25 Haziran 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

Evimdeki inkılâb Terbiye ve tedristeo, disiplini de ihmal eimemek şartile, istikbal namına birçok şeyler beklersek pek hayale kapılmış olmayız. Ortada göyle bir iddia var: Dünkü yetişenler, daha kuvvetli idi, daha olgundu. Bu iddianın isabet için kabul edelim. derecesi meçhul olmakla beraber, onu bir an Fakat unutmıyalım ki, dün yetişen üç kişiye muka- bil, bogün yetişen; üç yüzden çok fazladır. Dün, bir kaza merkezinde okuyab yazamın -hem de bir kısmı derme çatma- sayısı, yüzü geçmiyor. du. Bağün, öyle bir kazanın tek köyünde bile elli çocük vardır. ki, okuyub yazıyorlar, Keza, bir kaza morkezinde hiç olmazsa elli yüksek tahsil mezunu, bir ikj mütefekkir ve mütehassıs vard haklı olduğunu şöylece kabul ediverdiğimiz i Bu, bir vakıa- üanın bötün kıy- | Mmetini bir hamlede çürütüyor. Arada, dağlardan çok büyük farklar vardır. | Yani, dünkü cemiyet içind yetişen münlerid kıymetlere ve alımabilen mahdud tahsil gıdasına mukabil, bagün tahsil halk çocuklarının da ala- bildiği bir gıda olmuştur. Kütlece okuma başlamıştır. (Daha bazı ted. bir lüzımdir, fakir çocuklar için düşünülecek cihetler çoktur, o da başka|.. Ben, dünle bugünün kültü: kendi evim içinde müşabade ve rkını, çok nzaklarda değil, Evimde 12 yaşında, kız JTisesinin birinci smnufına devam eden bir akraba çocuğu var. Temin ederim ki, bir sene içinde, az çok İngilizce konuşabilecek bir seviyeyi bulmuş. Gelecek sene, onun hafif tertib ki- tabları okuyacağına ve tabii şekilde kenuşacağına kavvetle kaniim. Gene benim evimde 17 yaşında diğer bir akraba çocuğu var. lik tahslini, Bir Fransız mektebiade yapmıştı. Şimdi orta tahsilini - bitirdi. Hem İvgilizce biliyor, hem Fransızca. Ve hiç şaşımadan konuşuyor, tet- e edeyim ki, yalmın benim evimin çatısı altında, dört kişi, or. Fransızca — ve İngilizce.. Yakında ararmıza kalılacak diğer bir akraba çocuğu daha var; o da mükemmel Almanca biliyor.. Yirmi beş sene evel, geve bu evde: 1 — Lisan bilen tek insan yoktu. 2 — Ancak bir kişi, rahmetli babam, okuma yazma bilirdi. Basit bir rüştiye tahsilinden öteye geçmiyen bir okuma.. Benim evimdeki bu inkılâb, başka evlerde de, ta köylere varıncıya kadar aynen vukubulmuştur. Binaenaleyh, memlekette şuurlu bir okuma ve kültür hareketi var demektir. Nebatlerin ömrül! Dün, insan ve bazı hayvan- ların - ömründen — bahsetmiş idik. Şu halde, bazı nebatla- rın hayat ve ömründen bah- setmemek için hiçbir sebeb kalmamıştır! Bir çardak asmasının 130 sene yaşadığını tesbit eden nebatat alimleri vardır. Zeytin ağaçları 400 sene kadar yaşı- abilirler. Ihlamur ağaçları in, kestane ağaçları 2000 ve selviler 5000 sene yaşar! Cambazlar şehril Danimarkanın — Lavenburg adlı küçük şahrine cambazlar şehri demek caizdir. Bu şehir- den 1850 senedenberi pek çok cambaz yetişmiştir. Bütün Almanyada çalışan cambazlar bu şehirdendir. Kasaba halkı, çocuklara kü- çük yaştan cambazlık öğret- mekte ve bunlar büyüdükleri vakit hayatlarını cambazlıkla kazanmaktadırlar. - Buna “Pes,, demeli! Sigorta... İyi ve güzel bir tedbir. İnsan evini, malını yangına, hayatını kaza ve ölü- me, bağını ve mahsulünü fır- tına veya herhangi tabii bir âfete, sevkedeceği eşyasını deniz kazalarına ve hatta Lon- drada olduğu gibi bahçesini güzel havaya karşı sigorta ettirebilir. Fakat... Son gelen İogiliz gazetelerinde okuduğu- muz şu sigorta haberi bunla- rın hepsini gölgede bırakmak- tadır. Bir İngiliz, hali hayatında yaptırmış olduğu ve pek gü- zel olduğunu iddia ettiği me- zarını sigortaya koymuştur! Buhar kuvvetile hareket eden ilk sefinel Buharla hareket eden ilk geminin şerefi henüz paylaşıl- mış değildir. Bir rivayete gö- re, bubarlı sefineyi ilk olarak Fransız Denis Papen | 1690 da ), veya gene Fransız Duf- Saime Sâdi yahud Amerikalı Fulton (1807) de yapmıştır. Fakat son bir iddia veya tarihi bir vesikaya göre, bu- harla gemi hareketi bu tarih- lerden çok eski bir zamanda olmuştur. 1545 senesinde ve beşinci Karol zamanında İs- panyalı Blaskode Garabi adlı bir. kaptaen, 200 tonluk La Trinitot adlı bir gemiyi buhar ile hareket ettirerek Barselon- dan ayrılmıştır. Bu habere şaştınız, değil mi? Haber yalan değil yanlış- tır: Bu geminin güvertesine büyük bir su kazanı konmuş, bu kazana İspanya manastır- larından alınmış madeni su konmuş ve bu suyun buharı sayesinde geminin ervahı ha- bise şerrinden masuniyeti te- min edilmiştir! Muamma halli rekoru! Herşeyde olduğu gili mu- amma halli rekoru da vardır. Bu rekoru Amerikalı Frank Davli kurmuştur. Bu adamcağız, yirmi sene- denberi hayatını muamma hal- line hasretmiştir. Söz aramız- da, bu adamcağızın vakit ve hali yerinde demek oluyor! Çünkü bu adamcık 20 senede tam 40,000 muamma halline muvaffak olmuştur. Top ağzında bir yuval Kuşlar, harikulâde mimar- lardır. Nerede olsa, ne ile olsa yuvalarını yapabilirler! Bir kundura fabrikası civa- rında deri parçalarından ya- pilmiş bir kuş yuvası bulun- muştur. Bir panayır yapılmış olan bir köy civarında serpa- nitenlerden yapılmış bir kuş yuvası görülmüştür. — Fakat, Umumi harpten sonra dağlık bir yerde metruk kalmış bir topun ağzında da bir kuş yuvası bulunmuştur. Buna hay- Tet etmemek mümkün — değil- ANADOLU N— Kü Türk Tarih Kurultayı D Sergı için İzmirden eserler istendi Türk Tarih Kurultayının Dolmabahçe sarayındaki top- lantısı münasebetile bir de (tarihi eserler sergisi) kurula- caktır. Bu sergiye İzmir ve Bergama müzelerinde bulunan mühim ve tarihi eserler gön- derilecektir. Kültür Bakanlı- ğından — vilâyete — gelen bir emirde bu eserlerin hazırlama, ambalâj ve sevkleri için lâ: zimgelen tahsisatın İzmir mü- zeleri müdürlüğüne gönderil- diği ve tarihi eserlerin şimdi- den hazırlanarak gönderilmesi bildirilmiştir. — Ayrmca İzmir Asarıatika Muhipleri Cemiyeti ile Bergama müzesi müdür- lüğü neşriyatından birer seri de istemiştir. Şehirleraras.ı telefonunda . Çifte devre tees. süs ediyor İzmir - Ankara ve İstanbul arasındaki — şehirlerarası oto- matik telefon tesisatı tek dev- relidir. Bu yüzden İzmir - An- kara ve İzmir - İstanbul ara- sında görüşmek mühim bir mesele halinde idi. Bir muha- vere için sekiz, dokuz saat beklemek lâzımgelmektedir. Bu vaziyeti nazarı dikkate alan Nahıa Vekâleti, İzmir oto- matik telefon santralına bir Kuranporteör makinesi koy- mak suretile devreyi ikiye çı- karmağa karar - vermişti. Av- rupaya sipariş edilen bu ma- kine satın alınmış ve İzmire gelmiştir. Kuranporter maki- nesinin yerine vaz'ı için İlâzım gelen tahsisat ta geidiğinden bir iki gün zarfında bu ma- kine tesisata ilâve edilecek ve hat iki devreye iblâğ olu- nacaktır. Bu suüretle İzmir- Ankara ve İzmir-İstanbul ara- sındaki görüşmeler, iki devre üzerinden şimdikine nazaran daha kolaylıkla yapılabileceği gibi ses de bu makine saye- sinde daha net işitilecektir. Yangın Dakikasında söndürüldü Dün Gazi bulvarında Yük- sel sokağında B. Ahmed ve ortağı B. İbrahime aid 10 sa- yıhı inşaat malzemesi depo- sunda ateş çıkmış ve itfaiyenin derhal yetişmesi üzerine yan- gin söndürülmüştür. — Zarar, 25-30 lira arasındadır. Depo sigortasızdır. Şarpi yarışları Mevsim şarpi yarışları Pa- zar günü saat 16 da Karş- yakada başlıyacaktır. Yarış- ların çok alâkalı ve zevkli olacağı tahmin edilmektedir. Mezuniyet İzmir Zafer okulu öğretmeni Bn. Fatmaya ve Ödemiş İs- tiklâl aokulu öğretmeni Bn. Servete birer buçuk ay me- zuniyet verilmiştir. $ Şehrimiz Ağırceza mah- V SÜ n ha VA hEElLEİA Çekirdeksiz "üzüm ve" incir — ——— ——— — Buseneki çekirdeksiz üzüm ve incir mahsulleri hakkında alâkadarlar tarafından bir ra- por hazırlanmıştır. Bu raporda aşağıdaki malümat vardır: Çekirdeksiz üzüm: 936 yı- lında hava vaziyeti gayri tabil geçmiştir. Fazla yağmurlâr, bağlarda mildiyo, külleme has- talıkları yaptığından rekoltede kalite itibarile 10-11 numaralı yüksek üzümler az çıkmıştır. Maahaza 936 senesi bol mah- sul yılı idi. 937 yılına gelince: 936 da bağların yüklü olma- sından umumi yorgunluk vardı. Mildiyo ve külleme hastalık- ları da çubukların pişkinliğine mani olmuştur. Bu iki sebeple 937 İlkba- harında doğuş &z görünmüş- tür. Martta Manisa havalisin- de vukubulan kırağı, mevcud yeni doğan salkımlardan yüz- de 15 ini mahvetmiş, noksan- hğı artırmıştır. Maahaza kıra- gıdanii müteessir olan salkım- lar yerine neferne olarak son- radan doğan üzümler, anasal- kın yerini tutmak - itibarile z&rarın yüzde beşi telâfi edil- miştir. Böylelikle kırağıdan hasıl olan zarar yüzde 10 na inmiştir. Mayısın ilk 15 gü- nünde ara sıra düşen yağmur- lar mildiyo hastalığı yapmak istidadını göstermişse de vak- tinde göktaşı atanlar bağlarını zarardan kurtarmışlardır. Haziran ayında yağış olma- dığı gibi bağlar için (sam, fazla sıcak, fırtına gibi) havat gayri tabii haller olmamıştır. Bu itibarla gerek çekirdeksiz üzümün, gerek razakı ve di- ğer sofralık üzümlerin bugün- kü — vaziyetleri iyidir. Buyıl bavalar kurak gitmekte oldu- ğundan kır bağlarda taneler irileşmez ve kalitesi düşük üzüm olur. Kuraklıktan taban ve kuvvetli genç bağlar müte- essir olmaz. Böyle üzümler #z dahi olsa salkımlar büyü- mektedir. Sergi vaktine kadar bir ârıza olmadığı takdirde bu bağlar yüksek kaliteli üzüm yapmağa namzeddirler. Kış ve İlkbaharda amele gündelikleri yükseldi. Bu hal, üzümün maliyetine tesir eden bir sebeb olmakla beraber havanın son günlerde — tabii gitmesinde bağlarda fazla ot ve kaymak kırma çapası yap- mak külfeti olmadığı gibi ge- çen yıl gibi sık sık göktaşı ve kükürt atmak zarureti de olmamıştır. Yani göktaşının pahalığı, az sarfiyatla ve ça- pada fazla amele kullanma- makla telâfi edilmiş — oldu. Memleketin iç taraflarından bu sene fazla ziraat amelesi gel- mesi ve tütünlerin umulduğu kadar çok olmaması bir ay- danberi amele gündeliğinin düşmesini temin etmiştir. Ge- çen sene bu aylarda 80 ku- ruş olan günde 'mdiBO 70 kemesi zabıt kâtibi B. Hüsnü Incir mahsulü busene doğuşta iyidir Yaş üzüm ihracatı bü dalar temin edecektir ki gündeliklerin bir miktar düha düşeceği-tahısin olunu: yor. Üzüm kurumu, husust va- gönlarla veya vapurlarla taze üzüm sevkıyatı yaparsa çekir- dekli, çekirdeksiz. yaş üzüm sarfiyatı, kuru üzüm mahsulü- nün, kıymetli ve istekli satışına yardım edecektir. Tâze üzüm sarfiyatı, memleket için kuru üzümden daha kârlı olacaktır. Çünkü taze üzüm müşteri çık- tıkça bağdan tedricen kesilir, bu suretle potas ve kurutma masrafından tasarruf edilmiş olur. İncir: Doğuş fazla ve erken olmuştur. Ödemiş incir bah- çeleriride ilk doğan incirler için erkek incir bulmakta sı- kıntı çekilmiştir. On gün sön- ra kendi mıntakalarında ye- tişen erkek incirler ikinci ve üçüncü doğan incirlere kâfi gelmiştir. Sergi vaktinde yağ- mur yağmaz ve fazla deniz rüzgârları esmezse bu yıl in- cir miktarı fazla ve kalitesi yüksek olacaktır. Denize ya- kın olan bahçelerle denizden uzak, fakat vadiler — istikame- tinde denizden gelen imbat rüzgârları kuvvetli arazideki ağaçların — incirlerine, erme mevsiminde zarar verir. Bu rüzgârlar, denizden uzak bulunan ağaçlarla kır bahçe- lerdeki ağaçlara fayda verir. Poyraz rüzgârları, incirin erme mevsiminde kuvvetli ve denize yakın topraklardakilerine fay- dalı olur. Bilâkis kır toprak- ların ağaçlarındaki — incirleri balsız yapar. Hulâsa, yerine ve mevsimine göre birine za- rarlı olan rüzgâr, diğerine fay- dalı olur. Yalnız Ağustosun 15 inden Eylülün 15 ine ka- dar bir ay incir mıntakasında yağmur yağmaması matluptur. Tekirdağlı Amerikan boğası namile anılan Cenubi Amecrika ser- best güreş şampiyonu Joe Bull Komarın uîrimiıe gel- diğini ve pazar günü Türk güreşçilerile — karşılaşacağını yazınıştık. Dün İstanbuldan Türkiye şampiyonu Tekirdağlı Hüseyinden gelen bir telgrafta: *Ayın 27 inde güreş var mı? Yaksa başka tarafa gide- ceğim., diye bir telgraf gel- miştir. Kendisine 27 Haziran Pazar günü Amerikan boğası ile güreşmek üzere İzmire gel- mesi bildirilmiştir. Ayrıca peh- livan Mülâyim ve İbrahim ile Molla Mehmetten de İstan- buldan İzmire hareket ettik- lerine dair telgraflar gelmiştir. (aam Şehrimizdeki — alâkadarlar, bu güreşler için derhal bir program hazırlamışlardır. Tür- kiye şampiyonu Tekirdağlı Hüseyin, bu Pazar günü, Ame- rika eski serbest güreş şam- piyonu Zibisko ile güreşecek- tir. Bunu pehlivan Mülâyim yük fay- 25 Haziran 931 333 Doğumlular son yoklaması LA B İzmir askerlik şubesinden: 1 — 333 doğumluların ve bu doğumlularla muameleye tabi olanlar ve henüz yokla: malarını yaptırmamış olan da: — ha eski doğumlu yerli veya- bancı erlerin bir ay devam etmek üzere 1 Temmuz 937 perşembe günü -son yoklama- larına başlanılacaktır. 2 — Yerli erat ( köy ve mahallelerine ) — gönderilecek davetiye pusulalarında yazılı gün- lerde nüfus cüzdanlarile ve muhtarlarile beraber yabancı erat hergün şubede müteşek- kil asketlik meelisine gelme: leri lâzımdır. 3 — Son yoklamanın de- vam edeceği bir ây içinde gelmiyenler her iki yoklama kaçağı olacağına göre 1111 sayılı As. kânunun 84-85mad- deleri mucibince para ceza sile cezalandırılacaktır. Hüseyin de İzmire geliyor 4 — Nüfus cüzdanları ol: mıiyanların — veyahut eski Arap harflerile yazılı olanların hemen nüfus dairesine mürâ" caatla nüfus cüzdanlarını de“ ğiştirmeleri gerektir. $ — Yetli ve yabancı hal kından olup vaktinden evel asker olmak istiyen ve yedek subay olmak hakkını haiz ki sa hizmetlilerle 936, 937 yıli içerisinde lislerden mezun olaf” ların son yoklamaları da yâ" pılacağı ilân oluııuı' 1 — 323 doğnmlu ve b' doğumlularla muameleye tâbi birçok erin Temmuz 937 ay' içinde kamlarda bulunacağ' cihetle bu erler dahi yokla” malarını yaptırabilmek ıd’ son yoklama bir Temmi dan 10 Ağustos 937 Salı gÜ nüne kadar uzatılmıştır. 2 — Lise yeya muadil VE yahut daha yüksek okullardaf çıkmış ve korun bölgesinde? şubeler halkından ve bu î;, belerde yabancı olarak kay! bulunanlarla 936-937 — yılı mezun olacaklardan vakti. evel asker olmak — istiyen VP dek subay - olacakların MJ yoklamaları yapılacaktır. Askeri Lise ve Orl! mektepler İzmir askerlik şııbeııııp Bu sene askeri lise ve ': mektebine girmek - istiyefi lebeler girme şeraitini 5"' mek üzere ilân tınhındea baren hergün şubeye mw atları ilân olunur. Çeşme plâjı ve Yamanlar kampı Çeşme plâjları açılmışti” Verem Mücadele Cem' nin Yamanlar kampı d& — gün açılacaktır. Turgutlu Belediye "H Turgutlu, 24 ( Hu!ü’î, Memleketimize aid mü leri takip ve intaç etmtf h re Ankaraya gitmiş lediye reisimiz Bay Öktem bütün - işleri M kiyetle bitirerek Sıhîî:.y det etmiş ve bu işler da valimize malümat üzere Manisaya gımy amaraga LARAA” ? marın güresi takib Ayrıca — İbrahim - İbrahim - Manisalı sında da bir güreş » Amerikan boğası İl€, gel yim yerine Molla güreşmesi muhteme? Pazar |ünıı ııüh"“’