13 Eylül 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YEDINCI SENE N* 2 2 8 2 Baştnuharrlrl NADİ İDAREHANESİ: Düyımaanıuraije karşısında dairei mahsnsa Telgraf: İstanbul Cnmhuriyet Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrir ı 2366 I • Tahrir müdürü ; 3336 e müdürü 2365. Kitap kısmı 473 Cu m h u r i yet lllllllHiHiMimı CUMARTESİ 13 EYLOL 193O ABONE ŞERAİTİ MÜDDET: jTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN | Seneliği : 1400 Kr. t 2700 Kr. \ : 6 Aylığı i 750 Kr. i 1450 Kr. ! 3 Ayhğı! 400 Kr. f 800 Kr. = 5 Kuruştur = = Nüshası her yerde [•• ıı T ıııîııı ı ı ı . nın" Şikâyeti FETHl BEY BUGÜN GELİYOR Çorum Fethi Beyin Balıkesir nutku • '•"nı>lllllllllllllllllllMII|llll|||IIIIIIIIHIinillllllllllllllMlinillllllllllllllllllllllNIIIIIIMIIIIIIIIIinillllllllllllMllltllllMINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIII • Evvelki gün Çorum'dan aldığımız bir şikâyetnameyi dünkü nüshamıza dercederek hükumetin nazarı dikkatini ehemmiyetle celbetmeğe lüzum gördük. Gazeteler hergün bir çok şikâyet mektupları alırlar. Bizim bu hususta tuttuğumuz yol, haklı olabileceği gibi haksız da olabilecek olan bu şikâyetler üzerinde evvelemirde tevakkuf etmek ve eğer icap eidyorsa tetkikat dahi icra ederek ona göre bareket eylemektir. Çorum şikâyetini gözden geçirdiğimiz zaman hemen dercolunacak makuleden bulduk. Çünkü bir sulh hâkiminden hükumet makamatına şikâyetleri mutazammın ve hatta sarahaten irtikâp isnatlan ile rrrahmul bir sürü vesikalar bize gönderilen mektuba raptedilmişti. Bu kadar açır isnatların neticesiz kalmış clmasını muvafık bulmıyarak biz bari işe bir cereyan vermiş olahm da hakikat meydana çıkmış olsun dedik. Bu şikâyetnamenin derci bilhassa halk ile hükumetin münasebatında kanuni bir vaziyetin halli maksadmı istihdaf ediyor. Bize' göre halk tarafından her hangi bir memur hakkmda bir cürüm isnadı ile vuku bulan şikâyet veya ltham behemehal ve mümkün olduğu kadar sür'atle bir neticeye isal edilmelidir. Çormm sulh hâkimi hakkmda müteaddit kimseler muhtelif tarihlerde her trafa şikâyetnameler göndermisler. Bu şikâyetlerde sarahaten sulh hâkiminin irtikâbından bahsediliyor. Eğer irtikâp tohmeti doğru ise hâkimin orada bir gün fazia durması caiz olmadıktan başka artık bundan sonra hâkimlik meslekinden uazklastırılması dahi lâzım gelir. * jfjer jjfl itham doğru değil de her hançi bir garez ve ıva?la yaı»ılmış«îa o zaman da müştekiler hakkırda takip olunacak rnnamelenin tayininp sıra gelmis. olur. Ash astarı yok iken bir Türk hâkimini lekeleme&e teşebbüs etmek fena bir harekettir. E|er müştekilerin mücerret her hangi bir garez veya husumet sevkile böyle hareket ettikleri sabit olursa o zaman bunlar hic olmazsa isnat ettikleri suc kadar büyük bir sucu kendileri islemiş savıhrlar ve bu sucun neticesine tahammül etmeleri zarurî olur. S. F. Lideri icra ve iflâs kanununun şiddetle aleyhinde bulundu Nutku dört bin kişi dinlemiştir. Fethi B. dün akşam İstanbula hareket etti, bu sabah gelecek •ıiHinıımıınıııııııııııııııııııııımıiHH S. C. Fırkası LiFethi Beyin der: Fethi Beyin, Ankara fotoğraf muhabirimizin resimlerinden: Evvelki dünkü nutku bu«nin Mamrara gün Ankara'ya vasıl olan Başvekil İsmet Pş. Hz. Bahkesir 12 vapurile Bandırkarşılıyan lar arasında ( Hu. Mu. ) ma'din sehrimize Fethi Bey saat 3 avd :ti bekleniyor. te Stadyuma gelYeni Fırka men di. Yirmi beş bin supları tarafından nüfusu olan BalıFethi Beyin teza kesir'den üç dört hüratla istikbal'" 1 bin kişilik bir için hazır ndığı kütl e huzurunda te ressüh eden banutkunu söyledi. zı malumattan anNutuk şudur: laşılf'ordu. Maa mafih Ardahan « Dün burameb'usu Tahsin ya geldiğim za • B., Fethi Beyin, man gösterdiği yalnız fırka erkâniz muhabbet, sanı tarafından S. F. Lideri Fethi Beyin dün bir nutuk irat ettiği Balıkesir'de mimî hislerinizin sükunet ve sami«Kuvvayı Milliye » caddesi tezahürüne te miyetle istikbal edileceğini ve her zı ziyaretler kabul etmiştir. sekkür ederim. Halkın yüksek hangi bir nümayiç yapılmıyacağını Fethi B. İstanbul'da kısa bir is • siyasî rüştünü gösteren ve medenî sö^lemiştir. tirahatten sonra Anadolu'da seya seciyesini isbat eden bu tezahürler Dün (Halil Rifat) imzasile al nir, mümkünse ve mümkün oldul Bahkesir 12 (Hu. Mu.) Fethi hatine deva edeceğini söylemiş tebrike, iftihara sayandır. Bu te idığımtz bir mektupta, dünkü nüs ğu kadar tashih olunur. Fırkanın] B., misafir bulunudğu lbrahim Sü tir. Tahminlere göre Fethi B. Ada zahürlerin kıymetini inkâr etmek ]hamızda Çorum hâkiminden şi belli başlı şiarlarından biri budur:( ruri Beyin hanesinde bu sabah ba na ve Konya'ya gidecektir. ( Mabadi 4 üncü sahifede kâyet eden vesaikin derci fırka Açık söz, açık hesap, açık aîın. \hayattmız itibarile münakaşaya Sonra ilâve edelim ki bizim hür\ )jnuhtaç görülerek bu yolda bazı anlayışımıza göre bir fırkanın italealar söylenmekte ve biz olmak o fırka hükumetinin görü\ 1den bu fırkacılık hayatına ait balebilecek kusurlarına göz yum , )zt izahlar istenilmektedir. Bu ka mağı ne icap eder, ne de emir.f [riimiz son günlerde Cumhuriyet'in Hususile mesleği sarih surette, ibaşmakaleleri ile diğer münde halkçılık olan Cumhuriyet ga jicatı arasında böyle tezatlara te zetesi için. Mensup olduğumuz, Isadüf etmekte olduğunu ilâve edi fırka kusur ve hatada ısrar etme' [yor. ği meslek itt'haz etmiş değildir. Halil Rifat B. «Cumhuriyet» in Memlekete yalnız tadadı bir kü Resimler teşrinievvelden Lbugünkü başmakalesini okursa ta tüpanelik m"""üedat dolduracaki Isavvur ettiği tezadın sadece bir kadar iş görmüş olan İsmef Pş.' Teşkilâtı esasiye kanunu mucibince efradm resmî makamata verecek'eri itibaren nışrEdilecektir [tevehhüm olduğunu görür. hükumetlerinin o da tahkik vej istidalarm neticeleri tahriren kendileriSahibi H. Fırkası mensupların tetkike mvh*a'" olmak üzere bu" Aydtn meb'usu ne iblâğ olunmak lâzımdır. Bu kaideye kdan olan Cumhuriyet'in doğru gör lunup söylenebildiği kadar kusuri her yerde her zaman ittiba olunmadığını Doktor Reşit GaFmediği şeyleri açıkça mevzuu bah ları varsa r ^ görülmez. Etrafın1 her nedense olunamadısrmı görüvoruz lip Beyin yeni fırUederek hatta sırasına göre şiddet da o kadar gürültü yapılan yenij Halbuki k^nuna o madde pek büyük kadan istifan ta'le tenkit eylemesi yalnız dünlük fırkanın simdilik yegâne meziyeti* bir halfcçılık icabı olarak kunulmustur. hakkuk etmiş ve re evvelki günlük bir mes'ele de görülmüs hiç bir isi ve hatta göriij Herkesin hükumet makamlarına müra muhterem doktocaatlarının neticesinden en kısa zaman run Mecliste müs[ğildir. Bidayeti intişarımızdanberi lecek isîer haVkmda sağlam birl da tahriren ve resmen ma'umattar oljtakip ettiğimiz açık meslek budur. fikri yok olduğundan ibarettir.j ; takil kalarak çamaları halk ve .hükumet mnnasebatını İlâve edelim ki C. H. Fırkası Sadece vc ~ W ağırdır düstürul karar tamamen asrî ve samimî bir rmhiyete lışmağa cendi hükumeti zamanmda tenki ile koca bir memleketin mukaddei verdiği anlaşıl ifrağ edecek bir tarzdır. Nihavet bu iş [de lâyık kusur ve noksanlar olursa ratı hakkmda hatta bir fikir dahi" hükumet dairelerine tahmil edilmiş bev mıştır. Ibunların behmehal örtbas edilme söylenmiş olamaz. hude ve fuzuli b*r külfet <»eeildir. Halk Reşit Galip B., [leri lâzım gelidğini iddia eden bir İşte Halil Rifat Beye açık ceva* hükumeti, halkın hükAmeti ve halk için dün Dolmabahçe Ifırka değildir. Kusur varsa söyle Ibımız. hükumet demektir. Bilhassa Cumhuri sarayında kendi AÇIK CEVAP! Bir fırkadan olmak o fırka hükumetinin görülebilecek kusurlarına göz yummağı ne icap eder, ne de emirL Hususile mesleği snrih surette halkçılık olan "Cumhuriyet,, gazetesi için! Yeni bir fırka mı? Güzeller Resit Galip B. müstakil bir grup yapacak! "Ben ne Halk, ne de Serbest fırka da değilim, müstakil çalışacağım,, 931 müsaba^ası için resimlerinizi hemen gönderiniz yet rejiminde işlerin bu suretle görülsile görüsen bir mesini temine ve teşkilâtı esasiyede muharririmizin , mevzu kaideyi behemehal tesis ve takiittihaz ettiği son be çalışacağız. tarzı harekete daÇoFMi şikâyetlerinde ilk noksanı buAydın ir vaki olan su B. M. Meclisinde ilk müstakil me b'us rada görüyoruz. Şikâvetler vaki olmuş meb'usu Reşit Galip B. ve fakat müstekilere hic bir ceva^) veril aline cevaben a nın hiç bir mes'uliyeti olmadığına Bulgaristan komşumuzun 1930 memiştir. Eğer müşteküer her hangi bir tideki beyanatta bulunmuştur: Kraliçesi « S. Fırkadan çekilmekliğim, kaniim. Milletimizin fıtrî vekar ve cevap almış olsalardı şikâyetlerini Cum Milll Bulgar kıyafetile huriyet matbaasına kadar uzatmağa lü tek fırka sisteminin bir müddet da terbiyesi ile telifi kabil olmıyan bu zum görmüş olmıyacaklardı diye düşü ha devamı muvafık olacağı kana hareketlerin saiki mahallî idarenin 1931 senesinde Avrupa ve Amenüvoruz. hatası ise müsebbiplerin cezalan rika'da yapılacak güzellik müsa atinde bulunmaklışımdan ileri gelBize muhtelif makamlara <"önderilen memiştir. Müteadidt fırkalara lü ması için Mecliste bütün kuvvetim bakalarına iştirak edecek Türk güşikâyetlerin birer suretini de gön zum ve ihtiyaç kat'idir. Son İzmir le çalışacağım. zelini intihap için bu seneki müsaderen mektupta sulh hâkimi hak Vicdan kanaatine müstenit fır bakamızı daha erken yapacağımıve havalisi tezahürleri bu ihtiyacın kında tahkikat ta yauıldığı halde kacılık hayatının inkişafını temine zı ve teşrinievvelden itibaren re neticesi gelmediğinden bahsolunuvor. şiddet ve mübremiyetini isbata kâfidir. H. Fırkasile S. Fırkanın ana çalışmak mühim bir hizmet saha simleri neşre başlıyacağımızı, dün Acaba tahkikat yaoıldı da bir şey tahakkuk e*»nedi nv? P,°er bövip ise bo ve temel sayılacak sivasî prensipleri sıdır. Bunun faydalı olabilmesi için yazmıştık. neticeden dahi mnstpHiprin haberdar arasında hiç bir fark yoktur. Esas mütekabil sükun ve itidalin şart olDün de söylediğimiz gibi bundan' olması lâzımdı. Z^+en e^er t^hkit^t va larda tamamen müttehit iki fırka duçuna şüphe yoktur. iki f aide temin edeceğiz. pılmıs ise »mifettisin müs+pViİpri rtah? namına yapılan tezahürleirn kanlı , Ben, bundan sonra, Mecliste müs1 Müsabakaya daha uzun lsticvat» etmis olmaı«!i îcan ederrfi. Y^ksa neticelere varması her iki taraf nü takil kalacağım. Bana iltihak edemüddet devam ederek, daha çok < tahkikat bn cibetler'e nok "'n kalmıs mayişcilerinin bu esas birliğini u cek arkadaşlar bulunursa onlarla ( Mabadi 3 üncü sahifede bir tahkikat mıdır? wern btı ka*ar afar nutacak, bir tarafa atacak kadar beraber, bulunmazsa tek başıma ve musır ithamlarm neticesiz k^Jabilasabiyete kaoılmış olduklarına de vicdanımın ve kanaatimin göster mesi mümkün rörülmez. Zaten şikâyetlâlet eder. Kanlar içinde boğuşmak diği yol üzerinde yürüyeceğim. namelerin birinde avnen: Ortalıkta gittikçe daha fazla yaîcin bir sebep srörmiyorum. « Mstekiler iftira ediyorlarsa cezaDün keşidesi ikmal edilen pi yılan bir betbinlik, bir endişe salİzmir tezahürlerinin şeklinden lan verilsln..» | yanko numaraları 3 üncü sahife( Mabadi 3 üncü sahifede Deniliyor. Filhakika bu kadar sarahat cok müteessirim. Bunda S. Fırka ,,„„ nmıllllllltllllillllllllllllllllllllllllllllllll HIIIIIIUIIimillfllHllllllllllimillllllllllllll llllllllllllllllllllllllllllllll llll llllllll I mizdedir. ve kat'iyetle irtikâp isnadı vaki olduktan behemehal takipleri lâzım gelmiyeceği bulunuyoruz. Hükumetle halkın münaseMemur Usta, yakında intiha bat olacak, yeni fırka kazanacak, sonra tahkikatm neticesi ya şikâyetin ni bilmez değiliz. Fakat bilhassa adalet batında kanunların tayin ettiği esaslaFethi Bey Başvekil olacak, İnhisar lar kalkacak, vergiler azalacak, edoğru olduğunu meydana çıkaracak. bu takdirde hâkim hakkmda muktazi mu mes'elesile alâkadar bir namus ve hay ra dikkat etmek ve onları harfiyyen talimize çok para geçecek.. O zaman artık senden hiç veresiye mal amele yapılmış olacaktır, ya şikâyetlerin siyet vaziyetinin yüz üstü bıraküabilece kipte mutaassıp bir iltizam göstermek almıyacağım! Bugün başhyan yeni roman tef snretile umumî hayatımızda itiyat hadoğru olmadığı sabit olarak müştekiler ğine de bizim aklımız ermez. Bakkal Kah, kah, kah, kah... rikamız 3 üncü sahifemizdedir. tşte Çorum şikâyetnamesinl bn haki lini almalarmı temin eylemek lâzımdır isnatlarının hesabını vermeğe davet oMemur Ehhh ... Peşin parayı duydun ya, elbette gülersin!.. YUNUS NADİ lunacaklardır. Müştekilerin kanunen katleri hatıra getirmek için dercetmiş Piyanko: Muhacir:
