16 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4
* Birincikânun 1938 CUMA Mühim bir sanayi şehri HANKEU En büyük çay deposu ve yollar merkezi Japonların eline düşen şehrinin Hankeu, Çin'de merkezi bir vaziyet t işgal eder. Bu mımtaka, Çin ülke! ortalarında, bir taraftan Çin toprak- larını sulıyan Mavi Nehrin döküldüğü Çin denizi ile Farveat dağları; bir ta- raftan da şimalt Çinin merkezi olan Pekin şehri ile cenubi Çin'in merkezi Kanton'un arasında bulunmaktadır. Mavi nehir — Yang Çekiyang — Hankeu'ya gelinceye kadar Çin'in ge. nİş ovaları içinde yüzlerce kilometre- den akar. Bu nehrin başlıca kolu Hat çayıdır ki, bunu ucu Kansuya, Teşuen eyaleti dahilinde kendisine büyük bir. yatak açar. İşte Hankeu, bu müteaddid deniz kara yolları arasında büyük bir in- kişaf gösterir. Bu itibarla bu memle- v ket husust bir imtiyaza mazhâardır. de- Ka nilebilir. Hankeu toprakları, dünyanın Hani ©& münbit arazisidir. Hankeu'nun bu-| yüzlerce talebesi olan.bir hukuk fakül. tunduğu Hupe vilâyeti buğday ve pa-|tesi açılmıştır. Buulardan başka, bu- MK itibarile son derece zengin bir|jrada bir akademi de vardır. Akade- yerdir. mide Çin gençleri japonca, Rusça, Hankeu'nun bu tabif hususiyetleri | Fran: anca ve İngilizce öğ- tü eski z&mandanberi memleketi bir|renmektedir. Ayrıca şehirde bir aske. umran beldesi haline getirmiştir. Bu-|ri akademi, bir len mektebi, bir rası daha ortaçağlarda çok mühi: i, bir muallim -mek- bir site Idi. Çin, Avrupa devletleriyle tebi ile bir de polia mektebi —va: münasebete giriştikten sonra Hankeu.|Bütün bu mektepler şehir dahilinde da bilhassa nehir ticaret ve faaliyti |toplanmış bir vaziyetedir. büsbütün artmıştır. Burada en çok dikkati celbedecek Hankeu, nehir kumlarının yığıntı- | şey, Vuçank şehrindeki bütün bu mek- s) üzerine pek eski zamanlarda kurul- tepler münhasıran Çin'lilere alttir ve muş bir şehirdir. Şehir Mavi nehrin | müstakil bir haldedir. Burada ayni sol sahilinde, Han çayının tam bu|zamanda miayonerlerin elinde çalışan nehre döküldüğü yerde bulunmakta-|mektepler de vardır. dir. Nehrin ayni sahili üzerinde iki| Burada tahaile verilen ehemmiyet şehir daha vardır; Birisi Hauyan, gösterir ki, Çin'liler tahsil ve tari ötekisi çang. ye için çok yüksek bir gayret göst. Geçen asrın ortalarına doğru, ya-|mektedir. Bu kadar mektebin mü- bancı ve yerli harplerinden evvel Çin| kemmel teşkilâtı, Çinlilerin fikir. ve saldukça sakin ve mes'ud bir memle-|zihim böügileriniz bir-delilider;- Yağnız ketti. Çin, Avrupalılara limanlarını (unutmamalıdır ki, bütün ba” yenilik- ister istemez açtıktan sonra 'de|leri yaratmağa — çalışan ve meydâna bir ticari inkişaf göze çarpar. Fakat |getiren Çank Tufu ismindeki manda- hâdisede en çok ve en seri — istifade rindir. eden Mavi nehirle Han ırmağı üzerin-| — Hanyang ile Hankeu yalnız maden de bulunan şehirler olmuştur. Bundan | endüstrisinin merkezi — olmakla kal. hemen bir âstır kadar evvel yani 1850| mamış, adi birçok — tesisleri de senesinde Çfn'e giden bir Avrupa toplamıştır. Bu mıntakalarda müski- tetkik heyeti, bu nehrin yığdığı kum- | rat fabrikalarile büvük tütün imalât. ar nde yani Hankeu ve civarın.| haneleri de vardır. Hele Hankeu, umu- da-yedi zekiz milyon insan yaşadığını mi harpten evvel buraya yerleşen Rus tesbit l İtacirlerinin idaresi altında büyük bir O zaman Paris şehrinde ancak bir çay merkezi olmuştur. Çay yetiştir. milyon, Londra'da iki milyon imsan moe, bu mıntakanın en mühim vari- bulunmakta idi. Artık bu misale teş.|dat menbalarından biridir. Bundan mil ederek, bugünkü büyük şehirlerde|evvel çaycılıkta en mühim rol oynayan 0'zaman kaç insan bulunmakta oldu- ukiyang şehri iken bugün onun gu kendiliğinden meydana çıkar. De-|yerine Hankeu şehri kaim olmuştur. mek ki Hankeu, bundan bir asır ka-| Bugün çay burada seçilir ve buradan dar evel dünyanın en büyük şehri idi. |sevkedi * | keu şehri yanarken ecnebiler sem! (ANADOLU) büyük Çin hususiyetleri koyaün. ir arasında buralar mütı kiben paylaşıldı. Evlerinin birçokları harap oldu. Maamafih Hankeu gene geniş bir şehir, gene ehemiyetli bir merkezdir. Son zamanlarda — tutulan bir ista. tik şehrin nüfusunu 500,000 olarak kaydetmiştir. Vançang — şehrinde de 300,000 yaşdmaktadır. , Yâng. ng şehri ise, 1,500,000 ile 2 milyon arasındaki nüfusu ile ikinci mevki iş-| şal etmektedir. Hankeu şehri de Avru- palıların yaşadığı bütün Çin şehirleri ibi iki kısmından ibaret: Sarı şehir, beyaz şehirs. Hankeu'da sarı şehir tam Han neh- rinin mayi nehire döküldüğü köşede bulunmaktadır. Burada yollar dar ve karma karışıktır. Hiç büyük binalara rastlanamaz. Avrupalıların — kısmına gelince, buramı Han nehri aahilinde- Hir. Hatta Mavi mehirin sahillerine kadar uzanmış bir beldedir ve ı.ıehriu. seviyesinden yukarıda, yüksek bir dolma toprak Üzerine - yapılmıştır.| Halbuki Çin şehri nehir seviyelerile| ayni olduğu için zaman zaman nehrin aşamasile sokakları göl haline gelir.| Avrupalılara aid olan kısımda rihti: n arkasında geniş ağaçlıklar, tica- ret ve gemi şirketlerinin depoları ve merkezleri vardır. | ÜZÜM BORSASI IZMİR Kr. 8. Kr.S. 14 50 17 25 Çuval — -Malın cinsi 7858i r Yühresi 9 124 M.j. Taranto 84 Ş. Remti ÜZÜM FİATLERİ No. Fiat 18 75 M 25 15 25 16 25 18 75 Dünkünün ayni 10 n İncir borsası İzmir Malın cinsi 101-P: Paci 82 P. Frarkı 188 |165424 Çuval Kr. S. Kr.S. 11 ö0 17 ı n 1655657 ZAHİRE BORSASI- -— İZMİR Çuval — Malın cinsi S141 Buğday 782 kent Palamut 838 Balya parnuk xx- Palamutlarımız Mısıra gidinceye ka- dar zedeleniyormuş Yeni rekolte — palamutlarımızdan | Mısira göçen ay içinde B0 ton kadar mal Md!h(dftl'“ğr!mlmürif * Bü suretle sena başmdanberi Mımra va- ki palamut ihracatımız 1000 ton Kr. 8. Kr.8. 46256 75 225 4830 89 49 tığı ve geçen senenin'ayni devresin- deki Miktara-yaklaştığı görülmekte- ir. Aldâkadarlar yeni mahsulden fuz- la miktarda sipariş verdiklerini fa- kat İzmirden doğru vapur bulunma- İdığı için malların çok geç, intizam. gız ve-zedelenimiş bir halde geldiği. Hankeu Hmanı çok faaldir. Bilhas. sa mahsul zamanlarında... Çay sevki; | yatı sıralarında liman sayısız Avruk | pa gemilerile dolar, İngiltereye ve Sibirya Umanlarına hep çay taşır. Hankeu yalnız Çin'in bir çay depo-| su değildir. Bütün Çin'in ve uzak Tî'. bet'in bütün mahsulâtını toplar. Hum, Fakat ondan sonra cereyan edi Görülüyor ki, Harfkeu şehri bilkas- vil müharebeler, bilhassa Taypingle-|38 ticaret moktasından günden güne rin isyanı bütün Çin'i bilha: üra şaf etmektedir. Hankeu nehir havzasını mahvetti. Hankeu |et nİniz ve yalnız mevkiin- şehri onların eline düşerek birçok abi-|den almaktadır. Burası Çin'in. - dört deler yıkıldığı " gibi, muharebelerde|yolu ortasında bir merkez halindedir. birçok evler de harap olmuş, külliyet | Yukarı ve aşağı Yangçe ile Han ne. li bir halk kütlesi şehri terketmişti.|hirleri ortasında ve bir-taraftan-da Şehirdeki sekiz milyon nüfusun beşte | Şangh asında bulunmaktadır. Bu dördü veya sekizde yedisi Şehirden|mıntaka Çin'in en zengin vilâyetleri uzaklaşmıştır. 1861 senesinde Mankeu-| üzerindedir nun nüfusu bir milyona düşmüştür.Fa-| — Bund. kat nüfus hep bu şekilde kalmamış,(asır başla xit gide fazlalaşmıştır. bir merkez Ön dokuzuncu asrın sonunda ve|Çin hizmetinde bulunan A : yirminci asır başlarında Hankeu şeh-|hendisler, tâ o zamanlar Hankeu'nun ri ile civarındaki iki şehir son derece|ehemmiyetini takdir ederek, Hankçu. terakki etmişlerdir. Bu devirlerde|Pekin de etmişlerdi. Hankeu Çin'in iki büyük vilüyetlerin-| Bu yol umumi harpten evvel bitmiş! de yenilikler yapmak, bilhassa bu şeh- | Kanton - Hankeu hattı ise pek yakın- ri fktısadi ve İlmi bir merkez haline|da bitmiştir. getirmek İstiyen müteceddid bir hidi-| Hankeu'da birçok yabancılar otur- vin merkezi olmuştur. maktadır. Bilhassa İngili: Hanyan'da orta Çin'in demir ve|ging'lerin isyanından sonra, bir çok kömür madenlerinin işletilmesi saye-|askeri limanlarda olduğu gibi bura- sinde maden endüatrisi inkişaf etmiş, (da da İngilizlere bir imtiyaz verilmiş. burada bir kok ve bir çelik fabrikası|tir. Koza burada Almanlar, Pransıs- ile bir de tersane vücude getirilmiştir.|lar da İngilizlerin oturduğu mahalle- Gerek Hankeu, gerek Hanyan> bugün|de otururlar ki, burası Avrupalılara Çin'in en mühim sanayi mintakası ha.|mahsus bir imtiyaz bölgesidir. Bir lindedir. zaman için burada İngilizlerden geniş Vuçank şehrine gelince, burası tama-|bir mevki tutmuşlardı. O zaman Han-| men bir fikir ve ilim sitesidir. Çin|keu Liyon. misyonerllerinin faallyeti Mandarinlerinden birisinin dediği gi-|merkezi haline gelmiştui. bi, Çin ancak talim ve tedrisle yönile-| — Umumt harp arifesinde, Hankeu ol- şabilir. İşte bu şehir bu noktadan Çin|dukça saadet ve refah içindeydi. Fa. için bir nümune halindedir. kat 1919 dan sonra burada bir sürü Vuçang şehrinde birçok ilt ve orta|harpler ve dahlit çarpışmalar * oldu, tahöli! müesseseleri kurc'r 4, bugün hükümetcilerle asiler, milliyetçilerle yirminci bütün demiryollarının olarak seçil misk, ceviz, öküz, koyun ve köçi derisi hep Hankeu'ya gelir, Burası; bütün garbi Çin'in 1 halindedir. Ayni zamanda Avrupadan 'gel dış li n e- yalar, makineler, pamuklar ve Ame- rikan petrolları Çin'e hemen hep bu Himandan girer, Hülâsa, Hankeu- şehri, Şanghay gi- bi, uzak şarkın Avrupalılarla temastâ olan bir yeridir. İşte japonların böy- le bir noktaya / yerleşmeleri — Çin'in *Jekonomik hayatı üzerinde tesiri ola» cak şekilde bir mana ifade etmekte- dir, S —— Bingazi limanı Yeni bir şekle konacak Röma, 16 (Radyo) — Bingazi li manı büyütülacek ve icabımda *harp gemilerinin de barınmasına elverişli bir hale konacaktır. Bingazide donanma için bir telsiz istasyonu vücude getirilmiştir. A—— İtalyada Bu seneki budçe açığı ehemmiyetsizmiş - » Roma, 16 (Radyo) İtalyan matbuatı; dört milyar 760 milyon liretten ibaret olan bu seneki büdee İaçığının, evvelki senelere ald büdee açıklarına nisbeten ehemmiyetsiz ol- 'düğzundan bahsetmektedir. v ni -bildirmektedirler. Romanya Buğday ihrac tına prtm veriyor Romanya hükümeti büğday ihra- catlarına beher on tonlük vagon için verilmekte olan 12.000 leylik primin ©- 8 tarihine kadar yapılacak ih- eata Ja teşmil ve temdidine karar Zorbalık Kızcağıza tecavüze kalkışmış Çeşmenin çiftlik köyünde Român- ya göçmenlerinden Hüseyin oğlu Kâ- zım Yırtıcı, köy kenarındaki kuyu- dan su almakta olan Mehmed kızı 14 yaşında Zehranın üzerine — atılımış, kendisini 'z0rla ciyardaki camile gö- türüp kirletmek teşebbüsünde bulün- muştur. Kızın feryadına yetişen köy- lüler suçluyu yakalıyarak jandarma- ya teslim etmişlerdir. 1500 kiş; Te. 4065 1 — Lorel Hardi İsviçre'de 2 — Haydutun oğlu VALLACE BERRY tarafından büyük Karebay filmi Türkçe izahlı Fox Jurnal Cumartesi, Pa: VBorsa-Piyasa | PARA BORSASI | ANKARA 14-12-938 Bu akşamki program- ÖĞLE NEŞRİYATI: 12,30 M (Türkçe gverler) 13,00 Saat üyarı ve Haberler. 13,10“Solist konseti - PI 13,30- M Müzik (cazband - PI) AKŞAM NEŞRİYATI: 18,00 Müzik (Türk müziği ince faslı) 18,45 Konuşma (Spor Paaliyetleri 19,00 Müzik (Fanfar . P1) 19,15 Sant âyarı ve haberler. 19,25 Müzik (ince saz faslı) 20,00 Müzik (riyaseticumhur - f! monik orkestrası - şef:- Hasan Ferii Alnar) 4 1 -— La karnaval Romen -- u (Berlloz) 2 — Senfoni No. 1- Mi bersöl jör'(Brodin) f 8 — Le Prelüd - (List) 21,00 Saat üyarı ve Arapça söyl 21,10 Müzik (Tanbur, : kemengel ney) : 21,80 Konuşma: (Şükrü 'Şaraçoği tarafından. Hariİçiye Vekili.) 21,45 Müzk (şarki Ve faksim) 2215 Müzik (Küçük orkestrk) 1 —- Semiramile - üyertür . ( sini) 2 — Şuvenir dün ndi dete & (Glinka) t 8 — Serenatn amoroza (Böcce) 4 — Nordiş sütt - (Torjussen) 6 — Romaneska < TZllkoff) ; 6 — Şan gân pardl : (Çüykovaşki 7 — Manon - (Berjer) gı 23,15 Müzik (româris ve balalağka) 23,45. 24 Son hüberler ve yağı program, 4 5 86 ş 5 6425 Sterlin Dolar F. Frangı Liret İsviçre F. Florin Râayşmark Belga Drahmi Leva Çekoslovak kr, Peçeta Zloti Pengü Ley |Dinar :Y:n İlsveç kr. 1725 |Ruble T45 |ESHAM ve TAHVİLÂT | ANKARA 14-12-938 86 715 81 8987 2 805 | 21 | : 1933 Türk borcu 1. 1988 Türk borçü ?. 1988 Türk bortu 8! 1938 ikramiyeli Brgani Srvas - Erzürüm hattı istikrazı 1. » » e ” "İr » 8. 19.. » » v »4 1982 Hazine bonosu $e $ faizli 1982 hazine bonosu ©6 2 faizli Hİt n Yunanistanda Zeytinyağı ve zeytin durumuü t Ağustos ve eylül aylarında zeytin- leri besliyecek derecede kâfi miktar da yağmur düşmeyen bölgelerdeki zeytinler ciliz. kalmış olduğundanli! bunların yağ veriminin çok az olaca-|siyaseti bilhassa ilkteşrin 1938 Ğ ğı ilgili zatlar tşrafından bildiril-(tam s#emeresini vermiş bulmaktadır. İmektedir. Bu z; ytinlerin İilkteşrin| İlkteşrin 1988 de, ithalât ve ihre zarfında yağan zağmurlardan isti-lcat 747 milyon liret olup aradak fade-edebilmeley için zeytin topla-|fark yalnız 8 milyon ljretten ibare' ma işine 15 sönteşrinden sonra bâş-|kalmıştir. — * y 5 lanması hususuL, 4 mahalli idarelerce| - Halbuki ilkteşrin 1987- de ithalk i taber alınmıştır. L104 ve ihracat 709 milyon, ticarşi Zeytinyağı fiatleri geçen — Lirinci| muvazenesindeki açık 395 milyon haftaya nazaran beher okkada 1,50 |vetti. drahmi gerilemiştir. Diğer taraftan 1937 senesinin/ill 10- ayındaki- ithalât 11,222, ihrkes Babalar «her döğan çocuğa bir|6,415, âradaki fark 4001 milyen ll kumbara» ve her kumbarayü —ner|Tel iken, 1988 Senesinin ilk 10 ayın gün biraz para çönkü kumpara: En|daki ithalât 9.07İ ihracat 6.482 v emin sigörta aradaki'fark 2.589-milyon diret ol müuştur, 19 10 peşin » » İtalyanın ticaret muvazenesi İtalya hükümetinin ithalât ile Ethamra Sinemasında bugönden itibaren Ses . renk ve güzellikler meşherien nefis bir mevzu içinde şahane sesler - şahane renkler -şahane güzellikler ve - Şahane Çılgınlıklar Meşhur ÜNİTED ARTİST şirketinin — Goldwin- Folles Programa ilâ ve olarak ” / ea Ebedi Şefimiz Atatürkün sesli sinemanın ilk icadında filme al- nan ve bu güne kadar hiçbir yerde gösterilmeyen nutukları SEANSLAR: 3,30-6-8,30 İ — —— Kültürpark sineması Tel: 3151 Bugün ikifilm birden ğ -1 — Napolyonun Metresi Baştanbaşa renk li müazzam film Mümessili: MİRYAM HOPKİNS 2 — Şehir Ateşler içinde SUZY VERNON -CABRİEL GABRİO 3 — Türkçe Foks Journal Seanılar: Her gün — Napolyon 3-6,30-9,10 da Şehirler ateş içinde 4,18-7,48 Cumartesi pazar 12,30 da Napölyonla 'başlar. | İ | şaheserl —” ilik Türkiyenin en büyük salonu YENİSİNEMADA Te 4065 Bugün matinelerden itibaren (Türkçe Sözlü) İzmirde ilkdefa Arızona Bil ar 911 Her gün 2-5-8
