıyan memleketlerde bankara'ya giderek oraka kredisinin tedavül miktarı sureti ceğinize emin olabilirsiniz. Kıymetli talâğvolunacağı, bir kısmının da tada fırkanm diğer kafiyyede banknot tedavül miktanna kımmızın Selânik'teki muvaffaklyetleridil edileceği tahmin edilmektedir. meb'us ve azası ile ni yakından takip ediyoruz, Ecnebi tatabidir.» Heyeti Vekile içtimaını müteakıp Maliye Vekili Saracoğlu Şiikrü B.\ btrlikte Meclis açü Şu halde, bizde bankalanmızm iskon kımlarla ekseriya muvaffakiyetii temaamadan evvel umumî Maliye Vekili Saracoğlu Şiikrü Bey pılacak tadilâtı tetkik edecektir. to sistemi ve binaenaleyh kredi teda larınız Aris'e karşı olan yüksek fikirlebir içtima aktedecekle görüştüm. Vekil B. suallerime ceİhraç bankası hazırlıklanna fa vülü en klâsik mali nazariye ve hâdi rinizi bir kat daha takviye etmiştir. erdfr. Fırkanm muhvaben dedi ki: sılasız bir mesai ile devam ediyoselere tamamile makus olarak cereyan Türk sporcuları, sizin gibi kıymettar bir Bugünka maçta muvaffakiyet te • telif şubelerine gönetmektedir. rakiple yapacakları temastan müftehir« Muhtelif işler hakkında tet ruz. Arzu eden ;memurların hisse menni ettiğimiz Fenerbahçemiz derilen bir tamimde Bu gayritabiî vaziyeti Devlet Bankası dir.» kikat için üç komisyon teşkil ettik. kaydi muameles ne de devam edilşa. şa. şa diye selâmlanmış ve Yunan'u belediye intihabatmdüzeltecektir. Devlet Bankası olmak ( Lutfen sahifeyı çevırmiz ) da fırka namzetle Bunlardan birincisi vergilerde yalar da mukabele etmlşlerdir. sızın ise banknot tedavül miktarının ıiMiMMMiıınnıınııınMHiıııııııııııııııııııııııınmııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııı^ııııııııiMiııııııııtıımHiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı>rine kaç rey verildiği mübadele ihtiyacına göre tanzimine ihKafile reinnin beyanatı surulmuştur. Alma timal mevcut olmadığı gibi devlet ma Kaflle reisi M. Martirit bugünkü maç cak oevaplar resmî liyesi için de bunun aksi çok tehlikeli ove seyahatleri hakkında bir muharriri neticelerle karşılaştı labilirdi. nlacak bir liste tan mize şonları söylemiştir: İşte; memleketimizde altın pahahlıc Biz tstanbul'da Türk sporcuları zim edilecektir. ğı demek olan hayat pahahlığı ile altın Ankara içtimaında tarafmdan samimi bir surette kabul efiatı arasmda 56 gibi büyükçe bir fark dileceğimizi çok evvelden tahmin et bu listeler üzerinde ohnasınm sebebi; ve herkesin cebin S. F. Lideri miştik. Fakat hüsnü kabul denilen şeyin mfizakerat cereyan dekl tedavül parasile mevcut hayat paFethi B. bu kadar candan ve bukadar samimi edecek ve Meclisin halıhğını bir türlü ödiyememesinin seolabileceğini tasavvur etmemistik. ilk günlerinde belediye intihabmm şekbebi böyle malî bir sebeptir. Gördüğümüz hüsnü kabule ve kardeş li hakkında fırkaca açılacak münaka Devlet Bankasile bu sebep zail olduğu vakit, bugün hissettiğimiz sıkıntınm Uğe nasıl teşekkür edeceğimizi bilemi şalar tesbit edilecektir. Fırka belediye derecesi her memleketteki derecesine 1yoruz. Türk sporcuları spor terbiyesini intihabatına dair olan kanunun tadiline necektir. tam manasüe idrak etmiş gençlerdir. çalışacaktır. ALÂETTIN CEMtL Onlarla karşılaşmağı bir şeref addede ıınııiMiıııtıııııımıtııııiHiıiHnmmııııııııııiMiMiııiMiMiııııiMnıııııımı HtHiııııııııııııııiHiiHiıııınıtıiHiuıııııı«ıiHiııııııiMiııııınıııııiinııuııııı riz.» Türk Iran hududunun M. Martirit bundan sonra bugünkü maç hakkında şunları söylemiştir: tashihi « Ben yarmki (bugünkü) maç hakSamsun 23 (Hususî) Müşir Ankara 23 (Telefonla) Türk tran taukında bir şey söyliyebilecek vaziyette Fevzi Pş. Hz. refakatlerinde Izzetdut komisyonlan, Ağndatı'nm şarkında çadeğUim. Çünkü Fenerbahçe takımının tin ve Sedat Pş. larla maiyeti erkânı Katüe reiti M. Martartt oyun kabiliyeti ve usnlü hakkında hiç lı^maktadır. Erkâm harp kaymakanu Naöf Foto Sureyyu ölduğu halde dün Samsun'u teşrif Muvaffak Beyin bu nutku Yunan fut bir fikrim yok bu münasebetle benim Beyin riyasetindeki komisyonumazbı tran 321 senesinde mektsbi tıbbiyei askeriyeden neş'et eden doktorlar ettiler. Vali Kâzım Pş. ile meb'us bolcuları üzerinde iyi bir tesir bırakmış için netice hakuıda bir şey söylemek komisyonu müşterek hoduâan ban kısmt Avni B. kendisini Havza'dan kar ve kafile reisi olan M. Martirit cevap imkânsızdır.» lannı tahdit ediyor. Yakmda hükumetimi dan İstanbul'da bulunanlar yirmi beşinci senei devriyelerini Tokathverirken gözleri yaşarmış. ve devam eşıladılar. Fevzi Pş. Hz. istasyonda Aris takımı yaptığı bir kaç beynelmi zin tasbibJni istedi&i kısma gelmecektir. yan otelinde bir ziyafet vermek suretile tesi't etmişlerdir. Geç vakte dememiştir. büyük merasimle karşılandı, Gazi tran hükumeti kıtaatmuzm tedibatından kadar hoşça vakit geçirilmiş ve Sıhiye Vekili Refik Beye bir telgraf lel maçta şu netlceleri almıştır. konağına misafir edildi. Şehir kâ Misafir sporcular Sirkeci ganna top Sıkofiski isimli Bulgar takımile 24 ga kurtulup Tebriz'e ka«an bir kaç ki|ijri tev gönderilerek oradaki arkadaşların da saadet ve muvaffakiyetlerinin temadisi temenniyatı izhar edilmiş tir. ( Mabadi 3 inct tahifede ) Hf etajfttv. lanmış olan Türk sporcuları tarafmdan milen donanmıştır. Misafirlere karşı Türk'lüğe has vakar gösterelim 931 bütçesi kat'î olarak pazara tesbit ediSiyor Yeni teşkil edilen komis y onlar! Maliye Vekili bütçe ile Devlet Bankası hakuıda beyanatta bulundu S. Fırka İdare heyeti yann Ankara'ya hareket ediyor Askerî tıbbiyenin 321 mezunları MGşir Fevzi Pş.
