26 Nisan 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 9

Sahife —» i ——— —————.0 — ANADOLU ANisanx26 | Elmi bahisler: Çocuklar arasında İngilterede Dünyanın büyük ; kanlı biroyun. — Kadın tayyareciler asker- İi ___—.Leı_z_eıeıe" |Bıçak göğsüne girdi, ciğerini delip Ilge geçmek 'Stıyorlar Feci neticeleri olmasaydı, zelzele temenni sırlından çlklı. Yüz kadının müracaati tedkik edil. edilirdi. Fakat insanlık o kadar | tenleri çıkarıyor. kurban vermiştir ki.._. Kızın bu hareketine kızan Zelzele kaç çeşiddir? Yazan: —İ3-— Kuvvetli — sarsıntılar, geçtiği yerlerde hiçbir zaman silinmi- yen izler bırakır. Yer yarılır, bazan bu yarıklardan yer yüzü amudi yükselir veya şakuli çö- ker veya yalnız yank olarak kalır. Jeoloji ile uğraşanlar için bu nevi teşekkül çok mühim- dir. Çünkü yerin büküntü kat- ları (iltiva tabakaları ) burada güzel sezilir, 20 Teşrin | 1891 de Japonyada yarılan bir yer parçası 20 metre yüksekliğe fir- lamış ve yarılan yüzde ( satıh inşikakta) iyi görünen iltiva çiz- gileri (Failles) vücude getirmiş- tir. (PI XXXUI, 2) Zelzeleusullerinin okunması 1846 tarihinde zelzeleyi oku: ma usulleririnin esaslarını kura- rak umumi ve mevzil zelzele kataloğunun kıymetini ve büyük zelzelelerin bir sistem altında müşahede usullerine istinaden mevzit monografilerinin lâzım olduğunu iddia eden ( Mailet ) oldu. Ayni zamanda Sismogra- fik denilen bususi — âletler kul- lanılarak zelzelenin zaman, de- vam, şiddet, adet ve istikamet- lerini gösteren âletlerin kulla- nılmasını iddia etti. Hele zel. zelenin kuvvetleri itibarile biri> birinden ayrılması çok lâzımdı. Bu isteğe Rossi ve Horel cevap verdiler. O suretle ki; zelzele- nin insan ve eşya üzerinde yap- tiğı tesirlerin derecesine göre bir (echelle) merdiven basamak hazırladılar.. İşte çok işe ya- tayan — bu iskala aşağıda ya- zılidir: 1 — Microsismes: Müteaddid âletler tarafından gösterilmiyen yalnız bazı mütehassıslar tara: fından duyulan sallantılar. 2 — Macrosismes: Bütün âlet- ler tarafından hissedilir. Fakat işlemiyen, istirahatte olan an- cak birkaç kişi duyabilir. 3 — İstirahatte olan pek çok insanlar tarafından hissedilir ve devam ve istikametleri de ta. yin edilebilir. 4 — Hareket halinde bulu- nan birkaç insan tarafından du- yulan sarsıntılardır. Bunlar da pencere, kapı gibi müteharrik eşyanın hareketleri ve evin ta. banının gıcırtıları işitilir. 5 — Herkes tarafından du- yulan ve gayri müteharrik eş- yanın hareketleri, yatak mobil- yo gibi şeylerin sallanması, zik lerin çalması gibi. 6 — Uyuyanların uyanması, asılı cisimlerin sallanması(ral saatlerin durması, hissedilebilen ağaç hareketleri, korkan insan- ların evlerden kaçışmaları. 7 — Müteharrik cisimlerin devrilmesi, duvar tavan sıvala: rının düşmesi, büyük meydan saatlerinin durması, toplu korku 8 — Bacaların düşmesi, du- varlarda çatlaklıklar meydana gelmesi. 9 — Evlerin tamamen veya bir kosmının yıkılması, yer taba- kalarının biribirine karışması. yarıklar (Ficilles) vücüde gek mesi, dağarın — devrilme ve çökmeleri. .. Her hareketiarzda zar ıa azami olduğu bir yer göüdü günder zeize € o an bir mem lederta ihlizizatın merkez: öraş- Lise coğrafya — muallimi Hüznü Hun tırıldı. Hâdisenin arzın çok derinliklerinde olduğunu düşü- nerek dahildeki bu merkeze (hypocentre) zelzelenin çok du- yulduğu satıhtaki merkeze de (epicentre) denir. Epicentreler üzerinde büyük zararlar vücude gelebilir. Merkezden itibaren gittikçe zayıflıyan müttehidül: merkez ihtizaz daireleri vücude gelir ki, bunlara isosistes veya isosecistes denir. İzosistlerin her birinin ihtizazları ayni şiddet derecesini ihtiva eden ve bili- nen bir tahrib cedvelinin tesi- rine tekabül ederler. Eğer bir vak'ada müşahidler doğru olursa (homos'stes) veya (casistes) denilen münhaniler ayni zamanda vukua gelen ve Aayni şiddeti ihtiva eden zelze- lekeri birleştirebilir. Homosistes- lerin tayini usulile episantri bulmak kolaydır. Homosistler episantr tayininde bir vasıtadır. Sathı arz üzerinde AA, BB, CC noktalarında ayni şiddetle zeb zeleler hissedilir, o halde ayni şiddetle hissedilen bu noktaları birleştirerek satıhtaki merkezini, episantrını bulabiliriz. Birçok zamanlar zelzelelere episantr olarak yalnız bir nokta vermiş- lerdi. Bunun etrafında homo- sist veya iposistlerin merkezi ayni olan bir daire ve kat'ı na- kis çizdiği zannedilmişti. (Mal- let) nin dediğina göre evlerdeki muayyen satıhlarin üzerinde âçı- lan yarık meyilleri vasıtasile bu episantr bulmağa çalışıldı. Araştırmanın neticesi — olarak iposantrelere gayet büyük de- rinlikler verildiği hali hazırda bu busus kat'iyetle reddedil. mektedir. Möntessüs iposantr- lerin araştırılması hususundaki müşahede usullerinin tamamen yanlış ve bulunan noktaların hiçbirinin muayyen va doğru bir nokta olmadığını iddim etti. Episantrlere gelince: En yeni tetkikat bunun bir nokta olma- dığını, bilâkis bütün sarsıntıla- rtın az çok büyük bir haz veya meşbuulihtizaz satıhtan ibaret ve izosistlerle mütenazır oldu- ğunu bize göstermiştir. Buraları hakiki episantr veya pilistosis- tes yerleridir. Bazan bu darba hattı izosist dediğimiz müttehi- dülmerkez — kat'ı nakısların bü- yük mihverinden başka birşey değildir. Umumiyetle bir mem« leketi sarsan — hareketi arzların hepsine merkez olarak bu hat verilebilir ki: Üzerinde vukua gelen bütün hareketler başlıca (Tectonigues) mintakalarındaki kazalardan baş'ca birşey değil- dir. Başka vak'alarda da sar- sıntının merkezi — olarak kışrın bütün parçası kabuledilmelidir. Sismographes ve sismohram Belli başlı sismograf âletleri- nin bile umumi mütaleası bizi derin — tetkiklere sürekler. bugünkü âletlerin birkaç keli: ile evsafını söylemek kâfidir. Çünkü sismograf veya sismonet- reler bugün büyük ehemmiyeti haz değildirler. Onların en mükemmelieri — birinci büyük sarsıntının yalaız — bir izini ve- rir, Bugünkü — sismograflar ise şakuli veya ufki rakkasların haff veya ağır şekilleridir. «Arkası var- Zavallı kızcağız Fransanın Liyon şehri | rinda bulunan Beheeder danlığında, beşi erkek, kız yedi çocuk Aarasında feci şekilde neticelencn bir arbede olmuştur. Çocuklar bu meydan- civa- mey- ikisi hıkta patinajda kaymal miş- ler. Bunların en büyüğü olan Jan-Şarl da kiz. arkadaşlarıyla alay etmekte imiş. Fakat Jan - Jarlın alaylarına tahammül edemiyen 12 yaşla- rında Simon Rişen isminde bir kız, ona karşı isyan bayrağını çekiyor. Ve, oynamıyacağını bildirmek- için, ayağındaki pa- Jan Şarl, onun patenlerini" ps- tinaj meydanını çeviren parmak- hktan dışarı fırlatıyor. Simon, arkadaşının yaptığı — kabalığı yüzüne vurduktan sonrâ par- maklığı aşarak, patenlerini tek- rar alıyor ve, oyun yerine at- lamak üzere, parmaklığa tırma- nıyor. Fakat, Jan Şarl, yanında ta- şıdığı babasının sustalı çakısıyla onu tehdit ederek, oyun sahasınâ tekrar gelmesini menetmek il- tiyor. Kız, onun tehdidine kulak asmıyarak, bıçağın üzerine atı- hyor. Zavallı kızın göğsünden giren bıçak, akciğerini delip sırtından çıkıyor. Doktorlar, pek tehlikeli su- rette yaralanan bu kızcağızı tedi edip ytşatmak için, onun vücudüne ihtiyacı olan kanı vermektedirler. Babasıyla beraber müstantiğin karşısına çıkarılan küçük Jan, orada herşeyi ağlıyarak itiraf etmiştir. üç Fransız kadınının ver- diği karar. Hind Okyanusunda ıssız bir adada yaşamağc ae SA gi Aile sahiplerine müjde Saatta (1) kuruş masrafla mutbahınızın istersen.z ihtihacını temin etmek kaybetmeden 1 yeni model Heidenia Mazot ocağı alınız. Sessiz, duman va koku neşretmez, teh- likesiz olan Heidenia mazot ocakları dün yanın en ekonomik ocaklarıdır. Bir telefonla evinize kadar mazotunuz temin edilir. Toplı;ı ve perakende satış deposu: Gazi bulvarı Zirsat Bankası karşısı DUNLOP mağazasıdır. Telefo, 5737 Pos! gidiyorlar Bundan birkaç sene evel, Fransanın Bretan balkından bir denizci grubu, Sen Malodan *Rene * Mora, isminde bir ge- miye binerek, üç #sene kadar ıssız bir âdada yaşamağa git- mişlerdi. Bunların gittikleri yer, Hind Okyanusu ortasında kay- bolmuş, Sen-Pol adında kimse- siz bir adadır. İki üç sene evel, gene buna benzer bir seyahat esnasında, ayni ada, ıssızlık yüzünden kor- kunç bir faciaya sahne olmuş: tur. Buna râğmen, yeniden üç genç Fransız kadını bu adaya gitmek üzeredirler. Bu resim, bu kadınlardan birinin, kırk senelik gemici gibi “Rene-Mora, gemisinin güvertesine tırmanır- ken çekilmiştir* General Daves Ağır hastadır Vaşington, 25 (Radyo) — Harpten — sonra — Almanyanın borçlarını ne suretle - tediye edeceği hakkındaki plânı tan- zim eden general Daves, ağır hastadır. Doktorlar, hastadan ümidi kesmişlerdir. vakit kutusu 275 Hiç yanmıyan ve bozulmıyan Amiyant fitilli Hcidenia petrol ocaklarımız da vardır. Taşra iç.n bavilikler aranmaktafır. Bütün kadın tayyareciler namına İstidayı veren Ursula Vaidıon Son senelerde -İngiliz kadın tayyarecileri birçok rekor kır- mışlar ve tayyareciliği kadınlı. ğın en büyük bir muvalfakıyeti aline getirmişlerdi. Fakat bu muvaflakiyetlerini — vatanlarının hizmetine tahsis etmek - isti- yorlar, İngiliz kadın tayyarecilerinin orduda çalışmak - istediklerini 21 yaşındaki genç tayyareci Giş Ursula Valdron hava na- zırlığına bildirmiş ve hükümet tarafından kendisine kabul ce- vabı verilmiştir. meğe başlandı Bütün mektepteki arkadaşları #por ve dans eğlencelerile meş: gülken boş zamanlarında tayya- recilik kurslarına devam eden Ursula iki sene içinde pilot eh- Üyetnamesi almıştır. — Babası 1918 de bir hava muharebesin de ölmüş olan genç kız, inti« kamını almak için kendisine havaları intihap etmiş bulu. füyor. Birçok — muvaffakıyetli uçuş- lar ve rekorları ile tanındıktan sonra, Ürsula Valdron bugün yanına diğer yüz genç kadın tayyareciyi toplamış ve onlara: — Tayyarecilikteki muvalfar kıyetimizden niçin memleket istifade etmesin? Demiştir. Bir muharebe olursa, bizi havalara göndermiyecekler. Niçin? Erkek arkadaşlarımız düşmanla çarpı- şirken biz. niçin harbe iştirak etmiyelim? . “Ben hükümete şöyle bir tek« Kf yapmak arzusundayım: *Kadın tayyarecilerin istiyen- lerinden bir tayyare filosu teş- kil etmeli. Bunları daha şimdi- den askeri tayyarecilik — dersle- rile harbe hazırlamalı... Genç tayyareci kızın teklifini arkadaşları büyük bir memnu- niyetle kabul ediyorlar ve der- hal Hava Nezaretine bir istida yazıyorlar. İstidayı yüz kadın tayyareci namına Ursula Valı ron imzalıyor. * Genç kadın tayyareciler, isti- larında kendilerine şimdiki hal: de tecrübe mahiyetinde olmak üzere, birer askeri tayyare ve- rilmesini de istemişler ve ilk tecrübelerde muvıffak - olacak- larını vadetmişlerdir. İngiliz. Hava Nazırı Lord Suinton kadın tayyarecilerin ta- lebini iyi karşılamış, fakat he- nüz bir cevap vermiyerek — tet. kike başlamıştır. Ana kız galiba de- lirmiş o Parisin Sentantuvan semtinde bir hâdise olmuştur. Buradan geçmekte olan yolcular, yüksek bir evin üst penceresinde, biri- birini itmekte olan iki kadının yere düşmek üzere olduklarını görmüşlerdir. Hakikaten, bu iki kadın, biraz sonra yukarıdan düşerek kaldırımlar üzerine se- rilmişlerdir. Bu iki kadından biri, çiftçilik edip geçinen 41 yaşlarında dam Bert Reliyen, diğeri de on yedi yaşındaki kızı Süzandır. Hastanede sorguya çekilen Madam Reliyen; polis komise- rine şunları söylemiştir: — Ne yaptığımı bilmiyorum. Kızım ve ben, paskalyayı ge çirmek için, Parise geldik. Kızımla odada otururken bir- denbire peacereyi açıp cad- deye atılmak istedim. Bu teşeb- büsüme mani” olmak istiyen kızım, bana sarıldı ve bu yüz- den, ikimiz de caddeye yuvar. landık. eHe OŞ ... Ders verimi İzmir Liseleriyle Ortaokullar- da bir yıllık tahsil neticesinde elde edilen verimi tespit etmek üzere Kültür. Bakanlığı müfet- tişlerinden dördü —Ankaradan gelmiş va İzmir oku'larında tei- j b ece başlamışlardır. « lacaklar Mekteplil2r ve Kültürpark 23 Nisan Milli hâkimiyet ve çocuk bayramı münasebetile İzmir çocuklarının Kültürpark- tan cumartesi ve pazar günleri parasız istifade ettirilmeleri ka- bul edilmiş ve binlerce çocuk, iki gün Kültürparktâ parasız. eğlenmiştir. İ Gazi ilkokulu ikinci sınıf tale belerinden bir grubun imzala- nn taşıyaa bir. mektupta bun- dan bahisle belediye reisi Dr, B. Behçet Uza teşekkür edil: miştir. 4 Mektupta, Kültürparkta ço« cuklar için bir de kum havuzu yaptırılması istenmiştir. DCey Halkevi köşesi SATCGEL GKT TREEDARDNA MAR GAS 1 — 26.4.938 Salı günü ak- şamı saat 20,30 da evimiz sa- lonunda Ar kolu tarafından bir koüser verilecektir. 2 — İzmre gelecek seyyah- lara antikiteleri yöstermek işin- de tercümanlık etmek üzere evimiz, lisan bilen geaç'erimize bir kurs açmağı karar vermiş- tir. Kurs on ik konfaranstır. İste İlaria isimlerini yazdırmak üzere hergin saat 15ter 186 kadar evim.ze müracaatları,