15 Ekim 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

sayın 6 Üstte Kırmızı kuvvetlerin faaliyet intibalarından Altta, havacılarımız manevra sahasında hava harekâtını takib ediyorlar — Başı T inci sahifede — merkezine — yüklendiler — ve çok enerjik bir hamle yaparak “Ne- şetepe,, tepelerini zorladılar. Bura- da bir saatten Tazla süren çetin bir muharebeden sonra maviler geri çekilmeğe mecbur edildiler. Fakat, şöyle bir kaç satırla #öçiveren ba barekât dünyanın ca Büç Ve ea muğlak işi olan harbin bütün kaidelerine uygun bir şekil- de cereyan ediyor, her hamle bü- yük güçlüklerle başarılıyor ve ka- deme kademe inkişaf eden ba mu- kabil taarruz hakiki muharebeden hiç farkı olmadan cereyan ediyordu. Mubarebe hatlarında ve geri, lerdeki bu umami kaynaşmanın sesleri etraftan geldiği halde gözle görülen, sadece mevzilerinden çı: kıp Öne saldıran - piyadelerle ara sıra mevzilerini değiştiren batarya- Tardan ibaretti. Harb sahasındaki fırkalar, alay- lar, taburlar, yüzlerce toplar görül. müyor. Bütün bu mmuazzam birlik- ler maskelenmiş ve peçelenmiş ol dukları için dalma kendilerini sak- liyorlar ve âncak meydana çıktık- lârı saman görülebiliyorlardı. Manevralarda gördüğümüz en- teresan hareketler arasında. umumi hayret ve takdirle karşılanan va- ziyetlerden biri de bataryaların en iyi yer buluak ve çok seri hare- ketlerle yerleşerek hemen isabetli ateşe başlamak bhususundaki — hari- kulâde muvaf fakıyetlerdir. İki Erkânıharb konuşuyor- lardı. Kulak misafiri olarak dinlediğim ifadelerini kayde- diyorum: — Brâvo çocuklara; kendi insiyatifleri ile hareket eden bataryalara en iyi mevzü bul- mak işinde ne mükemmel ha- reket ediyorlar. Çabuk karar verilerek bu kadar süratli ya: pılan şu mevzi — tebeddülle- rindeki — muvaffakıyet, — uzun Hayır! Hatta.. Amerikan kadınları için vaziyet daha müsaiddir; Amerikan kadını her kadından daha şen ve neşelidir. Şen ve neşeli olmak güzelleşmek için en kuvvetli bir sebebdir. Yal- nız ÂAmerika — yirminci asra büyük bir bolluk içinde gir- miştir. Devam edegelen bu bolluk, Amerikan kadımına daha güzel ve... daha mesud olmak hakkını bahşetmez mi? uzadıya araştırılarak yer bulun: masındaki — muvaffakıyetinden daha yüksek değil midir? Da- ha iyi yer bulunamaz değil mi? Bu sözler Türk ordusunun topçusunun vaziyetini çok kud- retli şekilde ifade ediyordu. Daima dikkat ediyordum, bataryaların mevzi değiştirir- ken verdikleri isabetli karar- lar ve gösterdikleri çeviklik hakikaten şaşılacak derecede idi. Mübarek hayvanların bile, kilometrelerce imtidat eden bu büyük sahanin üstündeki mütemadi top seslerinden, ku- lakları kirişte idi. Onlar da, o kocaman topçu hayvanları da kendi instenktleri ile mü- him bir vaziyette olduklarım anlamış gibi idiler. Çünkü insanların gösterdikleri feda- kârlığın manasını hayvanla- rın da sezdiğini pek âlâ hise- sediyorduk. Zavallı hayvanlar, vaziyetin her günkü şeklinden çıkarak mühim bir safhaya girdiğini sezmişler, kırbaç ve mahmuz darbelerine hiç lüzum göster- meden kendilerine düşen, çek- mek, koşmak ve topları ça- murlu yollardan, dik tepelere çıkarmak işini çok mükemmel başarmıya başlamışlardı, Hulâsa; manevralarda -top- çunun her taralı, her hareketi çok mükemmel ve şahane idi. En son cehennem Manevraların son cehenne- yaklaşıyor. -Kırmızıların topçusu ateşe fasıla vermeden kademe kademe mevzi değiş- tirerek — ilerliyen piyadenin arkasında öne doğru yeni mevzilere koşuyor, bataryalar, birer birer yıldırım süratile koşulub ileri saldırıyorlar... Bu büyük hareket, cidden göz kamaştıran bir - ihtişam arze- diyordu. ANADOLU Kırmızı tarafın galebesi | Geçid resmi bu nasıl tahakkuk etti? karşısında bunalıyorlardı. Ni hayet geri çekilmekten başka çareleri kalmadı. Mavi kuv- vetlerin Aziziye istikametlerine doğru ricat ettikleri fakat bu ricatin de şiddetli bir imha takibi ile çok fena zorlandığı görüldü. Artık mukadder akr bet tahakkuk ediyor, maviler hem merkezlerinden ezilmiş ve hem de Selçuk cephesin- den basılmış vaziyette karan- hk akıbetlerine mahküm bu- lunuyorlardı. Hep ayni hakikat Manevranın son günü, he- sap harici olan en zor ve en zahmetli günü idi. Çünkü saat 9 da başlıyan yağınur, harbin neticelendiği saat bire kadar bora halinde yağmıştı. Bütün dereler taşmış, her taraf ça- mur ve batak haline gelmişti. Her neferin pabucunda bir kaç kilo çamur vardı. Her iki tarafın askerleri iliklerine kadar ıslanmışlardı. Yürümek çok güçleşmiş, et- raf adeta karanlık olmuştu. Fakat tabiatın bugünkü in- safsızlığına rağmen bütün ha- rekât zerre kadar aksamadan sür'at ve intizamla devam etti. Sabahtan başlıyan şiddetli ve fırtınalı yağmurdan — her- kesin canı sıkılmıştı. Fakat bu beklenmiyen yağmur fırtı- nası manevraların büyük bir mihengi olmuştur. Yağmur, güçlük çoğalmış ve imtihan- da suallerin en akla gelmiyen en çetin parçaları çıkmıştı. Buna rağımen ordumuzun im- tihandaki —muvaffakıyeti tam olmuştur. Hiçbir hareket ak- samamış, dünyarın bu en kah- raman çocukları kekelemeden, duraklamadan tam cevaplar vermiştir. Gene dikkat ediyorum. Bu kadar zahmet, bu derece ağır Neşe tepenin sukulundan İmeşakkat ve tahammül edilmez sonra, kırmızıların, mavilerin merkezinde, Dereköyde, faik kuvvetlelre yaptıkları şiddetli bir taarruz başladı, Fakat bu taarruz değil, bir felâket sağ- nağı idi. Maviler bu sanağın vaziyete rağmen bütün kıt'alar zinde, askerler ve Mehmed- cikler gene neşeli.:. Rivayet başka, görmek baş- kadır. Gözümle görmeseydim, bu taşkın derelera bellerine Aydın, 14 (Hususi) — Er- | kânıharbiye ikinci reisi Gene- | ral Asım Gündüz ve diğer generaller bugün Aydın vali- sini, belediye reisini Zziyaret etmişler, San'atlar mektebini gezmişlerdir. ' Yarın Aydın ve İspartadan halkı Germenciğe — taşımak üzere otoraylar tahrik ettiri- lecektir. kib eden arkadaşımız bildi: | kadar girerek yürümekte en küçük bir gecikmiye razı ol- miyan kıt'aların başardığı iş- lere inanamazdım. Topların geçtiği, geçirildiği çaylardaki suların irtifar ya- rım metrodan fazla idi. Bazen *daha büyük çukurlara sap- lanan top arabaları bir an için duraklıyor ve sora “Hal... ha!,.., avâzelerile karşıya fır- hyor, hedeflerine gidiyordu. Manevra, 13 Birinciteşrinde saat on üçte bitti. Yukarıdaki yazılarım, bu tatbikatın yalnız bir başlangıcıdır. Sayın oku- yucularımızla tekrar hasbihal edeceğiz. — Mahmud Reşad Aydın, 14 (Manevraları ta- kip eden arkaşımız bildiriyor) -- Yarın öğleden sonra Germen- cikte yapılacak büyük askeri geçid resmi, - şimdiye kadar yapılanların en mükemmel ve muazzamı olacaktır. Manevralara — iştirak eden kıtaat, bu sabah bulundukları yerlerden Germenciğe gelmek üzere yola çıkmışlardır. 28 saat devam edecek bu yürü- yüşten sonra Germencikte top- lanacaklardır. Resmi geçidin yapılacağı sa- hada, davetliler için tribünler hazırlanmış, halkımızın kahra- man ordumuzu yakından ve kolaylıkla görebilmesini temin için tertibat alınmıştır. Egenin en uzak köşelerin- den geçit resmine gelecek; binlerce yurddaş motörize or dusunu takdir. ve iftiharla ta- kip fırsatını bulacaktır. Daha geceden, Aydına ve Germenciğe civardan binlerce kişi gelmiş — bulunmaktadır. Aydın otelleri tamamen dol- muüş, — Aydınlılar — misafirleri evlerine — kabul — etmişlerdir. Birçok köyler halkı, geceden Germenciğe doğru yola çık- mışlardır. İzmir, Aydın ve Denizliden gelecek trenler, yarın Ger- mencikte halk ve askerlerimiz tarafindan karşılanacaktır. Mareşal Fevzi Çakmak, ya- rın geçid resmini takib eyle- dikten sonra ayın on yedisinde memleketimize gelecek olan Yunan Başvekili G. Metaksasın istikbalinde hazır bulunmak üzere Ankaraya hareket ede- cektir. Diğer generaller İzmir yolile Ankara ve İstanbula gidecek- lerdir. Aydin, 14 (Manevraları ta- kib eden arkadaşımız bildiri- yor) — Bugün öğleden sonra Mareşal Fevzi Çakmağın riya- setinde Örgeneraller ve hakem generallerle iki taraf kuman- danları ,toplanmışlar, manev- ranın kritiğini yapmışlardır. Manevralardan alınan neti- ce şudur: Kumandanlarımızdan baş- lıyarak erine kadar ordu- muzun; büyük gayret, ehli; yet ve liyakatini tebarüz etmiştir.. Aydın, 14 (Manevraları ta: -« Ege manevralarında aziz vatan topraklarını her zaman için lâyıkile müdafaa edebile- cek kabiliyette olduğunu ci- hana karşı bir kere daba is- bat eden kahraman ordumuz, bugün Germencikte İnovasın- da büyük bir geçid resmi ya- pacaktır. Resmi geçid öğleden sonra başl k, manevralarda bu: riyor) — Bu gece Aydın Ör: duevinde Aydın valisi Bay Salim Özdemir — tarafından Mareşal Fevzi Çakmak ve di- ğer generallerimizle - subayla- rimıza mükellef bir ziyafet verilmiştir. Ziyafet çok neşeli geçmiştir. Yarın, geçid resminden son- ra Germencikte ordunun bü- yük ziyafeti vardır. Sor dakika: General kurmay başka- nımızla orgeneral| İzzed- din Çalışların tenkid ve ihtisasları Aydın, 14 (Manevraları ta- kip eden arkadaşımızdan) — Germencikteki ilkokul bina- sında Mareşal Çakmağın riya- setinde cereyan eden manevra tenkidi, üç buçuk saat sürmüş- tür. Evvelâ söz alan manevra komutanı Örgeneral - İzzettin Çalışlar, manevrada iki tarafa verilen meseleyi anlattıktan sonra bu meselenin hallinde komutanlar tarafından alınan kararları ve bunların, kıtaat tarafından tatbikini tahlil ve tenkit etmiştir. Orgeneral İzzeddin Çalışlar, tatbikata uzun uzadıya te- mas ederek, — hangilerinin doğru ve hangisinin — noksan olduğunu ve en iyi kararların nasıl — olabileceğini de — izah eylemiştir. Orduda hastaların -normal şekilden çok daha az olduğu- nu belirten Orgeneral İzzed- din Çalışlar, bunun, çok ifti- har edilecek bir hâdise oldu- ğunu, manevra esnasında, tek kurban verildiğini ve bunu da hava sınıfının vermiş bulundu- ğunu; hava kuvvetleri gibi, havacılarımızın da büyük fe- dakârlıklarla çalıştıklarını izah etmiştir. Örgeneral İzzettin Çalışlar, bu izahattan sonra, manevra- ları büyük bir alâka ile adım adım takib buyuran Atatürke, Vekiller Heyetine, Kamutay- dan gelen heyete ve Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmağa teşekkürlerini bildir- Manevra safhalarını çoh va- zıh bir şekilde anlatan Orge- neral — İzzeddin — çalışlardan sonra, Marşal Fevzi Çakmak, iki orduya verilen meseleyi ve bu meselenin, mavi ordular tarafından nasıl halline çalışıl- dığını izah etmiş ve bu hal suretleri arasında muvafık gör- medikleri noktaları vuzuhla ifade eylemiştir. En iyi şekillerin, hangileri olacağını tebarüz ettiren Ge- nel Kurmay Başkanı, fırtınalı havada askerin gösterdiği yük- sek gayreti takdirle anmış, Komutanlara, subaylara ve erata memnuniyet ve teşek- kürlerini beyan etmiştir. Mareşal Fevzi Çakmak, yük- sek ifadelerinde, motorlü kuv- vetlere verilen ehemmiyeti be- liğ bir dille anlatmış, hava LA İK .. d .. lunan bütün piyade, süvari kuvvetlerimizle zirhli otomo- biller, tanklar, motörlü birlik- ler, bindirilmiş kuvvetler, bu geçide iştirak edecektir. Kahraman — ordumuzun bü- yük geçid resmini takib ede- bilmesi için sabahleyin 7,50 de şehrimizden bir, Aydın ve Nazilliden de birer tren Ger- menciğe hareket miyeceğini söylemiştir. Yarınki büyük geçit resmin- de bulunacak olan ecnebi devletler Aataşe — milterlerile konsolosları, yamn sabah bu- raya geleceklerdir. Fransa hüküme- tibir hafta müh- let verdi — Başı 1 inci sahifede — Bundan - başka, İtalyanın Ma: yorka adamnı işgal etmesine karşı, Fransa da Minork adasını — işgale mecbur kalacaktır. Londra, M (AA.) — Ademi müdahale komitesinin gönüllülerin geri çekilmesi meselesini — süratle intaç etmek üzere cumartesi günü içtimaa davet edilmesini iyi mald- mat almakta olan İngilliz mehaf ili Fransız-İngiliz — görüşmelerinin ilk safhası olarak göstermektedir. Lord Plymouthun ademi mü- dahale komitesinin celsesini açar- ken müzakeratta taallülü mahiyeti vermenin — mahzurlarından LL— deceği mühtemel — görülmektedir. Ba şüretle ittihaz edilmiş olan karar vsül / meselesinde - Romayı Bu sayede Romanın ve hat- ta Moskovanın teşriki mesaide bulunacağı ümit edilmektedir. Fransa ve İngiltere tarafın- dan ittihaz edilecek olan ted- birler bu son uzlaşma tedbir- lerinin akamete uğraması tak- dirinde Paris ile Londra arâ&- sında diplomrsi yolu ile cere- yan edecek müzakerelere ze- min teşkil edecektir. Ademi müdahale sisteminin iflâs etmesi halinde bu keyfi- yetin âkitleri taahhüdlerinden ibra etmesinin meşru ve mu” hik olacağı mütalcasında israr edilmektedir. B. Eden dün akşam Frans$ sefirini kabul ederek kendisin€ Nazırlar meclisinde etmiş olan müzakerat da malümat vermiştir. tayyarelerinden bir filo, kin şehrini bombardıman miştir, buradaki hasarat hak” kında henüz malümat gelmt miştir. vW Ti 14 — mıf ğı:—l(ıy-(sekm ı)ıııîı ede Diğer bazı haberlere gö Çin komünistleri, Nankin ütf rine yürüyerek hükümeti © virmek ve iktidar mevkiini geçirmek istiyorlar, Bir talebe Öğretmenini yaralad! | İstanbul, 14 ( Hususi ) © Diyarıbekir sanatlar mekt”, talebesinden Mehmet ad biri, fen dersi muallimi * c:dullıhı ağır surette Y? — uştır. Bir Fransı M kayboldu K Serborg, 14 (R Fransız tayyare