23 Ağustos 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

KayELar, * (SAHİFE 2) FIKRA Romanda tip mes'elesi Oluşları anlatma husuzunda en geniş sanatı romandır. Nota, fırça, mermer ve şiir; BAHRİ SAVCİ imkânlara sahip olan yazı ruhi bir kaynayış âleminde yüzen 'nsanın, bu kaynayışın en kıvamlı anlarındaki hari - kulâde münasının hassas bir gra çizmektedir. Fakat ramanda, insan oğlu; anasının uzviytei içinde ilk kımıldadığı andan, üzerine kara toprağın örtüldüğü ana kadar geçen macerasının «bütününü» bulmaktadır. Hiç bir san'at roman kadar, en geniş en derin hayat bu- udlarının mânasını En kuvvetli notaya sğan mak bile fazla değildir. Ve şiir, her anu bulunca yaşamak zevkini kazandığımız ş zaman dahi bir «bütün» olan insanı, ifadelendirmek mazhariyetine sahip değildir. ihayet bir kaç animızın uçuşları, Fırça etatik bir makanizma içinde, en çok, muayyen Bir devrimizin muhassalası olan bir haleti hududlamaktadır. vücudlaşan heykelin yaptğı ise, fırçanın boyada ya; süzülüşleri kaç Mermerde indan bir par- şeyimizi kaybetti; üz anda bile dehaya yükseldiği roman kadar tam bir şumul ha- linde anlatmak şansına sahip değildir. Diğer bütün sanatlar, nihayet, bir kaç cephesi olan kâinatlardır we sanat'kâ mihayet, bu bir kaç cephe ile kanan bir ilâhtır. Halbuki 4 içinde ışıl “yanan bir büllur top kadar çok istikametli ve me- A li bir dünyadır ve onun san'ankârı ise bu roman dünyasmı bütün keyfiyetleri ile halkeden ölçülü bir ilâhtır. İşte böyle ihata kudretleri ile, sanatın ezeli ve ebedi temleri üstünde işleyen roman, modern mâ- nasını aldığı zamandanberi bir çok istihaleler geçirmiştir. Her isti - hale belli bir doktrine dayanmaktadır, Fakat bütün bu doktrinler, gok ince farklarına «insanı anlatma san'atındır. Böyle olunca, roman bir tip sanatı rağmen, şu noktada birleşirler kit Roman bir (ANADı Şehir Bir genç kız yü Evvelki akşam saat 18 de Ke sa otelinde bir hâdis Otelde 9 numafalı Ayvalıklı B. Sami, uykuda bulunduğu sırada İzmir ithalât gü: rüğünde çalışan Ateş Mehmed tara- fından bıçakla başından ve şırtından ağır ve tehlikeli surette yaralanmış-| tır, Yarah, Memleket kaldırılarak tedavi altıma alınmıştır. | Vakanın söbebi, bir buçak — #ene e ol ir hastahanesine Mehmedin 18 yaşında kızı Ayşe ile nişanlanmış, bir müddet nişanlı kal- dıktan sonra kızı Ayvalığa kaçırm orada kızı bir müddet yaninda a olacaktır.. Çünkü insan, muallâ- kın kubbesinde, muhtelif hasletlerle temasını kaybetmiş mücerred bir mahlük halinde asılı değildir. O bu yer pozunun münasebetler kadrosu şindedir. Binaenaleyh kendi yaradılışından aldığı bir hızla bu müna- — sebetlerin rengine göre kendisinde bir şahsiyet teşekkül edecektir; BU — yani o nihayet bir tip olacaktır. Ve romiı anlatacaktır. Şimdiye kadar yazılan de varacağımız ana netice budur, lerin sergüzeştini an- bi büyük romanların talilin: Halbuki sön devir romanlarının artık tip yaratmak endişesinden tük olduğu söylenmektedir. Filhakika bu hali müşahede etmekteyiz. e ki, bagünün ramanı bir kac şahsı yaratmaktan, bu bir kaç şahsın macerasından ziyade bir sayruret halinde olan insan benliğinin hâdiseler içerisinde tekevvün etmeğe uğaraşan manevi serküzeşti ol. mak temayülündedir. KA Fakat acaba bu yola girmekle roman tipçi olmaktan, tip yaratmak halinde uzaklaşabilir mi? Hayır!. Belki o artık bir tortuf, bir Leydi wıkheı, bir Hamlet, bir Verter, bir Roskolnikof yaratmak ihtiyacı ile p. lolu değildir. o yeni bir moralite inşasına doğru süratle kayan insanın | manevi serküzeştini bikâye etmeğe uğraşmaktadır. — Acaba bu hikâyeyi anlatırken, roman, şahıstan feragat mı edecek? Fakat o zaman roman bir içtimai kalem tecrübesi, bir etüd olur. Raman, olarak kalmak isterse bu yoldan ziyâdö şahsa, şahsin macerasına, ka- derine bağlı kalmalıdır. O zaman 'da tipler etrafında dönecektir. Biter istemez tİp yaratacaktır ve SKK Fuarda ziyafetler Filistin ve Rus pavyon'a rridare hey'et- leri birer ziyafet v—r'iı er Filistin pavyonunun nasebetiyle dün gece F nu idare heyoti tarafından Fuar ga- nosunda bir ziyafet verilmiştir. Belediye r. Tet Odası kâtibi umumilal ve m. bulunduğu ziya tn pevyonu mütresi Vi bir nutuk irad dostlük duv;n'.nrm:ıı at wenen bü güzel esere (i Filistinlilerin büyük bir htiyarlık duy tuk'a: tirmiştir. Bel sev Totaliterler cephe-v sinde sevinç var Almanya, siyasetini değiştirdi. An- tikomitern pahtı Berlin, 22 (A.A.) — Royter ajan- sından: Berlin halkı ademi ter hakkındaki haberleri büyük siyah ve kırmızı harflerle neşreden gazetele- yini bu sabah haynı açmışlardır. Nazi partisinin Orğanı ölân Veolki: şer Beobahter gazetesi sayfasma 20 santimetre büyüklüğünde harflerle yazmaktadır. Bu hâber hakkında hiç bir tefsirde bulunulmamas: üçün pek de Merikını 'Metmekhıd e i İkatacıların beklemedikleri bir an da gafil avlandıkla iddir. eden #Giyasi mahfellerde bu pakt memnu- tiden dolayı toş fet esnasında Filis -|» karşı ayni sami- vmn ifade etmiş ve izmir en. yonal Fuarma iştitac edeyek Türkiyeye karsı gösterdikleri sempa- ekürlerini bildirmiş- . Dün akşam fvardaki Sovyet saun fuz: pav- garinosunda verdiği w'ak ulmuş ve geç vak Söryet pavyonun abayında kuru'a muda şam bususi sürette davetli artık inhilâl etti niyetle karşılanmıştır. Roma, 22 (ALA.) — Royter ajan- vvyet ade- üz paktı hakkındak: haber- 1 gazeteleri ilk sayfaların- da büyük başlıklarla meşretime dirler. Popolo Diroma şöyle yazıyor: Ademi z paktımın imzalana. cağına dair verilen baberler Pran - sanın ve İngilterenin mesul şefierini urtmıştır. Bunlar eğer hakikatetn sulhu istiyorlarsa Varşovaya verdik. leri açık Çekin hükümsüz olduğunu n etmeli: Bu enyede Polonya Danzig işi gibi ehemmiyeti ikine? d recede olan bir mesele için bir ihtilâ. koymuştu. Ateç Mehmed, o val Ayvalık müddeiumumiliğine müra- caat etmiş, fakat Ateş Mehmedin kı- e eekokakrrrr giT e Manisa bağcıları- na müjde Islanan üzümler mü- bayaa edilecek eee Ticaret Vekilinin teşeb- büsü üzerine Inhisar ar faaliyet> geçecek Ticaret vekili B. Cezmi Erçin, dün Manisada tetkikler yapaı ken bağcılarla da görüşmüş, di- leklerini tespit etmişti. -Bunlari! #rmanda, son yağmurlardan ısla- Mün mühimi' miktarda — üzümün mübayaası temennisi de bulunu-) yordu. Vekil; bağcıların bu dilekleri| ile yakından alâkadar olmuş, ü- zümlerin şarap imalinde kulla- nılmak Üzere ücilen mübayaası- mı temin için inhisarlar vekâleti nezdinde teşebbüste — bulunmuş, dün Ankara ile telefon görlüşme-! leri yaparken bu meseleye de te- mas etmiştir. Manisa bağcılarının yağmur - dan mslanan ve kurutulmağa el-) verişli olmuıyan üzümler, — şarap imali için derhal mübayaa edi lecektir. 'et vermekle maruz kaldığı tehlikeyi anlar ve aulh de bir kerr2 daha kurtarılmış olur. Aklıselim ve| mantığın demokrastlerin idr: lerine bir kerre daha galp'be çalma- gizlik- güte ka: set adamı oldi üsteren Bekin eline te: dümiş olun açık çekin milyoniarca adamı kanlı giperlere sürüklemiye-| cekini ümld ediyoruz. Roma, 22 (Radyo) — Bütün ga- Zeteler, Rus - Alman anlaşması etra- bir kişi yaralandı odada |de! “|karıştığını ve rol İbir hırsızlık vak'ası olmuştur. OLU) ahili ha Manisa otelinde kanlı bir hâdise zünden uykuda zi Ayşe, reşid olduğu mesmu - olmamıştır. için - şikâyet mi, bir müd- onra kızı terk ile babasının e- 4 Onunla — alâktsını ştir, Evvelki geceki hâdisenin sebebi işte bu kız meselesidir. Sami, — Uykuda iken Mehmed - geldi, beni vurdu. Demiştir. Tahkikata e! koşan müddeinmu- mi müavini B. Kemal Berkarda, kral Torahim adında birinin de hâdiseye oynadığını tespit etmiştir. Mehmed ise şu ifadeyi versi mişt: — İbrahim ve &; Demiştir. Tahkikata devam olun- maktadır. Torbalı'da Bir kadını tehditle soyacaklardı Evvelki gece Tarbalı kazasının Kuşcuburnu köyünde şayanı dikkat Köy halkından Arnavud Halim karısı Bn. Emine Kaptan, gece komşusuna otur. mağa gittiği sırada evine meçhul iki |hırsız girmiş, evde bulunan kıymetli eşya ve parayı çalıp götürmek için hazırlık yaparken Bn. Emine evine dönmüştür. Ev karanlıktır. Meçhul hırsızlar, eve gelen kadının üzerine atılarak boğazına sarılmış ve kendi- sini ölümle tehdid ederek: — Faranın yetini göster, yokan karışmayız, Demişlerdir. Kadın, bu tecavüz ve tehdid karşısında feryada başla- mış, suçlular, duvardan atlıyarak kaç mışlardır. Vak'a jandarmalara haber verilince derhal tahkikata ve araştır- malara başlanmış, köyde amele Os- 24 yaşında Ramazan adın da bir yabancı yakalanmıştır, Vak'a yerinde yapılan iz tetkika tında Ramazamın ayak izleri bul muştur. Arkadaşının kim olduğu he ! nüz anlasılamamiştır, Tahkikata devam edilmektedir. li 9 Eylüi bayramı için hazırlık İzmirin kurtuluş — bayramı olâan 9 Eylülde İzmirde büyük ge ler ya pılkcaktır. Cumhuriyet Halk partisi merkezinde patrti başkanımız B. Atıf İnanın relsliğinde toplanan bi rkomi- kurtuluş bayramı programını ha- zarlamak için çalışmağa başlıymeak- tır. —— ——— T:alya sefiri Romaya fında makaleler neşvetmekte ve büy- te bir anlaşmanın, çoktanberi italya- €a arzu edildiğini kaydeylemekte - dirler. Gazetelor: italyanın, 1924 sene - Bindenberi Sovyet Rusyayı tanıdığı: mı, 938 de bir dostluk ve ademi teca- vüz misakı imzaladığını ve bu sent bir ticaret muahedesi akteyledi- ikini ve iki devlet arasında Btedenbe- vi norma! münasebetler meveud ol- düğunu, Rus dönanması için mühim bir uzuv ol taşken: rünün, italyan — tezgâhlarında inşa edili we etmekte ve #ön vari- Ç göstermektedirler. Budapeşte, 22 (Radyo) — Macar gazeteleri; Alman soyastinin büsbü- tün değiştiğini ve Hitlerin, japonya- Cx Ruayaya karşı alınmış olan has- mane & tin dramına riza güste- remiyeceğini yazıyorlar. Ayni gazeleler; Rus - Alman an-, laşmalarının, karamlık içinde bulu- nâan umumi vaziyeti bir dereceye ka- — Devamı 3 ünçü sahifede — kruvazö- gitti Şehrimizde bulunmakta olan İtal- ya hükümetinin Ankara sefiri Bay Ottavyo de Peppo, dün İtalya bandı- vah Lero vapuriyle Romaya hareket etmiştir. Belediye ve fuar komitesi reisi Dr. Behçet Uz, vapura kadar giderek se- firi teşyi etmiştir. Fuar müsabakası 26 Ağustosta başlıyor Fuar müsabakalarına yakında baş lanacaktır. Haber aldığımıza göre ilk müsabakalar güreşlerdir. ayın 26 ıncı günü akşamından fuar aabasındaki açıkkava tiyatro « sunda güreş müsabakalarına başla- nataktır. Diğer müsabakalarda gü- meş müsabakalarını takip edecektir. Şehrimizde bulunmakta olan be- den teri 1 genel direktörü gene- itibaren | Jedilmesi bildi berleri 30 Ağustos Bayramı İzciter Dumlupı- nara gidecek 30 Ağustos Zaler | bayramı, şeh- rimizde büyük merasimle kutlulana- cek, o gün tarihi Duırlupmu mey- dan 'harbinin cereyan ettiği saha bulunan âbide önünde de büyük tö-, ren yapılacaktır. Maarif Vekâletin- den dün şehrimiz kültür direktörlü- ğüne gelen bir telgrafta geçen yıl) olduğu gibi 30 Ağustos Zafer bay- ramında muhtelif okullardan 50 iz- n bir öğretmen idaresinde milli bayrak ve okul filâmalariyle Dumlu- Ppinar âbidesinde bulunmaları bildi- rilmiştir. ——— C6 ——— Kanıda ve Mal. taya ihracat Eski kararname teb- dil edildi Şimdiye kadar 2/7005 sayılı'ka- rarnamenin birinci maddesine dahil olan Kanada; yeni bir kararname ile mezkür kararnamenin dördüncü maddesi memleketleri arasına sokul. muştur. Bu tebeddül, takas yoluyla Kanadaya incir, Maltaya bakla sa- tışlarında müessir olacak; ihracatın artmasını temin edecektir. Ne rezalet? Kızı kaçı;ak için babasına da sal- dıı’nıış!aı Seydiköy nahiyesinde Atıfbey ma- hallesinde oturan Mümin oğlu Hü- vteyin Şaplan ile kızı Emine ve karist Bn. Fatma Şaylan, tütün tarlasına giderlerken Çatalkaya mevkiinde bir aarruza uğramışlardır. 80 yaşında Hüseyin Akımner ve he- nüz iyetleri teapit olunmıyan dört arkadaşı, B. Hüzeyin ile kızıma h eym ederek kaçırmağa te; büs etmişlerdir. Kargaşalık esnasın- a B. Hüseyin başından yaralanmış, Fatma ve Emine dövülmüştür. Suç- Mlar, kızı nıyarak hâdise ye- diden usükleğmişlar dir. Zabı tearrızlatı şiddetle takip © —İi—— Giden sefirler Fuarın açılma merasim; münase- betiyle şehrimizde bulunmakta olan Romanya büyük elçisi Basil Stocle, Polonya sefir; B. Michel Sakilinçki, vet Ruzya İstanbul başkonsolosu Kostantin Georgiyevski, Bovyet ataşesi B. Vlahilof Grigori, Tas Ajan sı mümessili B. Mihaylof dün tayyare Ho İstenbula gitmişlerdir. Fuarı ziyaret Fuari iki günde ziyaret edenlerin miktam 74281 kişidir. Bu miktar, ge- gen senekinin yarısından fazladır. Tn R nni Devre notu alamıyan talebe Devamsızlık dolayisiyle devre no- tu alamamış olan ilkokul talebeleri- ne sene sonunda veya müteakip sene başında müracaat — ettikleri zaman imtihanda eksik notlarının verilmesi uygun görüldüğü Maarif Vekâületin.! Gen şehrimizdeki alâkadarlara bildi. rilmşitir, Bazı okullarda sınav komis yonlarına ©o derste ibtisası olmuyan zatların da mümeyyiz seçildiği görül. müştür. Sınavların ciddiyetle yapıl- masınt temin için her dersin imtiha- nina o derste ihtizası olan öğretmen- lerden mümeyyiz — seçilmesine itina ilmiştr. ral Cemil Taner, fuar spor müınha- ın sonuna kadar şehrimizde 23 Ağustos 1939 Çarşamba Büyüklerimizin Lütufları Fuar münasebetile teati edilen telgraflar Şehrimizde bulunmakta olan Ti cüret vekili B. Cezmi Erçine Reisi cumhur İzmet İnönü ile Başvekil Re fik Sayı da len telgraf örnek leri aşağıdadır. Bay Cezmi B Ticaret Vekili İzmir Dolmabahçe 22/8 Azimli ve bilimli eseri' olan Fuarin a da izhar olunan — asil duygulardar dolayı teşekkür eder, Fuarın muvaf. fakıyetli olmasını dilerim. İsmet İnönü bir çalışmanır lışında hakkım Bay Cezmi Erçin ği Ticaret Vekili İzmir Beyoğlu 22/8 İzmir enternasyonal Fuarmi nç- mâk lütfünde bulunduğunuzdan do- layı teşekkür eder, Fuarın memleke- iktısadi hayatı için hayırlı olma- sinı dilerim. Dr. Refik Saydam Ticaret Vekilimizin, Cumhurreisi. mize ve Başvekilimizo çektikleri telge rafların suüretleri şunlardır: Millif Şef Roistenm! İsmet İn- önünün yüksek huzurlarına İzmir enternasyona| Fuarını, şim- di yupdun her köşesinden gelen on- lerce vatandaşın ve ecnebi dev- letler sefirleriyle mümessillerin! zuru ile açtım. Eser, her türlü takdi- re lâyiklir. Bu anda İz: dolduran wddaşların — kalbi, Milli iradenin timsali milli şeflerine karşt en derin muhabbet ve bağlılık hislerile çarpmakta olduğunu, derin saygıla- rımla ellerinizden — öperek arzade rim, Ticaret Vekili Cezmi Erçin Pek muhlerem Refik Saydam Başvekil Her seno bir tekâmül arzeda, İzmir enternasyonal Fuarını alâka- Aar eenebi devletler sefirler; ve mü- messilleri de hazır hulundukıın hnl. da b açtım. (umlurı yet ıınınme n kuv- vetli yardımı ve İzmir belediyesinin devamlı messisiyle vücud bulan bu esşeri, her noktadan yüksek himaye- lerine lâyık bulduğumu en derin say. gılarımla arzeylerim, Ticaret Vekili Cezmi! Erçin Fuarın açılışı münasebetiyle bole- diye ve Fuar komitesi reisi Dr, Beh. çet Uz tarafından — çekilen telgrafa sayın Başvekilimiz Dr. Refik Saydam tarafından telgrafla lütfedilen cevabı aşağıya yazıyoruz: Doktor Behçet Uz İzmir enternasyonal Fuarının açile masındaki — muvaffakıyetinizden ve bu kipmeti; eserin — tekâmülündeki devamlı messinizden dolayı size ve arkadaşlatınıza teşekkür ederim Başvekil Dr. Refik Saydam M. Şevkı Uğur Bir'nci sınıf dahili has- talıklar mütehassısı İzmir Beylersokak No, 82 Telefon No. 3286 Hastalarını sabahtan itibarefi ve gece vakti kabul ve muayeflif| eder. —— FUARDA Bu akşatm Yİstanbul belediyesi ŞEHİR TİYATROSU Çifte Keramet Komedi 5 perde Dikkât: Tiyatro sergi #a78” yıpın arkasındağır. Dr. B.Receb Güvenk:_: fstanbulda — bulunmakta Memleket hastahanesi operati den Dr. B. Recep Güvenkan S7D gg ze dönmüş, Birincibeyler S07 a 45 numarada hususi muüyüli deyirt sinde hastalarını kabul Ve f başlamıştır. eriP” törlerii.