3 Ağustos 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 5

Sayfa 8 ANADOLU y KW ETHA,I l Manisada ANADOLU - e Fo L T dmu h ni — Ülmunu MIE S._ Yyahat mektubları: Karadeniz sahilleri o ka- Wıhlı Pn'"' ”nıuım riit::;l;:::îı N Bu toprakta 26 temmuz 937 İnebolu açıkları Stıd. bir yazıyı bırakıyor, 'ne yapışıyorum. — Yolcu- #snasında en kıymetli şey, & dürbündür. Çıplak N;:'llln hiçbir zaman bulup hq edemiyeceği — teferruatı üp — önünüze getiren, %llbı duran — manzaraları " nefasetile size yaklaş- “dun kîıbıhleyin saat öçten sonra .—h aldığımız ve gece — uğ- "llz için -yazık- hiçbir xorı'mediğiîı Zongul:- ..* i artık sahili takib Wlw ilerliyoruz. Fakat ne N * Karadenize bir - se- k Yapacağımı haber alan L,i dostlarım bana bu sahilk- ııiuluıı ballandıra — bal- 'methetmişlerdi.. Bizde x:'*t mamuriyete ihtimal İ,vd'ğîm için *ne yalan söy- &:.' bunları biraz müba- ŞN ir merbutiyete atlet- Ne Meğer ne kadar haklı h il. Deniz boyu baştan *dağlık olmasına rağımnen boş yer yokl Çt"dı ormanlar uzanıp gi- N—lblkıyorıunuz birdenbire n biraktığı bir boş- ta tepelere konmuş bir Yuvası gibi sevimli bir ““'lnüyoı. AÂrazi ve or- "! kadar müsaitse her ekili, her taraf tarla... “hl bu köyün hududunu uğraşırken kar- Ya ikinci bir köyün gü- h“lne evleri çıkıyor, yahut z ve tükenmez or- blılıyor Nn“hn sahillerile bu 'lu. Emyeşil toprak arasında iş bir tezad var. Ge- 4; bir aralık vapurla unan — sahillerini do- im. O ne kuru, o ne İneboludan bir görünüş | idi... dar yeşil ve güzel ki.. !'“IİOIu, dağ arkasından Fişk fışkırmış, güler Yüzlü bir şehır mınyafüru gibi | göründd yaşilliksiz, © ne çorak arazı Günlerce gittiğiniz halde şen ve köy civarları müstesna bir tek yeşillik, bir tek ağaç göremiyordunuz. Baştan başa kuru, çatlak ve çorak - toprak gözleri yoruyor, ruha öyle bir kasvet veriyor ki beraber se- yabat ettiğimiz bir Fransız kadını nihayet dayanamadı, *bu topraklar beni melenko- lik yapacak, görmemek daha iyil,.., diye kamarasına kapan- mayı tercih etti idi. Sabahtanberi sanki bir yo- kuş tırmanır gibi mütemadiyen İneboluya doğru yol alıyoruz. Yolculukta benim garip bir âdetim vardır: Herkes yola çıkarken, hatta | daha çıkmadan çok evel gi- deceği yerler hakkında müm- | kün mertebe fazla malümat toplamağa, oraları hakkında peşin peşin bir fikir sahibi olmıya çalışır. Ben kendi he- sabıma bunun tamamile aksini yaparım. Kimseden birşey sor- madığım — gibi bildiğim coğ: rafya malümatını da unutmıya, halızamdan silmiye çalışırım. Ismarlama fikirler, hiçbir zah- metsiz elde edilmiş hazır ka- naatler sinirlerime dokunur. İsterim ki, tabiatin rubumda bırakacağı tesirler şunun bu- nun — rasgele — telkinlerinden üzade ve sırf kendi malım ol- sun!... Bu sefer de buna çok dik- kat.cttim. Zaten zavallı olan coğrafya malümatımı hahzam:- dan okadar kolaylıkla sildim ki, Boğazdan çıktığımız zaman vapurun ilk evel hangi limana uğrıyacağını bile bilmiyordum. İsterseniz gülebilirsiniz, ne- den sonra Zonguldağa gel- mekte olduğumuzu kendisini hissettirmeden istintak ettiğim kamarottan öğrendim. Bilseniz Manisa, büyük bir kalkın- ma faaliyeti içinde hak, halkındır. aa ada Turgutluda Ilgınlık namile maruf yerde Gediz çayı met- rukâtından Ayıtlık, İlginlık, Beryad, Domuzyatağı ve 1400 dönüm mikdarı bir toprak Fakat Manisada üzüm rekoltesinde yüzde 30 nis-'İvardır.Civardaki toprakız halk Ekonomik: Manisa, (Hususi muhabiri- mizden) — Manisanın birinci deröce istihsal maddesi üzüm- dür. Bu yıl, bağları soğuk vurdu. Döğüş az oldu. Şimdi de sıcaklar yakıyor. Geçen yıl 16 bin ton ve belki dâha fazla çekirdeksiz. kuru üzüm veren Manisa bağları bu yıl 10 bin tonu zor verir diyorlar. Belki rekolte * 30 dan daha az olmıyabilir, fakat bu sıcakların gidişine bağlıdır. Tütün nisbeten daha az zi- yan veriyor. Vakıa sıcaklar sonradan ekilen tütünlere de B. Lütfi Kırdar Aydında zeytincilik Yirmi bin delice yeni- den/ aşılanmıştır —. ——— ——— Mahsul yılı olmamasına rağmen bu sene zeytinler çok iyidir Evkaf zeytinliklerinden bir ağaçta üç aşı Aydın ( Hususi ) — Aydın : vakıflar idaresi, zeytincilik sa- haşında çok ilerlemiş ve zey: tinlerin fenni bir şekide tımar ve imarı hususunda zeytinci- lere daima rehber ve örnek olmuştur. ANEK GERMEMTTEDETTEKLAIN EE bir sürpriz halinde karşınızda bir liman, bir şehir bulmakta ne anlatılmaz bir zevk vâr... * ** Yemekten kalktık... Birden- bire bir dağ arkasından fışkır- miş gibi. karşımızda — güler yüzlü bir kasaba, bir şehir minyatü.ü var: İnebolu!.. Anlaşılan - Denizyolları ida- resinin muzipliği sonuna kadar devam edecek... Yemek diye bizi bağaz içinin en ilâhi sa hikerini doya doya görmekten mahrum — birakmıştı. Zongül- dağa sabahın birinden sonra geldik.. Bu siyah elmas şeh- | rinden bende şimdilik kalan yegâne hatıra iki uyku arasın- dan karanlıklar içinde görüle- bilmiş birkaç elektrik ziyasın- dan ibaret. Gene öğle yemeği diye İnebolunun uzaktan man- zarasını görmek zevkinden de mahrum kaldık. Eğe. dönüşte de ayni saatleri takib edersek vây halimize!. Hamdi Nüzhet Çançar Saltanat devrinde evkafın Ayında yalnız Bağarasında 1500 harap ve bakımsız zey- tin ağacı vardı. Cumhuriyette bu, 250 bin ağaç olmuştur. Evkafın zeytinlikleri merkez Aydın kazasile Söke, Nazilli ve Çine ilçeleri köylerindedir. Vakıllar idaresi her yıl yeni deliceler — aşılatarak zeytinlik- leri çoğaltmaktadır. Aşı sayısı yılın kurak ve yağışlı olduğu- na göre değişmektedir. Meselâ 935 yılında 35,000, geçen yıl da 20,000 yeni aşı yapılmış- tır ki, bunların çoğu buügün mabsul vermeğe başlamış bir kısmı da — verecek dereceye gelmiş ve büyümüşlerdir. On yılda vakıflar idaresinir. yap- tırdığı aşı miktarı 100,000dır. Yüzbinden fazla zeytin de da- irece satın alınmıştır. Geçen yil zeytin mahsulü tamamen taban ve eteklerde idi. Çiçek zamanında yağan şiddetli yağmurlar, dağ ve tepelerdeki mahsulleri — dök- müştür. Bu yıl mahsul tama:- men dağ ve tepelerdeki zey- tinlerdedir. Vakıflar dairesinin zeytinleri tamamen denecek kadar etek ve tabanlarda ol- duğundan geçen yıl 1,5 mil- 6 l betinde bir düşüklük vardır. Tütün de daha azdır. Manisa valısı buyük işler başarmaktadır ziyan — vermiştir. Ama heyeti umumiyesi itibarile iyidir, mah- sul de nefistir. Bu seneki tütün rekoltesi 16 bin olabilirdi, sı- caklardan 14 bine düşebilir. Pamuk da kuraklıktan zârar görmektedir. Bu yıl hükümet buraya da (akala) tohumu da- gıtmıştir. Eğer havalar uygun giseydi Manisa en iyi cins pamuktan iyi bir 'rekolte elde edebilirdi. Çünkü halkın zer- iyatı ve çalışması o nisbette geniş idi. Maalesef bazı yer- lerde tohum hiç açmadı, açan- lar da seyrek ve zaiftir. Zahire iyi oldu. Yalnız sap- ları kısa kaldığı - için burada bu yıl saman sikintısi vardır. Eğer Manisanın bu seneki zirai vaziyetine dair bir hulâsa yapmak istenirse denebilir ki | fiatler müsait gittiği takdirde istihsal kudreti ve miktarı iyi- dir. Rençberin yüzünü güldü- recek bir haldedir. İmar ve inşa hareketleri: Son zamanlarda Manisayı ziyaret edenler burada başlı- yan geniş mikyasta bir imar ve inşa hareketi ile karşıla- şırlar. Şehrin belli başlı caddele- lerinden Akhisar ve Turgutlu yolları parke taşlarla döşen- miştir. İki tarafları da betonla pek zarif yaya yollarile süs- lenmektedir. Bu yaya yollar üzerinde vaktile ve şimdi de yeniden geniş mikyasta diki- len ağaçlar bu yaya yollarına ; daha geniş bir mikyasta gü- zellikler vermektedir. Manisanın diğer caddele- rinde mevcud mağaza, ev sa- hiblerinin vilâyete, belediyeye toplu bir halde müracaat ede- rek kendi caddelerine aid yaâya yollarının ayni şekilde tanzimini ve bunun için lâzım olacak masrafların kendileri taralından verileceğini söyle- meleri, Manisa şehri için, Ma: nisa halkı için yeni bir imar ve inşa zevkinin geniş mik: yasta başladığını müjdeliyor. Halk: vinin pekâz vilâyet merkezlerine nasib olan bir güzellik ve genişlikle geçen- lerde küşad resmi yapılmıştı. Yanıbaşında duvarları yükselen parti binasının inşasına da ha- raretle çalışılmaktadır. Yakında ba bina da bitmiş olacaktır. ÇA bütün varlığını, enerjisini sarf- ederek ve para harcıyarak, bu ormanlık, içinden çıkılmaz yeri, nihâyet ekilecek bir hale getiriyor. Fakat eski İlgınlığın yerindeki bu mükemmel tar- laları gören Maliye faaliyete geçiyor ve toprakları zabta kalkıyor, arazinin aidiyetini bildiriyor. İyi amma, bn arazi ©o arazi değildir. ve şimdi onun üstünde topraksız va- tandaşların alinteri, dişi, tır- nağı, sarfolunmuş parası, ya- ni hakkı vardır. Hazine hak- larını müdafaa etmek tabil- dir ve lâzımdır. Ancak bun- ları, amme hukuku ile de telif etmek lâzımdır. Bugünkü devlet idaresine hâkim olan telâkki ve zihniyet te bunu emrediyor: Topraksız çiltçi bırakma- mak.. Haber aldığımıza göre, Manisa valisi, bu mevzu ile alâkadar olmuştur. Temenni- miz şudur ki, bu halkın elin- den ümid ve zevkle sarıldığı bu toprak alınmasın.. Kaldı ki, ayni arazinin yanıbaşında ayni şekilde büyük Ilgınlıklar vardır ve köylüler, yeni mu- hacir getirildiği takdirde bu araziyi de — kurtaracaklarımı bildirmişlerdir. Fayda mey- dandadır, halktan bunu esir- gememelidir. İstasyondan hükümet kona: ğına çıkan cadde üzerinde kız enstitüsü binasının inşaatı da süratle ilerlemektedir. Bu caddenin diğer tarafında ve vali konağının gün doğu- gusunda mükemmel bir çocuk parkı vücüde getirilmiştir. Evel- ce süprüntülük halinde bulu- nan bu yerde şimdi şehir ço- cuklarının annelerile, terbiye- cilerile gezindiklerini, eğlen- diklerini görmek insana neşe veriyor. Akhisar yolu üzerinde ve istasyonun şimal cihetinde Ge- dize yakın bir yerde stadyom, ipodrum, yüzme havuzu; voley- bol ve saire kısımları ihtiva edecek olan en asri, en mo- dern - sporların — yapılmasına yarayacak geniş mikyasta bir inşaat faaliyeti başlamıştır. Yüzlerce amele bu binalara ait sahayı tesviye etmekle meş- guldür. Memleket hastanesi inşaatı — Sonu 6 ıncı sahifede —