10 Ağustos 1939 Perşemba (ANADOLU) KUMANDAN, HAİNSİN! Tertip eden: ANT SVOKU Maznun general; Harp divanının, sırf kendisi için teş — 170 — Çeviren: Kâmi ORAL kil edildiğini ve başka mes'uller arayacağına itham- nameye göre karar vermesi lüzumunu bildirdi Maznun general — Sayın veis, !t'uw rüiyet edip onu, kanun? mev-| Devlet; ardunun mukadderatiyle a- muhakeme' zuat dahilinde karara - bağlamaktır. İlâkalı davaları, hiç bir zaman niza- Mahkemeniz, sırf beni etmek üzere fevkalâde olarak teşek kül etmiş bir harp divanıdır, Şu an- da, karşınızda benden başka kimse Yoktur. Başka mesul aramaktan -bin defadır söylüyorum- sarfınazar edi hiz de, ithemnamenin çerçevesi da- hıımde hakkamda hüküm veriniz. i delâil, benim için bir karar vermeğe kâfidir. Dinlediğiniz şahit- kr, ve bu meselede en çok söz söy- kmek sıfat ve selâhiyetini ta: ekânı harbiyel umumiye reisi ge- teral Jofr, mesuliyetimin aşikâr ol Tuğunu beyan ettiler. Bu vaziyet kar Bsında, dava ile hiç alâkası olmıyan hr takım meseleler — karıştı 'e başka mesuller aramağa ne lüzum far3 Reis — Müdafaanızı bu noktada Tu bitirmek istiyorsunuz? Maznun general — Hayır, casus- hık töhmeti hakkında müdafaada bu Bcağım. Sayın reis! Bugün orduda mev- ©d kanaat, şimal cephesi kumanda 'i gensral (L) nin şimal cephesin Tüşmana sattığı merkezinde Reie — Böyle bir kanaat yoktur Mahkemeyi teşkil eden bizler de İaraya gelmeilen evvol cenhede bu “'nuyo.a..uı ç kimsenin, hakkınız İa böyle bir kanaat bosle Buraya şehadet için geler harbiyei umumiye reisi gene "llurıa.m in casus olduğunuzu ıv”İo'oııııdı Maznun general — Bazı şahitle Mtan hainisalduğumu burada beyar Hüler. Mahkemeniz, hakkımdaki bt fanatı sahih olarak kabul etmi '*ydı yaziyet çok feci olacaktı s...l:n'ı beraber sayın hâkimler, it amede serahaile <ikroluna ı suçlar, mahküm olmama kâfi Rıx. — Erkânı harbiyci umumiy Bi kücum hakkındaki emrini infaz î:tııcklı sizin bir suiniyet besle- X 'nize inanmamak mecburiyetinde hi Nitekim, erkânı harbiyei umu- | ** tarafından verilen emrin hata Kaduğu, bilühare tahakkuk etmiş , garf sizin raukabil taarru L*n“h daha büyük bir felâketter Uulmuştur. Nunun general — Sayın hâkim » Mahkeme, erkânı harbiyei umu, hmu verdiği emirlerin doğru ve iğri o[ılugunll tetkik ve muhake B 4 sudür: M SiDal cephesi kumandanı gene hD . ll harbiyei umumiye he lücum bakkındaki emrini dinle- YG gibi, bu emri tatbik ederken *ızn. başında bulunurken, dak; Wtinci alay kumandanını öldü: ı.%r Vaziyetin bu sarahati kar- vereceğiniz hükmün, itham- K..e talep edildiği derecede ağır lâzımdır. Aksi takdirde dava K“ık eden makam, vereceğiniz tanımıyacak ve başka bir € teşkil etmek meceburiye- ktır. — Mahkememiz, fevkalâde divanıdır. Bu itibarla verece- ı hiç bir kuvvet bozamaz. faa vekili — Müdahalemden &ifumı rica ederim sayın reis! İKÇ7 tahrik eden makam, mah- izin muhakemeyi doğru ri İlettediğine kani olduğu takdirde bi harp divanını teşkil ederek '&yı ona gördürmek selâhiye- dır Böyle bir hâdise, nadi- lmüştür. Bununla beraher olursa hayret etmemek lâ tir. * — (Maznun generale hita - üv.m :dmızl Fakat; şunu " 'liyeyim ki, davayı tahrik e- "'kuum İaska bir mahkeme esi ihtimali dahi, vazifemi- Aktan bizi alıkoyamıyacak- Un general — Vazifeniz, it- mağa|n mevkide değildir. Vaziye | |Yoksa kendi kansatinize göre hare- ket etmek selâhiyetinde değilsiniz. |Bu hususta sarfettiğim gayret, mah- kemenizi hatalı bir yoldan kurtar - mağa matuftur. Reis — Siz hep askerlik bakı - mından mütalcanızı yürütmekte 18- rar ediyorsunuz. Adalet dairesinde zarar vermek, bir mahkeme için har ah bir yol mudur? Neden dolayı, bi- zim şu anda hâkim olduğumuzu ve rüküm verirken hakikate dayanmak hığımız lâzım geldiğini kabul etmek stemiyorsunuz? Şimdiki sıfatımı sın birinciye tekaddüm ettiğini zan ediyorum. Maznun general — Sizler, aslınd nskersiniz. Bu sıfat, her hangi ahval de aldığınız talimat dairesinde hare keti mutlak surette emreder. Bu iti barla, körü körüne askert ceza ka sunu ta'bik etmek mecburiyetinde iniz. Eğer bövle olması lâzım gel memiş olsaydı, devlet, harp divanla rının teşkiline ihtiyaç hissetmezdi Sofya, 9 (ALAY — Bulgar ajan büdiriyor: 21 temmuzda Svilengrad civarın- da vukua gelon ve evvelce b'ldiril. miş olan hudud hâdisesinde, bir Türk 3 dahilinde bir gİ tar Kkında bazı yabancı gazeteler ta dün neğrad erek bir y Yansı tarafından yayılan haberlerille en kat'i bir surette yalınlamağa me- afından ve Türk ve Bulgar hudud ma- kamları tarafından imzalanmış unan zabıt — varakası ile de tesbit hanmuştur. Diğer taraftan yabancı bir ajan- | Bi : tği mesaj1 | Londra, 9 (Radyo) — Vston Çor- gil Ame etine bitaben neş- rettiği bir mesajda, Almayada yal- zıx bür Hitlerin hâkim olduğunu ve tesinin bombalanmasına — sebebiyet Belçika Lüksen'u:g hudutla- renda tahkimat yapıyor Paris, 9 (Radyo) — Belçika hü- kümeti, Lüksenburg hududlarında tahkimat yapmağa, müdafaa terti- batı almağa karar vermiş ve derhal faaliyete geçmiştir. Loid Corc Çekos'ovaklara ümit ve cesaret veren bir mesaj neşretti Londra, 9 (ALA.) — B. Llayde George, Çekoslovakyanın kuruluşu-| nun Zİ inci yıldönümü münasebe-i tiyle, İngiliz gazetelerinde çıkan bir mektupla Çekoslovaklara hitaben ümid ve cesaret veren bir mesaj gön | Ne bir faaliyet ve ne € hazırlık var Almanya İle talyanın uluslar sösye- (i mi mahkemelere bırakamaz. Bu bil- hassa harp esnasında cürum işleyen- lerin derhal coza görmeleri lâzım gel diği kanaatine binaen zaruri görü müştür. Sayın hâkimler! Başka kirlere saplanmayınız. Mahkemeni: fevkalâde surette teşekkül etmiş h »t bir mahkeme değildir. Sizler, nin, erkânı harbiyei umumiyenin kararınızla cevap vereceksiniz. Ce- neral (L) nin, haklı veya haksız hareket ettidini tetkik edecek vazi - yette değilsinir. Eliniz name vardır. Buna göre hareket et nek ve hakkımda bir an evvel karar ermek mecburiyetindesiniz. Erkâ- a1 harbiyei umumiyenin emrine i at etmemekte haklı olup olmadığımı ir gün bu macera ile maşgul olmak izım gelirse, farih takdir x—ı"-çckt r. Bu, sizin vazifeniz d- — Devam edacek — — Bu'gar hudutlarında la as! ceri sın verdiği bir habere göre, bazı gü - zeteler, Türk hududu — eivarı Bulgar arazisinda yirmi gündenber surette asker pilmakta olduğunu ve kasındak; halkın tahl bulüaduğunu bild rm w.—u— h!:h r!ıız üÜ Askeri ha modern harp =ıl;ı:.ı..n le üns peyda etmeleri için iki subay ve erle bir tam devr çın allâh altına çağrılmasıdır, Bu i tiyatlar, mensup oldukları fırkal: rTıa nuntakaları dahilinde ekzaersis- | |ler yapmaktadır. Ketkokikesr Viston Çörçil an milletine hitaben neşret- a nediyor? wvnd.klerhv, anın korkusu varsa, bütün devletlerin kendisine garanti vezebileceklezini, Almanya nin çenber içine alındığı hakkındaki iddiaların vahi olduğun; kaydayle- miştir. Danzig Al manları — Baştarafı 1 inci sahifede — talimat almak suretiyle hareket et- tiğini kaydeylemektedir. Berlin, 9 (Radyo) — Danzig AL manlarınıtn şefi Foşter, Hitlerle ko- nuştuktan sonra tayyare ile Danzige 'dönmüştür. — #k— Forşter, Danzigde yazın için bü- Yük bir miting tertip etmektedir. Londra, 8 (A.A.) — Press Asso- ciationun — diplomatik muharriri di- yor ki: Danzig gürerük — ihtilâfının pek yakında bir konferans — masasında örüşülebileceği ümidleri Londrada belirmiştir. Eğer bu müzakereler baş |kyabiliree, gerginlik mühim surette, ızıİuıak ve gümrük ihtilâfının va- him bir tarada ilerlemesi tehlikesinin | ine geçilebilecektir. Akhselime uygun bir hal tarzı mümkün gözük-| mektedir. dermektedir. Danzig, harp divanıdır. Burası, alelade niza- mal cephesi kumandanı general (L) | rarine itaatsızlık odip etmediğine| Vi Lord Halifaks Londraya döndü ve Strangla konuştu Londra, 9 (ALA) »- Lort Hali - faks mezuniyetinin bir kaç gününü geçirmiş olduğu Yorkshiredeki ma- likanesinden öğle vu hariciye nes zaretine gelmiştir. Müumaileyh nezarette Straugı kabul etmiş ve kendisinden İagriliz - Rus müzakerelerinin — son safhası hakkında malümat almıştır. Lort Halifaksın cuma gününe ka- dar Londrada k ası mühtemeldir. . William Malaya gemisine verilen suda hâdise — Baştarafı 1 inci sahifede — ce 89 ton içme suyu verilmişti. Mi- safirperverlik eserf olarak parasız verilen sular için (60) sterlin para aldığı tesbit edilen müterçim ve ge- Mi mütel hidler'qdin B. Hakkı Hadi adliyeye verilm Vaka, Malaya gemisi İzmir llma- sınmdan hareket k üÜzere iken meydana çıkarıldığı için B. Hakkı | Hedinin aldığı 60 sterlin, missfirlere dulresince — emanete alımmı wl!n!kı Hadi, sulh çeza mahkem dülmiş, fakaş hâkimlik * . B. kadir mahkötübye acaktır. B. Hakkı Hadi evve! londa r Dü a i gece sto Hamide rast beni ihbar ettin ha? Diye « e hücam etmiş, B. Hami düştür. Bu suçunda! ——o— INGİLTERE — Baştarafı 1 nci Sahifede — t filoya ni ceftiş etmi ıdu ile birlikte red'f ve uları ve yeni mili: galara iştirak eyl Bütüm İnşrilim aS ensur ms kadar elde edilmiş olan 'a n sulhu sevmekle bereber her tür ihtimallere karşı koymağa hazir | bulunduğunu da irmektedir. Hıv> mancvraları Londra, 9 (Radyo) — Hava ne- zaretinin neşrettiği resmi bir tebli ğe göre, müthiş bir firtına ve yağ müura rağmen dün gece asaat 21,30| da başlıyan ve sabah saat üçe kadar yam eden hava Manevruları, gö- rülmemiş derecede heyecanlı olmuş tur. Düşman vaziyetinde bulunan bin at zarfında 160 defa ve her defasında şiddetli surette mu- görmüşlerdir. Dafi 3) nehri ile Sösens ve Kent eivarında bombalar atan düşman ta raf tayyareleri üzerine kesif bir ateş toplar, şse de adliye emanet| CF n |serbest İeaeaatler barda puvantör Ğ Je iktifa etmiyeceğini ve ingiltere.| " (SAHİFE 5) Satie davası Sorgu hâkimi, bütün suçluların Yusuf Ziya Önişle müdür 205,339,240 met , Denizban binalar servisi şefi mühend Kasımgilin 205, 339 uncu, rayın 230 uncu ikinci müdürü Malik Kevkebin v hukuk müşaviri Atıf Ödülle jerana şidketi direktörü Moteoa Tem: üncü madde delâletile 205 les vermi, Ş kat açılan 18 ki: dün akşam dördüncü veza mahkemesine yo ni zamanda, Yusuf keb ve Neşet Kasımıli akma İsti de, ye tarafından le vaki mü. âdolunmuştur. Ağır- ceza mahkemesi ya de bulun- duğandan ve bu dava mevku Jen olduğundan, muhakemen amasi gecikti Ağırceza baş- Müddeiumumiliğin mütaleası, ha larında & kikatın açıl nilenlera bildirildikten tiraz müddeti evvelki a o gamana kadar da dava edilenler - den muhakemelerine karar verilme- i istenilen 12 kişi, itü v rdüncü $< müsvedde ha! mesini dün e kararname, ba mi Sa- indo bazır-|| b tır, Bu ip, i.ıorıhl.xı a fiş, tatil #aötinde sönü âlın tır. Kararname, müddelumumiliğin 60 sahifelik nüshasma karşı, 10 sa- hifeden ibarettir. Dördtencü sorgu hâ kimi, bugünden itibaren mezundur. Esasen mezuüniyeti ağustosun başın- da başlıyacakken, Satije meselesi do- le bunü geciktirmiştir. Mezu - iyet müddeti içel de dördüncü sorga işlerini vekâleten yedinci sor- gu hâkimi Hüsnü gürecektir. Bu meşelede, Müddeiumumiliğin mütaleası ilo sorgu hâkimliğinin ka- rarnamesi arasındak! başlıca fark, -hir muhakemeden men isteğinin red dedilmesi ve başkaca muhakemesi - ne karar verilenlerden bir kısmına kararnamede temas ettirilen bazı maddelerin, müddelumum! muavini Sabrinin imzasını taşıyan mütalea « da gösterilen maddelere uygun ol » maması, arada değişiklikler bulun - açmış ve onları defatla uzaklaştır. mıiştır. Kırmızı taraf tayyareler, silâh fab rikaları ile Port Simata yaklaşmak istemişlerse de püskürtülmüşlerdir. Manevralar, bugün öğledan sonra tekrar başlamıştır. Havanın firtınalı ve yağmurlu ol- masından, Susens civarına, şimal de- »izine ve Burksire olmak üzere üç tayyare düşmüş ve dört tayyareci öl- müştür. Mütebaki tayyareciler, pa - raşüitle atlamağa muvaffak olmuş - lardır, Dün geceki manevralarda büyük bir muvaffakiyet kaydedilmiştir. İbir kaç gündenberi B. Hitlerin misa- İfiri olarak bulunduğu Betchstesga- denden bu sabah tayyare ile buraya dönmüştür. Resmen bildirildiğine göre per İşembe akşamı Danzigde Langen- markda Polonyanın tehdidlerini pro testo makamında büyük bir halk ton Hantısı yapılacak ve B. Forster bi 9(AA) B Forsteritoplantıda nutuk söyliyecektir. masıdır. Bu işte Müddelumumilik Re fi Bayar için muhakemeden men kâ - varı istemişti. Sorgu hükimliğince ©- nün için verilen karar, lüzumu mü -| hakeme kararıdır. Sonra müddelumu milik 339 uncu maddenin yalnız Yu-| suf Ziya Önişle Tahir Kevkebe ve Neşet Kasımgile tatbikini istediği halde, sorgu hükimliği bu maddeyi İsmail İsa Canişle Sadun Galib Sav. cıya da teşmil etmiştir. Bu arada müd delamu Sadun aĞlib Savcnın sadece 240 incı maddeye göre muha- kemesini istemişse de, sorgu hâkim - Hği 389 Ta beraber 205 inci maddeyi de kararına ka tır. Müddiumu - milik Denizbank müdür muayinlerin den Hamdi Emin Çapın 230 maddeden muhakeme: halde, sorgu hâki: kında 240 1ncı hareket bulunduğu — kanaatindedir. Diğer taraftan, Malik Kevkeble A - tıf Ödül ve Meteos Tem eket leri, Refi Bayar da dahi! olmak » 205 incl maddeye uyar harekete ştirak mahiyet'nde sayılmış, buna Zöre 64 üneü maddenin — delületi unçu istediği lin h , Deniz « bank müdür muavinlerinden Hamdi Emin Çapın iki defa 240 ıncı, De - nizbank idare meclisi reisi Ziya Ta- nerle azaları Sedad Ödül ve Şahin Gi maddesinin 2 incl fıkrasına göre, Milli Reassürans şir- keti umum müdürü Refik Bayarla|Y€ G seneden 12 seneve kadar ağır göre muhakemelerine karar|” mretle haklarında son| * n S Bu saretle hal resi aleyhinde işlenen cürümler» bas .İriyet vaz!felerin; a işler, bulun cezalandırılmasını istiyor İstanbul, 9 (Telefanla) — Deniz- bank Fındıklıdaki Satie binası alım- satım; tahkikatında, sorgu hükimli- ğgince varılan netice, dün akşara bel- N oldu. Dördüncü sorgu hâkimi Sami Erdem, Denizbank Umum müdürü muâvini Tahir Kavkebin, hukuk müşaviri İs- mail İsa Caniş ve umumi kâtibi Sa- dün Galib Savemın ceza kanununun tasrih olunmuştur. Bundan — başka mütalça ile kararname arasında şek le aid wiaktefek bazı ayrılıklar da- ha bulunduğu gibi, mevzuda esas ve teferruata ve sübuta mütcallik aym- hıklar da mevcuddur. Zira geçen maddelerden 205 İnci madde, ceza kanununun 8 üneü «dev- let idaresi aleyhinde işlenen eürüm- er» babında ve «zimmete para ge- çirme ve ihtilâs» faslındadır. & sene. den aşağı olmamak üzere muvakkat ağır hapis ve 8 aeneden 10 seneya ikadar rütbe ve memuriyetten malırı, miyet cezasını müstelzimdir. 859 cı madde ceza kanunun 6 ıncı «âmmc- nin kendi itimadı aleyhinde eürüm- Ter» babamnda ve «evrakta sahtekür- hk>» faslındadır. $ seneden 10 sene- apla eezası yazılıdır. Yusuf Ziya Öniş, Tahir Kevken, mail İsa, mühandis Neşet KRaşım- Galibin bu madde ile tec. stenmiştir. 240 mecı madde ununün 8 üncü «devlet ida- Imal edenlere ve memu- muyanlara akd cezalar> faşlındadı aydan $ g0 neye kadar hapis veya 1 aydan az mm.ıvrık üzere hapis ve 80 Hradan ar ağır para cezamı ve müebbeden veya muvakkaten me- muriyetten mahrum! tosbit eder. Ru madde ile Hamdi Eminin teczi- yeği İstenmiştir. Ayn; bab ve fasıl. daki 230 cu madde, 30 Ijradan 100 Pliraya kadar ağır para cezası veya İlaydan 3 seneye kadar hapis cez iyle birlikte müebbeden veya muvak eğker zarar varsa bunu da tazmin yol- ludur, Şahingiray, Ziya Taner ve Se- katen memgriyetten mahrumiyet ve |dad Ödülün de bu madde ile ceza- |tandırılmaları lali—h miştir. 64 cü bxr eürüm ves 8 leri takdiIrde fi .nıklh edenlerden *7'—,. doğrudan doğruya beraber iz. lem'ş olanlardan her biri o fiile mah- a ile cezalandırılır» denilmek- Meteos Temel, Atıf Ödül, Refi Ba- yar, Malik Kevkeb te 64 üncü madde mucibince, Yusuf' Ziya, İsmail İsa, Tahir Kevkeb, mühendis Neşet Ka- sımın suçlarında şerik olarak görül- müşlerdir. —<— Maarif Vekili Hasan Âli Yücel'in teftişleri Edirne, (A.A) — Trakyadaki tı tişleri canaşında yanında müfettişi maarif müşavleş olduğu halde Mau- zif Vekili Hasan Âli Yücele Tefa. kat etmiş olan umumi müfettiş gene- ray Kâzım Dirik dün Edirneye döu- müştür. Maarif Vekilimiz Hasan Âli Yü. gel teftişleri esnasında umumi müfet. tiş Kâzım Dirikten Trakyayı alâka- gdar edon birçok meşeleler etrafında İmalümat — almışlar ve eğitim kursu markezi ile mıntaka dah'lindek; ur- teziyen kuyuları ile alükadar olarak ve bu kuyuların gerek açılmalarmda ve gerek işletmelerindeki çalışma! rından ve başarılarından dolayı kü. çük Türk şan'atkârlarını takdir eyle- mişlerdir. Maarit Vekilimiz ayrılırken dabu geniş bir surette tetkikatta bulı mak üzere ilk fırsatta tekra ya geleceklerini bildirm —*k— Bulgar ajansı Bu'garistana Alman ve Italyan askerlerinin gitti. ğni tekz'p ediyoar ya, OCLA) — Bulgar ajans mu E gibi yabancı mııhm.nı çıkan hn. berleri kat"? surette yalanlamağa so. lâhiyettardır. Hiçbir Alman ve italk yan askeri vayabut amelesi Bulgar's tana gelmiş değildir.