24 Mart 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

oıylı 6 İzmirde Balyozlar ve Ger Alinin aşkı İzmir'de eski ticaret hayatı, li- man ve ecnebi imtiyazları yer Düi * —İzmirin aşağıki - kısmı gayet mamurdur. Amma mah- fuz değildir, levendat ve ha- şeral ocağıdır. Zorba ve ha- rami korkusu ile bütün kibar- Tarın malları ve kiymetli eşy sı, yukariki iç kalrdc[(Kndıİı kalede) saklıdır. Şehrin 2000 kadar evi bayıvlaıa yapışmıştır. Hökddekale : cteklerinec.; Burar da havadar, bağ, bahçeli, sa- ray — gibi camiler vardı. Fakat asıl mamur eser- ler düzde ve sahilde idi., Bu ilade, hâkim olan — iktısadi kim olduğunu ve ne yaptığını pek- âlâ göstermektedir. Osmanlı hükümeti, o tarihlerde sadece böyle bir şehirden muayyen bir varidat almak ve onun as- kert müdafaasını düşünmekten başka hiçbir şey yapmazdı. İzmir limanı da, bulunduğu devir içinde, yakin çarkin ve bütün Osmanlı ülkesinin bü- yük bir iskelesi ve İzmir şehri gürb ye mühim birtemas merkezi idi. O:kadar ki, beynelmilel bir şekil hissi bile — veriyordu. Bunün tabil neticesi olarak, İzmirde ticaret ve servet, asır- larca gayri Türk ve ccnebi anasır. elinde- kaldı. — Ayni şartlar, tedrici surette kazala- ra bile hâkim olmuştu. - İstir- dattan evelki İzmiri düşünmek ve servetin, ticaretin kimin ellerinde bulunduğunu hatırla- mak kâfidir. Evliya Çelebiye göre, İzmir, Osmanlı hükümetinin o tarih- teki 260 muazzam iskelesinin en şöhretlisi idi ve burada, Osmanlılarla dost olan -yedi iklimde yedi kralın- balyoz- ları, konsolosları vardı. binalar ve İzmirde unsurun şark - ticaretinin en Balyoz bir nevi mümessil- dir ki, bunlar ekseriya servet ve hükümet sahibi olurlardı. Çok değil, bundan 20-25 “sene evel ve çocukluk çağla rımda, Tire, Ödemiş havali- sinde dinlediğim bir efe şar- kısı da- bunu teyid cdiyor. Bu şarkı, maalesef hatıramda iyi - kalmamıştır. “Ger ,Ali,, namındaki meşhuür bir şaki için söylenmiştir. Bu şaki ise bilâhare, hükümete teslim ol- muş, fakat galiba asılmış.. Balyozoğlu — namındaki son adam Karataşta - oturuyordu ve bir Ermeni - komitacısı ta- rafından gene İzmirde öldü- rüldü. Sebebi de komitayo para vermemesidir. Ger Aliye atfedilen şarkıda şöyle mısra- lar-vardır: İzmirlu içinde ağalar, ler Balyoz kısı, balyoz kızı. Yakarım da güvur İzmiri z Abam kızı, alırım. kimı.. Ya da dağların şenliği Aslan Ger Ali! Bir finenn içinde içtiğim şarab İçtiğim tarab İnerim de gâvur İzmiri ederim harab. Arkadaşımı sorarsanız. Aşıktız Arab Ya da dağların şenliği Aslan Ger Ali. uü 1 — Balyozların son zama- na kadar İzmirde bulunuşları ve hatta Ger Ali adındaki şakinin, onlardan biriniti kızı- na âşık olması, 2 — İzmirin, umumi heyeti itibarile, eenebi bir şehir ha- line gelişi. (Gâvur İzmir) Gene Evliya Çelebinin ifa- desine donu)nruı Burada, yetyüzü mahsulleri satılırdı. Senede bin gemi gelir, bin gemi gi- derdi. Onların akın ettikleri zamanlarda şehir, tam bir cc- nebi diyarına ( Frengistana ) dönerdi. Kimse, bir kâfire sille vuramazdı. Geçenlerde de yazdım: Vuranı, ya hiristiyanlar linç edip cesedini kaybederler, ya- hut da bu işi bizzat şehrin hâkimi yapar ve o Müslümanı ya ağır yahut da öldürtürdü. İmtiyazın ve hâkimiyetin, şu ağır tecel- lisine bilhassa işaret etmek isterim: Nitekim Osmanlı. tarihinin son günlerinde de, konsolos. lar, sefirler, sadrâzam veya hariciye nazırlarına emir ” bile verebilirlerdi. Şehirde yedi kilise vardı. Frenk mahallesi, şehrin şimal ün bütün surette cihetine düşen liman kenarında | kurulmuştu. Bu mahallenin debdebe ve şaşaası berkesi teshir ederdi, İzmirde oturan ve oturmıyan tacirlerin gemileri de, Osmanlı saltanatının hâkimiyet ve oto- ritesile eğlenir gibi, keyfe gel- dikçe top atııîırdı. Limana girerken bu suretle. kendi aile ve kolonilerini selâmlar, ayrı- lirken de ayni şeyi yaparlardı. “Şehirde top sadasından ra- hatça oturulmazdı.,, Çarşı, daimi bir — alışveriş gürültüsü içindeydi. Şehirde« yerli ve yabancının kalabalığı, bazı mevsimlerde, omuzomu- za yürümek veya söküp geç- mekten başka imkân bırak- mazdı. “Arap ve Acem diya- rından yüz binlerce kişi gelir, giderdi.,, Şarka doğru uzanan her kara yolunun bir ucu bu- radaydı. Âkdenize giren her gemi de mutlaka İzmir lima- nına uğrardı, Şimdi "Mahmud ağa,, ma- hallesi adını taşıyan alde baltacı Mahmud ağa namında zengin ve âlicenap bir Türk oturmuştur. ve İzmirin yukarı mahallelerine, 6 saat mesa- fede ilk su getiren zat da bu olmuştur. — Devam edecek — MA0 K ARN İ A U MN Bayındır Sulh Hukuk Hâ- kimliğinden: Aksekinin Çimi köyünden | olup Bayındırın Çırpı köyünde oturmakta iken hastalanarak | berayı tedavi İçviçreye giderek orada ölen Arif zade Niyazi- nin mirasçıları belli oluncaya kadar mumaileyh Niyazinin evvelce işlerini tedvir eden vekili umumisi Aksekili Hasan oğlu Mustafa Adanir Bayındır Sulh Hukuk — mahkemesinin 22-3-937 tarihli kararile kayım tayin kılındığı alâkadarane ma- ak üzere kanunu me- cezalandırır, | ANADOLU- | MEMLEKETTE Carıhten Yapraklar Torbalı'nın dileği |Şirketin makineleri tahribat ya- 'pıyor. İşler yarıda kalmamalıdır Torbalı, 24 — İlçemizin As- lanlar, Havuzbaşı ve civarın- daki köyler halkından birçok- ları Cellâd gölü kurutma şir- ketinin makinelerinden şikâyet etmektedirler. Hattâ mahke- | meye de başvurulmuştur. ld. diaya nazaran bu şirketin ma:- kineleri bir taraftan diğer ta- rafa giderken yolları takip etmiyerek önlerine gelen tar- laların içine girmekte, tarla- lardaki mahsulleri ezmekte ve bazı köprülerin mukavemetine bakmadan geçip gitmekte ve bu suretle çökertmektedirler. Makinistler dar yolları da kendi keyiflerine göre kazarak büsbütün bozmaktadırlar. Nitekim Kayas köyünden giden makineler Kayas-Yeni çiftlik yolu üzerinde ve su bi- rikintilerinin akması için yapr lan küçükköprüyü çökertmiş- ler ve Havuzbaşı -köyüne gi- den yolu da arabaları sakat- byacak şekilde bozınuşlardır. Haber aldığıma göre, Kayas köyü halkı kazaya - yaptıkları bir müracaatta köyleri etra- fında açılan kanalların yarım Kadıköy İmar edilecek Kadıköy, (Hususi) — Yeni belediye reisi Kasaboğlu Bay Mehmed, nahiyenin imarı için yeni bir.plân tanzim etmiş ve tasdik- için Denizli vilâyetine göndermiştir. Kadıköy nahiyesi, yeni plân mucibince mükemmel bir şe- kilde imar edilecek, yeni bir belediye dairesi, asri - kabris- tan ve daha birçok yenilikler yapılacaktır. llet mektebi açıldı Kadıköyde — açılan — millet mektebine birçok — kimseler devama başlamıştır. Öğretmen- lerimiz, muntazam bir; surette halka ders - vermekte ve bu husustalazami gayret -sarfey- mektedirler. Maktebe 60 Bayan ve o kadar da “erkek devam etmek- tedir. Denizli belediyesi- nin faaliyeti Denizli, (Hususi) — Denizli belediyesi, takdire şayan bir tarzda çalışıyor. | Arabacıların yeknasak elbise ve kasket giymeleri için Bele- diyece verilen karar, bütün ara- bacı esnafına - bildirilmiş ve yapılacak elbise ve kasketlerin nümunesi verilerek, bu elbise- lerin Nisanın onbeşine kadar hazırlanmış olması -lânmgel- diği bildirilmiştir. Yangın söndürme kursları Denizli belediyesi, gece bek- çilerine yangın söndürme hak- kında haftada üç gün devam etmek üzere kurslar açmıştır. Bu kursları, belediye zabıta komiseri idare etmekte ve münavebe suretile bekçilere ders vermektedirler. Beş yıllık program Denizli, (Hususi) — Vilâ- itfaiye âmiri ile | yet meclisi umümisi toplantı- | sını cuma günü bitirmiştir. ve asıl su birikintilerine açılan bu kanalların sivrisinek mem- bar olan birikintiden elli altmış metre uzakta bırakıldığını bil- dirmiş, bu işin tamamlandırıl- masını istemişlerdir. Aslanlar köyü halkı da Ak- göle açılan arığın daha elli metre uzalılmaması yüzünden Akgölde eskisinden fazla su toplandığını ve kanal setlerinin de daha aşağıda toplanan su- yun kanala akmasına mani olduğunu, açılmağa başlanan değirmen arığının yatım bira- kılması yüzünden de bu saha- daki tarlalarını süremediklerini ve bu yüzden- zarar gördük- lerini ileri sürerek şikâyette bulunmuşlardır. İnekhane Torbalı, 21 — Ziraat Ve- kâleti tarafından ilçemizin Ka: yas köyünde yaptırılmasına ka- rar verilen inekhanenin kuru: lacağı yerin tesbitine başlan: mıştır. Buü. inekhane 35-bin dönümlük bir saha - üzerine kurulacak ve istimlâk işi biter bitmez derha! inşaata başlana- caktır. Göçmenlere tohum- luk verildi. 'Torbalı, 21 — İlçemize yer- leştirilen 500 hanelik Roman- ya,ve Bulgaristan göçmenle- rine bu, mevsimlik hububattan Pamuk, Burçak, Akdarı, Mı- | sir ve Sısam tohumu - veril- Miştir. Kırk bin kiloyu bulan bu tobumlaklardan - Burçak olan kısmı, evelce kendilerine veri- lerek sürülmüş tarlalara ek- meğe başlamışlardır. Gördükleri ihtimamdan çok sevinen göçmenlerimizden hay- van ve pullukları olmıyanlar da bunların bir an evvel ve- rilmesini dilemektedirler. Şim- dilik hayvan ve pullukları ol: mıyanların yerleri de diğerleri tarafından. sürülerek ekilmek- tedir, GTLAMRAAM A GA TU AA DA dilmiş ve düğünlerde meni isralat hakkındaki kanuna tev- fikan meclisi umumilerce ya: pılması icab eden talimatna- me hazırlanmıştır. Kültür işleri mühim - kararlar hakkında da ittihaz edil- miştir. Bu sene nahiyelerde yeniden mektebler yapılması kararlaştırılmış ve tahsisatı da konmuştur. Bu meyanda bil- hassa bozuk yolların tamamen yapılması için tahsisat ayrıl- mıştir. Meclis gelecek sene Martın on yedisinde toplana: caktır. Daimi encümene Faik Asal (Acıpayam), Rasim - Sü- rücü (Denizli), Hamza Türk- men (Tavas), Cemal (Buldan) ekseriyetle lerdir. intihap — edilmiş- .. Buldan, Kakıköy, Kızılcabö- lük, Kaleitavas dokumacıları | tarafından tesis edilen kredi kooperatifinin ortakçılarına da- ba nafi olması için kendileri- ne bankalar tarafından yardım Cumhuriyetçiler, 24/3/937 Üi kay- bettikleriyerleri kısmen istirdada muvaffak oldu — Başı Tinci sahifede — Paris, 22 (A.A) — Action Française gazetesi hükümetçi İspanyol — tayyarecilerinin Pa: riste bulunmasını mevzubahs ederek Fransız hava nazırı B. Cetun bunlara satın aldık: ları mühim teçhizatı vermekle kalmadığını ve fakat Hollanda ve Çekoslovakya tayyareleri satmakla da meşgul olduğunu yazmaktadır. Madrid, 23 (A.A) — vas ajansı muhabirinden: Hükümet — kuvvetleri dün Guadalajara cephesindeki mu- kabil taarruzlarına devam et- mişlerdir. — Asilerin şiddetli mukavemetine rağmen onların son hareket noktaları olan Al- madrouese 6 kilometrelik ve Jadıgua 8 kilometrelik bir mesafeye kadar - ilerlemişler- dir, Hükümet kuvvetleri bu suretle Guadalajaranın — şima- linde kaybettikleri arazinin yarısından — fazlasımı — istirdat etmişlerdir. Londra, 23 (Radyo) — Ge- neral Franko nezdindeki İngi- liz maslahatgüzarı hükümeti- nin daveti üzerine Londraya hareket etmiştir. Londra, 23 (A.AY — ajansı muhabirinden: İyi bir menbadan öğrenil: diğine göre B. Grandi dün Lord Plymoulh ile yapmış ol- duğu görüşme esnasında ademi müdahale kontrol şeflerinin tayini hakkında henüz Roma- dan talimat almamış olduğunu beyan etmiştir. Ha- Havas Hatırlardadır. ki, kontrol şef- lerinin deniz kontrolüne iştirak etmiyen devletler tebaasından olması takarrür etmiş idi. B. Grandi, B. Mussolininin meseleyi bizzat tedkik etmek arzusunda bulunduğunu ilâve eylemiştir. Ademi müdahale komitesi- nin dün öğleden sonra sakdi mukarrer olan heyeti'umumiye celsesi bugüne tehir edilmiştir. B. Mussolininin kararına bu- rada endişe içinde intizar olun” maktadır. Bu kararın muvafık olacağı ümid edilmektedir. Ancak — General - Frankonun hizmetinde — bulunan - İtalyan kıtaatının Guadalâjara cebhe- sinde uğramış ' oldukları heri- met dolayısile İtalyanlarla Al- manların heyecan tevlid ede- cek bir harekette bulunmala- rından. korkulmaktadır. B. Mussolininin vaktinden #vel Libya'dan dönmesi, İtal- yanın Paris sefiri B. Cerruti- nin Romaya hareketi ve Bur- gosdaki Alman sefiri general Faupelin Berlinesi burada bir nebze heyecan uyandırmıştır. Londra ile Roma arasında yeni bir gerginlik çıkmasından korkulmaktadır. Çünkü İngiliz _.,nıcu-lm Guadalajara muha- rebelerini yeni Gaporetto diye tavsif etmektedirler. İngiltere bükümeti İtalyan gönüllülerinin geçenlerde İs- ponyada karaya çıkmaları bak- kındaki teşebbüse Romadan henüz bir cevab almamıştır. İyi malümat almakta olan mehafil İtalyanın ademi mü- dahale itilâflarının ihlâl- edil. memiştolduğu suretindeki nok- tai nazarında ıstar - edeceğini beyan etmektedir. lan gönü nüllüler miktarımın ev- velce korkulduğu kadar mü- him olmadığını beyan etmek: tedirler. ğ Diğer taraftan ademi mü- dahale komitesindeki Sovyet murahhası ecnebi. memleket- lerde mevduat halinde bulu- nan İspanyol altını meselesi, halledilmedikçe — gönüllülerin İspanyadan çekilmesi mesele- sini münakaşadan İtalyanlarla Almanların imtina etmeleri yü- zünden. tevellüd eden mes'eler lerin — hallini — kolaylaştırmak üzere hattı hareketini değiş: tireceği öğrenilmiştir. İstanbul, 23 (Hususi) — Ro: ma'dan gelen en son, habere lere pöre, İtalya haşvekili B. Mussolini askeri şürayı fevkas lâde bir top! mtıya davet ede- cektir. Bu içtimada; general Franko kuvvetlerinin uğradıkları son . mağlubiyetler ve ihtilâlci as- kerlerin - İspanyada- - bulunan. ve Alman askerlerine karşı aldıkları fena vaziyetin. mev zubahs - olacağı - anlaşılmak- tadır. Londra, 22 (A.A) — Bildi:. rildiğine göre İtalyan hükü- meti 5 martta Kadiksa ihtaç edildiği söylenen İtalyan kıta- ları hakkında, bu. kıtaların muharip kıtalar olmayıp. gön* derilen mühim, miktarda sıhhi malzeme ile birlikte -giden gönüllü — hastabakıcılarından ibaret olduğunu :beyan et miştir. İngiliz. mahfelleri bu beyar natın başka mahfeller tarafın dan-da teyid “edilmiş - oldur ğunu söylemektedirler. Örende Köy kalkınma bayramı Kemalpaşanın örnek köyü olan Ören köyünde köy kanununun tatbik edilmeğe — başlandıği gün bir kalkınma bayram! yapılmış, köylülerden binlerct kişi bulunmuş, dayullar çalın” mış ve halk milli oyunlarlâ eğlenmiştir. Törene İstikl ma: şile başlanmış, emekli bâf öğretmen B. Abdullah Önef eski ve yeni köy durumlar! ve kalkınmaya aid güzel bif söylev vermiştir. Mektep talç” besinden Mustafanın manzur mesi de çok iyi bir intibi uyandırmıştır. Bundan sonr$ B. Saidin daha sonra ilçt kültür işyarı Necatinin mükef” rer alkışlarla karşılanan ni tukları dinlenmiştir. 'Törende ilçebay ve ilçe e" kânı hazır — bulunmuşlardır Köy: baştanbaşa — donanmı$: kadın erkek- binlerce halk iyt bir gün geçirmiştir. Bu vesilt ile Ören-Armutlu gençleri bif maç yapmıştır. Armatlü 2İ galip gelmiştir. Bu bayrat? töreninde Ören parti kamuft ve Gençlerbirliği -başkanı B Sadık Türkoğlunun alâka v* ihtimamı bilhassa kayde $f yandır. Hava postaları j Bükreş, 23 (Radyo) — Ç"- koslovakya ve Romanya hatf muvasala mukavelesi imzalaf” mıştır. Bundan sonra - sal leyin Bükreşten hareket e! tayyare postaları öğle Pnsdı bulıını:ık ve