14 Mayıs 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

| Sayfa 4 14 Mayıs 924 ANADOLU askların yaptıkları mukabil taarruz hiçbir netice vermedi İhtilâleilerin eline düşen “mebzul miktarda un, son Bergama tarihinden: Kupsuz hamamın “küp,, hikâyesi Kenıerde | Üç kişi biribirine girdi | /Küplerden biri ri Fransız müzesine) — Din.Kemerde Alman kalesi .nasıl gitti ve mevcud rivayetler vazan Osman Bayattekin BERGAMA MÜZE MÜDÜRÜ B d "Bu vakıfname- eden başka yer- de deniliyor ki: Hamamın 'ya kınında Taşhan adında |bir han vardır; — bumun kitahesi ise: 835 Hlicri v- tihtı olup, sn ta dar selta & Mehred oğu Muradın zama- nında Hatip şöhretile anılan Mahmudun oğ- lu , Heybetullar ta 2f.ndan yapıl- dığını — göster- mektedir. Hatta- hama- ma bitisik olan İncirli mescidin de bu zamanda yapıldığı kabul olunmaktadır. Bütön bunlar, küpleri bula: nın ve hamamı yaptıranın Ka- ra Osman olmadığını - bildir- mektedir. Şarl Teksiyenin İzmir böl- gesinde dolaştığı yüz yıl ön- ce, buralarda Kara Osmanla- rın derebeyliği hüküm idi, Heryerde Kara Osmanların - şöhretini duyan Teksiye, bu küp hikâyesini de gözlerini kamaştıran o göste- rişli devre mal edivermiş ola- caktır. Diğer müverrihler de bunu esas tutarak bazı ilâve- lerle aynı yolda yürümüş ola- caklardır. Küçük Asya tarihi, küplerin 1350 tarihinde b Tunduğunu yazıyor. Hatip pa- şa sülâlesinin elinde bulunan müteaddid berat ve ilâmlar- da, (merhum Gazi Hüdaven- digârın ve — sultanlar — sultamı Murad Han Hüdavendigârın nişanı şerifleri var) diye ka- yıdlar bulunmaktadır.. Bu itibarla küplerin Murad zamanında bulunduğu muhak- sür- mekte kaktır. Ancak Muradın - salta- | natı 1350-1389 tarihleri ara- sında olmasına göre bu 39 yıllk müddetin hangi sene- sinde bulunduğunu tespit et- mek imkânı bulunamamıştır. Murad zamanının ortasından hesaplanırsa bugüne kadar küplerin bulunuşu üzerinden 560-570 yıl geçmiş oluyor de- mektir. Vakıfnamelere, — beratlara, ilâmlara ve kitabeye göre ha- mamı ve kârvansarayı Hatip paşanın oğlu Heybetullahın yaptırdığı ve küplerin de Bed- riddin Mahmud Hatip (Paşa) tarafından bulunduğu kat'i su: rette anlaşılmaktadır. (1) Hatip paşanın hayatı, fer- manları ve sülâlesi hakkındaki tedkikleri ayrı bir yazıya bı- rakarak köpsüz kalan hamam- dan küpün nasıl kaldırıldığını da kaydederek bitirelim: 1784 tarihinde Bergama harabelerini görmeğe gelen İstanbul Fransız sefiri Choiscul Oavifier bu küpe 100 bin kuruş vermişti. 1832.1837 senelerinde Ber- Ayasofya müzesindeki kaplerden biri gamada hafriyat yapan (Tek: sier)ise bu küpü almak için 12 bin beş yüz Fransız frangı teklif ediyor, fakat sahibi ver- miyor. Sonra Sultan Mahmud (Lui Filip) e hediye ettiğinden bu küp Luvr müzesine götü- rülüyor. Bergama tarihinin yazdığı gibi bu küp, Kara Osman ta- rafından yaptırılan bir hamama konarak hizmetçilerinden bi- rine verilmiş olmadığını da bu suretle anlamış oluyoruz. Esa- sen vakılname ve beratlar bu ciheti açıkça göstermektedir. Nitekim, Fransız -sefirinin ve Teksierin oldukça mühim bir meblâğ teklif etmelerine rağ- men mahza beş asırlık ecdat yadigârı diye bu küpü gene satmamışlardı. Esasen tımarlarile, çiftlik- lerile, hanlarile, hamamlarile bolluk ve varlık içinde ya- şıyan bu sülâlenin bu gibi paralarla iğfal :dılmesıne de imkân yoktu. Bu küp, bütün bu yüksek varlığı yaşatan ve yaşıyan bir aile sembolü olmuştu. Fakat Mahmudun fermanı, dört yüz elli yıl önce ecdadının verdiği ermanı bozmakla kalmamış çok kiymetli ve en gözel bir eserin de yabancı ellere geç- mesine sebebiyet vermiştir.1837 Bir hatıranın kıymetli bir armağanı olan bu kııp, bugün Lüvr müzesinin geniş ve güzel salonlarından birisinde bütün tarihi değerile mevki almış bulunmaktadır. Osman Bayattekin (1) Lavr müzesine giden küpün kapağının paşalardan merbum Hali! ağanın evinde bulunduğu müzö ida: resi tarafından haber alınması üze. rine yapılan araştırmalarda çama: gırlık yapılan taş ahırlar arasına konduğu görülmüş ve oradan çıka rılarak Bergama müzesine kaldın maştir, Bu kapak bügün Bergama müzesindedir. Yalanmış Tokyo, 13 (Radyo) — Ha- riciye Nezareti; Japonyanın, bir ticaret muahedesi imzala- mak şartile General Franko hükümetini tanıyacağına dair olan haberleri tekzib etmek- tedir. ! | geçirdiği mevkünde kanlı bir hâdise olmuş, kavga eden üç kişi, bi- biribirlerini yaralamıştır. Hâ- dise şöyle olmuştur: Mehmet oğlu Haşim, dün gece fazla rakı içmiş ve sar: hoş bir halde ötedenberi kav- gah bulunduğu — Ramazanın evine gitmiş, kapısını tekme- lemeğe — başlâmıştir. Haşim, kapı açılıp ta Ramazan dışarı çıkınca, biçağını çekitiş ve Ramazanın sol bacağına sap- lamıştır. Vak'a yerine koşan | Hasan kârıği Şâziye de söl | elinden yarâlânmıştır. Haşim kaçarken, Ramâzan da eline maâşa ile Haşimin yüzünü yarmıştır. Suçluların hepsi de zabıtaca yakalan- mıiştır. Palto hırsızı Karşıyakada Osmanzade Ya- h caddesinde Ali oğlu Şükrü- nDün paltosunu çalan Halil oğ- lw Salih yakalanmıştır. Rakı içerlerken Ahmed, İsmail ve Mustafa ismindeki üç arkadaş, Fevzi- paşa bulvarındaki demirci dük kânında rakı içerlerken arala- rında kavga çıkmış; Mustafa sivri bir demirle İsmaili yara- lamıştır. Vapurdan portakal çalmış Limanda bulunan İnönü va- purundaki sandıklardan porta: kal çalan Mustafa oğlu Nail yakalanmıştır. | zamunlarda İngıltereden gönderilmekte imiş Salamanka, 13 (Radyo) — Asi kuvvetler Bilbaonun De- mir siper denilen hattına ta- arruz etmektedir. Monist de- nilen bir yerle sahilde bulu- nan küçük Galis limanını iş- gal etmişlerdir. Topçu kuvvetler Bilbâo ci- varını bombardıman ötmekte- ditler. Şehir havtfisinde köy- lerde yangın'âr. çıkmâktadır. Baskların Montesolcbe vi Biskâd'ye yöptıkları taarruzlar 15,000 Zayiata malolmüş ve akim kalınıştır. Elde edilen bazı mefmilerin 1937 muülâtindât ve İngiliz, Çekos- Tovakya Tabrikâları malların- dan olduğu görülmüşlür. Bir çok un elde edilmiştir. Bunlar da İngiltereden gön- derilmiştir. Ademi müdahale komitesi toplanıyor Londra 13(Radyo)—Londra ademi müdahâale komitesi ya- nn Hariciye dairesinde Lord Plimutun riyasetinde toplana- caktır. Ruznamede İspanyadaki har- bin azami şekilde insanileşti- rilmesi ve gönüllülerin yeri çekilmesi meselesi verdir. Boğazlardan dört vapur geçmiş Roma, 13 (Radyo) — İstan- buldan alınan haberlere göre, boğazlardan dört İspanyol va- ve ma- top senesi Körlerin konseri Halkevinde verilen kon- ser çok alâka gördü Dinleyiciler, büyük l;ir mavaffakıyet gös- teren malül müzisyenleri ıı'ddetle alkışladı Konseri verenler ve konserde bulunanlar Dün akşam şehrimiz dilsiz, sağır ve körler mektebinin musiki kısmı - tatebeleri tara- fından Halkevi salonunda çok güzel bir konser verilmiştir. Memleketimizin yegâne körler konservatoru olan bu teşek- külün tertib ettiği bu konser, her bakımdan takdire şayan bir hâdise olmuştur. Konsere, körler orkestrası- nın çaldığı Mazartın Sesnaces de Figaro üvertürü ile baş- landı. Bu güzel eserin — çalın: | dirler topladı. masını, salonu dolduran din- | leyicilerin sürekli alkışları se- lâmladı. Herkes feleğin gad- rine uğramış bu - zavallıların bu derece yüksek muvaffakı- yetini içten gelen bir galeyan- la alkışlayordu. Orkestra ha- linde ve her âlet ayrı ayrı vazifesini yaparak çalınan bu üvertür, cidden takdire lâ- yıktı. Bundan sonra talebeden Ke- nanın kemanla çaldığı (Cha- fin) ın (Mocturne) yi teknik ve santiman bakımından mükem- mel olarak çalındı ve çok tak- Musiki üstadı Bahın Arbası da temiz bir tonaliteyle çalınmıştır. Keman sololardan sonra or- General Franko puru tayyare ve silâh hamu- lesile Barselon ve Valâns isti- kametine geçmişlerdir. General Franko milis kıta- ları teşki! etti Salamanka, 13 (Radyo) — General Franko neşrettiği bir emirname ile milliyetperver milis kıtaları tesis etmiş ve bu milislerin kumandasını ge- neral Monasteryoya vermiştir. Gönüllüler tevkif edildi Paris, 13 (Radyo) — Prin- yandan bildiriliyor: jandarma kuvvetleri ududüunda bir otokar ile yirmi gönüllüyü tevkif et- mişlerdir. Baskların fedakârane mukavemetleri Salamanka, 13 (Radyo) — Asi kuvvetler Bilbaoda Biskay tepelerini işgal etmiştir. Bu kuvvetlerle milisler arasında müdhiş bir harb devam et- mektedir. Havanın fenalığı tayyare fa- aliyetini güçleştirmiştir. Asi topçular milis mevzilerini bü- yük zararlara uğratmıştır. Bask - milliyetperverlerinin mukavemeti gittikçe — fazlalaş- maktadır. Milisler her karış toprağı azami bir fedakârlık ve inadla müdafaa etmektedir. Töledo, 13 (A.A.) — Ha- vas ajansının muhabiri hükü- met Milislerinin Toledo cenu- bunda yapmış oldukları ve başaramadıkları bir - taarruz neticesinde ağır zayiata uğra- miş olduklarını bildirmektedir. Frankistler Milislerin kendi siperlerine yaklaşmalarına mü- saade etmişler ve sonra bü- kestranın çaldığı Şark bayramı isimli eserde, bilhassa güç pasajları fülütçü Şahin çok parlak ve tatlı nağmelerle din- letti, Beraberliği epeyce güç olan bu eserde alil artistler büyük bir muvaffakıyet gös- terdiler. İyi bir beraberlikle eseri bitirdiler. Piyano, beş keman, viyolon- sel, fülüt ve klârnetten mürek- kep bu orkestranın çaldığı Sije'tais Roi üvertürü Faust operasının büyük fantazisi de takdire şayan beraberlik ve kudretle çalınarak dinleyicilere temiz müzik zevki verdi. Yal- nız kemanla çalınan Meditati- önde ve Solvcig şarkısı Souvc- nir hakiki san'atkâr elinin kud- retini taşıyordu. Yalnız telli sazların çaldığı romansın hütün armoni ince- likleri düyuluyor; — herkesde yüksek takdir hissi uyandırı- yordu. tün mitralyözleri ile ateş aç“ mışlardır. Havas ajansı muhabiri mu- — harebe meydanının adeta bir mezbaha haline gelmiş oldu- ğunu ilâve etmektedir. Toledo cephesinde Madrid, 13 (A.A.) — To- ledo cephesi: Hükümet milis- leri Arges-Tolede yolunun gar- bında ileri hareketlerine de- vam etmek etmektedirler. Tank- lar düşmam birkaç defa ricate icbar etmiştir. Hükümetçilerin topçu kuvvetleri asilerin mev- zilerini ve kafilelerini bilhassa takviye kıtaatı getirmekte olan 30 kamyondan mürekkep bir kafileyi fasılasız surette bom> bardıman — etmiştir. Hükümet- çilerin tayyareleri Toledo me- zarlığile San Roguedaki asile- rin mevzilerini bombardıman etmişlerdir. İnsanca zayiat mü- himdir. Bordoda Bir Fransız tayyaresi düştü ve yandı Bordo, 13 (Radyo) — Dün akşam orduya mensub bir tayyare düşmüş ve yanmıştır. Bu kazada iki zabit yanmış ve ölmüs, iki kişi de yaralanmıştır. B. Darani Macaristanın teşrikime- saiye amade olduğunu söylüyor.. Belgrad, 13 (Radyo) — caristan Başvekili B. Darani, bugün parlâmentoda bir söy- lev vermiş ve Macaristanın, 'Tuna havzasındaki küçük itilâf devletlerile müsavi hukuka ma- lik olması ve komşu memle- ketlerdeki Macar ekalliyetleri- nin hukuklarının tanınması hak- kında tevdi edilecek her pro- jenin tetkik edileceğini ve bu hususta teşrikimesaiye - bilfiil iştirake amade olduğunu söy- lemiştir. Tire tenezzühü Ha- zirana bırakıldı. Halkevi — tarafından — tertib olunan Ankara seyahati mü: nasebetile — Tire tenezzühü, Valimiz B. Fazlı Güleçin ten> sibi üzerine Hazirana (talik edilmiştir. Tenezzüh günü, ay- rıca ilân edilecektir. Bu güzel eserlerin ne kadar büyük güçlüklerle bu “malül gençlere — öğretildiğini düşü- nürsek, bu takdirlerimiz. bir — kaç misline çıkar, Başta bu kiymetli müesseseyi — idare edenleri ve önümüze bu ka- — dar mükemmel bir eser çıka- ran malül genç san'atkârları, kabartma notalarla bu eserleri talebelerinin hafızasına işliyen ve örkestra halinde bütün ar- monisile icra ettiren musiki hocalarını nihayetsiz takdirler" le tebrik etmek bir borçtur: Çok isteriz ki, bu “gençler Avrupaya gönderilerek dinler tilsin ve oradaki emsallerint *4 Betlkünün olan yükseklikleri tebarüz et — | tirilsin. Çünkü böyle bir seyâ” hat, memleketimizin en 70f işlerde bile ne kadar mı fakıiyet elde edebildiğine bif delil olacaktır. Onural