30 Ekim 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

AVUSTURYA PARLEMANI'NDA Dünyaya hükm eden altı büyük devletden biri, İttifak-ı Müselles'in merkezi ve Mes'ele-yi Şarkiye'nin en mühim bir alakadarı olan Avusturya hükumetinin, yeni sene parlemanı açıldı. Avusturya Parlemanı'nında bu sene bittabi' büyük bir tebeddül, bir teceddüd var. Çünkü Parleman'ın en mühim bir a'zası, Avusturya politikasının mu'akıb-ı umuru olan Hariciye Nazırı Kont Gluhofski (Agenor Maria Gołuchowski) şimdi isti'fa etti, Parleman'da dahil degil. Kont Gluhofski'nin sebeb-i sükut ve istifası mühimdir. Çünkü Avusturya politikasında haricen degil, dahilen daha ziyade güft u guya sebeb oldu. Hatta bir kısım Avusturya ricali, bundan heman heman nahoşnud ve münfail bile görünüyor. Mesela Parleman'ın geçen Çiharşenbe günkü ilk ictima'ında pancermanizm tarafdarları Reis-i Nüzzar Mösyö Bek'e (Baron Max Wladimir von Beck) karşı, Kont Gluhofski'nin sebeb-i isti'fasını ve buhran-ı nüzzar esbabını istizah ettikden sonra, "Eger Avusturya hükumetini nüfuz ve hatsiyetini tevsi' maksadıyla buhran-ı nüzzara sebebiyet verdiyse, buhranın macar hükumeti nüfuz ve tesiratıyla husule gelmesi garibdir" diyerek açık, aşikar bir de imada bulundu. Dimek oluyor ki Avusturya'da buhran-ı nüzzarın Macar nüfuz ve tesiratıyla husule gelmesi pancermanizm tarafdarları içün oldukça mühim bir sadmedir. * * * Gelelim Parleman'da Başvekil Mösyö Bek'in cihan-ı siyaseti intizarda bırakan ifadatına : Mösyö Bek evvela pancermenizm tarafdarlarının istizah-ı vāḳı'ına karşı cevaba agazla didi ki, Kont Glofski'nin isti'fasına bir sebeb-i mücbir yok idi. Kont kendi mülahazat-ı hususiyesine, ahval-ı hazırada zati olarak his ettigi muvafakatsızlıklara binaen, vazife-i memuriyetinden çekildi, bunda hiçbir hükumet veya tarafın dahli ve tesiri olamaz ve yokdur. Zaten bu duhul, tesiri icab ve intac idecek mühim bir mesele de mevcud degildir. Hükumet mülk ve milletin birçok ihtiyacat-ı hazırasına vukuf kesb etti. Anların ıslah ve ihyası mukteza-yı kanundur Avusturya hükumeti de Macar hükumeti gibi kendi emelini nokta-i nazarını ifade ve beyana muktedirdir. Ve bu kudret-i kanuniyesini müstakbelde ifa ve icraya muvazzafdır, mecburdur. Hülaseten ifade ve te'min idebilirim ki, idare-i hükumetimizde bir şahsın tebdil-i makam etmesiyle, mihver-i idare inhiraf etmiş, meslek-i hükumet tagyir üzeredir zan edilmesin. Avusturya hükumeti meslek-i siyaset-i hazırasından asla inhirah etmemiştir ve etmeyecekdir.] * * * Yeni Hariciye Nazırı'nın meslek-i siyasisi hakkındaki izahata gelince, Başvekil şu ifadede bulundu : Bütün kuvva-yı maddiye ve ma'neviyesini sulh ve müsalemetin idamesine hasr eden, meslek-i siyasetinden imparatorluğumuz kat'iyyen inhiraf itmiyecekdir. Anınçün ki İttifak-ı Müselles'den