26 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 8

Danzigde harp hazırlığı ünkü Alman gazeteleri, 1410 da Grünvvaldde vukua gelen ve Töton- fan mağlüp ve tardedilmesiyle ni - hayet bulan harbin yıldönümü mü - nasebetiyle Polonyada yapılan teza- hürlere ateş püskürüyordu, Alman gazeteler; general Brans- ehitehin çarşamba günü Tannen - bergde Hihdeuburgun Ruslar üzerin de kazandığı büyük zaferi yadetmök için söyliyeceği nulkun kendilerine Hddetli bir cevap toşkil edeceğini yazıyorlardı. Malüm olduğu gibi, Tanenberg . Grüvvald muharebesinin cereyan et- tiği yere pek yakındır. Birkaç gündenberi serbest şehir - deki nazi propagandası Danziglilere garbi Rusyanın yani, Pomerelinin yakında kurtuluşa kavuşacağın, va- detmektedir, Çünkü yüzde yüz nazi olsa bile, her Danzirli için Danzigin serbest şehir sıfatiyle elde ettiği im- tiyazları kaybetmesi hoşa gider bir. şey değildir. Danzigliler anlıyorlar ki Alman - yaya ilhaklarından sonra, şehirleri her hangi bir Alman vilâyet şekri se- viyesine düşecektir. Bünün için naziler onlara Alman- yanın Pomereliyi kurtaracajğını, Po- lonyalıları koğup yerlerine Alman - ları yerleştireceğin; tekrarlamakta - dırlar, Hattâ Danzig senatosunun şimdi - den Danzigli nazilere Pomerelide memuriyetler ve sinekürler dağıtmı- ya hazırlandığı bile rivayet olunuyor. Bir yandan da, naziler Almanya - min, icabında en ciddi vaziyetlere kı şı koymuya ümade olduğunu ispat e- decek tedbirler almaktadırlar. Meselâ Danzig ticaret odası gıda Maddeleri satan bütün tüccarlara dı- şardan ma) getirmek imkânsızlaştığı takdirde kulanılmak üzere kabil ol duğu kadar büyük miktarda yiye - TTT Kardeş (ANADOLU) Iİranda Yeni bir hareket daha: Fikir terbiyesi fnin ziyadesiyle e - şah Riza Pehlevi hemmiyet verdiğ kılâba şahit oluyoruz. Milletin içtimat ruhunun tealisi i- çin atılan büyük bir adım, b hamle ve hareket ki, buna İranda per verşi efkâr (fikir terbiyesi) denili. yor. Takip olunan usul ve metodla ha- ıxıvlnmrı esas sayesinde bu hareket |. |tanlılar arasında cidden büyük bir in kılâp teşkil edecek ve muazzam bir |kalkınma ve yükselme vücude geti- |recektir. İzmir İran konsolosu Bay Hüseyin Kudsi Ghods kendisi ile husust ve dostça bir görüşmede bulunduğu - muz sırada bize bu yeni inkılâba dair şu beyânatı verdi: —— Bugün İranda İran gençliğinin pek uzun seneler mahrum bulundü- ğu yeni bir ruh ve harikulâde ilerle - meler vücude gelmiştir. Lâkin Şa - hinşah bununla kanaat va iktifa et - miyerek — istiyorlar ki, eski İranda mevcud ve eski asırların yadigAr ve mirası olan edebiyat, fazilet ve mane viyat sahalarındaki hakikt büyüklük! bugünkü gençlerde yeniden mey- dana gelsin. | Genç İran milleti Şahinşahın faa- liyet, irade ve yüksek himmetiyle meydana gelen binlerce yenilik eser. lerine ilâve olarak yeni bir celâl ve şehamet meydanına atılmak üzere-| dir. Ve yeni bir hayatâ kavuşmağa | gidiyor. Şüphe yok ki, İranlılar mütemadi uzun yıllar ve belki asırlarca düçar| iyük bir| Son zamanlarda kardeş İranda İra | yüzünden kendi tarihi azametlerini| y gövalyelerinin Polonyalılar tarafın nın büyük imparatoru $. M. Şahin -|teşkil eden bir çok ruht, ilmi fezail ve bedayii ve kendilerine ve üzerinde ısrar- |has olan bir çok manevt kudretlerini la durduğu bir meseleye, yeni bir in-|kaybetmişlerdi. İşte Şahinşah bu ru- hu o eski azametiyle bir daha yeni- den milleti içinde tazelernek isliyor. lerine malikti. İlim ve medeniyetin yle bu memlekette iken bugün bu neden akmasın? İste bu maksada bi- naendir ki, Şahinşah bugünkü İranı kılâba hazırlamaktadır, Bunların bar hcaları şudur: Musikinin ıslâhı, dilin islâhı, | nn meşhuür olan edebiyatında deği- giklikler, Tahranda yapılmakta olup yakında bitecek olan opeta binası vesilesiyle tiyatro ve öoperanın vücud bulması, başlanmış olan — matbuat islâhatına devam edilmesi, bir çok mecmua ve kitapların neşir ve tab'ı, bütün İranda hitabet sanatının ta- mim ve tervici, Tahranda radyo is- tasyonunun tesisi, sıhhf propagan- da, ilmt, ahlâki ve içtimat konferans- larla beynelmilel olimpiyat oyunla- rına iştirak edecek ve muhtelif #por- larda yetişmiş gençler; hazırlamak, muharrir, edip, şair, ressam ve sa- natkârları teşvik etmek. İşte şu yukarıda saydıklarım per- verşi efkâr denilen bu fikir terbiyesi| inkılâbına ait programın ana hatla yıdır. Bu muazzam teşkilâtın — basınde 8. M. İ Şahinsahla o'dlu 8. A. İ. ve Hhad bulunmakta ve bu işlere doğru dan doğruya nezaret etmekte ve di-| rektifler vermekte ve bunlarla yo oldukları fetret, zaaf ve perişanlık N LAŞA GeŞ sek ithar etmelerini emretmiştir. Bu tedbirlerin nafile yere alındığı tebeyyün ederse, Almanyanm bütün bu stokları satın alacağı da ilüve e- dilmektedir. Misal teşkil etmek üzere Danzig altı ay idare edecek kadar kahve sa-; tın almıştır. Bu büyük miktarda mal bedellerini Danzig bankası ödemiş - tir, Danzigdeki nazi parti binasının ber neviden konservelerle dolp taş- tığı söyleniyor. Ocuvre Varşova görüş- meleri Berlinin ifrit kesileceği mevzular şok: Meselâ General İronsidein Var. şavada bulunması gibi... — İronside «demir böğrür mânasına gelir. Bu isim bütün bir proğramdır. Bu gene- ral deniz aşırı İngiliz kuvvetleri umu. mi müfettişi olmazdan evvel Cebelüt- tarik kayasını, alınmaz bir kale hali- ne getiren Cebelüttarık valisi değil miydi? General İronside lehçe konuşur, 'Tanenberg müharebesine ait yaptı- di tetkikler de onun şarkı çok güzel garoda - *Örmesson ! kından alâkadar olmaktadırlar. Verilen söze faşistçe bir sadakat Kont Cianonun enteresan tarafı, onun beyanalını zaman geçtikten sonra bir daha okumaktır Kont Ciyanonun İspanyaya seya - hati İtalya ve İspanya dostluk teza - hürlerine vesile oluyor. Belki, siya- ( set sahasında, İtalyan dış bakanının İspanyol devlet roiai ile yaptığı ko- nuşmalar sanılabileceğinden daha e- hemmiyetsiz neticeler vermiştir. Ge- neral Frankonun kont Ciyanonum İs- panya toprağına ayak bastığı sıra - Jarda «Diario de Noticiano> isimli Portekiz gazetesine verdiği beyanat bu bakımdan çok dikkate şayandır. Hisst sahada, İtalyan - İspanyol si - dâh arkadaşlığı bararetli tabirlerle kutlanmıştır. Ve B. Muasolininin da- madı fırsattan İstifade ederek İtal- hükümeti İtalyan kıtalarının, faal or- dü generallerinln kumandası altm - da , Frankonün zaferinde oynadıkla: rı rolü gizlememektedir. Bu yakalar karşısındâ belki ayni kont Cianonun 13 mayıs 1937 de fa- şist mebusmn meclisinde yapmış ol - duğu — beyanatı hatırlatmak yersiz olmıyacaktır. Bu nutka İtalyan hü - kümeti her halde pek ziyade ehem- miyet atfediyordu ki bunu Fransızca olarak hususf surette tabetmiş — ve mebzul miktarda dağıtmıştı. İşte o broşür gözümün öntünde duruyor.. Bu nutuk baştan başa öokunmağa değer ; en muhtelif mevzular üzerin e ede- Eski İran zamanın en büyük edip- bütün kaynaklarından çoğu işte vak- terakki ve eslâl suları oradan gene ve İranlıları böyle muazzam bir in - ZUN ÇİMDİKLER | Propaganda Astımızda her devletin kullandığı Z | cesine ve buluş kabiliyetine göre, ne şekiller alıyor? Elektiriği şayed bu eserlerinin bir gün İtalyan stasyonlarında, her dilden, patavat- sulu, çuvala, varile girmez, altı üstüne getirilmiş bir. konuşma ile âdi hir propaganda vasıtası olacağı- aa bilselerdi, eminim ki, ihtiramı top- rağa gömerlerdi. Bu istasyonda Ermeni mi, Ar- navud mu ne idiği belli olmıyan ri, Türkçe neşriyat yapıyor. Â; aNi sürte öyle bir konuşuyor ki, kendi mi, Ermeni tiyatrosunda sanıyorum. Bu da propaganda amma, onu din İiyenler, — Hay ağzının tavanına! Diye homurdanmaktan - kendini alamıyorlar. Şehirlerde, hatta İzmirde daktor- ların bile propagandacıları var. A- raba içinde, yaya olarak Beyler so- kaklarına dalıp da hasta hasta salla: nan yabancı, taşralı hissini veren in- ranlar gözükünce, bu propagandacı- lar hemen yaklaşıyorlar: «— Hasta mısınız?.. Vah vah, ae dım.. Nereniz ağrıyor, ne oldunuz? Durun ben size bir iyilik yapayım, bana dua edersiniz. Hiç bir kapıya vurmadan doğruca filân doktora zidin.. Haydi, ben nasıl olsa oradan Teçeceğim, göstereyim.» Ve, hemen hastayı arkalarına ta- kıp giderler, Bunlar propagandacı - dırlar. Fakat diğer isimlerinin <ko misyoncus olduğunu söyliyenler de vardır. size muayenehanesini K. Hall namında bir ingiliz de, eşi az bulunur bir propaganda — ile| Alman devlet erkânını köpürtmüş. Bar. lenmediğini - bildiği için, — muhtelif. venk ve büyüklükte, üstleri muhtelif| kalem ve makinelerle yazılmış ve bir. kaç devletin şu veya bu postahanc- sinden postaya tevdi edilen mektup lar hazırlıyarak bunları Almanyada lelli bin adrese göndermiş. Alman propaganda nazırı bile ne yapacağı- v şaşırınış.. Biattabi bu mektuplar elden cle dolaşmış ve istenilen tesiri yapmış, Düşününüz: Tek adam, koskoca bir devletir. bütün teşkilâtını, hatta maruf Gesta- posunu bile hiçe sayarak Hitler ve- jlmi aleybine, bizzat Almanyada propaganda yapabiliyor. Almanlar onu giyaben idama mah üm etmisler amma, nafile!.. Hall hâlâ ve hâlâ Almanlarla alay ediyor. yeni mektuplar gönderiyor. Propagandanın başka - şekli de var: Hiç nazarı dikkati celp etmeyer bir kadın iken meselâ bir gün, sac: ları boyayıp kasları tamamen aldı rarak başka şekle sokmak, corapla: v fırlatıp ve yeni spor ayakkabılar giyip ayak tırnaklarını boyamak t> bir propagandadır. bü müthiş silâh, büzan Zekâ dere-| i ve tadyoyu icad edenler, ğ yayarak, kelimeleri damağına sürte neşriyatının, korku #ündm *din- miyen bir. Temmuz 939 Yamanlar kampı Bu güzel eserin geçir- Yazan: Cevriıy: İsmail Uyum Şahane, yeşil bir kartal gibi İz -|susta yardıma hazır olduklarını bi mirin mal körfezine yüksekten ba -| dirdiler,. kan güzel Yamanların göyle bir ta-| Kempın faaliyette bulunduğu ve tihçesini yapalım: hslkın bunaltıcı sicaklardan kurtul. 928 senesi verom mücadele cemi-| Mük için Yamanlara çıktığı bu ay - yeti reişleri Behçet Uzun riyasetinde ' larda fuarımızı 2lyarete geleceklerin toplanan heyet idare arkadaşları Ya'de bu cennet yeri güzel geniş bir dağ manlarda bir kump kurmağa karar| yölunda rahütça gezerek görmeleri, verdiler. kışın geçilmez bir hale gelen yolun Sr:bee rdünı ı:iı;:: fah) reisin nY—ııush bir şekilde yapılması İle müm- vi : l;uî;ul'ur î:mir;:ı::îm?ğ:-ı l-î’; kündür. Kudretli idaresinden çok işe hütmetle andiğimiz vali Kâzını a. |ler bekliyen İzmirliler, valinin sözü- 3 Pü-İna güveniyor. lngı;x::l::;mç:;num Te Fotibiğik Hıı_vııxmııda_ Ve ı_ııemlekcıimlıdı öü beş yiri otomobilYamanların| AA TE Saadetin vüs'at ve mükermma resmit küşadını Yüpmağa gidiyorlar yi Ancak büyüklerimizin fev - alüde mesalleri ve bu mesaiye ford. lerin iştirakleri ile galdiği muhakkâlı tir, CEVRİYE İSMAİL UYUM İlk sene derme çatmü ocakla ye - mekler kaynadı erzak bir çadır İçin- de muhafaza ediliyordu. Her sabah bir adam atla Karşıyakaya gider ve © günün ihtiyacını alarak dönerdi. Üç 'tane büyük lâmba, kampı ay - D'ş POIıt'ka ği sene kamp ümid-edi-i — afı 3 üncü “*“'f*.d'ı— seçimin neliçesine göre — ekelar D i parlâmı . İkinci sene kanip Dir SALENUNNN stemi TECLAĞI törü ile ışıklandı. Kampa gelip gi - madığı için böyle bir düğümün çö - zülmesi de mlimkün değildir. :"'!"'ı kolaylık olmak D ':.*: Fakat gariptir ki, bu ihtilâf, Ame. sabah akşam servislerini yapıyordu. | TKanın geDEAbel barbla tülde S Bir mutbah yapıldı. Üçüncü —sene ::_;;m.:;;,':m hıı' ::_“,_ ile ğ Faklar yapıldı. 'Bir havaz, iki ye - Münasebeti olmiyan bir mücadeler R e yi “|den ibarettir. Amerikanın müstak- :ırıı(;;)ıınue ve demir borularla su ge- | p | harpte takip edeceği siyaset bu- Dördüncü sene Behçet Uzun yerine| Sü> isin aktücl bir mesele - değik doktor Mithat geldi. İkişer yataklı dir. Bu, harp — çıktıktan — sone olmak üzere bağdadi altı oda daha :,_'__""_“'w".'“'_'__"_:"h"" BAA kampa ilâve edildi. Çadır yerleri ha- bir meseledir. Eğer bugün harp, Av- zırlandı. Vali Kâzım paşanın da him|rupayı iki zümreye ayıran dâvalar metiyle bir dans mahalli yapıldı, Un |üzerinde çıkar ve ümit edilen İnkişaf eu Rahmi beyin su için hediye ettiği | tarzını takip ederse, her şeye rağ- hüm annesinin &u için hediye ettiği| men, Amerikanın demokrat devletler yüz lira ile yukardan gelip kampa | Sephesine iştiraki bugünden muhak- taksim olan suyu bir depo ve kampın | kak olarak söylenebilir. Fakat bu « mühtelif yerlerine üç çöşme yapıldı,|&ün Cumhurreisi ile muarızları ara- Muntazam sedler hazırlandı. Ça-|*ındaki ihtilâf, gelecek sene yapıla- dırların kurulduğu yerler tesviye e -|sak cumhurrcisi seçimi etrafında bir dildi. Cemiyet her sene bir. derece| mücadeleden ibarettir. Cumhuriyet- daha rağbet gören kampı büdcesin- | siler partisi ve Cumhurreisinin men- den ayırdığı para ile sıhhi, fennt ted-|tup bulunduğu demokrat partisinim birler almağa başladı. Hiç bir yer -|bir zümresi Rusveltin ve yahut da den yardım görmiyen cemiyetimiz |onum etrafında gösterilecek bir nam öksüz, iyi, çalışkan, sessiz bir çocuk gibi kendi kendini yaşatmağa çalı- zedin Cumhurreisi soçilmesine mâni olmıya karar vermişlerdir. Bunlarx de burada pek enteressan sözler gü- rülecektir. Avusturya, Tuna nüfuzu Çin v. &. Nutuk bilhassa Fransız İ- talyan müzasebetleri hususunda iki, millet arasında bir aydınlatmayı ta- mamen lüzumsuz görüyor, Çünkü, diyordu «İki millet arasında hava hiç bir zaman bü neviden şeylere 1ü- zum gösterecek kadar ihlâl edilmiş, anladığı için, | yan ördularının İspanya harbma faal Yallira 4 ,_:::'_::",_ .:,'_',"' 've a . |bir surette iştirak etmiş olduklarını - Hedili elnaeklir. ki bu kimsenin meçhülü olmiyan bir. Paris - Soir |hakikattir - tebarüz ettirmiştir. Esa- sen bir hayli zamandanberi faşist Mihver bir ticaret konferansı mı devletler karşılıklı olarak en ziyade mazharı müssade millet muamele - Si yapacaklarımı teahhüt edecekler - dir. pıyordu. Yamanlar kamıpı ucuz, şehire ya- kin olmak süretiyle orta halli halkın dinlenmesine ve sıhhetini kazanma- sına yardım eden iyi bir eser oldu. İzmiri cennete benzetmiya çalı - şan çalışkan belediyo reisimiz Beh - çet Uzdan geçen sene verem müca- dele cemiyetinin senelik toplantısın da reis doktor Mithat cemiyetin re - Çimdik D okt or B. Behçet Uz ÇOCUK Hastalıkları mütehassısı Hastalarını 11,80 dan bire kadar| İBeyler sokağında Ahenk matbnası iyanında kabul eder. Ruzveltin halk arasında pek yük 4 sek olan prestijini sarsımıya çal, lar. Cumhurreisinin yedi senelik ik 4 tidarı göstermiştir ki, Ruzvelt kendi partisi ve gerek muhalif par -| — ti içindeki politikacılar — tarafındas —| etehlikeli» bir adam telâkki edilmek — tedir, Bunlar Ruzvelte ele avuca sığ" maz, parti disiplinine gelmez, ne YS" — hazırlıyor? Burlin - bir kaç gündenberi Berli- nin büyük sanayi ve toptan ticaret mahfillerinde mihver devletlerinin idaresi altında ve bügün Almanya ile iyi ticari münasebetlerde bulunan bütün devletlerle, ticsret muahede - kında onunla müzakerele bilecek ölan devletlerin iş- le toplanacak büyük bir kon- ğını ihtimalinden bahsedilmekte- Konfransın organizasyonu doktor Şahta bırakılacakmış. Kendisi son - rTâ müzakerelerde mühim bir rol oy- Bundan başka, takas yoluyla mü- badele, yahut ucuz mübadele usulü ihdaa edilecektir. Yani anlaşmıya da- hil devletlerden biri bir başka devlet ten ihtiyacı olmuyan emtlayı alarak ihtiyacı olan emtia mukabilinde bir. başka devlete satabilecektir. 'Takas yolu ile mübadele münasa - betleri tesis etmemiş devletler ara - sında tedavül etmek üzere bir tediye tistemi de organize edilecektir. Mühtelif memleketlere mensup devlet adamlarının sön Borlin ziya - ırctleri esnasinda yapılan konuşma - değildir. » Kont Cianoya göre İngi- liz - İtalyan münasebetleri hususun- da kaziye ayn; değildi ve bu müna- sebetlere ciddi Burette halel gelmiş- ti. «Fransa ile aramızda biz; derin surette ihtilâfa sokacak hiç bir e - saslı mesele yoktur» diye tasrih eden könt Ciyano ilâve ediyordu: «<İti - matname meselesi Fransanın Româa daki diplomatik vaziyetini anormal. Teşt'rmektedir,» Fakat bu nutkun en şayan dikkat noktasına gelelim. İspanyo harbi ve Londra karısmazlık komitesi mesç - lelerini gözden geçirirken kont C- ——— lerin tatbikinde, kontrol sistemleri -| nin tam tesiri hususunda biraz şüp- heli davranmayı haklı gösterebile - zek bazı kusurlar. gözülmüşse de, biz kendi hesabımıza, gitişmiş e'du gumüz t ahhütlere bi* fişist 1 ve dürüstlüğü İle hürmet edeceğim: 5; beysn ve teyit edi Du süz - leri sadice kopye etmekl, a et- u. Kont Ciyanonun enteresan tarafı, onun beyanatını okumak değil, ara- dan bir müddet geçtikten sonra tek- rar okumaktır. «f men çekildi. Yerine doktor Suad se-) pacağı anlaşılmaz bir inkilâp adami görüyorlar. Binnenaleyh Amerikanif iç politikasına istikrar verecek — bİF — adam istiyorlar. İ Şu halde Amerikada abitaraflik kanunlarız adı verdiğimiz mesele ©* rafında devam eden iftilaf, te Ruzvelt ile politikacılar arat Di bir mücadeledir. Bu mücadeleyi Ki? — kazanacak? Ru, honüz iyice Ş pi sık sık ziyaret ederek vadettikle- | değildir. Fakat Rüzvelt, çok kaarnâ di yi yardımları yapıyorlar. bir politikacı olduğu xibi, çüphetik .ğ deliğini kabul etmesini istedi. Kabul j etmedi. Fakat Cemiyetimize azamt yardımlardan — çekinmiyeceğini va- deyledi. Doktor Mithat - reislikten bütln arkadaşlarının ısrarlarına rağ- K2 ö Af çildi. Karmpta bir çok yenllikler düşünen belediye reisi Behçet Uz bu sene kam Muhterem valimizle de geçenlerde | efkârı umumiyenin itimadına görüştük. Az söyliyen ve mexeleleri| dır. Bu şartlar altında şimdiye tam bir muhakeme ile kavrıyan kıy-| bir çok raücadeleler; olduğu gibi: b yuno şu süretle fikir beyan ediyordu: <«Kaboal edilmiş olan pratik tedbir. ŞAUM Tahnyi YeBANadidi Mozirimı nıyacakmış, larda projelere temas ed'lmiştir. Yeni iktisadt bloka dahll olacaki | tuuiğle gildör gl İ çaydz uqxı.-'A & metli valimiz Yamanlar kampının mu da kazanması ihtimali galiptir ollarını genişleteceğini ve her h_u-], A Ş. ESMER Lı , ü Wladimir d'Ormesson Lefigaro tADİ Ha