18 Ağustos 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDINCI SENE N* 2 2 5 6 Ba^muharıirt PAZARTESİ 18 AGUSTOS 193O NADt | İDAREHANESt: \ MvTwnnnmrai)e karsısında dairei \ Telgraf: tstanbul Cumhuriyet * Posta kutusn: N° 246 Başmuharrlr ; 2366 . Tahrir mUdürü : 3236 lidare müdUrtl 2365, Kitap kısmı: 4 7 3 Yeni Fırka Erkânı Yarın Yalova'ya Gidiyorlar MIIIMMIIIMItllllMIMIIIÜMUHIIIIIIIIIIIIlllinilllllllMtlllllMltlllMlMII Cu m h u riyet S.C. Fırkasında ilk içtima IIIII Iti IIIII Ml II tll III111MIIIII t M1111 IMIIIIIIIIM tl( III ttlPIMII III lllll III l( (II11M1111IM111II rlltl ABONE ŞERAİTt \ MODDET: fTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN \ Seneliği \ 1400 Kr. 2700 Kr. î 6 Aykğı: 750 Kr. 1450 Kr. : : 3 Aylığı! 400 Kr. 800 Kr. = 5 Kuruştnr = Nflshası her yerde Acaba İzmir'e de yağdı mı? llllllllllllllll Sabahtanberi hasta yatağımdan yağmurla mahmul bulutlann ufuklarda dolaştıfını jjörüyorum. Zaten diin sabahtanberi serin esmeğe başlıyan rtizgâr civara, Istiranca dağlanna, Şile taraflanna yağmur düştüjpinü farzettirecek halde idi. Nihayet işte şimdi burada da yağmağa başladı. Kaç günlerin şiddetli sıcaklarından bunalanlar havanın bn tagayyüründen mhuakkak çok memnun olmuşlardır. Fakat dün bir Aydınlı ziyaretime gelmiş, eğer demişti, eğer birim tarafları da çiseledi ise balimiz Serbest Cumhuriyet Fırkasının Galata'da Voyvoda caddesinde harap! Hasta yatağımdan pancurlara vura Nazlı Hanında tesis ettiği merkez, rak şelâle tozlan balinde etrafa serpile dün öğleden akşamın geç saatlerirek dökülduğünü gördüğüm yağmuru ne kadar hummalı bir faaliyete zevk ile temaşa edeyim derken benim de zemin olmustur. Lider Fethi Bey, derhal hatıruna geldl: öğleden sonra Büyükdere'den İs Acaba, dedim, İzmir'e de yağdı mı?.. tanbula inerek yeni Fırka merkeEğer yağdı ise çok fena. zine gitmiş, orada yeni Fırka azaîşte dünyanın hali böyle. Bir tarafa nimet olan bir şey diğer tarafa felâket sından Ağaoğlu Ahmet ve Ankara meb'usu Talât Beyleri bularak, olabiliyor. tzmir ve havalisine bugünlerde yafa kendilerile uzun boylu görüşmüş cak yağmnnm fena olması onnn idrak tür. Gerek Fethi Beyi, gerek Fırbalinde bulunan üzdm, incir ve batta kanın diğer azasmı dün halktan tüttin mahsullerimiz uzerinde ika ede pek çokları ziyaret etmişlerdir. bileceği tahribattan dolayıdır. Geçen seYeni Fırkanın kâtibiumumisi ne böyle bir felâket geçiren İzmir ve havalisi bu sene ayni felâkete uğrıyabil Kütahya meb'usu Nuri Bey de, dün mek düşüncesile rabatsızdı. Bunu son Yalova'dan gelmiş ve aksam üstii seyahatimde gözlerimle görmüştüm. Ge Fırka merkezine giderek Fethi Beçen sene tzmir ve Aydm'da üzum ve in ye mülâki olmuştur. Saat 18 de Fetcir mahsulümtiz gayet iyi bir rekolte hi Beyin riyasetinde Nuri, Talât ve ümidi içinde sonuna kadar getirilmisken Ağaoğlu Ahmet Beyler içtima edebeklenilmiyen şiddetli ve sürekli yağ rek Fırka teşkilâtının sür'atle yamurlar bu kıymettar mahsullerimizi ser pılması etrafında görüşmüşlerdir. gilerinde yandan çok fazla bir nisbetle Içtimaı müteakip kendisile go mahvetmişti. İsmet Pş. Hz. ekseriyeti muhafaza edeceğine ve bir tebeddül olmıyacağına emindir Jandarma Umum Kumandanhğma Kâzım Pş. nın, Emniyeti Umumiye Müdürlüğüne Mardin Valisi Tevfik Hadi Beyin tayin edildikle* rini yazmıştık. Ankara muhabirimizin gönderdiği her iki inzibat âmlrinin mesai odalarında çekilmiş resimlerini dercediyoruz. Fethi B. diyor ki:"Halk Fırkasının bu ekseriyeti muhafaza etmesigüçolacaktır •Vaziyet umumî intihabattaanlaşılacaktır,, Buİgaristan'da gazeteler ve gazetecilik hayatı Iki meşhur îsim: "Utro,, ve "TanefwMuhalif ^azetelerin neşriyatı Muharrirleri, idarehaneleri, satışları.OK.tKK. Yeni Fırka hey'eti idaresinin dünkü ilk içtimaı Talât B Ağaoğlu Ahmet B. Fethi B. Nuri B. iki gazetenin başlıklan Memlekette her türlü müna 60,000 satif yapan Utro 40,000 satış yapan Zora kaşa hürriyetini istiyenler daima riişen bir muharririmize Fırka kâ Üzüm için, incir için, hatta tütün için tibi umumisi Nuri Bey demiştir ki: soldadırlar. Teşkilâtı esasiye kanuBulgaristan toprağına ayak basson merbale olarak bir sergi ameliyesi nuna tamamen riayet asıldır. Tat tığımız gündü. Burgaz nhtımın « Bugünkü içtimaımızda teş • var: Agactan kopanlan mahsul mahsus bikatta başka türlü hareket, teşki da, Burgaz gazetelerine mensup kilât mes'elesi mevzuu bahsoldu. yerlere sertlerek knrutuluyor. tzmir ve 1|tı esasiyeye karşı az samimî ol fotoğraf mukabirleri, bizim müs havallsinde bu sergiler bufiçmahsulü Reşit Galip Bey Yalova'dadır. Samak mes'elesidir. takbilin ile birlikte grup resimlemüı için hemen hemen umumivetle lı günü Fethi Beyle birlikte ben, C. H. ve S. C. Fırkaları müvaHalkm şikâyetleri nereden rimizi alıyorlardı. açıkta yapıltnak mutattır. Eğer mahsul Ağaoğlu Ahmet ve Talât Beyler Resimler alındı. Dağılmak üzere sergide iken yağmur bashrırsa mahsulü Yalova'ya gideceğiz. O gün orada I cehesinde meb'usların if tlrak ve doğdu? olduğu yerden kaldırıp kurtarmak he yapacağımız ikinci idik. Tam bu sırada aramızda ı iltihak dedikoduları üzerine içtimaımızda Halkm şikâyet ve ıztıraplarımen hemen imkânsızdır. öyle bir zateşkilât etrafında mukarrerat itti Halk Fırkası Reiai İsmet Pş. I na ne zaman vâkıf oldunuz ve Fır sür'atli bir hareket oldu. Gri elbimanda yağmur bu üç mahsul için mu^Fırkasının otorite ve rabıtala u ka teşkiline ne vakit karar verdi se giyinmiş, orta boylu, sevimli hakkak bir felâket demektir. Bilhassa ü haz edeceğiz. Belediye intihabatıbir adam önümüze geçti: züm ve incir için. Dizilerde olan tutünu na iştirak mes'elesi için orada bir |$rından emin olarak; kendi Fır | niz? Lutfen bir dakika daha efenıkasını beğenmeyip ayrılmak isj| belki muhafaza altına çekmek bir dere karar verilecektir. Fırkaya her ta Reisicumhur Hz. ne arzetti diler. . ceye kadar mümkündür. Fakat tertiba raftan bir çok müracaatlar vaki |tiyenlerin hareketlerinde serbestj, ğim mektupta ve şimdiye kadar Diyerek, elindeki fotoğraf ma tın tamamen hudayinabit olan şimdiki olmakta devam ediyor. Bunun ha ıve muhtar olduMarını bir defafy gazetelere vaki olan beyanatımda kinesini bize tevcih etti. şekli ile üzümü ve inciri kurtarmak im ricinde yeni bir vaziyet yoktur.» idaha teyit etti. aşvekil Pş. hiçty bundan bahsetmiştim. Hükumetin kânı yoktur. Ziraatimizin iptidailiği bir ikimsenin politika telâkkisine „ Bulgaristan'ın en meşhur gazetebüyük masrafları, vergilere halkın Fethi Beyle mülâkat haldedir ki en müterakki memleket parkarışmamak ve tenkitleri mem/ft cisi M. (Tanef) i işte böyle tam çamız olan tzmir ve havalisinde en kıyFethi Bey, dün yeni Fırkanın Inuniyetle karşılamak gibi yükİ tahammül edememesi şikâyetler dım. B'zi karşılamak için Sofya mettar Uri mahsulümüzün idrakinden Galata'da Nazlı Handaki merkeev ıztıraplar tevlit etmiştir. Pro sek ve çok ileri bir tesamüh<f dan Burgaz'a kadar gelen ve bü sonra dahi muhafazasından âciz bir hal zinde kendisini ziyaret eden gazeda buna temas Utıo nun başmuharrin göstermekte devam ediyor.4 gramimizda tün seyahat müddetince yanımız de bulunuyoruz. Bunu görüp te şaşma tecilerin muhtelif suallerine ceva edilmiştir. Fırka teşkiline gelince, Kendileri Halk Fırkasında duyty dan hiç ayrılmıyan M. (Tanef), M. Tanef (Taneff) mak ve sıkılmamak ihtimali yoktur. ben şu beyanatta bulunmuştur: gu ve fikir birliğinin sağlam ve*"î bu sene verilmiş bir karar netice Bulgaristan'ın en çok satış yapan, tır. Fena bîr arkadaş insanin yp* tncirimizle medenî âlemden bilhassa « Teşkilâtımıza başladık. Lâ müttehit bulunduğu, muhalefe '") sidir. en çok sevilen gazetesi (Utro) nun lunu da, yolculuğunu da burnun « Amerikalılar alâkadar oluyorlar. Bir kaç yik Cumhuriyetçi olanlann, Fır tin bu toplu unsuru takviye ede ty Millet mürakabesi başmuharriridir. senedir incir mevsimini Aydın havalisindan getirir. Bütün seyahatinds de geçiren bir Amerikaiı incirlerin ku kamızm programını benimsedikleceği kanaatini taşımaktadırlar. *' Mevkii iktidara geçerseniz, «Errefik Sümmettarik» diye A müddetince bize arkadaşfak edeH rntma tarzı için üzerleri camlı tahta ke rine ve bu programı tatbik için rey f Buna nazaran bir kısıra meb'us M fırkanız halk teşkilâtları umur ve rap'lardan bize de geçmiş bir dar M. Tanef'i (iyi) kelimesinin bütud revetler kullanılması fikrini ileri sürmüş ve fikirlerile çalışacaklarına dair r lann yeni fırkaya geçerek mu^f intihabatına müdahale edecek mi bımesel vardır: Evvelâ arkadaş, şartlarını nefsinde cemetmiş h\u • ve orada galiba hatırı kalmasın diye ken söz vermeleri kâfidir. Bunun için |kabil veçhe almalarile devlet î dİr? sonra yol. Bizde de «iyi arkadaş yol duk. Diyebilirim ki, Bulgaristan dlsine: matbu varakalar yapılacak, bun siyasetinde tebeddül olacağını ^ Halk, reyini verirken ve vekil da belli olur.», «Yol yoldaşla alı seyahatinin bizde bıraktığı çok iyi Olur molur! ları imza edenler Fırka azası addefikir edinenler ya yanlış, ya a^lerini intihap ederken fırkamızm nır.» Derler. Filhakika iyi yol intibalarda, M. Tanefi'n şahsî semDemişler. dilecektir. tstnbul teşkilâtı mü • cele düşünmüş oluyorlar. İsmet,, ( Mabadi 4 üncü sahifede faaliyette bulunması gayet tabii culuğun en lâzım şartı iyi arkadaşOlur molur diyenler bu mühmel cevamessili henüz takarrür etmemiş Pş. yapılmış ve yapılacak bü ^ dir. Ondan sonra halk vekilleri de, bı olmıyacak bîr iş diye böyle vermişler. ı tün icraatın mukarrer bir akide ,,(J Onlar düşünmüşler ki evvelâ Amerika' tir. halk namına hükumeti mürakabe Necmettin (Molla) Beyden ı mahsulü olduğu kanaatindedir. >,„ Imın teklifi bidayeten her incir bahcecieder. Mürakabe vazifesini ifa et • si için oldukça masraflı bir şeydir.Ondan bahsediliyor. Hükumetle temas edenler geto sonra da bu camlı tahta kerevetleri ge„ miyenler millete hesap vermekle Necmettin Bey, b'ana siyaset ı niş bir ekseriyeti haiz olan hü * lecek ve öbür senelere muhafaza etmek ) kumet Fırkasının yeni intihaba h mükelleftirler. yapmıyacağını söylemiştir. miişküldür. Halk Fırkasının ekseriyeti mu Yeni Fırkanın Cumhuriyet I tı da kazanacağı ve Fırka poli fr» Amerika'lı ne bilsin? 0nun geldiği llllllllllllllimilltlllltlllllHlllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllimilllllll hafaza edeceği ve bu takdirde beş % tikasının en az beş sene müd • */, memlekette her fidanı büyük cam kava tenteler yapümak ihtimali sene hükumetin siyasetinde hiç bir bulunduğu fa detle mevkiini muhafaza ede % nozlarm muhafazasına tevdi edilmek su geçen seneki felâket esnasında hatırlanceği neticesini almışlardır. § tebeddül olmıyacağı beyan edili retile sebze bile yetiştiriliyor. Belçika'da mış. Bu sene ben İzmir'de iken bu hatı ı| Noktai nazar ihtilâflarının ni4 yor. senenhı on bir ayında taze üzüm yetiştirayı herkesin muhafaza ettiğini gördüm. ren bağ camekânlan veya camekânlı * haî mercii Millet kürsüsü ola $, Benim intibaım şudur ki, bu Fakat kimse yapmamış. Çünkü bir tente bağlar vardır. Bunların böyle olduğunu f caktır. ekseriyeti muhafaza etmek güç obilen Amerikaiı daha çok kıymettar bir kendi başma bir bağın bir senelik maslacaktır. Vaziyet umumî intihabatmahsul olan incir için daha çok basit rafı kadar ayrıca masraf istiyormuş. O ta halkm temayülâtına bağlıdır. bir iş olan camlı tahta kerevetleri adeta kadar para üzümcülerimizin onda doku Halk Fırkasından daha solda değil, ( Mabadi 4 uncu sahifede zunda bulunmadığma göre bu iş yapı bilâkis sağda olduğunu söyliyenler oyuncak kabilinden kolayca yapıhvere İsmet Pş, var. Fırka sola müteveceihtir En ytiksek satış yapan Mevkii iktidarda kaİRcağından emin bulunuyor Sol fırka teşekkül ederken cek bir is diye düşünmüş ve öylece tek lamamış ve bu gidişle yapılamıyacak ta. İncirdeki ayni hikâye!.. lif te etmiştir. Halbuki bir tente hüsnü muhafaza eAmma Amerika'lının dediei şey hakidilmek suretile 2030 sene gidebilir. Mahkaten bizde olmaz ve yapılmaz, yapılamaz bir şey midir? Buna süphe yok ki sulün son demi için bu bir sigortadır. bu teklif muhakkak olur ve muhakkak Acaba bir müessese bulunmaz mı ki büyapıhr bir şeydir. Elverirki ciftçiyi bun tün bağcılara böyle bir tenteyi 810 seları yapacak terbiyeye sevkedecek teşki nelik taksit ile temin etsin? Bunu dülât vücude gelmiş olsun. Bizde olmıyan şünmek ve ileri götürmek icin üzümcüşey teskilâttır, bizde çiftçi tamamen ken ler arasmda dahi eksik olan sev teskidi haline terkolunmuştur. Çiftciye nis lâttır. Halbuki meselâ üzüm faslındaki ekbetle dahi devlet yalnız vergi almağı düsiklerimiz yalnız bir tenteden ibaret te şünen bir heyettir. tşe karıstığı verlerde ise devlet hemen hemen mutlaka fena değildir. Yakında bu bahis uzerinde tekyapıyor. Çünkü iyilik diye dahi olsa vap rar konuşacağız. tıgı işi bilmiyor, ve bilmediği işi ise ta Şimdilik temenni edelim ki bugün İstanbul'a yağan yağmur İzmir ve havahakkümle yapıyor. Üzüm mahsulünü yağmur felâketine lisine de yağmış olmasın! karşı vikaye etmek için sergileri örtecek Yunus Nadi Fethi B. gazatecilere beyanatta bulunurken.. JZ Acaba bu sene Mecliste sağda mı oturayım, yoksa solda mı?.. Meclisin dışında kalma da azizim nerede otumrsan otur!..