26 Mart 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

k İstanbul, İspanya dahili harbi, cumhu- riyetçi kuvvetler Jlehine dön- müştür. Bütün cephelerde he- zimete uğrıyan asiler, ricate mecbur kalmışlardır. Son ge- k len haberlere göre, hükümet- giler, asilerin mühasara hattını h yarmağa muvaffak olmuşlardır. Valensiya, 25 (A.A) — Ha- Vvas ajânsı muhabirinden: Guadalajara cephesinde esir edilmiş olan — İtalyanların ye- künu halihazırda . 1300 kişiye baliğ bulunmakta olup daha ziyade artacağı tahmin olun- maktadır. Bunlardan dördü zabit olmak üzere 290 zı Va- lensiyaya — götürülmüş olup prada bir kışlanın mühim bir KRismini işgal etmektedirler. Valensiyada serbestçe gez- mesine müsaade edilmiş olan yegâne esir çavuş Giovanni Vahdellidir. Zira çavuş hükü- met saflarına kendi ihtiyarile eçmiştir. htilâlciler de biz kaza- nıyoruz diyorlar Cebelüttarık, 25 (Radyo) — Askeri harekâtın betaet kes- betmesine rağmen asi tayya- relerin faaliyeti çok artmıştır. Dün 40 İtalyan tayyaresi Gu- vadalaharayı - bombardımana ,teşebbüs elmış!ır R Âsilere göre bu teşebbüs milislere pekçok zarar vermiş- tir. Hattâ General Miyaha bu bombardımandan çok kork- muş, fakat hareket ve siperler vaziyetinde hiçbir netice elde edilememiştir. Bu haberin hayrete şayan noktası, milislerin hiçbir tay- Yaresinin mukabelesinden bahs- etmemesidir. Bunun için Fran- p ko mehafiline teselli vermek Üzere tertip edilmiş bir habet atldedilmektedir. Diğer haberlere göre Gene- Yal Franko emrindeki tâyya- reler milisler üzerinde cehen- nemler yaratmıştır. Kastelyon askeri fabrikası- nın da tahrip edildiği haberi Cebelüttarıkta hiçbir kimseyi ihandırmamıştır. Asi harp sefineleri de Ka- talonya sahillerini bombarar- diman etmişlerdir. Madridde de milisler şiddetle top ateşi- De tutulmuşlardir. Neticeye göre, bütün bu 'lllıyeılere Milislerin muka- ANADOLU — Günlük siyasal gazete Sahip ve başyazgamı ,Haydar Rüşdü ÖKTEM Jmumi peşriyat ve yarı işleri Müdürü; Hamdi Nüzhet Çançar — İdarehanesi : İzmir İkinci Beyler sokağı C. Halk Partisi binası içinde Telgraf: İzmir — ANADOLU Telefon: 2776 — Posta katusn 405 ABONE ŞERAİTİ Yf 1200, altı aylığı 700, üç aylığı 500 kuruştür. Yabancı memleketler için senelik e ücreti 27 liradır Her yerde $ kuruştur. Beçmiş ılîılır 25 karuşturJ| A DA Talıhı harp cumhurıyet V| çiler lehine döndü Hükumetçıler, asilerin muhasara| hattını yarmağa muvaffak oldular 25 ( Hususi ) — | bele edemiyecek bir tayyaresi, bir topu, bir harp sefinesi mevcud - olmadığına hükmet- mek lâzimgelmektedir. Madrid, 25 (ALA) — Gece geç vakit asilerin tayyareleri Madrid üzerinden uçmuş ve şehri bombardıman etmiştir. Tafsilât yoktur. Havr, 25 (Radyo) — İl dö Frans ve reis Ruzvelt trans- lântikleti Amerikadan 220 ko- münist gönüllüsü getirmişler- dir. Bunlar Meksikalı ve Leh- lidir. Bunlar İspanyaya gide- cekler ve Valens hükümeti hizmetine gireceklerdir. Madrid, 25 (A.A)— Müda- faa komitesi düh öğle vakti tebliğ etmiştir: Geçenlerde yapmış olduk- ları ve muvaffakıyetle netice- lendirdikleri taarruz sırasında hükümet kuvvetleri tarafından elde edilmiş olan mevzileri tahkim etmişlerdir. Cumhuri- yetçi kuvvetler asilerin Jarama cephesindeki şiddetli bir ta- arruzlarını defetmişlerdir. Londra, 25 (A.A) — Mor- ning Post gazetesinin Cebe- Jüttarık muhabirine göre, hali hazırda İspanyada 90 bin cc- nebi muharip bulunmaktadır. Bunların 55 bini asi saflarında çarpışmaktadır. Bu, askerlerin | 30 bini İtalyan, 20 bini Alman ve 3 bini İrlandalıdır. Geri kalan 2 bin kişi hakkında malâmat yaktur. Hükümet kuv- vetlerile birlikte çarpışan 35 ecnebiden bin tanesi İngiliz- dir. İtalya asilere motörlü kı- talar göndermiştir. Asiler ta- rafında 285 İtalyan ve 103 Alman tayyaresi vardır. Hükü- metçilerin hizmetinde bulunan Sovyet tayyarelerinin miktarı 900 dür. Japon ordusu Diktatörlük kurmak niyetinde değildir. Tokyo, 25 (A. A) — Har- biye Nazırı bugün Meb'usan Zelzele |7 Los-Anceles, 25 (Radyo) — | Cerek burada ve gerekse Cenubi Kaliforniyada biribi- rini takiben iki şiddetli zel. ıı—le olmuştur. Halk, heyecan içindedir, Büyük binalar hayli ııllınmııhr Öi eldn A Vekiller Heyeti toplandı. Ankara, 25 (ALA) — İcra vekilleri heyeti dün Başvekil İsmet İnönün reisliği altında toplânarak muhtelif işler üze- rinde görüşmelerde bulunmuş ve bu işlere ait kararlar ver- miştir. Belediye müruriyesi Azamti surette indirilecek Ankara, 25 (Hususi) — Hü- kümet, hayatı ucuzlatmak için yeni tedbirler almaktadır. Bu meyanda iskele ve limanlar- dan alınan belediye müruriye- sinin azami surette indirilmesi kararlaştırılttıştır. İtalya Montrö mukavelesini tasdik edecek İstanbul, 25 (Hususi) — İtalya hükümeti, Montrö Boğazlar muahedenamesini tasdika ka- rar vermiş ve bu kararını hü- kümetimize bildirmiştir. Tas- dik için, — mukavelenamenin müzakeresine yakında başla: nacaktır. Mekteblerde Gazete okumak İstanbul, için ders , 25 (Husüsl) — Maarif Vekâleti, — ilkmekteb müfredat programlarına gazete okumak sevgisi dersini koy- muştur. Bundan böyle mu- allimler, çocukları alâkadar eden gazete yazıları hakkında talebeye izahat vereceklerdir. Kamutay Reis vekilliğine Bay Hilmi seçildi Ankara, 25 (Hususi) — B. M. Meclisinin bugünkü toplar- tısında, müteveffa Nuri Con- kerden münhal kalan reis ve- killiği seçimi yapılmış ve Sey- hâan saylâvı Bay Hilmi, reis vekili intihap edilmiştir. meclisinde beyanatta buluna- Standardız“yon fa. rak ezcümle demiştir ki: *Ordunun dikratörlük kur- mak niyetinde olduğunu söy- lemek manasızdır. Harbiye Nazırı sıfatile benim yapmak istediğim, Japonyanın hukuki şerâitine uygun bir parlâmento tiyasetinin meşru bir surette inkişafıdıdır. Ordu ve donanmanın iste- diği Japonyanın coğrafi vazi- yetinin istilzam ettiği miktarda kara ve deniz silâhları bulun- masıdır.Tâki Japonya bununla uzak şarkta sulhun idamesine müessir surette hizmet edebil- sin. Fakat bu hiçbir zaman Japonyanın bir silâhlanma ya- rışına iştirak etmek niyetinde olduğu demek değildir. ,, Hi se senetlerini aldılar Şanghay, 25 (A.A) rinde devlet kontrolünü tesis etmek — işine dıvıııı eduek aliyeti artıyor Ankara, 25 — (Hususi) Üzüm — standardizasyonu ve diğer işler için Ege mıntaka- sında derhal faaliyete geçile- cektir. Bu hususta - teşkilât yapmak ve hazırlıklarda bu- lunmak üzere, iç ticaret umum müdür muavini Salâheddin ile tarifeler müdürü İzmir üzüm kurumuna tayin edilmişlerdir. Bay Tataresko Ankaraya gelecek İstanbul, 25 (Hususi)— Ro- manya Başvekili Bay Tataresko, 4 Nisanda Ankarada buluna- caktır. Dost ve müttefik Romanya Başvekili İstanbulda ve Anka- rada merasimle karşılanacaktır. Akvam cemiyeti — Çin |İtalya aleyhi- " hükümeti hususi bankalar üze- 'ne çevrilecekmiş.. İstanbul, 25 (Hususi) — Ste- İılıı ı;ınn. lıı İterenın Ceıııı- _kıı 15 - 60 Meclisin bu son toplântisin- da çıkacak bir kanun vardır ki, orada şöyle bir ifade göre- ceğiz: (15) ten (60) şa herkes, bilâ kaydüşart askerdir. Bunun — fevkalâdeliği var mıdır? Diye bana sorsalar, ben şöyle bir cevab veririm: — Bu ne jesttir, ne yaban- ci bulunduğumuz birşeydir, ne de gözdağı vermektir. Türk milleti, çok ıilkur oönbeşten altmışa değil, beşikten mezara giden bir asker veya asker- liktir. Yalnız, tarihin muayyen devresinde, bir griz geçirmiş- tir. Bünyesinde sarsıntılar ol- müştür. Fakat şimdi, kendi hakiki ve asil benliğine kavuş- makla bugünkü dünya muva- zenesizliği ve — ümidsizliğine karşı da bir müdafaa tedbiri almış oluyor. Bir harb tâkdirinde canlı cansız herşeyin, esasen dev- lete aidiyetini kabul etmiş bu- lunan bir millet, istikbatin du- varı arkasında pusu — kurmüş | her hangi kötü bir maksada karşı da elbette ki onbeşten altmışa kadar vatanının müda- faasına — koşacaktır. Yapılan şey, bunu kanunlaştırmak, or- ganize etmek, devletin müda- faa kadrosunu daha hesaplı olarak kavramaktır.. Türkün adı “Mehmedcik.le sembolü- nü yapmıştır. “Mehmedeik, deyince de hatıra gelen, hu- dudda silâha dayanmış, lıı ufuklara — çevi Evd onbeşten ıhmı;ıl Bunu böyle kabul ederken, ayni zamanda bu yaşlar içinde herkesin vazifesini bilmesi ve başarabilmesi icabeder. As- kerliği, milli bir karekter, milli bir terbiye olarak mekteblerde kurmalıyız. Erkek de, kız da ayni şartlarla askeri tedris ve talime tabi tutulmalıdır. Ana da asker, baba da âsker - ol- malıdır. Herkes, herşeyden evel, her meslekten, her te- lâkkiden, her fikirden, her prensipten önce, evvelâ bir as- ker terbiyesi, bir askerlik bil- gisi, telâkkisi ve disiplini ta- | şımalı ve onlara malik ol- malıdır. Asker doktor, asker ebe, asker muallim, asker - çiftçi, asker ana, askerde de, asker kunduracı, asker memür gibi.. Yani evvelâ askerlik, sonra ce- miyette iş bölümü ve meslek.. Yani, bizim yaradılışımızda- ki askerliği, tekniğe, terbiye ve talime, teşkilâta, bilgiye sokmalı ve — onlarla' islah ve tanzim etmelidir. Türkiye, dün- yanın bu parçasında, daima ve daima “asker bir millet, olarak yaşıyacaktır. En geniş, en açık ve berrak sulh seması altında bile, mektebin yanında kışla, tarlanın kenarında asker çadırı, ormanın içinde nöbetçi ve dişinden tırnağına kâdar silâh ve silâhlı bulunmalıdır. Acı tecrübelerin ve hâdisele- rin derslerini belleyip hazmet- tik.. Bu yuvarlak ve ihtiyar toprak ise, daha çok asırlar mücadelelere ve maceralara omuz verecektir. Biz de, bu toprak goklcrde koptuğu yere dönünciye kadar âşımıb Ka İşi zamana bırakmamalı, müe çarelere başvurmalı, diyor Banko Kommer Çiyalede ikinci müdür. Bay Bengıyad, Musevilerin Türkçe konuşma- ları lüzumu hakkında muharri- rimize şunları söylemiştir: — Bu mühim mesele etra- fında söylenecek çok şeyler vardır. Dünyada mevcud bütün mil- letler, yalnız kendi- hudutları dahilinde 'değil, hariç memle- ketlerde dahi lisanlarını ta: mim için büyük masraflar ih- tiyar ederler ve bu hususta her çareye başvururlarken, bi- zim Yahudilerin, Türkiye da- hilinde hâlâ İspanyolcayı kul- lanmaları, hakikaten çok garip olduğu kadar ayıptır da. Bazı kimseler, bu ayıbı. maziye yükletmek - istiyorlar. Bu ka- naat, büsbütün çürük — değil- dir. Ancak, şunu kabul etmek lâzımdır ki, Cumhuriyetin kud- retli eli, maziden kalmış bir çok çıbanları tamamen dene- cek derecede ortadan kaldır- mişken ve kendi kehndimize doğru yolu fatk edecek kadar bir saha açmışken, her kusuru geçmişe atfedip eli bağlı bir halde durmak, ulaşmak iste- diğimiz gayeye biran evel var- mamıza mani teşkil eder. Çok iyi takdir edersiniz ki, lisan mesclesi' — zannedildiği lışılıv. kat'i - bir ııeebunyet olmadıkça, kendi dilimiz olan Türkçeden başka bir dil ko:- nuşulmazsa, az bir zaman içinde çok parlak neticeler istihsal olunabilir. Bu işin, zamanla olan alâ- kasını inkâr etmek istemiyo- rum. Fakat, iş, zamanla kendi kendine halledilecektir, diye- rek bati hareket edecek olur- sak, çok vakit kaybetmiş ola- cağız. Vahim bir hastalığa yaka- lanmış bir adamı kurtarmak için, nasıl vakit kaybetmemek ve en Müessir ilâcı kullanmak zaruri ise, bizim de bu işte ayni suretle hareket etmemiz lâzımdır. Bir hasta - tasavvur eder misiniz ki, iyi olmak için doktorun — kendisine tavsiye ettiği ilâçlar ne derece acı olursa olsun onları kullanmak- tan imlina etsin? Hiç Türkçe bilmiyen Ya- hudiler, belki öğreninciye ka- dar zahmet çekeceklerdir. Fa- kat unutmamalıdır ki, ne olursa olsun, bu, vicdani bir borç, milli bir vazifedir, Kendi dilimiz olan Türkçeyi biran evel öğrenmek - ve bu dili konuşmak zarureli kat'idir. Zorluk meselesi mevzubahs de- ğildir. Sebat, gayret ve müte- madi bir sây karşısında bütün manialar yıkılır. Lisanın büyük ehemmiyetini takdir edersiniz. Biribirinin di- Hnden anlamıyan iki ferdin anlaşması nasılki kolay de- gilse, ayn ayrı dil konuşan iki unsurun kaynaşması da ayni derecede muşkuldur Müseviler ve Türkge oliklçin Bir Musevi münevveri, kirlerini açıkça söylüyol | kâtibi Bay N J hal byzi Sayfa 3 H cağımız dil, mutlaka- Ti olmalıdır. Büyük bir azim ve hiç hesiz temiz bir niyetle imnız Bü çığırdan dölayı (N dolu) yu ve tahrir heyetinizi samimi olarak takdir ve teb: rik etmek isterim. Davanız, çok mühim ve Yahudi un için büyük bir dikkatle tal edılecck kadar hıklıdır. " Lehıstanda ğ —rrĞr Sosyalist partilqr Ş lâğvedildi. Varşova, 25 ( Radyo ) — Sosyal demokrat - vesair Sas- yalist partiler fesih ve lâğ miş ve bu münasebetle bir- j Çok müessese ve evlerde ta- harriyat yapılmıştır. Diğer hirlerde de ayni şekilde riyat yapılmış ve komü moehafilinde 166 şüpheli kil tevkif edilmiştir. Yukarı Silezyada da 60 şüpheli komünist tevkif edı'l). miştir. y Münhal mebusluk İçin namzed olanlaı İstanbul, 25 ( Hususi ) — Maliye müsteşarı Bay Faik, İnbisarlar müsteşari Bay Âd ile Hariciye Vekâleti umı Rifat © Kömür sergisi Ankara, 25 (Hususi) — 23 nisanda açılacak olan beynel- milel komür sergisi münase- betile, Devlet — demiryolları tren tarifelerinde mühim ten- zilât yapmağa karar vermiştir. — Tenzilâtlı tarife, sergi açıla- cağına yakın tatbik edilecektir. Maden müesseseleri İşlerini kısaltmak mec- buriyetinde kalacaklar — Paris, 25 (Radyo) — Fran: — sız maden müesseselerinin mu- — rahhasları B. Bluma bir muh- tıra vermişler ve şimdiki va- — ziyet önünde işlerde hiçbir salâh görülmediğini ve bilâkis — işleri kısaltmak mecburiyetin: — de kalacaklarını bildirmişlerdir. Amerika ğ Alacaklarını bağışlıyor mu? Vaşington, 25 (AA) — — Mümessiller meclisi azasırdan — Bay Sirovitch meclise bir ka- rar süreti tevrli - etmiştir, Ka- — vanin encümenine tevdi edilen — bu karar suretinde - İngiltere — ve Fransanın harb borçlarının — ilgası derpiş edilmektedir. | TAKVİM | Rumi - 1353 | Arabi- 1356 i Mart 13 Muhbarrem 18 : MART 26 AM w