4 Eylül 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

MUHAREBE LAFLARI Kaç gündür Veçernapoşta'nın ifadesine bakılırsa Türkiye hükümetiyle Bulgaristan muharebe edecek değil, sanki muharebe başlamış gibi anlaşılıyor. Mübalağanın; ahaliyi meraka düşürüb çok gazete satmak içün laf uydurmanın bu derecesine de insan kendisini hayretden alamıyor. Vakı'a hükümet-i seniye hazırlık görmüyor değil. Her sene olduğu gibi bu sene de komite lafları, komitacılık gürültüleri ağızlarda dolaşmağa ve alel-husus Bulgaristan'da yapılan mitinglerden sonra bazı fırkaların Türkiye'ye ilanı harb edilmelidir diye bağırmaları ziyadeleşmeğe başlaması üzerine ikinci, üçüncü orduyu derhal techize, asker göndermeğe başladı. Fakat acaba Veçernapoşta'nın dediği gibi muhabere olacak mı ve yahut muharebe olmak ihtimali var mıdır? Bize kalırsa bu ihtimal pek azdır. Türkiye tarafından tecavüz vakı' olmadıkdan sonra Bulgaristan'ın silaha sarılması ihtimali olamaz. Böyle bir ihtimal olurdu; meğer ki Bulgaristan elyevm Avrupa efkar-ı umumiyesini ve alel-mahsus Rusya ve Avusturya'nın himayesini celbe muvaffak olsa idi! Halbuki Bulgaristan'ı bugün dört etrafından düşman sarmıştır. Avusturta Bulgaristan'a diş biliyor. Sırplar da boş durmuyor. Her halde Bulgaristan'ın bu düşmanlar arasında bir de Türkiye'ye ilan-ı harb etmesi pek ma'kul olamaz. Farzefdelim ki Bulgarlar ilan-ı harb etsin. Ne içün? Ne ümitle? Makedonya'nın muhtariyetini te'min içün mü? Bulgaristan Makedonya'nın muhtariyet idaresini te'min içün kan dökerdi; fakat bilahare Makedonya bir hak ve nüfuz-u istishabı ümiti muhakkak olsa idi?! Bugün Avusturya, Sırbıye, Yunanistan gibi düşmanlar arasında Bulgaristan'ın böyle bir muvaffakiyet te'mini muhali temenni kabilinden birşeydir demekde asla tereddüd etmeyiz. Hal böyle olunca Bulgaristan Devlet-i Aliyye ile muharebe etmez. Çünkü böyle bir muharebeden mazarratdan başka birşey beklemez. Bulgaristan'ın bugün menfa'ati Devlet-i Aliyye dostluğundadır. Devlet-i Aliyye değil ilan-ı harb etse, iki ay Bulgaristan'la kat-ı münasebat etse Bulgaristan'ın bütün ticareti zir-ü zeber olur. Bu hakayık-ı siyasiyeyi ise gerek prens hazretleri ve gerek Bulgar nüzzarı yakinen bildikleri içün daima Devlet-i Aliyye dostluğunu iltizam etmişler ve hatta bu emel hayra mebnidir ki İstanbul'u [..] elhaletü hazihi mevki-i iktidardan düşmemişlerdir. Biz bazı Bulgar gazetelerinin bu nev'i işaatını hal-i hazır kabinesini lekelemek içün kurulmuş bir takım siyasi, ictima'i desiselerden başka bir şeydir diyemeyiz. Her halde Bulgaritanla Türkiye arasında, şu zamanda muharebe olmasını asla ümit etmeyiz.