15 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

15 Temmuz 1939 Cumartesi KUT T P T ÇANADOL! ÇEVTAR TT U) ıDlŞPOLlTİKAl ON HABERLİE Kalkın-göl mıntakasında kanlı ve müthiş muharebeler olmuştur 8-12 temmuzda Kalkın nehrinin şarkında göğüs göğüse muharebeler olmuş ve Japonlarla Mançu ordusu büyük zayiata uğramıştır Danzig mes'elesi ve İngiltere Büyük harbin âmillerini araştı- ron tarihçiler, bu harbin arefesinde ingiliz barici politikasının vuzuhsuz olmasını da sebepler arasında say- maktadırlar. Harbi Aı—loıuı' an h.î: çıkmaz, — yani Avusturya g::iıun arasındaki ihtilâf belirir belirmez, “Almanyanın 1908 Bosna Hersek meselesinde yaptığı gibi, A- vusturyaya yardım edeceği anlaşıl- mmıştı. İhtilâf bir harbe müncer oldu- gu takdirde Fransanın da 1894 it- tifakı icabı, Rusyaya yardım ede- ceği malümdu. Fakat bu kuvvetler muvazenesinde ingilterenin vaziye- ti ne idi? Filhakika İngiltere 1904 senesinde Fransa ile 1907 senesinde de Rusya ile iki itilâf imzalamıştı. Fakat bu itilâflar ingiltereyi taah- hüde bağlamıyordu. Fransa ile im- zalanan 1904 anlaşmasiyle iki dev- let şimalt Afrikayı nufuz mıntaka - larına ayırmışlar ve buralarda yer - leşmek için biribirine siyast yardım vadetmişlerdi. 1907 ingiliz - rus an- laşması da Asya kıtasını nufuz mıntakasına ayırmıştı. Binaenaleyh 1914 yazında düpyayı felâkete sü- rükliyen buhran çıktığı zaman — in- giltere — istediği gibi harekette ser- besti. Avusturya veliahtı 28 hazi - tanda katledildi. Kriz bütün tem - muz ayı içinde devam etti. Fransa ve Rusya, ingiltereden kendileri ile birlikte olduğuna dair vait almak istediler. İngiltere reddetti. Alman- ya ingilterenin bitaraf kalmasını temine çalıştı. İngilzler bunu da vadetmekten kaçındılar. - İngiliz dış politikası 3 ağustosa kadar — böyle müphem kaldı. Ve Avrupa kıtasın- da askeri harekât başladıktan sonra dir ki, ingiltere, Fransa ve Rusya ile beraber — yürüyeceğini bildirdi. Almanlar iddia etmişlerdi ki, ingi - liz diplomasisinin hedefleri daha va- Büyük harbin arefesinde ingilte- renin mukadderatını idare eden devlet adamları hakkında söylenen bu sözler, herhalde bugünkü ingiliz devlet adamları hakkında söylene - mez. Belki de büyük harbin arefe- sindeki vaziyetten ders alan bugün- kü ingiliz politikacıları, ingiltere - nin müstakbel bir harpte takip ede- ceği Hareket hattı hakkında en w- fak bir şüpheye mahal bırakmamak dırlar. Belki de bu hareketleri ile sulhun devamına yardım edecekle- rine kanidirler. Almanya ile Polonya arasındaki Danzig ihtilâfı çıkalı, ingiliz devlet adamları, ingilterenin bu noktada Biriştiği taahhüdleri izahla meşgul- dürler, Böyle mükerrer tefsire ne - den lüzum hasıl olduğunu anlamak için Alman gazetelerinin yazılarına a kâfidir. Almanya, ingiltere- hin « Bir Danzig meselesi için » be sürükleneceğine bir türlü i-| kâmeti, Fransız hükümetine 10 tem- Moskova, 14 (A.A.) — Tass ajan- sı bildiriyor: Soövyet gazeteleri, Bulr«Nur gölü civarını gösteren bir harita neşret- mekte ve bu haritanın altında aşa- iıdaki malümatı vermektedir: japon - Mançu makamları, Moğol halk cumhuriyetine karşı olan halk- çı ve tahriçki hareketlerini muhik göstermek maksadiyle, tebliğlerinde, Buir - Nurun şark ve cenübu şarki mıntakasında kalkıngöl nehrinin Mo kolistan halk cumhuriyeti ile Man- çurya arasında hududü teşkil ettiği. ni bildirmektedir. Hakikatte, resmi haritalara göre, Moğolistan halk — cumhüriyeti — ile Mançurya arasındaki hudüd, bu mım, takada, kalkm-göl boyunca — değil, fakat dalma bunların şarkından Ku- lat-Ulyin Oba-Nomon Han-Gurd 0- ba hattı üzerinden geçmekte bulun- Hitlerin derdi! Rusya ile anlaşm yeniden adam göndermiş! Moskova, 14 (Radyo) — Skova fabrikası müdürlerinden bir zat, bu- gün buraya gelmşitir. Bu zatın, dev- let ricaliyle temas için gönderildiği söyleniyor. Hitler, bu senenin başlangıcından beri üçüncü defa olarak, Sovyetlere siyasi bir anlaşma teklifinde bulun- muştur. Yapılan teklifler şunlardır: 1 — Rusya ve Ukranyaya karşı e sekokokar tehlike teşkil etmemek üzere, Al- manyanın şarki Avrupada hareket serbestisi, 2 — Polonyanın taksimi, 8 — Almanyanın da yardımiyle Sovyetlerin Asya ve Uzak şarkta ha reket serbestisi. 4 — Alman - japon işbirliğinden vazgeçmek. 5 — Bu esaslar üzerinde bir Al - man - Sovyet siyas! anlaşmasının ak- ti. muştur. Bu keyfiyet, 1919 da Pekin-| diliyordu. de Çin posta idaresinin tabettirmiş oldağu Çin atlasının 48 numaralı ha. ritası ile de müeyyeddir. Moğolistan halk cumhuriyetinin kuruluşundanberi de hudud karakol. ları, son günlere kadar hep bu hat üzerinde bulunmakta ve bu hat, son hâdiselere kadar, ne japon - Mançu makamları ne de her hangi di; makam tarafından tanınmamazlık e- cumhuriyeti arasındaki hududun hiç ği hakkında japon - Mançu makam- japon askeri makamlarının bir yala- nidir, — Devamı 4 üncü sahifede — Mühim bir haber Müthiş bir İngiliz to- punun esrarı aktır! Moskovaya Yakında vapılacak tayyare ve do- nanma manevraları geniş olacaktır Londra, 14 (A.A.) — Heyecanlı|larındaki kombine manevralarından bir başlık altında «Star> yeni tipte 94 milimetrelik bir ingiliz(nun müecasirliği derecesini arttırmak teşkll edilen bu toplardan her biri tayyarenin teşkil ettiği müteharrik hedefe elektrikle tevcih edilmekte ve namlı hedefi otomatik bir surette filosunu ihtiva etmektadir. Başvekil ihtiyat filo - gemilerinin| 8-8 tarihinde Veymouthda kralın ö- bir vesika tarafından teyid edilmedi| x. larının iddinları, tahrikçi ve işgalci| muhtelif |bareketlerini muhik göstermek için|pekâlâ görüyor ve biliyor.. gazetesi | azami istifade temin etmek ve filo-|P' tayyare dafi topunun «sırlarını> öğ-|için ihtiyat gemilerin de bu manev-|Mic rendiğini bildirmektedir. Dördü bir|ralara iştirak edeceğini bildirmiştir.| Mihver, bir karar vermiştir. Da- araya getirilmek suretiyle bir grup| Manevralar şimdiden bütün Akdeniz|ha (SAHİFE 3) | Harp! — ORHAN RAHMİ GÖKÇE — Bu mevzu üzerinde çok yazıldı ve konuşuldu. Elestikiyeti ve muhtelif cephelerinin ayrı ayrı ifade ve görü- muüşleriyle binbir çeğid tahmin ve mülâhazalara yol açan harp mesele- si, bizim fikrimizce, bugün daha cid- — di, hatları karşımızda duruyor. ü Galiba, harbe doğru gidiyoruz da.. Bu tahminin istinad ettiği delil. — leri tetkik edecek olursak, içimizde- ki en küçük nikbinliğin bile çözüldü. Mançürya ile Moğolistan halk|Günü ve artık şu günler içinde kati. yen değilse bile, nikbin olmanın çok cephe, karşı saflarda — ktedildiğini ğini anlarız. Totaliter Keza, bugün bir kuvvet darbesi indirmek — , küçük mikyasta pa- tırtılı bir siyasi polemikle neticelene- ceğini ve bundan öteye bir şey ya- pılamıyacağı ise asla farzedemez. Çünkü ortada iki büyük demokrasi — ile onların müttefiklerinin menfaat — ve hakları ve nihayet Avrupa ve Ak. deniz muvazenesi gibi mühim alâka mevzuları vardır. Bu bir akıl ve man —— #k hâdisesidir. Bunlar birer realites —— 'dir ve hiç şüphesiz ki, Berlin ve Ro- ma tarafından da görülüp hissedil « mektedir. Mihver, buna rağmen faaliyette- dir. Böyle olduğuna göre de mukad. der suali, mihver hazırlıklarının kar. şısına dikmek lâzımdır: Niçin?, Ev;qmnhhnhün—hcp Cevap, hâdiselerin içinde münde- doğrusu Almanya, kati kararını ve bunu, İtalyaya da dik. :;ıfüııılıbhnıı(vıuyvuı.belh 'ormüle bağlanacaktır. Yanf h Almanya, hem de Polonya ı.ıı:ı: Tirolda vaziyet Italya, Alman ahalisinin tehciri için asker göndermeğe mechur kalacak Londra, 14 (A.A) — İtalya - İs-| — Diğer cihetten «Novvs Charonlele> viçre hududunda bulunan «Daily E- Izlııleolnln Bolzano — muhabiri bu kspres> gazetesi muhi nin bildir-| mıntakayı dolaştıktan sonra yazdığı diğine göre sözlerine itimad edlebi- | bir yazıda halkın şimdiki haleti ru- lir ingiliz ve Hollandalı yolcular, Ti | hiyoesi sükünet bulmadığı takdirde rollu kadınların ve genç kızların Ti- | alman ahalinin tehciri için jandarma- rol halk şarkılarını söyledikiri için |lara yardım etmek üzere italyanların Chuisada hepsedildiklerini beyan et-|askeri kıtlar göndermek mecburiye- mişlerdir. tinde kalacaklarını kaydetmektedir. eeekiokarr İtalyan notası Fransa, bu notayı muamele mevkiine bile konmağa lüzum görmüyor Roma, 13 (A.A.) — İtalyan hü-|net arasında teati edilmiştir. Paris, 13 (A.A.) — Havas ajan- Nanmıyor. Avusturya meselesi için | muz tarihinde bir nota vermiştir. Bu-|sı tebliğ ediyor: kaldırmıyan, Çekoslovak | gün neşredilen bu notanın metni şu- Meselesinde harekete gelmiyen in -| dur: Bilizlerin, şimdi Danzig için harbe gmelerl mantıksız y , kat bir kaç ta tecavüz ve tecavüzü önle . Mek dele Sivüz ve emrivaki politikasını — bi Soktada durdurmak — lâzimdı. — Bu 'avemet noktasına iki taraf ara- :ı.;l.h diplomasi mücadelesinin sı- ““Phui adı verilebilir. Eğer bu binge, Münasebetleri heaka” Z cephesinde bir nevi diplo- Meydan muharebesi yapmıya ğ Fir tt edeceği haber verilir veril izah ettiler. Bu defa li Çemberlayn, ği ingiliz noktai £ Z , ingiliz '“mı 9 ncu sahifede — görünüyor. Fa-|sancağının Türkiyeye verilmesi hu-'| #esiler İi Va ünletrnğe İaytanla. 2, bazaklar Deklüde Erek |a v ee Şalıştığımız gibi, — Danzig meselesi, |sız ve Türl hakikatta Polonya ile Almsnya ara |anlaşma vu! Sında münferit bir ihtilâf olmaktan | buat vasıtasiyle öğrenmiştir. politikaları arasında bir müca-|Mmüttefik devletler yüksek konseyi- Mahiyetini almıştır. Alman te.İnin 25/4/1920 kararı mucibince - kırlacak olursa, ingiliz - Po- |( 3, üzerine her türlü ihtiraz kayıt- bozulacak - vellarını koymakla kesbi şeref eyler. — İgün Hitlerle Berchtesgaden'de ol-|*lmıyan japonlar tarafından altı haf, bütün sulh cephesi sarsı- Matbuet; Almanyanın — bu|kümeti, bu deklerasyonlar hakkında #ehirde emrivaki yapmıya | da ayni ihtiraz kayıtlarını bildirir.» de derhal vaziyetle-|sı bildiriyor: Türk - Fransız anlaşmaları me- |fadı hakkında ihtirazi kayıtlar ileri |süren İtalyan notası Pariste lakayt karşılanmıştır. Buna bi- k hükümetleri arasında bir MSen Fransız - hükümeti — kuvvetle kua gelmiş olduğunu mat| Mühtemel ölarak bu nota hakkında hiç bir muamele yapmıyacak, belki İtalya, - San Remo'da toplanan sadece mutat veçkile notanın alın- dığını bildirecektir. ——OrR—— Hitler Danzig halkına se- lâm göndermiş Berlii 13 ÇACAY — Forelir' b «Kraliyet hükümeti İskenderun manda veren devlet sıfatiyle, kendi haberi ve muvafakatı olmadan mü- zakere ve imza edilen ve mandanın hedefleri ve ayni zamanda alâkadar ahalinin arzusu ile de bariz bir tezad halinde görünen bu anlaşmanın me- bu münasebetle Fransa dukça uzun bir mükâleme yapmış Hariciye nazırının yaptığı bazı tah- tır, rirt veya şifahi deklarasyonları da| — Danziger Vorposten bu hususta neşretmekte olduğundan İtalyan hü-|aşağıdaki tebliği neşretmektedir: Golayter Forster, yanında şefler- den Canamt Zarske ve Hes olduğu Paris, 13 (A.A.) — Havas ajan.|halde, perşembe günü Führerin mi- safiri olarak Berchtasgaden'de kal- Sancağı hakkındaki|mış ve Führerle oldukça uzun bir İskenderun » Danzig hak-|Türk - Fransız mukavelenamesinin|mülâkatta bulunmuştur. ” nazarını yeni- | m! etmiştir. Çemberlayn diyor- | Türkiye büyük elçisi B. Suad Davas|na candan nüshaları, bugün Pariste| — Hitler, Golayter'i Danzig halkı- selâmlarını bildirmeğe ile Fransız Hariciye nazırı B. Botı-'memur etmiştir. nünde geçid yapacaklarını ilâve ey-|edilebilir. Fakat Almanva, bunu ta- Du toplar, hep Deraber faaliyete | lemiştir. kiben silâhları indirecek midir? geçerek 7000 metre yüksekliğe, da-| — Londra, 13 (A.A.) — İyi malümat| Biz, zannetmiyoruz. Eğer buna kikada 50 hesabiyle, 56 şar librelik|alan mahfiller Ihtiyat filodan yalmz |imkân bulunsaydı, daha doğrusu AL ebüsler atabilmektedirler. 50 kadar geminin yaz manevralarma | manyanın üstünde durduğu nokta, Londra, 14 (A.A.) — Başvekil bu.|iştirak edeceğini tasrih ediyorlar. |sadece Danzig mesclesi olsaydı, bu- gün öğleden aonra avam kamarasın-| Buna binaen Çemberlaynin bahset|Na ihtimal verilebilirdi. Fakat gene da yaptığı beyanatta deniz ve tay-|tiği 180 gemi yalnız Veymouthdaki | biliyoruz ki, Almanyanın, makul yare filolarının ağustos ve eylül ay- geçide iştirak edeceklerdir. hadleri çok aşan bir takım müddeiya. 4<i ——— 'ti vardır. Ve bunlar, bir plâna tabi. Ingiliz büdcesi F nin karakterini muhtelif le Bir milyar, 400 milyon sterlin cihan efkârı umumiyesine y göster- üzerinden kabul edildi miştir. Bu_ıiyıııt, mütecaviz, mase başında eli tabancalıdır. Bu siyaset Londra, 14 (A.A.) — Maliye ka- yeniden istikraz tahvilleri çıkarıla- nunu dün öğleden sonra 141 reye|cağını beyan etmiştir, takip eylemektedir. Mü%ılıihn&hhir Nü hürmet selim çerçevesi içinde dur. Çünkü sadece kuvvete istinad etmektedir. karşı 206 rey ile kabul edilmiş| — Milit müdafaa için ayrılan tahsi-İ - Sten sonra çamaşırları yıkayıp ku- tir. İngiliz bütçesinin — yekünu|satın yekünu 730 milyondur. KrRSSDOL SA Söllalere yarla: 1.400.000.000 - sterlingdir. — Bunun| - Sir Con Simon, şunları söylemiştir: B v a 900 milyonu kazanç vererisi, 500 mül.| — Milletimiz ne olursa olsun memiİ değil midir. bu ciheti de bi yonu istikrazlar ve hazine bonolari-|leketin hürriyetini, emniyetini ve|Belki .ııı,ılnlü hayır!, Fılz,gm le temin edilmektedir. kuvvetini temin etmek için lâzımge-| halde, bir noktai nazara | b Sir Con Simon, icap ettiği zaman|len her şeyi bulmağa azmetmiştir.> İtalyayı öne katarak ve ı:lıbnı ü « Ce ——— ——— sola İlllkiıınbı'ıhıı-un e yarak bugünkü yapıyor. Avam Kamarasında |(» » maıkaza una , dünyamızın Miralay Spears'ın tahliyesi hak- mamm'fğm.“" .» » kendisinin kında Japonyaya müracaat edildi |suzumu ça madalsm Londra, 14 (Radyo) — Avam ka-| hakkında başvekilin malümat alıp!, , Bir günün, bir gecenin her hangi marasında — Neil Maclean, miralay n almadığını ve ingiltere hükümetinin » dünyamızın çivisinin Spearsın yakında bir japon askeri bi ibi iselerin tekerrür et; ; mahkemsine sevkedileceğine dair in- ğ ı'ı:: Ve el d:[in' af T etme- (müttefikleri bunu kavramış ve ona giltere hükümetine resmen haber ve-| Tesi lüzım 8 i Japon makam- | göre hazırlanmağa başlamışlardır. rilip verilmediğini ve ingiltere hüka-| (Arma bildirip bildirmediğini sormuş- | — Fikrimizce, Almanya, seri işliyen Metinin Çine ilâmı harp etmedikleri| ©" - büyük kuvvetlerle ve ani darbeler için bu melekette kaza selâhiyetleri| — Pttler cevaben demiştir ki: surmak niyetiyle harekete kalkacak —Lord Halifaksa gelen malümata | "” Simdilik anlaşılan, budur. nazaran hiçbir — ingiliz romorkörü- .e Teşekkür ün üzerine ateş edilmemiştir. Büyük bir hazakat ve ilitimamla tayı mütecaviz bir zamandanberi mevkuf tutulan Spearsım tahliyesini isteyip istemiyeceğini sormuştur. Butler, şu cevabı vermiştir: — BSuallerinizin ilk kısmına bayır diye cevap veriyorum. İkinci kıszmma gelince, geçen çar- şamba günü bu hususta yaptığım be yanatı hatırlamanızı rica ederim, Neil Maclean, geçen pazartesi gü. nü Tientsinde jJapon askerleri tara- fından üzerine ateş açılan «Sakson» ismindeki ingiliz romorkörü meselesi Yalnız — Taku Tüg And Highter Comı_:ıny ismindek; ingiliz firması- | Gazi bulvarındaki kıliniğinde yaptığı na âid mavnalara japonlar tarafın-| amoliyat sayesinde çocuğumun haya- dan atılan mermiler isabet etmiştir. | tını kurtaran sayın operatör B. Mitat Vn_k'ı, Şu suretle cereyan etmiştir: |Barana en derin ve kalbi teşekkürle. japonlar tarafından zaptedilen bir|rimi arzederken kıljinikdeki hastaba- sandalda bulunan üç Çinli kaçmağa | kıcılarının çocuğuma karşı gösterdik. muvaffak olarak mezkür mavnalar |leri hassasiyet veşefkatten son derece dan birine binmeğe teşebbüs etmiş-| mütehassis olduğumu beyan etmeği lerdir. Bunun üzerine japsnlar ateş| viedant bir borç bilirim, açarak 3 Çinliyi yaralamışlardır. Antuvan Macar