26 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

26 TEMMUZ 1989 Çarşamba DIŞ POLİTİKA “Amerikadaki mü- cadelenin iç yüzü Amerika ile Avrupa arasındaki münasebetlerin nazımı olacak dere- cede ehemmiyetli gibi görünen ka- nunlar etrafında — Cumhurreisi — ile Amerikanın teşril makanizması a. rasındaki ihtilâf devem edip gidi- yor, Teşri makanizması , malümdur ki, iki heyettir: Mümessiller moeclisi ve âyan, Bir kanunun meri olması için evvelâ mümessiller meclisinden sonra da âyandan geçmesi ve niha - yet Cumhurreisi tarafından da taz. dik edilmesi lâzımdır. Cumhurreisi, muharip — devletlere Bi ve harp âletleri satılmasını meneden bitaraflık kanunlarının ta.- dilini istemiştir. Mümeasiller meclisi, kanunu, harp âletleri satılmasından memnuiyeti kaldırmakla beraber, si- lâh satışı üzerindeki memnulyeti mu hafaza edecek şekilde değiştirmi; tir. Bu vaziyette muharip devletler Amerikadan tayyare ve hattâ silâh- sız olmak şartiyle tank satın alabile- cekler; halde silâh ve top satın ala- mıyacaklardır. Cumhurreisi kanunun bu şekilde tadiline şiddetle muhale- ettiğinden âyan meclisi meselenin müzakeresini tadilden sonraya bı - rakmıya karar vermiştir. Fakat Ruz- velt bunu da kabul etmiyor. Ve tadil dön evvel, kanunun kendi istediği şekilde geçirilmesinde ısrar etmekte- dir. Acaba Ruzvelt neden kanunların e tadilini istiyor? Cumhur reisine göre, dünya bir harbin arife- sindedir. Ve bu harp de otoriter dev letler tarafından provoke edilecek. Vr. Harp çıktığı takdirde otoriter dev Musi, we - örebeim A, için ve paraları da olmadığından merikadan silâh satın alamazlar. Bi- naenaleyh silâh satın alabilecek o - lan devletler demokratlarla o — cop- heye iltihak edenlerdir. Ruzvelte gö- Ye, eğer totaliter devletler, harp ha- linde Amerika silâh piyasasının de- Mokrat devletlere açık — kalacağını bilirlerse, buzünden harbe girmekten Sökinirler. Ve dünya sulhü muhafa- Za edilsin, Amerika da harbe sürük- lenmekten kurtulsun. . Diğer taraftan Ruzveltin muariz - arı, 1914 harbindan alınan dersler karşısında Avrupa devletlerine si- satmanın Amerikayı bir harbe türükliyeceğini iddia etmektedirler. Filhakika Amerikanın 1917 senetin e harbe iştirak etmesine âmil olan tebeplorin başında bu silâh satışı gel Mektedir. Bunlar diyorlar ki, Avru- Pa, mutlaka bir harba sürüklenecek- Hir. Bu harpte Amerikanın takip ede- Seği siyaset bitaraflık olmalıdır. Bi taraflık da ancak her iki tarafa da *İlâh satmamakla temin — edilebilir. ü takdirde 1917 senesinde olduğu Amerika Avrupa harbine iş - :—k etmek mecburiyetinde kalacak bu şekil Burada dikkat edilecek bir nokta ür ki gerek Cumhurroisi ve gerek lia, Amerikanın müstakbel — bir “tupa harbinden kaçınması — icap A& noktasında müttefiktirler. Fa- Ğ £ bu gayeye varmak için takip e- ilecok siyaset Üzerinde anlaşamı - İ;'_-n Cumhurreisi diyor ki: Ame- AüRA sulhü temin edebilmek için & Yeya gulhü temin etmek İâzım- Çünkü harp çıkarsa, hiç bir dev b Pitaraf kalamıyacaktır. Şu balde saygünden alacağımız tedbirlerle te- Ğ keçöcek olan devletlerin ce- Mülerini kavalım, dar Marızlar diyorlar ki, biz ne ka - Bğraşsak gene Avrupa bir ha ._":"“küı. Şu halde bu defa kenar Tokuş YA çalışalım. İki taraf de ..'ü."llırııdı israr ettiğinden A Çikiş Atin davlet makanizması - bir _,.:. Kirmiştir. Parlâmanter sir L.“_ & bükümetle teşri kuvvet' Tfa Ça 'HlAfa düşünce, hükümet i> Veya yerine teşri kuvvetinir ;_"“' Bazarını kabul eden bir ka - Tiç Çö*lir. Yahud da meclis feshedi. — Ç eni seçim yapılır. İhtilâf de sahifede — SON (ANADOLU) HABERLER İngilterenin Japonyaya mülâyim davranmasına, Amerikanın infi- radcılığı sebep oldu Japon generallerinden Harukipo, İngiliz-Japon müzakerelerinin neti- Cesinden evvel Japon milletinin gevşememesi lâzım geldiğini söylüyor Vaşington, 25 (A.A.) — İngiliz - japon itilâfları hakkında mütsleslar serdeden selâhiyettar müşahidler, büyük Britanyanın . japonyaya bazı fedakârlıklarda - bulunmasının — içti- nabı gayri kabil olduğunu beyan et- mektedirler. Müşahidler, diyorlar ki: «Tientsin işinin bidayetindenberi Amerika hükümetinin büyük Britan- ya ile uzak şarkta bir teşriki mesai siyaseti takip etmek taahhüdüne gi- rişgmek istemtemiştir. Halbuk, B. Çemberlaynin, ancak böyle bir taah- hüd sayesinde Japonyaya karşı Te- Necdet yakalandı Demirspor kalecisi hakemden davacı! İstanbul, 25 (Telefonla) — Demir- spor kalecisi Necdet, bu sabah Ka- dıköyünde nişanlısinın evinden çıkar.- ken zabıtaca yakalanmış ve Kadı- köy müddeiumumiliğine teslim edil. miştir. Necdet, müddeiumumiliğe bir isti- da vererek hakemniin kendisine haka- ret ettiğini ve davacı olduğunu bil- dirdi. Satye Tahkikatı son safhade İstanbul, 25 (Telefonla). — Satye binası hakkındaki tahkikat son saf- haya girdi. Maznunların, bugünler- de mahkemeye verilmesi muhlemel- dir. , ——— *sasasassan ——— Istanbulda Şiddetli sıcaklar var İstanbul, 25 (Telefonla) — Sıcak- lar devam ediyor. Bugün kibrit fab- rikasında hararetin şiddetinden kib- ritler tutuşmuş ve-üç âmelenin oelle- riyle yüzleri yanmıştır, ——— oKoo- Almanya'da Hava marevraları bu gün beşliyor Berlin, 25 (R&dyo) — Alman tay- yaye mânevraları yarın başlıyacak- tır. Bü manevralarü bütün bombar- dıw'an tayvareler; iştirak edecektir. € eokkr ——— İngiltere lraka kredi veriyor “Bağdad; 25 '(AA) — Hükümet. parlâmentodan, İlürp malzemesi ve mühimmat satıh almak için 8 milyon 261 bin ingiliz Jirası kredi istemiştir. Ayni kanun prejesi ile, Toros ekspres hattının Bağdada kadar uzatılması ni mümktün kılgeak demiryolu İnşaatı için de yarım müyon ipgiliz lirası ta- lep olunmuştür. 5 Bu kredilerin heyeti. umumiyesi, halen, ingiliz hükümeti tarafından İrakm emrine verilecek ve bunlar, 20 senede ödenecek hazine bonoları le karşılanacaktır. ——— 6 c0022>——— Moratoryom ilân edecekler Prag, 25 (A.A) — Gerek Slovak hükümeti ve gerek Bohemya ve Mo- “avya himaye idaresi hükümeti âari ırkına mensup olanların yahudiler- den alacakları üzerine moratoryom koyan bir kanun projaaj hazırlanmak dakürlıklarda bulunmaktan — imtina edebilirdi. Hariciye nezareti, âyan meclisinin infiradcı bir hattı hareket takip et- mekte olması sebebiyle faal bir teş- riki mesai siyasetine girişmeki - hiç de aklından geçirmemektedir. Bu sebepten dolayı B. Çemberlaynin a- vam kamarasındaki dünkü beyenatı, japonyaya kergı azimkârane bir si-| |yaset takibine taraftar olan mahafil- ber buradaki alâkadar mahafili hiç te hayreto düşürmemiştir. Hariciye nezareti, Amerikanın Istanbul Hapishanesi yık- dıriliyor İstanbul, 25 (Telefonla) — Adliyo sarayının yapılacağı hapishano bina- sının yıktırılması işi, buzün 9600 lira- talibine ihale edilmiştir. Cumhuri- yet bayrkmında yeni hapishanenin de hayal inkicri tevlid etmekle bera-| gi; menfaatlerini müdafaa etmek siya- setini takip etmekte ve aktedilecek her nevi itilâftan Çindeki monfaatleri için ne gib; netayiç te- vellüd edeceğini ve 9 devlet muahe- desini imza etmiş olan devletlerin hukuk ve menafiinin ne gibi avakibe sebebiyet vereceğini dikkatle takip etmektedir. 'Tokyo, 25 (A.A.) — Tiençindeki jJapon- garnizonu kumandanı general |Harukipo, «Asahi» gazetesine ver bayanatta ezcümle şöyle dü. — Müzakereler hakkında netice- lere göre hüküm vermek İcap eder. Başvekilimiz Bugün yerli mallar sergisini açacaklar İstanbul, 25 (Telefomime ekil Doktor B. Refik Sayı gün Yaloyadan şehrimize geldi. Ya- rın yerli mallar sergisini açacak ve şarın Hariciye Vekilimiz B. Şükrü Saraçoğlu ile birlikte Ankaraya ha- temel atma 'merasimi yapılacaktır. Son Dakika: İstanbul, 26 (Teefonla) — Deyli Herald gazetes', Akdenizde bir harp | vukubulduğu ve Türkiyenin bu harhe iştirak ettiği takdirde İranın da, der- —- 00- İstanbul, 25 (Telefonla) — Cum- hurreisimiz İsmet İnönü, bu hafta sonunda İstanbulu şereflendirecek- Kahire, 25 (Radyo) — Bugün- lerde Mısir erkânı harplerinden mü- şekkep on beş kişilik bir heyet' Tür- kiyeye giderek Çanakkaleyi gezecek ve bazı manevralarda hazir buluna: caktır. Alınan haberlere göre, Mısır he- Moskova m Londra, 25 (Radyo) — İngiltere-| nin Moskova sef'ri Sir Vilyam Stit, buğgün hariciye nezaretine bir rapor göndermiş ve Moskova müzakerele- rinin halen bulunduğu safha hakkın- da malümat vermiştir. — .50m Mısır - Türkiye Iki devlet askeri hey'etleri müteka- bil ziyaret veteftişlerde bulunacaklar reket edecektir. Harbe girersek İranın da bizimle beraber hareket edeceğini bir İngiliz gazetesi yazıyor hal harekete gelerek Türkiyenin yanı başında ve bir safta harp edeceğini haber vermektedir. Milli Sef İsmet İnönü hafta sonunda İstan- bulu şereflendireceklerdir lerdir. Bn. İnönü ile çocukları bu ak. şam Ankaradan teşrif ettiler. yeti buradan hareket ederken, Türk erkânı harplerinden mürekkep bir heyet de Mısır askeri müesseseleri eenebi Bittabi, Tiençin askeri japon makam ları, imtiyazlı mıntakaların abltka- etinde her hangi alınmasından evvel, ja- pon efkârı umumiyesinin gevşeme- sine müsaade edilmemelidir. Nevyork, 25 (A.A.) — Sabah ga- zeteleri, ingiliz - japon itilâfinin im: İza edilmiş olmasına teessüf etmek- tedirler, Gazeteler, bu itilâfin ingilterenin u- zak şurkta prestijlerini kaybetmesi ve japonyanın muhariplik sıfatının tanınması demek olduğu uütalems- nı serdediyorlar, Eiçilerimiz Arasında değişik- likler oldu İstanbul, 25 (Telefonla) — Se- firlerimiz arasında değişiklikler ya- pılmış ve bu husustaki tayin karar- namesi, yüksek tasdika iktiran eyle- miştir. Yapılan değişikliklere göre; Paris büyük elçimiz B. Suad Davaz Tah- rana, Tahran elçimiz B. Enis Atina- ya, Peşte elçimiz B. Behiç Parise, Belgrad elçimiz B. Ali Haydar Mos- kovaya, Brüksel sefirimiz B. Cemal |H /arsovaya, eski Madrid se- firimiz B. Tevfik Kâmil Belgrada ve Hariciye Vekâleti müsteşarı B. Agâh da Stokholm'a tayin edilmişlerdir. Bulgar sefiri Memleketine gitti İstanbul, 25 (Telefonla) — Bul. gar sefiri Tudorof, bugün Solyaya hareket etmiştir. vr e A RER d e H ilder VBi Pai tü Bavrot'a gitti Berlin, 26 (Radyo) — Hitler, bu- gün Bayrota muvasalat etmiş ve Ma- dam Vagnere misafir olmuştur. Hit- ler, Bayrotta yapılacak büyük festi- valde hazır bulunacaktır. Kolin kabinesi Programı okudu Amsterdm, 25 (Radyo) — Başve- ki! Kolin, bugün parlâmentoya Bit- miş ve yeni kabinenin programını o kumuştur. Başvekil, Hollandanın Hindistan denizlerindeki donanması için hükü- metin eylülde bir proje vereceğini ve bu donanmanın takviyesi için tahsi- sat İstiycceğini söylemiştir. Litvinof Parise gitmek istemişse de isteği reddedilmiştir Moskova, 25 (Radyo) — Sabık ha- ile hududlarda istihkâmları teftiş ey- lemek üzere İstanbuldan yola çıka- caktır. üzakereleri Müzakereler iyi bir safhaya girdi. Yakında sona erecektir Alâkadar mehafilden sızan haber- lere göre, Rus - İngiliz - Fransız mü- zakereleri, iyi bir safhaya girmiştir. Müzakereler devam edecek ve pek yakında kat'i bir neticeye varılacak- İtar. riciye komiseri Litvinof, Parise git- mek üzere mezüniyet istemişse do talebi kabul edilmem İnci Plâi Ve Gazino ve lokanta “|bir terbiye Kü | (SAHİFE 3) Hüşündüklerim Boğa güreşi değil, spor istiyoruz ORHAN RAHMİ GÖKÇE Yepyeni bir hâise daha işitiyoruz; Bir sporcu maçta, evvelâ diğer bir sporcuyu, daha sonra hakemi dövü. yor ve kaçıyor, verilen coza, ebedi tard ve boykottur. Futbol sahasının terbiye ve ahlâz hududları haricinde, takunyalı, kır- mızı kuşaklı , belinde kama ve ye- ninde ustura taşıyan cski külhanbey tiplerine mahsus bir yer olmadığını biliriz. Biz sporu, tam bir centilmen- lik seviyesinde , hattâ profosyonelli- #in ruh şartlarından uzak olarak , kuvvetine ve ceza müecyyide- iyaç göstermiyen , gençliğin ir, ruh tekâmülünü yapan tası olarak düşünü- yoruz. Bunun içindir ki, yıllardan- heri, devletçe, partice, milletce ve matbuatca, sık sık bu mevzu üzerin- de durduk, Fakir Türk milleti, -nankörlük e- dilmesin - bu sahada yok canından çok şey vermiştir. Çünkü spora karçı an'anevi ve irsi sempatisinden baş - ka, sporun bugünkü terbiye, bugün- kü disiplin, sağlık ve askerlik ba - kımından lüzumunu tam bir şuurla kavramıştır. Verilen parayı az görenler varsa, bin bir çeşid ihtiyaç içinde bulunan devletin büdcesine baktıkdan sonra, bir de, şehirlerin, kasabaların ken- di ölçülerinde, bu davaya kaç şekil- de omuz verdiklerini insafla hatır - lasınlar. Bütün bu manevi alâka ve sempa- tilere verilen paralara, kurulan te » şekküllere ve sporun bizim bakımı- mızdan mâna ve hedefine rağmen , saha ortasında yumruk ve tokat gibi cemiyetin her köşesinden tekme ile kovup fırlatmak istediğimiz hâdise- ler vukua gelirse, — elbotte k; bunu sabrımıza karşı bir tecavüz sayarız. Ne istiyorlar ? Cürmü meşhud kanununu, spor sahalarının ortasına, polis ve kelep- çe ile beraber mi gideceğiz? Futbol bir temaşa oyunudur, Evet, ben de bunu eski bir sporcu olarak böyle kabul ederim. Mademki mü - cadele, göğüs göğüse, karşı karşıya- dir elbette ki, bu apor, atletizm ve deniz sporları gibi geçmiyecektir. Fa kat her ne olursa olsun, futbolu İs- panyol boğa güreşlerine benzetmiye. ceğiz. Spor müsabakasını yapan boğa de. ğil, İnsandir ve sporun da ilk şartı, terbiyeli, merd, mutedil olmaktır. Mareşalımız Fransız askeri hey- eti şerefine ziyafet verdi Ankara, 25 (A.A.) — Genel kurmay başkanı Mareşal Fevzi Çak- mak bügün şehrimizde bulunmakta olağ Örgeneral Hudziger ve i şerefine şehir lokantasında elli kişilik bir öğle yemeği vermiy"*e bu ziyafette Genel kurmay ve milli mü- dafaa ve hariciye vekâleti erkâniyle Fransız büyük elçiliği ileri gelenleri hazır bulunmuşlardır. Zelzele Ankara, 25 (A.A.) — Bugün sâe bah saat beşi kırk ile elli arasında mirde, Bilecikte, Bursada, Şilede f yer sarsıntısmı olmuştur. Bu sar- hi gündüz İnciraltına gidenlerin ihtiyaçlarına cevap verecektir Temizlik, ucuzluk, yiyecek ve içeceklerde nefaset en müşkülpe- sentleri dahi tatmin edcek şekilde temin olunmustur. sıntı Ankarada da ayn; zamanda his- ilmiştir. raltı Gazinosu kısımları gece ve