26 Mayıs 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDJNÇİ SENE N 2172 Başmuharrirl İDAREHANESİ: DüMinnnmnnıije karsısında dairei roahsosa Telgraf: Istanbul Cumhnriyet Posta kııtusu: N° 2 4 6 2366 •yöı * Başmuharrir 3236 müdürO I e i e T O n . Tahrir jahrir müdü kısmı 472 »dare Cumhuri IHIIIIIirillinillllirillIIIIIIIIMIinnilllltllllllllllllMllllllinillHIIIMIIIfllIIIIIIIIIIIIIIIlllllllMIIIIIIIIMIMIIIIKIIinillll PAZARTESI 2 6 MAYIS 193 3 AHONE ŞERAİTf : |TÜRKİYE İ Ç İ N | HARİÇ IÇİN j : Seneliği \ 1400 Kr. f 2700 Kr. f 6 Ajhğı \ 750 Kr. \ 1450 Kr. : 400 Kr. | 800 Kr. Nfishası her yerde = = 5 Kuruştur = Devlet Bankası 6 Ay Sonra Açılıyor! Tenkit hastaları Memleketi ecnebilere berbat gösteren iktisatçılarımız mı var? tktisat hamlelerinin nasıl ve niçin atıldığım takdir edemiyefı mahalle kahvesi iktisatçtları, Avrupa maharrirlerine iyiyi fena göstere ceklerine cehaletlerinin karanltğtri' dan sıyrılmağa çalışsalar daha iyi yapmış olurlar! Dresden, 1930 Şeyh Saidin oğlu ııııııııuıııııııııniHnırfiiıııınıifiııııııiııııiMiıınııırııııııııııiMiMuıuıııııııiıııifiiMiMiıuıı SH<B > ' • M. Morf geldi • ı ı I I ıfc» ı ı Şarkta yeni bir f esat mı hazırlıyordu?. 8 ref ikile yakalanan bu hain IngiJizİP rden para aldığını, hariçteki müfsitlerle alâkası olduğunu itiraf etmiştir Ceza yazmadığı içinî Istanbul esnafı, belediye me( ' murlarının son günlerde çok faz' la ceza yazmaçja basladıklann ' 1 dan şikâyet ediyorlar. Sabık seyrüsefer merkezi me f fmurlarından bir zat da Akşamf 'gazetelerinden birine: «Kimse f ' ye ceza yazmadığım için dört ay* 1 [evvel beş yevmiyem kesildi. Aradan iki ay daha geçti, zabıtla: 'tekrar kontrol edildi. Ben gene' fvicdanımm bırakmadığı kötü ' 'lüklere tebaiyet etmedim. Bu de1 fa Emanete azlim yazıldı. tki gün sonra Emanete çağırıldım. O rada bana ceza yazmadığım zabıt defterlerini gösterdiler ve azlimi tebliğ ettiler.» Diyor. ' Halbuki bir kaç gün evvel Şehremini B. «Emanet, halk demektir» diye gazetelere beya l natta bulunuyordu. O beyanattan sonra esnafa ceza yazmıyor, ' d i y e bir Belediye memurunun azledilmesi üzerine soruyoruz: Devlet Bankası altı aya kadar işe başlıyor M. Morf, halka Devlet Bankasına iştiraki tavsiye ediyor ve bu sene ucuzluk olacağını soyliyor At yarısı, kaplumbağa yarışı, kedi ya Şark'ta yakalanan maslup Şeyh rışı olur da malumat yarışı olmaz mı? Said'in oğlu Salâhattin ile arka Niçin olmasın? Bdyle bir yarış olmasay daşlarının Ankara'ya getirilerek dı mahalle kahveleri. kuçuk toplanmalar muhakeme edilmek üzere Ağırceilim ve irfan ocaği olmak iddiasından pek çok şeyler kaybetmez mi idi? Ağır zaya verdikleri malumdur. Salâhattin'in hainane emelleri, başlı boşaltılmış bir kahve fincanı, yorgunluğu azaltır, çeneye büyuk mes'ele memlekete nasıl girip ne suretle ler için bol bol kımıldanmak fırsatmı ve çahştığı hakkında «Politika» şu rir. Bu mutalea ve münakaşa bereketini, malumatı vermektedir: biz, belki de, biıtün genisliği ile bilmiyoŞeyh Said'in oğlu ile bazt arkaruz. Yarış kahramanlannı o kadar iyi daşlarının Erzurum'da tevkif editanımıyoruz. Her akşam karanlığı kahlerek agırcezada muhakeme edil velerde, küçük toplanmalarda dogmuş. alacalı fikir ve mütalea dünyasını sili mek üzere Ankara'ya gönderildikyor, yeni bir dunyanın doğuşunu da ta lerini yazmıştık. ze bir güne bırakıyor. Bu adamların tevkifleri ve tev Ya buna ne buyurulur Mühim bir Avrupa gazetesi, bu kahve kiflerinin sebepleri hakkında şu efendim? fincanı ve nargile ilhamlarının yarattıtafsilât verilmektedir: ğı münakaşa dunyasının renklerini biErzurum'da Şark Vilâyetleri ze seyrettiriyor. Avrupa1ı muharririn yazısım okuduktan sonra anlıyornz ki mizde isyan çıkarmak gayesini tazüğıirdün çenesini yalnız zenginin malı kip etmekte olan bir fesat cemiyeti M. Morf, gazetecilere beyanatta bulunurken yormazmış. Cahillik te cene yormak hu meydana çıkarılmıştır. Bu cemiyeDevlet Bankası projesinin tetki Morf Devlet Bankası projesinde esusunda kuvvetli bir âmilmiş. Cahillik ti teşkil eden hainler kâmilen yaf İ ruhiyatı, anlaşılıyor ki başlı basına bir kini ikmal ederek raporunu hüku saslı bazı tadilât icra etmiştir. Lo âlemdir, ve binbir tecelli safhası vardır. kalanmıslardır. Bunlar dokuz kişimete veren maliye mütehassısı pro zan Darülfünununda maliye ve ikMaslup Şeh Saii Kendisini bu âlemin kranlık sihrine dirler. Hepsi tevkif edilmiştir. fesor M. Morf dünkü Ankara eks tisat profesörü olan M. Morf dün Mevkuflar Erzurum'dan tahtel tebinde tahsilde bulunuyordu. Şark kaptırmıs Avrupa'lı muharrir, bize neler presile şehrimize gelmiştir. M. Mnbadı s h, Vilâyetlerimizde isyan bastırıldıkanlatmıyor, denizinin güneş görmemiş hıfz Ankara'ya getirilmişlerdir. derinliğinden neler cıkarmıyor. Yazılan Burada Ağırceza mahkemesin tan sonra, Bağdat'ta Hmayesiz ka Yiınan mehafiline göre itişey aşağı yukarı bir ankettir. Fakat fikir lan Salâhattin İngiliz kumandanı lâfnamenin tasdiki için Yuve mütalea yarış yerlerinden toolanmış de yakında muhakemeleri başlı Sir Hamilton tarafından himaye nan meclisinin içtimg, müdbir anket, doğru duşünenleri değil. daha yacaktır. Cemiyetin başında Kürt isyanını altına alınmış ve mumaîleyh Salâziyade sinir mütehassıslarını alâkadar deti temdit edilecektir eden bir anket. tertip etmiş olan maslun Şeyh Sait uattin'i teselli ettikten sonra kendiBu yazının mevzuu, haydi öyle diyelim, haininin oğlu Salâhattin bulunmak sine 3000 Iira mektep ücreti temin Hronika gazetesinin mevsukiyeiktisadidir. Türkiye'deki son «iktisadî» tadır. Salâhattin babasının idamı etmiş ve Bağdat Harbiyesinde tahtini iddia ettiği bir habere göre vaziyet tahlilidirü Bu son cümle için de esnasında Baçdat'ta Harbiye mek[Mabadt 2 inci sahifede] Türk Yunan muallâk mes'eleleri«haydi öyle diyelim» demek icap eder. Çunkü kelimelerin lugattaki haysiyetine nin pek yakında ve hatta bu ay zarhürmet etmek her muharrir için, her fında hal ve tesviye edilerek itilâfşeden eyvvel, bir uslup borcudur. Her namenin imza edileceği ve hatta terazinin her çuvalı çekemiyeceğini bilibu itilâfnamenin iki taraf meclis riz. ama her kafanın her mes'eleye hadlerinin bu sene içtimalarında tas dini bildiremiyeceğini, hâlâ. anlıyamıyodikine yetiştirileceği temin edilmekruz. Muhtelif şeyleri ayrı ayrı münakaşa etmek için ayrı ayrı fikir disiplinlerinin tedir. Ankara 25 (Telefonla) Malibulunduğunu kavramak istemiyoruz. Atina'dan gelen son haberlerde Dedikodu, ağızkalabalığı denilen illetin ye Vekili Saracoğlu Şükrü Beyin de Yunan parlâmentosunun bu semikrop yatağı burasıdır. Avrupalı muYarın gazetesi sahibi Arif Oruç ne içtimaı bir kaç gün temdit edilharrire bir taraftan acırken, öte tarafAmerika'ya giBey aleyhine açtığı davanın rüyetan dedikodu muhitine karşı derin bir diği bildirilmektedir. Şehrimizdeden Amerikan taytine bugün Ankara Asliye ceza tiksinme duydum. Münakaşa hastaları ki Yunan mehafili.bunun, imzası mahkemesinde başlandı. Hey'eti için, eğer vak'a rouzmin bir manzara yarecilerile Başvebugünlerde ümit edilen Türk Yugösterirse, kanun tuğlasından yapılmış kil İsmet Pş. Hz. nan itilâfnamesinin tasdikile alâ hâkime, Kemal Beyin riyasetinde tedavi yerleri, sanatoryomlar temenni nin bir hava gezinkadar olması ihtimalini serdetmek teşekkül etmişti. etmeliyiz. tisi yaptığını dün Evvelâ 'Arif Oruç Beyin hüviyeti tedir. Avrupa'lı muharrir, ne dereceye kadar telefon habeir olasoruldu. Bunu takıben kararname doğrudur, bunu bilmiyoruz, tstanbul'da rak yazmıştık. Bu okundu. Kararnamede Yarın gazegörüştüğü, gene oylediyelim, iktisatçılarımızm fikirlerini şoyle hulâsa ediyor: cevlâna iştirak etesinin 3 nisan 1930 tarihli uüshaTürkiye'deki ticarî ve iktisadi vaziyet den Ankara foto sındaki neşriyattan dolayı hakaremüthiştir. Bu, tabiî başka turlu olamaz muhabirimiz Ce Telgrafçılartn hatan yüzünden Bur ti mutazammın fiil hakkında son dı. Çünkii İstanbul'da saraylar dururken mal Beyin bu uçuş sa mahkemesinin karan maalesef tahkikatın açılmasına karar verilAnkara'da büyuk binalar yapılıyor, pa esnasında alıp göngazetemizde yanlış çıkmışttr ra; iktisadî teşebbuslere yatırılacağına derdiği diği yazılıydı. resimleri kısır yerlere dokuluyor, iktiasdî vazivet Saracoğlu Şükrü Beyin vekilleduşunülmiyerek demir yollan, şoseler dercediyoruz. Dünkü nüshamızda gazetecilerin Bur rinden Avukat Cemal Hazım Bey yp>ıhv>r. M^raf. bovıına masraf... Tayyarecilerin sa'da cereyan etmekte olan muhakeme\Maoadi 4 uncu sahtîedel sine dair muhabirimizin telgrafı memur IIIIIIIHIIIimiHIIIIIIHIIUUniMlimilllHHIIIIIIIIlmiHlinilimillltlmiHIIIIİIII IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIHIirilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Bu iktisadi mütalealar, bana yabaricı öğleden sonraki udeğildir. Avrupa sevahatlerimde, Türki çuşlarında muallim ^ „ ^ . ^ larm yanlış çekmeleri yüzünden maalex ye'de akıl ve fikir hüneri göstermek istisef başka bir tarzda çıkmıştır. Bu tel" * ' "** ' ' " ^ "'* ~* ' % '*'"^ "^ yenlerin ağzından sık sık işittim. Onun AfetH. ileSeryagrafta Bursa mahkemesinin müddeiuiçin Avrupaiı muharrire karşı müsama ver Rüsuhi Beyin Ankara'ya Amerikan tayyaresinden kuşbakışt bir mumî Kenan Beyin irtişa mes'elesine nazar ha göstermek icap eder. Yalnız çok refikası ve hemşidair gazetecilere ver^iği malumatm tahmerak ediyorum, nakliyatın iktisadî inkikine ve Ali Cenani Beyin açtığı davakişaftaki rolunü bile bir türlü kavrıyaların da eski 'davalarla tevhidine karar mamış olan bu iktisatcılar kimlerdir averildiği bildirilyordu. Halbuki karar tacaba? Mütalealarrnı dinlediğim adammamen bunun aksidir. Dün Bursa mular, modern giyinmiş olmalarına rağhabirimizden şu telgrafı aldık: men, yanlış Türkçe konuşuyorlardı, ibare Bursa 25 (Hu. Mu.) Gazeteciler sökecek bir halde de değildiler. Boylemuhakemesine ait telgrafı telgrafçılar lerinin iktisadî mütalealarını dinlemck yanlış çekmişlerdir.Karar, Ali Cenani Be ömürdür. yin davalarının diğer davalarla ademi Onlar, bir dakika içinde unutulmuş tevhidi, müddeiumumî Kenan Beyin agöl balıklarmdan servetler çıkarırlar, demi celbi, polis müdbrunün beyanatım zeytin çekirdeğinden ceşit çeşit zençinisbat için gosterilen şahitlerin dinlenmflikler yaratırlar. Fakat bu zavallıları dinmesi suretindedir. liyen olmaz ve işte biz onun için böyle Musa felâketlere (!) şahit oluruz. Bizim elimizde olmıyan bir ypnlışlık Bu zavallı münakaşa ve fikir hastaları yüzünden tahaddüs ede^.yKnlışlığı tasbilmelidirler ki: Modern devlet büyuk hihederiz. y, ' ,'.'/.* [ esaslara istinat eden politika sistemidir. Onun sağlam ve canlı gayeleri vardır. Hikmet Bey davası Biz bu arada iktisat politikasını da sayaBursa 20 (Hu. Mu.) Mustanbüiriz. İktisat politikası bütün iktisadî Ankara ufuklarında bir hava gezintisi yapanlar: İsmet Paşa ve tik Hikmet Bey davası yarın başlıhayat demektir. İktisadî hayat ise yalaileleri, Afet Hanım ve bir refikası nız ticaret değildir. Sağlam bir istihsal yor. sistemine istinat etmiyen ticaret şüpheli resi Fuat B. in hemşiresi, Hava metli Başvekilimizin refikaları ve bir varlıktır. Modern manada istihsal; müsteşarı Şefik Bey ve refikası da iki yavruları ile tayyareye binip Hikmet Şevki Beyin katiliçok geniş bir tabirdir. Kahve fincanı il uçmuşlardır. hava manevralarında bulunması nin tahliye talebi hamlarile anlaşılmaz. Demir yollan, soAfet H. Çankaya köşİTüne tayyatakdirle karşılanacak bir hâdisedir. Ankara 25 (Telefonla) Bugun istinseler, kanallar, bütün nakil vasıtaları, Bu at, korkak bir hayvana benziyor. reden bir buket atmıştır. Yazdığımız veçhile bu semavî getak dairesinde Hikmet Şevki Byi öldııren hatta eyrine göre, bütün müsbet ilimler, Ne korkağı be, korkak olsa on beş gündür ahırda yapyalnız Havacıhğa ehemmiyet verilme zintiye Fevzi Pş. Hz. nin kerimeleri Cemal Efendinin tahliye talebi reddedibu mefhnmun unsurlarını teşkil eder. lerek ademi tahliye karan verildL yatabilir miydi? IMabadi 2 incı sahıjede] sini çok istediğimiz şu sırada kıyLMabadı 3 uncu sahijedei Yunan itilâfı Itilâfname bu ay içinde imzalanacak Maliye Vekilinın dav^sı Amerıka tayyarecileri Mahkeme Oruç B.in sozlerini tarziye teîâkki etti Maliye Vekilinin feragatl üzerine hakaret davası da sukut etti Dün Ankara'dan avdet ettiler, faugün Fulgaristan'a gidi^ t rlar Gazeteciler davası