9 Eylül 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1
Osmanlı Meclis-i Meb'usanı Bu sername ile Rusya'da münteşir "Vakit" refik-i muhteremimiz "Novye Veremye"den nakl eylediği bir makaleyi "Novye Veremye"nin hükümet gazetesedenilebilecek kadar olan ehemmiyeti nokta-i nazarından şayan-ı dikkat ve mütala'a bulduk. Aynen nakl eyliyoruz. Novye Veremya diyor ki: Rus Japon(?) muharebesinin neticesi olarak Asya kavimleri kendilerinin Avrupalılardan aşağı kaldıklarını ve Avrupalılar derecesine gelmek içün Avrupa idare ve usullerini almak lüzumunu his ettiler. Japonyanın az zaman içinde bu derece terakki etmesini mücerred idare-i meşrutaya isnad etmek isnad ettiğini anladılar. Hatta bu sebebden bütün Çin matbuatıyla Çin halkı Filipin ve Hind ahalisi hükümetlerinden idare-i meşruta taleb etmekdedirler. Hind hükümetlerinden ikisinin idare-i meşruta ilanına hazırlandığı ve fakat buna İngiltere'nin razı olmadığı söyleniyor. Acemler idare-i meşrutayı istediler ve istediklerine de erdiler. Japonya hükümeti yakında Afgan hühümetinin dahi usul-u idare-i meşrutayı kabul edeceğini ümit ediyor. Lakin Asya'daki inkılabatın en büyüğü ve en mühimi Türkiye'de vuku'u muhtemel olan inkılabatdır. İstanbuldan gelen haberlere göre 1878 tarihinde cem' ve bilahare ilga edilen meclis-i meb'usanın Sultan Hamid tarfından tekrar küşad edilecekmiş. Sultan bu tebeddül fikrini şu yolda izah edermiş: "Meclis-i Meb'usanı olmayan hükümetler fakir ve askeri zebun. Parlamentoları bulunan bütün hükümetler kavi muntazam. İdaresinde nizam ve adalet hükümferma ve halkında refah hali, sa'adet, servet bulunur" Lakin bizim fikrimize göre bunun sebeb-i aslisi Sultan'ın en sevgili oğlu olan Burhaneddin Efendi'yi taht-ı saltanata iclas etmekdir. Lakin Türkiye'de ber-vechi nizam hakk-ı saltanat hanedandan ekber evladındandır. Bu nizam asırlardan beri ihlal edilmemiştir. O derecede ki bu kaide halk nazarında en mukaddes düstur-u idaredir. halbuki Sultan-ı hazır bu nizamı bozarak asıl layık olanı değil belki dördüncü oğlu Burhaneddin Efendi'yi diğerlerine tercih etmekdedir. Halk nazarında mukaddes sanılan bir nizamın ihlali sebebiyle bütün ahalide adem-i memnuniyet asarı şübhesiz belirecekdir. Bu sebebden Sultan teb'asına idare-i meşruta ilan ve halkın hüsn-ü teveccühünü Burhanedin Efendi üzerine celb etmek emniyesindedir(?) Pek mevsuk haberlere göre Sultan intihabları bütün Türkiye'da, hattaMısır, Kıbrıs, Tunus, Bosna Hersek kıt'alarında dahi icrasını ilan edecekmiş.Hakikat hal böyle çıkarsa Mısır halkı gibi şimdiki hükümetler yine ehemmiyet vermeyen ve emniyet etmeyen ahalinin büyük bir [..] ve muhabbet ile Türkiye Meclis-i meb'usanına intihab edilmeğe çalışacaklardır.
