18 Haziran 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 9

Sahife 9 Çünkü Ancak 150€ milyon Nazi olursa O takdirde Fran: sanın vaziyeti müşkülleşir Satu vday : _Night mecmuasında “Vilson Vood- side,, yazıyor. Hitlerle Maraşal Göring bir ara Birçok h Öier Alana, ikikatler - gösteriyor ki. M büyük bir felâkete ve mağlübi- Yetle kargılaşacaktır. Bunu, bugün lmanyada reiskârda bulunanlar da kdir etmektedii Modern harpler ancak bol mal-| #&me, demir ve gaz ilç kaimdir. Bu| in Almariya (Avusturya da dahil İlmak üzere) 1914 de Avusturya ve ücaristan ile — birlikte *landa — bulundurduğu ham de- Sir istihsalinin ancak beşte birine liktir. Göring bir untkunda Almanyanın | Mir istihsalinin birkaç sene zar- 'lda muazzam bir plânla dört mis- he Dlâğ edilebileceğini — müjdele- Mişti, Fakat bunun imkün dahilinde Umadığı pek âşikârdır. Bvvelâ Al-| n ham demiri ason derece düşkün “litededir ve onu eritmek de çok ahalıya mal olmaktadır. Hali Tdaki silâh sanayli hemen hemen şitamile İsveç ham domiri üzerine klşmaktadır. Almanyanın bugün- | Benevi gaz sarfiyatı beş İle alt ge yen arasındadır ve bu ihtiyaç git- e ,—ukıelmv—hıdır. Çok büyük fe- ente- istihsalini bir milyon to- M çıkarabilmi.: Fakat bu miktar, »n.c nin a üçte birini teşkil f neak - üçte &a teşkil etn Bir harp za- Gm bir bu ihtiya tile daha *_"' Yükselecektir. sun ted- hiler neticesinde anlaşılmıştır ki, aç kineleştirilmiş modern bir ordu- »© Çinde ve Çin gerisinde senede bir milyon ton benzin, petrol ve “Atlama maddelerine ihtiyacı var İngiliz tecrübesine nazaran bu lur milyon ton sentenik mahrukat 'lw.ıı için 35 milyon ton kömüre 4, 400,000 ameley ir buçuk mil- zamanda sene- ardır. Bu sü- 1de edilen sun't mahsül de'ta- l bir şekilde elde edilen gazdan K”'H misli daha pahalhya mal olur. AYuçuk çok ve pamuk maddelerinin İlsalinden de Almanya ayni müş- tk tesadüf etmektedir. Hattâ bir bakıma göre bu, diğer mese- ©h biraz daha mühimdir. Çünkü dhinda işgal edebileceği bu nevi tm Yoktur. Almanya lâstik ihtiya- M ancak dörtte birini Buna dener ha- b İ b it; * yeari - telır amuarlaur Üı"' İ İtalyanın yardımını alsa dahi! yets İtehlikes kontrol | | Çünkü Avusturya kendi gıda ih . Alman de ile temin etmekte- bir madde olmakla Darile tabii lâstikten daha pahaliya mal dir, Bu, çok iy beraber, fiat ji aagari üç misli olmaktadır. Almanya bugün pamuk — ihti; nın da beşte birini sun'l bir şı tahtadan tihsali iki misli yapmak için yeniden birçok ormanlar yetiştirmek mecbu- riyetindedir. Bu da dört buçuk sene- lik bir mesaiye mütevakkıftar ve İs- tihsal edilen bu sun'i pamuk ta çok aşağı kalitededir. Nihayet gıda meselesine gelince: Almanya harbi umumide bu bakım- dan çektiyi sıkıntıları unutmamalı- dir. Franktürter. Zeitungda — müte- kâid bir generalin weçenlerde dığı gibi, Almanya 1914-18 ha milli rahun olm bini asından değil, gh- danın azlığından ve yokluğundan kaybetmiştir. Yani o zamanda milli ruh ve bağlılık şüphesiz mevcuddu. Generalin iddiasına göre Almanya © zaman tarihte en b a YEtI FöStTMÜŞÜ. Fakât Fidanın kifa- izliği harbi kaybetmesine sebep olmuştu. çık, şu idi Generalin labilecek netice ve Almanyanır t büyük 'e de ir hürp i göze aldırabilecek kâfi mikdarda gıdası yoktur. 1932 senesindenberi Almanyanın Ziraat gören araz i mikdarı edilecek — derecede azalmaktadır. Buna rağmen — ziraat nezaretinden resmi bir makamın işaret ettiği gibi senevi 450,000 nüfus fazlalığını bes- liyecek vasati 420,000 dönüm kadar yeni kabili zer ara hayret iye ihtiyaç var- ıdır Avusturyanm iltihakile bu hu- sta birşey kazamılmış - değildir. - cmı temin edemiyen dağlık ve or- İmanlık bir memlekettir. kat şudür ki.. Alma: da gıda meselesi elyevm çok çetin bir| iki sene harp görmüş bir memleke- vaziyetini andırmaktadır. Tere- yağ ve diğer yağlı mnddelerin tev gi tahdid edilmiş ve vesikaya ba lanmıştır. Yakında ekmek te ayni şe kilde tevzi edileceğine Hitler istihsal etmektedir. Bu is-|* makalesinden | . Gö-! ANADOLU Almanya harp edemez , iptidai maddesi: Gıda ve iaşe vaziyeti değildir. cakerleri |ring nutuklarında işaret etmiş bulu- nuyorlar. Yumurta ve kaymak bulabilmek hemen hemen İimküânsız bir şekilde- dir. Bir parça et bulabilinek te çok zordur. Bulduğunuz şey, hem çok aşağı kalite, hem de tayin edilmiş tten çok pahalıdır. Amelenin et pehrizine <Volkswurst> risyet edil. mMemektedir. Tereyağına ekseriya maktadır ve barile hemen herşey çok düş- Müştür. Bu suretle gerek harp mal- zemesinde ve gerek hayat bakımım- Jardaki — kifayet- ve istihsal edilen kısımlarının da dünya piyaçasına nazaran çok pahalhıya mal oluşu her gün Alman- yayı biraz daha sıkmaktadır. Bu hakikatlere bakarak verilecek Alman karar, anın büyük bir harbe girişmiyeceğidir. Fakat Naziler, hiç harp etmeksizin büyük bir kuvvet ve cebir izharile (Avusturyaya yap- tıkları gibi) Tuna boyunca adım dım geyelerine ulaşmağı umuyo! Eğer Bu küçük devletleri biribiri Jardı sıra birer birer yıldırarak korkutarak mülhak eyaletler vaziye- tine sokarlarsa ve bunları zamanla ,da iktısaden ve siyaseten tevhid ede- wınıı erse belki o zaman Ruslara kar- İşi harp açabilirler! Wımıh da 150 m ti önünde Fra: Bu zaman zar- mluk Nazi küdre- sızların - vaziyet ve mevkii ikinci derece kalmış olur. — Sonu var — Doğanspor Mani- saya gidiyor' Türkiye ilik — müsabakaları n garbi Anadolu bölgeleri arasın- yapılacak müsabakalarda bölge- mizi temsil edecek olan İt . yarın sabal ket edecek ve sanın yeni takımile Doğang) birin da Doğanspar Manisaya hare Mani Sakarya kleden 20n stadyomunda karsılaşacaktır. visi devam eden vazifesi dolayısile Tire- Sabriden mahrum ola- na iştirak edecektir. Fethiden de bulunan rak oöyu Boksörün marifeti Polisleri yumrukla ye- re serip Fakat ikinci defası: şısında yumru Niyepteki «Rönesans kahvesin- de> çalışan oldukça kuyvetli eski boksörlerden 25 yaşlarında Tüsten Kanler adında biri, vaziyetinden is- tifade ederek, içinde bulunduğu- muz senenin başlangıcına kadar ka çakçılık etmekte imiş. Geçen şuba- dn 12 sinde hilesi meydana çıkan bu adam yakalanarak Hazelburga götürülüyor.-Fakat, orada sorguya çekilip hapishaneye götürüleceği sırada polislerin burnuna — birkaç yumruk atarak yakayı sıyırıyor. ve ir otomobile atlayıp hudud - bari- kaçmış nda kalabalık kar- k para etmedi cine kaçıyor. O günden bugüne kıdır Kınler meydana gümrük * memurları icap eden ted- birleri alıyorlar. Kirk kadar gümrük memüru ve birçok jandarma Kanlerin evini sa- myorlar. Onu her yerde aradıktan sonra, bir aynalı dolabın içinde bu- luyorlar. Kanler, kendi tevkif| edenler kalabalık olduğu için, yum- | dm ve hapis-| ruklarını - kullanamıyor haneyi boyluyor. AAA LAT D e emtimmmn ea aanameaneme Haziran 18 KAMÂL ATATÜRK Yeni Türkiyeyi nasıl yarattı? Yeniden doğan | bu millet Bir barış kuvveti oluyor! Ankaranın Ülus meş üç köşe kaideli heykel, harpten sonra kalan paratorluğu harabesin anındaki hnmnlızn hareketi ilk defa 1919 senesinde başladı. O zaman Türkiye mağlüp düşerek ezilmişti, ordusu da| Ztlmiş ve idaresi müzepzep bir hale girmişti. Malik olduğu — endüstriler harap olmuş, maliyesi iflâs- etmiş halkın maneviyatı bozulmuştu. <Av- hasta adamı>nın girişece; herhangi bir hareketten bir netice iy Iam"ıılvnlıı eri Türkiy tan geçen 14 _..ı içinde , eski Türkiyeyi — bilenlerin mıyacağı kadar inkişaf ve te- etmiştir. Anadolunun ve Trakyanın ne ta- râfına giderseniz orada istikrarlı bir idareye, memleketin — teşkilâtlandı- şini öngörü ile yeden kuvvet- i bir ele tesadüf ediyorsunuz. Umu- mi asayiş, ehliyetli bir zabıta kuv- veti tarafından temin — olunmuştur. Adalet ltanlar - zamanında hâtıra bile irilemiyen bir mü- kemmeliyetle yürümektedir. Doku- l endüstrisi için ha zırlanmış olan beş yıllık bir plân Bu denler ve ormanlar plân hazırlanmıştır. Ziraatte inkişaflar — iterlemekte- Her yerde fabrikalar fışkırıyor. an tetk k rakki dan sonra mü- için bir ikinci r neticesinde zen- gin maden İngiliz şirketleri tarafından ku- rulmakta olan demir kalarındı ve çelik fab- işlenecek olan demir n memleket n mdüestrisi 1 için lâzım gelen demir ve iği temin edeceği hesap edilmek- tedir. Her sene buradan 500,000 ton ihracat yapıl: demiryolu yapıldığı gibi ecnebi ketler elinde bulunan 2000 zunluğunda hat ta — satın tır. Su yolları ve soşalar inkişaf ha-i lindedir. Modern silâhlarla müceh- hez 200,000 kişilik daimi bir ordu vücude getirilmiştir. Balkan Antan- tı genel kurmayları, bu makinenin ne kadar mükemmel işlediğini Trak- ya manevralarında söylemişlerdir. Devlet maliyesi sağlam esaslar Üüzerinde tarsin edilmiştir. Beki re-i jimden miras kalan borçlar peyder- pey tasfiye edilmektedir. Dışarıdan eni borçlar almaksızın yapılan bu yeni teşkilât büdeeleri her sene ge- alınmış- lir fazlasile muvazene bulmaktadır. arafa giderseniz gidiniz, her sınıftan halk arasında maneviyatın yüksekliğini, milit guurun — uyandı- ğim ve herkesin istikbale büyük bir iman beslediğini görürsünüz. Bun- dan sonra Türk, asırlardanberi oldu ku gibi, Avrupa ahenginin elinde bir oyuncak olmıyacaktır. O, yeniden kendine saygı göstertecek hale gel- miştir. Türk tarihindeki bu milli u- yanışm cumhurreisi, Türklerin şefi Kamâl Atatürkün faal realizmine, dinamik şahsiyetine borçlu Oldukla- ramı bütün Türkler biliyor. Harbin biraktığı bütün bozukluklar, bütün anarşı, onu ümidsizliğe düşüreme. işti. O, milletine olan imanı fle mil- letini, kendisinin kanaat getirdiği, büyük mukadderi gerçekleştirmeğe müktedir. bir hale koymağa karar i. Bu çok yorucu ve güç bir iş olacaktı. Fakat bugün Türkiyenin hem nasyonal hem de enternasyonal durumu, Atatâörkün bu — itimadına bak verdirmektedir. Atatürk, Türk ırkının hayatiyeti, cesareti, sadakati ve kahramanlara bağlılığı gibi karakterlerinde — ken-! di büyük plânlarını tatbik için yar- , verimli bir sahâ bulmuştur Atati ilk önce miletin kafa- ınd yi kudreti ile yer tutmuş ürk, kları bulunmakta-| y , İresk bir manzara itur. Ankaradan bir görünüş YAZAN: Artür Merton' sonra — bu yeri demokratik leri ile kuvvetlendirmiştir. Kendisi tahtı kabul etmemiş, ilk defa cumhurreisi seçildikten sonra keri Üniforma du giymemiş, dal- ma halk kütlelerile yakından te- mas halinde bulunmuştur. Onu, ki lerdeki küçük çocuklara kadar her; kes bilir ve tanır. Herkes ondan dos- tane, muhabbet dolu sıfatlarla bah- seder. Herkesin nazarında onun ya- nılmıyacağı kanaati vardır. -Onun kusursuz, yanılmaz - hareket ve ka- rarları, ilhamları eğer mukaddes ki: tap zamanında olsaydı, kendisine Peygamber unvanını verdirirdi. Onün dinihtikümet işinden ması, şimdi bütün dünya tarafından takdir edilen cesurane bir adım ol- muştuür. Kendisi, yeni bir Türki vücude getirebilmek için üzerinde dinin geri bıraktırıcı tesirleri olan ek lâzım geldi- takdir e onun bu areketi hiçbir zama yeden çıkarıp atmak manasma gel- memiştir. Bütün dinlere müsamaha edilir ve memlekette bütün camiler açıktır. Ve bilhassa Ankarada pito- öi milerde devletin resmi bir dini olmamakla beraber, halkın dindar kalabilece- ğini göstermektedir. Müterakki bir Türkiye getirilmek istenildiğine göre, vücude genç nesli ona göre yetiştirmek icap e| der. Bu sebeple Atatürk, esas itiha- rile dini müesseseler dayanan ta- lim ve terbiye sistemini kaldırıp ye- mile modern bir Zı.rbı_u— emi koymuştur. Bu sistemin — ilk mahsuüllerini memleketin ekonomik inkişafı alışan genç — tet damların şahıslarında mümkündü Hiç yoktan vücude getirilen 124 bin nüfuslu moflern ve rete şa- yan Ankara şehri, insana, bu büyük teşkilâtlanma — plânının islenmiş bir vitrini hissini verebilir. Fakat 'Türkiyenin yeniden nail olduğu ter- biye müc-geselerine yaplan bir zi- yaret neticesinde bu intiba zail olur, Burada yapılan reformun kökü ne kadar derin olduğunu ve ne türlü a-. görmek bir öngü ile vücude getirildiğini mü-İkendi hududlarını müdafaaya kadir şahede edersiniz. Türki-| |&unu bilen bir kimse için bu in! Deyli Telgraf ve Morning Post gazetesinin hususi muhabiri le kalmamış, Türkiyeye Avrupa kı- iyafetini de getirmiştir. Aslında Bizans, yani hıristiyan ser- puşu olduğu halde müslümanlığın sembolü halini — almış olan fesin kalkması, yeni rejimin büyük bir ba- arısı olmuştur. Hiç şüphesiz ki, Türkiyde bugün kadına verilen yüksek mevki, güze çarpmaktadır Onlara her yerde ras- hyorsunuz. Kamutayda mebus, ida- rehanelerde , dairelerde — memür. mahkemelerde hâkim ve avukattır. lar, Hastanelerde ve teknik mektep- lerde bulunuyorlar. Cumhuriyet bayramı günü, türkün önünden geçen Türk kuvvetlerinih önünde bir kız tayı reci bulunuyordu. Kadın paraşütcüler birçok akro- basi hareketleri yapıyorlar, Tayya- re işçilerinin geçld resimlerinde ka- dın makinistler de görülüyor. Bugün kadınlğıda milli rönesanı hareketinde erkeklerle işbirliği — et- mek zevkini tadıyorlar. Atatürk, ot- ları da hizmete çağırmakla —büyük bir isabet göstermişstir. 20 sene ön- ce Türk kadmın ne halde bulundu- £ hayre.ler b Ata- ve terakki karşısında çinde kalır, Büyük harpte bir çok topraklağğ |kaybetmiş olmasına rağıyen Türkk yede emperyalistlik temayülü — yok- tur. «Yurdda sulh, cihanda sulh> A- tatürkün bu siyaset içinde yaptığırta riftir. Bu suüretle bütün — komşular- la — dostluk ve harici emniyet sağ- |Janmakta ve bütün enerji, iç kalkın- maya sarf olunmaktadır. Bu suretle kalkımacak bir Türki yenin yakın ve orta şark üzerinde büyük bir tesir ve nüfuz sahibi ola» amna şüphe edilemez. Onun coğra fi vaziyeti, bir takım dünya sulhu i- çin zararlı emperyalist ihtirasların önüne bir engel olucaktır. Atatürk, harp için teşkilât yapım. yor. O, Türkiye hududları tehdid e- dildiği takdirde bunları müdafaa et- meğe kadir. olabilmek — içinteşkilât yapmaktadır. ... İngiltere imparatorluğu, dost ve kuvvetli bir Türkiyeyi iyi karşı« lamaktan geri duramaz. Türkiyenin oluşu, maddi sahada Akdenizdeki Türkiyede eski kılıklara pek az|kuvvetler muvazenesinin -devamına tesadüf edilir, Atatürk yalnız tatil' bir yardım olur ki, bu da İngiliz si- gününü cumadan pazara çevirmek- yasetinde esas noktalardan bi İzmirin Yıldırım Kemalbey mekte. binden.bu sene 72 talebe mezun olmuş Mektep başöğretmen ve menlerinin susunda gö ne rmek hu öğret- | ma adarlarca takdir edilmiştir idaki resimde Yıldırım son sımf — talebe i B.Ahmet alâk Ke- den etmen! rünüyor