26 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

F, T .çl '_"'* | (SAYİFE 2 ) - FIKRA Hâdiseler ve san'atkâr Bahri Savei Sanatkâr hiç bir zaman takvim yılları ile yaşamaz. Çünkü sanat, şü- snatın kıpırdanışlarını zapteden basit bir alet değil; oluşların süzülmüş — ve dürülmüş mühassalasını şuurlaştıran geniş bir hassasiyettir. Onun için günlük hâdiselerin — şu veya bu istikamette — teferruatlanışı ile fazla alikadar olmaz. O, bu hâdiselerin top yekün kalitesini kıymet - — tendirmeğe uğraşan bir adamdır. y Halbuki değişmez b'y doğma halinde şunu tekrar ederiz: Sanatkâr — ayatı takip eder. Sanat hayatının bir mâkesi olmak vaziyetindedir. Hangi emekteb'n> ifade ve görüş sistemini kabul ederse işin, sanat , nil ayet hayat üzerinde toplanan bir mühteva mihrakına sahip olma - - hdıs, Evet ama bu sözlerin ifada ettiği bakiki mânayı kavramağa uğra- şalım: Sanat, natice it'bariyle hayatı anlatacaktır. Fakat bu hayat- tan neyi kasdediyoruz? Bu hayat takvim yapraklarında, ajans bül. enlırinde ve şehir, köy, kasaba dedikoduları içinde yuvarlanarak Jaşadığımız günlük bir 'at mıdir; hayır! Sanatkâr bu nevi haya« m da müşahedecisidir. Fakat hu müşahede sadece eşkâli zapteden alelâde bir rülyetten ileri gidemiyen bir müşahededir. O henüz tah- — teşşuurun karanlık dahlizlerinde olgunluk devresi geç'rdikten sonra Paura ve tahlile yükseltilmiş bir zekâ idraki halini alamamıştır. — © Sanatkâr oluş devrini tamamlıyan hayat hâdiselerini kendisine bir tem olarak alamaz, Vakıa, o bir izahcıdır. Fakat kendi bütünlüğünü — tamamlamamış hâdiselerin izaheısı değil... Çünkü bütün — safhaları — İle tekemmül etmemiş bir oluşu izah etmek mümkün değildir. Onun — üzerinde ancak tahmine dayanan, bilmece mahiyetinde spekülâsyonlar (ANADOLU) | . Şehir ahili haberleri Mahkemede heyecanlı ,, Bt n ; bir hâdise oldu — Bağtarafı 1 inci sahifede — (mış, lekrar Şadiyenin genç kızı hak- kalanan sabıkalılardan Silâheı Mus- kında bazı ağır sözler — sö lafa lle kardöşi Refiğin, tevkil edile-| beraber önünde duran Bn, Ş: rek Asliyöceza mahkemesine sevke- yüzüne müthiş bir yumruk indirmiş- lTunduklarını yazmıştık. Suçluların tir. 50 yaşlarında olan Şadiye, bü dün mevküfon muhakemelerine büş- müthiş darben'n tesiriyle yere düş : lanmiş, hüviyetleri Asliyeceza hâki- müş ve bayılmış, Suçlu, Üzerine atı- mi B. Ramazan Onat tarafından tes- Jurak kadının boğüzinı sikmuk teşeb- pit edilmiş, müteakıiben müddelumu- büsünde bulunmuşsa da mahkemede miliğ'n talepnamesi okunmuş ve is- jddia makamını işgal etmekte olan Hevaplarına başlanmıştır. - Suçlülar, müddelumumi muavini B, Sabri A- tevilen itirafta Dulunmuşlardır. Hâ- tamaner, iddia makamından salona hidleri dinlediği sırada mah-|atla; alonunda şöyle bir vaka ol - urası adalet yeridir, dur! Kı- muştur. Suçluların, 100 Hrasını al - pırdama! Diye bağırmış, suçlu Mus- dıkları Bayan Şadiye, şahid sıfatiy- tafanım kollarını yakalamıştır. Gü - le mahkeme salonuna almmış, bu ka- rültüye, adliye koridorunda bulunan dıni gören suçlulardan Silâhçı Mus-|halk koşuşmuş, bunların arasında du tafa, ran Kemeraltı polis karakolu müret- — Bu kadının şahidliği muteber'tebatından B. Mustafa Özder, derha! değildir. Genç kızını gazino gazino ileri atılmış, hâkimin önünde dur - yapılabilir. Fakat bütün bunları keşfedebilen bir tahlil yapılamaz. Hal böyle olunca; içinde yaşadığımız şu son senelerin insanlık ma- serasından, bu maceranın hazin hikâyesinden ses veren sanat eserle- vine neden rastlamadığımızı anlıyabiliriz. Hattâ biraz daha ileri gide- biliriz: Eski devirlerin büyük çaptaki sanatkârma bugün neden hasret kaldığımızı izah edebiliriz. Omirostan, Yunus Emreden, Firdevsiden ve bilmem kimden biri ,ı dünya bir çok büyük sanatkâr görmüştür. Bunların hepsi düzgün mec- — rasını bulmüş, statik kanunların sosyal direkleri üzerine kurulmuş ha- yat telâkkilerinin ifadecileri olmuşlardır. Öyle b'r hayat ki bu âlem içindeki bütün değişikliklerini ve neşvünümajarını tamamlamış ve sa- matkârın önüne bütün sistemlerini yaymıştır. Sanatkâr artık onun kar- şıama geldiği zaman kendini bir bilmece önünde değil, tam ve bütün bir hayatvakıası önünde bulmaktadır. Bu sebeble onu bir tem olarak alabilemekte ve sanatın izah çarblarından geçirebilmektedir, Halbuki bugünün yer, yer alev ve kan tüten dünyasına bakınız. Hangi mesele hallolunmuştur ve hangi telâkki sağlam bir sistem ha- — linde ayakta durmaktadır? En saf dünya görüşlerinin üştünde bile — kgliç parıltısı, barut kokusü var. Ve bu hengâmenin karşıtında, sanat- kâr eli daralan — göğsünde, — tereddüld ve meçhul'yetin — ustırabı ile yanmakta.... ecekikaikı ——— İnhisazlamikalalkildü ; .. dün de çalıştı —Baştarafı 1 inci sahifede — — sust kalem müdürü, İzmir inhisarlar — başmüdürü ve gümrük — alay komutanı olduğu halde pasaport — binası önünden bir motöre binerek — Çamaltı tuzlasına — gitmiş, oradaki — mühtelif tesisatı, sofra tuzu fabrika- — sin! görmüş, tuzların inclmadı, top- — Janması, stokların muhafazası, diş memleketlere yapılan jhracat, sene- lik istihsalât ve yükleme işleri hak- /— kında tetkikler yapmış, amelenin v ziyeti ile alâkadar olmuştur. Vekil, — &tuz sitesi» denilebilecek bu mühim tuzlanın ihtiyacımı, yeni yapılması lâzım gelen inşaat işlerini tetkik et- :hndtkıdın memnun kalarak İz- dönmüştür. Vekil, snat 15 te Gümrükler baş- müdürlüğüne gelmiş, gümrük teşki- — Mâtını, ambarları gezmiş, boşaltma - ve yükleme teşkilâtını görmüş, son © zamanlarda tatbik — edilmekte olan vsüller hakkında malümat almıştır, Gümrük ve inhisarlar — Vekilinin — bugün Ege vapuriyle jstanbula hare- — ket etmesi muhtemeldir. ——— 6c00>..——— — Üzüm rekoltesi 4 . tahminleri <— Baştarafı 1 nci Sahifode — Şehrmizdeki alâkadarlara gelen — malümata göre bu yı) Yunanistanın — Girid Üzüm rekoltosi, geçen seneki. — min bir misli fazta olmak Üzere 22 — bin tondur. Bazş bağ mıntakalarında — Pronos - Poros hastalığı görülmüşse — de mevzil tahribat yapmıştır. Tabit — Sfet ve hâdiseler olmadığı takdirde bu sene Yunan üzümleri , üzümleri- — miz için dış piyasalarda mühim bir Trakip vaziyetindedir. muhafaza |re nip harp gemileri —Baştarafı 1 inci sahifede — laya dritnavtunun 3 ağustosta İzmi- leceği yazılmıştı. stanbul gazetelerinden bazıları, bu ziyaretler hakkında malümat ve- tirken Akdeniz filosu Amiral gemi- sinin de ayni tarihte İstanbulu ziya- ret edeceğini, orada İngiliz Amirali ve maiyetleri şerefine süvareler ter- Hip edileceğini, ziyafetler verileceği- ni yazmışlardır. İzmir limanını ziya- Tet edecek blalaya gemisi erkânı şe- refine de müteaddid kabul resimleri, ziyafet ve balolar verileceği tabiidir. Ayrıca bir harp gemisi de Çeşmeyi ziyaret edecektir. Maâlaya dritnavutu 31500 ton hac- minde tarihi bir harp gemisidir. Vak- tiyle Türkiyede bilâfet lâğvedildiği| vakit Vahdettin, bu gemi ile kaçmız- tı. Gene ayni gemi, Ebedi Sefim'z Atatürk'ün cenaze merasimine İs tanbulda İngiltere devleti nâmına js Hirak etmesi - söylenditine — göre mürettebatı iki bin kişiden fazladır. Müteaddid çapta tayyare dafi topla- riyle mücehhezdir. Dört tane de tay- varosi vardır. Malaya dridnavutu, milli müca-| delede İzmirin istirdadından sonra İztair limanını ziyaret edecek ilk ec- nebi harp gemisi olacaktır. Malâm dur ki, İzmir körfezi civarı askeri memnu mıntaka ve müstahkem mev| kidir. Limana ecnebi harp gemileri- bin girmesi yasaktır. ——— Yalar! —Baş tarafı 1 inci sahifede — leri için istanbula gönderildiğini yaz- mıştık. Dün Efes vapurunun İstan- bul - Mudanya seferine tahsis edildi- gi hakkında bir şayia çıkmıştır. Yap- Almanyadan alınan habetlere gö-| bğımız tahikata göre Efos vapuru - re bü sene Almanyanın hemen her|nun izmirden başka yerde bir sefere yerinde İran üzümlerine hiç rağbet|tahsis edileceti hakkında denizyol - “edilmemiştir. Sebebi, bu üzümlerin|ları izmir şubesi müdürlüğünde hiç . itihar'yle pek te iyi olmama-|bir malümat yoktur. Zaten Bfes va- M , Yöni mahsul — mevsiminde| puru, yapılışı itibariyle istanbul - Mu mahsulün nasıl olacağı henüz belli|danya arasında işliyecek vaziyette — değildir. bul: ktadır. — Bu sene İzmir piyasasında incir| - O! bu şayia, Efes vapuru - — mahsülünün 18, üzümün 20 ağustosta | nün havuzlandıktan sonra Marmara. —astışa çıkarılacağı haber alınmıştır.'dâ fen heyeti tarafınd ç n sürat tec -| dolaştırıyor. Diyerek kızın namusuna dil uzat- mış, hâkim B., Ramazan Onat; — Burası mahkemedir, adalet yo- eldir. Sükünetini muhafaza et. Gü- rültü yapma, Diyerek ihtarda bulunmuştur. Hâ- kim, şahid kadına vakanın nasıl ol- duğunu sormuş, Bn, Şadiye izahatı- na başlıyacağı sırada suçlunun ve- ili söz almış: — Müekkilim Silâhçi Mustafa, a- kıl hastalığına müptelâdır. Askeri heyeti sıhhiye tarafından — vaktiyle hakkında verilmiş bir rapor vardır. Bu raporu lütfon okuyunuz. Diyerek raporu, hâkime vermiştir. Raporda Silâhçı Müstafanın, — âkıl hastalığına müptelâ olduğu — yazılı idi. Rapor okununca Müstafa, bir - denbire hiddetlenerek yerinden kalk Vazifesi başında y mem Vilâyet seyyar sihbat memuru Nü- yi vazife esnasında aldığı Tropika hastalığından vefat etmiştir. Arka- sında dokuz kişllik ailesini bırakan bu vazifoşinas memurun cenazesi ar- kadaşları tarafından hastahaneden merasimle kaldırılacaktır. ——— c000—— Sıhhiye müdürü Vilüyet sıhhat ve içtimaf muavenet müdürü Cevdet Saraçoğlu, bir aylık mezüniyetini kullanmağa başlamış- tır. Müdür muavini, kendisine ait mezuniyetini müdürün — avdetinden sonra kullanacaktır. ecekkk>> ölen Hayvan Sergileri Bü yıl vilâyet merkezi ile kazala- rinda, açılacak ehli hayvan sergileri- nin açılış ve kapanış günleri şöyle tespit edilmiştir: İzmir bir eylülden üç eylüle ka- dar, izmir sekiz eylülden on eylüle kadar, Kuşadası 29 eylülden birinci- teşine kadar, Tire, 6 birinciteşrin - den 8 ine kadar, Torbalı 15-17 birin. citeşrin. —— — sessssassa —— Orman yangını Bergama kazasının Kozak yayla- mında Göbeller köyü ile Hisar köyü arasındaki ormanda yangın çıkmış, sekiz saat devam etmiştir. Köylü ve jandarmaların gayretiyle yangın sön- dürülmüştür. 100 dekşrlhik sahada epey hasarat olmuştur. Alâkadarlar hasarı tesbit etmektedirler. Yangının sebebi hakkında tahkikat yapılıyor. —— s15sss0ssa—-— Gelenler, gidenler Vakıflar umum müfettişi B. Halim Konter İstanbuldan şehrimize gelm'ş Aydın sulh hâkimi B. İbrahim Fethi istanbulg, Antakya ceza hâkimi B. İsma'l Zeybekoğlu Antakyaya git- mişlerdir. oei ğremdenn Yübesi yapılmasından meydana çık - mıştır. Tırhan vapurunun — gümrük, ha- vuzlanı 'e muüayene ameliyelerin- den sonra İstanbul - Mersin hattına tahala edileceği söylenmaktedir. muş, bu suretle hâkime bir tecavüz takdirinde menetmek için vaziyet al- makla beraber silâhını çekerek maz- nun SilAhçı Müstafaya : — Yerine otur, kıpırdama! İhtarında bulunmuştur. Karşısında namluyu gören Mustafa, sükünet bulmuş ve yerine oturmuştur. Bayân Şadiye, ayıltılmış ve hâdise hakkın- dâ derhal zabıt varakası tutulmuş, bu suçundan dolayı da Mustafa hak- kında meşhud eürümler kanununa göre muamele yapılması muvafık gö- rülmüştür. | Hâkim, suçlunun; müşahede altı- va alınması müvafık olup olmadığı |hakkında Memleket hastahanesi a-. |sabiye mütehassıslığının mütalcasın! almağa karar vermiş, muhakemeyi, başka güne bırakmıştır. 9 Polisim'z po'is mektebin di zetlülğgüür dK Si P- İatafibul Pölis maktebinitrmuvaf fakıyetle bitirip diplomalarını alar Izmir Emniyet müdürlüğü kadrosu- na dahil dokuz polis, şehrimize gel miş, zabıta teşkilâtının muhtelif kı sımlarında vazifeye başlamışlardır Bunlar BB. Sami Özsü, Salâheddir Anıkbaşı, Mahmud Beyaz kartal Turabi Çetin, Hasan Saruhan, Hik met Yalçın, Ali Sümer, İhsan Certe' ve Halid Cebe adlarındadır. B. Sami Özsü, üçüncülükle me zun olmuş ve arkadaşları ” arasında temayüz etmiştir. ——— Tirede zelzele Evvelki gece saat 24 te T're kazası merkezinde hafif bir zelzele hisse- dilmiştir. Hasarat ve nüfusça zaylat yoktur. —- asonse——— Dayak mı? Kemeraltı çaddesinde 104 sayılı mağaza sahibi B. Yokta Erzil, bir bisiklet alım satımı meselesinden Ke- meraltı polis karakolu mürettebatın- gan B. Mustafa Özder tarafından dö- vüldüğünü iddim etmiş ve bazı şahit. Jor göstermiştir. Hâdise, adliyeye ak- setmiştir. yu için devam etmekte olan boru ferş ameliyesi, yakında bitecektir, Belediye, su abonemanları için su saatleri tedariki - teşebbüsünde bu-| bınmuştur. Bornova, çok yakında, ukgü:ıl ve temiz içme suyuna kavuşa- tır. —— 4x4>——— Borsada seçim İzmir Borsası idare heyetinin ka- Hââ m kırtasiye- cilik sürecek? Toprak mahsulleri ofisin, İzmir “|piyasasına her gün ihtiyaç nisbetin- de buğday çıkararak satacağını yüz- mıştık. Haber al öre b tışlar için ofis mü Ticasst Vekâletinden bazı noktalar hakkin- da yeniden malümat istemiştir. —— 20000 ——— Şüphe'i ölüm Bir kız tarlada çalı- sirken öldü Tire kazasında Taşçı köyü altın- daki tütün tarlasında Çalışan Durmuş kız) 17 yaşında Elif tarlada üzerine fenalık gelerek bayılmış ve baş da- kika içinde ölmüştür. Kızın ölümü şüpheli — görüldüğünden tahkikata başlanmıştır, ——— * s01sssssse——— İncir üzüm satış kooperat'f İzmir incir ve üzüm tarım satış kooperatifleri birliğinin senelik töp- lantısı 9 ağustoa çarşamba günü şeh- vimiz Henret ve sanayi odaı galonun- da aktedilecektir. Senelik iş raporu ve plânço tetkik — edildikten sonra idare ve murakabe heyetlerina yeni seçilecek zevatın jntihapları yapıla- cak ve en mühim mesele olarak ta bölgede pamuk müstahsillerinin koo- peratifler birliğine ithal edilmesi me- selesi görüşülerek kararlaştırılacak- tir. DU sa- ——— Ihracata hazırlık İzmirdeki Ihracat evleri, mevsim münasebet'yle kuru üzüm ve incir ihracı için hazırlıklara başlamışlar- dir. Şimdiden üzüm ve incir ima- lâthanelerinin temizlik ve tanzimi- ne başlanmıştır. bathrekildeeimakle larına devam etmektedirler. —oko—— Türkiye*Romanya ticareti Türkiye - Romanya arasında ye- ni bir ticaret anlaşması akdedilecek- Tir. İzmir mintaka ticaret müdürlü- Yü, Romanya ile iş yapan tüccarları- mızın dileklerini tesbit için tedkikler| vapmaktadır. Tedkikat neticesi, bir| 'ıîuxlı Ticaret Vekâletine bildirile- zektir. Maso0rA>- Çeşmede zeytincilik Vilâyet zirant müdürü B. Refot Diker, yanında mıntska zeytinellik mütehassısı B. Nazım Kılıç olduğu halde Çeşmeye gitmiştir. Çeşme ha- valisindek; zeytin mahsulünün vazi- yetini tetkik edecektr. K Cedrka a— Tayin Hukuk mezunlarından B. Cahid Tagay, 25 lira maaşla İzmir Ağır çeza mahkemesi nazmmzed kâtipliğine tayin edilmiştir. Hapishane doktor'uğu İzmir umuümt? hapishanesi doktor- luğuna operator, doktor B. Bahtiyar 'Tara tayin edilmiştir. Değ'rmenderede Değirmendere tarım kredi koope- Fatifi için Değirmenderede — 10,000 lira sarfiyle bir bina inşa ottirilmesi |" kararlaştırılmıştır. , Avrupa'da kış — Baştarafı Birinci sahifede — tahribat yapmıştır. Berlin, 26 (Radyo) — Almanya- nın bir çok yerlerinde müthiş bir so- nuni muayyen müddeti bu ayın so-|kük başlamıştır. Loksbiçte soğuk sı- nunda bitecek ve Ağustostan itiba-|fir altında 7 dereceyi bulmuştur. A- ren yeni idare heyeti vazifeye başlı-| vüsturya Tirolundaki bütün yollar, yacaktır. Onun için yeni borsa se-| kar fırtınasından kapanmıştır, çimi 28 temmuz Cuma günü saat| — Roma, 25 (Radyo) — Rir hafta - 'ondan 12 ye kadar Borsada zahire| danberi devam eden şiddetli sıcak- salonunda yapılacaktır. , lardan sonra bugün müthiş yağmur- Seçim hazırlıkları tamamlanmış,|lar yağmış ve mütcakıben de soğuk- Sezırlanan müntehipler listesi Bor- | lâ bernbor bir kasırga baş göstermiş- sa salonuna jtir, Venedikte, Cenovada ve Trezyi- d 4 !6 TEMMUZ Çarşamba KT SS Uzal: Şark itilâfı — Baştarafı Birinci sahifede — zünden, o ke»- büyümüş ve geniş- lemi Vr l onum Hiyle basit bir ric'at hareketi ile doldurulabileceğine ko- lay kolay ihtimal verilemez. Anlaşılıyor ki, ingiltere uzak şark- ta kendisine biraz da — fedakârlığa mal olan son itilâfname ile iki esaslı maksadı birden istihaal etmeyi istih. daf etmektedir. Bu Mmaksadlardan bitincisi japoüya gibi kuvvetli bir davleti mihver devletlerine müzaha- ret etmekten tecrid etmek, ikincizi de üç buçuk aydanberi devam et- mekte ve hâlâ bir neticeye varmak emarelerini — göstermemekte n Moskova müzakereleri — üzerinde bilvasıta bir tesir yapmaktır. — İn- giliz siyasetinin bu maksadlarında ne dereceye kadar muvaffak olabi- leceğini bize yakın bir âti göstere- cektir, Hamdi Nüzhet ÇANÇAR İskenderüun Yüzme musatakaları İskenderün, 25 (A.4.) — Anadolu ajansının hususl mukabiri bildiriyor: Hatay bayramı münasebetiyle An- kara, Seyhan, İçel ve Hatay yüzücü- leri arasında yapılması kararlaşan yüzde müsabakaları dün çok parlak bir surette yapılmıştır. Müsabaka yeri süslenmiş, davetli- lerin oturmasına mahsua yerler ayrıl miştir. Müsabakalarda Hatayâ ge- len heyet azaları, vali, vilâyet ve parti erkâm ve kadın erkek binlerce halk hazır bulunuyordu. Çok alâka ile seyredilen yarışla - rın mükâfatlarını heyet başkatı Şemseddin Günaltay vermişlir: Teknik neticeler gunlardır: 1—- Ali Kapuk Ankara, 2 — Orhan İçel, B — Yaşar İçel, 100 metre sırt Üstü; 1 — Kâmil Ankara, 2 — Abdulllah İçel, 8 — Bırrı Hatay, 200 metre kurbağalamat 8 — 'Bagar Hatay, 400 metre serbesti 1 — Turgut İçel, 2 — Ali Ankara, 8 — Edgar Hatay, 4 — 200 bayrak yarışıt 1 — İçel takımı, 2 — Ankara takımı, B — Seyhan takımı, Neticede : 74 puanla Ankara birin- ehiği kazanarak Hatay kupasını al- mıştır. 7T0 puanla İçel ikinelliği, 20 puanla Hatay üçüncü, 10 — puanla Seyhan dördüncü olmuştur. Alman donanması — Baştarafı 1 inci sahifede — nemunde ile Swinemunde arasında yapılmaktadır. Manevraların gayesi tahtelbahirlere antrönman yaptır. maktır. Manevranın plânı, tahtelba- — hirlerin torpido muhriplerinin hima- yesinde gitmekte olan bir kafileye taarruzları şeklindedir. 25 cüzütamdan mürekkep 5 tahtel bahir filosu, bu münevralara iştirak etmektedir. Gazeteler, bu hüsus hak- kında uzün maltmat neşretmekte, — Alman filosunun yenilmez olduğu- nu iddia eylemektedirler. Lokal Unzeiser diyor ki: «Bu münevralar, tahtelbahirleri — mizin tıpkı büyük harpteki tahtelba- hirlerimiz gibi, vatanın tesirli ve mti- him bir aleti olduklarını göstermele tedir. * Berliner Boersen Zeitung, yazı; *Alman milleti, bilmelidir ki, At manyanın tahtelbahir küvveti, umu- mt harpte olduğu gibi her düsman icin tehlikeli, korkunc bir silâhtır. Tahtelbahirlerimiz iyi teslih edilmiş tir ve her ihtimale karçı hazırdır. — Hü Thetis tahtelbahiri Londra, 26 (ALA.) — Avam kâr marasında - Thetis — tahtelbi çıkarılması ümidi. mevcud. olduk$i bu tahtelbahirin kurtarılması amelit yesine devam edileceği bildü HUA zoda müthiş tahribat vardır. Ön hektar bağ tamamon mahvol inço havalisindeki köyler 5 BuJar altışdadın. eJi